حبل الله در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۷

مقدمه

رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود^[۱]. واژه حبل در حالت اضافی (حبل الله، حبل‌الناس) به معنای پیمان، عهد، ذمّه نیز می‌آید ^[۲].

﴿ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ﴾^[۳].

﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا﴾^[۴]

"حبل الله" یعنی رشته الهی، امان خدا^[۵] و هر چیزی که موجب وصول انسان به خداوند و ایجاد ارتباط میان انسان و خدا می‌گردد. در مورد مصداق "حبل الله" و "حبل‌ الناس" اقوال مختلفی در تفاسیر وارد شده است: حبل الله به معنای عهدالله، احکام شرعی و قوانین الهی است (معاهده ذمه و پرداخت جزیه) و "حبل‌ الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و معاهدات و پیمان‌هایی است که مسلمانان (حتی یک نفر) با کفار و مشرکان و اهل کتاب منعقد کرده‌اند^[۶].

در میان مفسران صدر اسلام در معنای "حبل الله" چند وجه ذکر شده است^[۷]:

دین اسلام (ابن‌عباس)؛
کتاب ‌الله قرآن (قول ابوسعید خدری و ابن‌مسعود)؛
عهد الهی (قول مجاهد و عطا).

در احادیث شیعه، "حبل الله" بر عترت رسول الله (ص) و ائمه طاهرین (ع) تطبیق شده است ^[۸].^[۹].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.
↑ «جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.
↑ «و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص‌۷۴۴.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۴، ص‌۴۳.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۱۶-۲۱۸.

[1] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.

[2] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.

[3] «جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.

[4] «و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.

[5] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص‌۷۴۴.

[6] وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۴، ص‌۴۳.

[7] بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.

[8] بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۱۶-۲۱۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = حبل الله
+| عنوان مدخل  = حبل الله
+| مداخل مرتبط = [[حبل الله در قرآن]] - [[حبل الله در حدیث]] - [[حبل الله در فقه سیاسی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-{{امامت}}
+== مقدمه ==
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[حبل الله]]''' است. "'''[[حبل الله]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.</ref>. واژه حبل در حالت اضافی ([[حبل الله]]، حبل‌الناس) به معنای [[پیمان]]، [[عهد]]، ذمّه نیز می‌آید <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.</ref>.
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[حبل الله در قرآن]] - [[حبل الله در حدیث]] - [[حبل الله در فقه سیاسی]] </div>
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[حبل الله (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==مقدمه==
+{{متن قرآن|ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ}}<ref>«جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.</ref>.
-*رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.</ref>. واژه حبل در حالت اضافی ([[حبل الله]]، حبل‌الناس) به معنای [[پیمان]]، [[عهد]]، ذمّه نیز می‌آید <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.</ref>.
-*{{متن قرآن|ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ}}<ref>«جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.</ref>.
-*{{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید » سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>
-*"[[حبل الله]]" یعنی [[رشته الهی]]، [[امان خدا]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص‌۷۴۴.</ref> و هر چیزی که موجب وصول [[انسان]] به [[خداوند]] و ایجاد [[ارتباط]] میان [[انسان]] و [[خدا]] می‌گردد. در مورد مصداق "[[حبل الله]]" و "حبل‌ الناس" اقوال مختلفی در [[تفاسیر]] وارد شده است: [[حبل الله]] به معنای [[عهدالله]]، [[احکام شرعی]] و [[قوانین الهی]] است ([[معاهده]] [[ذمه]] و پرداخت [[جزیه]]) و "حبل‌ الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و [[معاهدات]] و پیمان‌هایی است که [[مسلمانان]] (حتی یک نفر) با [[کفار]] و [[مشرکان]] و [[اهل کتاب]] منعقد کرده‌اند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۴، ص‌۴۳.</ref>.
-*در میان [[مفسران]] [[صدر اسلام]] در معنای "[[حبل الله]]" چند وجه ذکر شده است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>:
-#[[دین اسلام]] ([[ابن‌عباس]])؛
-#کتاب ‌الله [[قرآن]] (قول [[ابوسعید خدری]] و [[ابن‌مسعود]])؛
-#[[عهد الهی]] (قول [[مجاهد]] و [[عطا]]).
-*در [[احادیث شیعه]]، "[[حبل الله]]" بر [[عترت رسول الله]]{{صل}} و [[ائمه طاهرین]]{{عم}} [[تطبیق]] شده است <ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۱۶-۲۱۸.</ref>.
-==منابع==
+{{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>
-* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
-==پانویس==
+"[[حبل الله]]" یعنی [[رشته الهی]]، [[امان خدا]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص‌۷۴۴.</ref> و هر چیزی که موجب وصول [[انسان]] به [[خداوند]] و ایجاد [[ارتباط]] میان [[انسان]] و [[خدا]] می‌گردد. در مورد مصداق "[[حبل الله]]" و "حبل‌ الناس" اقوال مختلفی در [[تفاسیر]] وارد شده است: [[حبل الله]] به معنای [[عهدالله]]، [[احکام شرعی]] و [[قوانین الهی]] است ([[معاهده]] [[ذمه]] و پرداخت [[جزیه]]) و "حبل‌ الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و [[معاهدات]] و پیمان‌هایی است که [[مسلمانان]] (حتی یک نفر) با [[کفار]] و [[مشرکان]] و [[اهل کتاب]] منعقد کرده‌اند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج‌۴، ص‌۴۳.</ref>.
-{{یادآوری پانویس}}
+در میان [[مفسران]] [[صدر اسلام]] در معنای "[[حبل الله]]" چند وجه ذکر شده است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>:
+# [[دین اسلام]] ([[ابن‌عباس]])؛
+# کتاب ‌الله [[قرآن]] (قول [[ابوسعید خدری]] و [[ابن‌مسعود]])؛
+# [[عهد الهی]] (قول [[مجاهد]] و [[عطا]]).
+در [[احادیث شیعه]]، "[[حبل الله]]" بر [[عترت رسول الله]] {{صل}} و [[ائمه طاهرین]] {{عم}} [[تطبیق]] شده است <ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۱۶-۲۱۸.</ref>.
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
+[[رده:مدخل]]
-[[رده: مدخل]]
+[[رده:حبل الله]]
-[[رده: حبل الله]]