شعب: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
برچسب‌ها: برگردانده‌شده پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==[[الشعب]] (احد)== | ==[[الشعب]] (احد)== | ||
این شعب که در احد واقع است، در جریان [[واقعه احد]] از آن نام برده شده و آمده است که [[رسول خدا]]{{صل}} و یارانش در مسیرشان به سوی احد، در این شعب فرود آمدند و در کناره دره تا دامنه [[کوه]] جای گرفتند.<ref>{{عربی|و مضى رسول الله، صلى الله عليه وسلم، حتى نزل الشعب من أحد، في عدوة الوادي إلى الجبل، فجعل ظهره و عسكره إلى أحد}}. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۵۰۷.</ref> این شعب هنوز هم موضعی مشهور و شناخته شده است.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص ۱۶۹.</ref> | این شعب که در احد واقع است، در جریان [[واقعه احد]] از آن نام برده شده و آمده است که [[رسول خدا]]{{صل}} و یارانش در مسیرشان به سوی احد، در این شعب فرود آمدند و در کناره دره تا دامنه [[کوه]] جای گرفتند.<ref>{{عربی|و مضى رسول الله، صلى الله عليه وسلم، حتى نزل الشعب من أحد، في عدوة الوادي إلى الجبل، فجعل ظهره و عسكره إلى أحد}}. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۵۰۷.</ref> این شعب هنوز هم موضعی مشهور و شناخته شده است.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص ۱۶۹.</ref> | ||
==الشعب علی)== | |||
این شعب در شرق [[مکه]] میان [[کوه]] [[ابوقبیس]] و شعب ابن [[عامر]] واقع است. از این شعب که در کتب [[تاریخ]] و [[سیره]] بسیار نام برده شده، همان [[شعبی]] است که [[بنی هاشم]] در ابتدای [[بعثت]] در آن محاصره بودند. این شعب در ابتدا «[[شعب ابی طالب]]» نامیده می‌‌شد، سپس به «شعب بنی هاشم» [[تغییر]] نام یافت و امروزه هم به «شعب علی» شناخته میشود.<ref>ازرقی، تاریخ مکه، ج۲، ص۲۳۲.</ref> ازرقی از این شعب با نام «شعب ابی یوسف» نام برده و آورده است این شعب متعلق به [[عبدالمطلب]] بود که میان فرزندانش تقسیم کرد و سهمی هم برای عبدالله قرار داد. این شعب که محل [[تولد]] [[نبی خاتم]]{{صل}} و [[فاطمه زهرا]]{{س}} بود، پس از [[هجرت پیامبر]]{{صل}} به [[مدینه]]، توسط [[عقیل بن ابی طالب]] [[مصادره]] شد و همچنان در دستان [[بنی عقیل]] بود تا این که محمد بن [[حجاج ثقفی]] [[برادر]] [[حجاج]] آن را از [[فرزندان عقیل]] خریداری نمود و ضمیمه [[ملک]] خویش کرد.<ref>ازرقی، تاریخ مکه، ج۲، ص۱۹۸. نیز ر. ک. محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۱۵۶؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۴۷.</ref>.<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص ۱۶۹.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۳
شعب از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: شعب در قرآن - شعب در حدیث - شعب در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
تفرّق و پراکندگی و اجتماع[۱]؛ بنابراین از اضداد است. عده‌ای اصل آن را به معنای "مجتمع متشکل از تقسیمات اجتماع دیگر" گرفته‌اند، تا هر دو معنای اجتماع و تفریق در آن گرد آید[۲].
﴿وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا﴾[۳].
کلمه شعب در اصطلاح به معنای تیره مانند عرب، عجم، ترک[۴] و نژاد مانند سفید، سیاه، زرد[۵] و جماعت بزرگتر از قبیله آمده است. ترتیب گروه‌های انسانی در زبان عربی چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): شعب، قبیله، عماره، بطن (حیّ)، فَخِذ، فصیله (خاندان)[۶].
مفهوم آیه سیزده سوره حجرات را عده‌ای از مفسران، نفی تفاخر به قومیت و فامیل می‌دانند. معنای آیه این است که ما شما را از یک پدر و مادر به وجود آوردیم و در قبایل و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به قبیله و خاندان خود تفاخر کنید. تقسیم قبایل و شعوب برای تکمیل اجتماعات انسانی از طریق ارتباطات متقابل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات جوامع دیگر است[۷].[۸]
الشعب (احد)
این شعب که در احد واقع است، در جریان واقعه احد از آن نام برده شده و آمده است که رسول خدا(ص) و یارانش در مسیرشان به سوی احد، در این شعب فرود آمدند و در کناره دره تا دامنه کوه جای گرفتند.[۹] این شعب هنوز هم موضعی مشهور و شناخته شده است.[۱۰]
الشعب علی)
این شعب در شرق مکه میان کوه ابوقبیس و شعب ابن عامر واقع است. از این شعب که در کتب تاریخ و سیره بسیار نام برده شده، همان شعبی است که بنی هاشم در ابتدای بعثت در آن محاصره بودند. این شعب در ابتدا «شعب ابی طالب» نامیده می‌‌شد، سپس به «شعب بنی هاشم» تغییر نام یافت و امروزه هم به «شعب علی» شناخته میشود.[۱۱] ازرقی از این شعب با نام «شعب ابی یوسف» نام برده و آورده است این شعب متعلق به عبدالمطلب بود که میان فرزندانش تقسیم کرد و سهمی هم برای عبدالله قرار داد. این شعب که محل تولد نبی خاتم(ص) و فاطمه زهرا(س) بود، پس از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، توسط عقیل بن ابی طالب مصادره شد و همچنان در دستان بنی عقیل بود تا این که محمد بن حجاج ثقفی برادر حجاج آن را از فرزندان عقیل خریداری نمود و ضمیمه ملک خویش کرد.[۱۲].[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
- ↑ «شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۶-۳۶۷.
- ↑ و مضى رسول الله، صلى الله عليه وسلم، حتى نزل الشعب من أحد، في عدوة الوادي إلى الجبل، فجعل ظهره و عسكره إلى أحد. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۵؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۵۰۷.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۱۶۹.
- ↑ ازرقی، تاریخ مکه، ج۲، ص۲۳۲.
- ↑ ازرقی، تاریخ مکه، ج۲، ص۱۹۸. نیز ر. ک. محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۱۵۶؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۲۴۷.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۱۶۹.