عوامل نفاق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان') |
جز (جایگزینی متن - '# 22px '''فرهنگ شیعه'''' به '# 22px پژوهشکده تحقیقات اسلامی، '''فرهنگ شیعه'''') |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نبوت}} | {{نبوت}} | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = نفاق| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[عوامل نفاق در کلام اسلامی]] | پرسش مرتبط = }} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مراد از عوامل [[نفاق]]، انگیزه‌های درونی و بیرونی است که [[آدمی]] را بدین آفت راه می‌نمایند. مهم‌ترین آنها عبارت‌اند: | |||
#'''احساس | # '''احساس حقارت و زبونی:''' [[نفاق]] بنابر تصریح [[قرآن کریم]]، گونه‌ای [[بیماری]] روحی است<ref>{{متن قرآن| فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۰.</ref>. بنابر [[روایات]] بسیاری از بزرگان [[معصوم]] {{ع}}، [[حقارت]] درونی، مایه [[نفاق]] است. در روایتی از [[امام علی]] {{ع}} آمده است: "[[نفاق]] [[آدمی]] از ذلتی است که در خویش می‌یابد"<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>. | ||
#'''[[خشونت]]:''' گاه که کشمکش‌های [[فکری]] و چالش‌های [[سیاسی]] و جناحی بالا می‌گیرند و به درازا می‌کشند، گروه‌های درگیر را می‌فرسایند و وامی‌دارند تا در خویش خزند و چهره خود را پنهان سازند؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "از کشمکش و [[دشمنی]] بپرهیزید که [[قلب]] [[برادران]] را بر یکدیگر تیره می‌سازد و [[دورویی]] می‌آفریند"<ref>کافی، | # '''[[خشونت]]:''' گاه که کشمکش‌های [[فکری]] و چالش‌های [[سیاسی]] و جناحی بالا می‌گیرند و به درازا می‌کشند، گروه‌های درگیر را می‌فرسایند و وامی‌دارند تا در خویش خزند و چهره خود را پنهان سازند؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "از کشمکش و [[دشمنی]] بپرهیزید که [[قلب]] [[برادران]] را بر یکدیگر تیره می‌سازد و [[دورویی]] می‌آفریند"<ref>کافی، ج۲، ص۳۰۰.</ref>. | ||
#'''[[ترس]]:''' گاه [[دشمنان]] از آن رو که [[توانایی]] رویارویی با اهل [[ایمان]] را ندارند و از فرجام آن می‌هراسند، [[لباس]] [[دینداری]] درمی‌پوشند و [[کفر]] خویش را پنهان می‌سازند و موزیانه و پنهانکارانه به [[مبارزه]] خویش تداوم می‌بخشند<ref>ر.ک: تفسیر نمونه، | # '''[[ترس]]:''' گاه [[دشمنان]] از آن رو که [[توانایی]] رویارویی با اهل [[ایمان]] را ندارند و از فرجام آن می‌هراسند، [[لباس]] [[دینداری]] درمی‌پوشند و [[کفر]] خویش را پنهان می‌سازند و موزیانه و پنهانکارانه به [[مبارزه]] خویش تداوم می‌بخشند<ref>ر.ک: تفسیر نمونه، ج۱، ص۹۷.</ref>. | ||
#'''[[دروغ]]:''' بنابر پاره‌ای [[روایات]]، [[دروغگویی]] به [[نفاق]] می‌انجامد و رفته رفته [[آدمی]] را از [[ایمان]] جدا می‌سازد؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[دروغگویی]] به [[نفاق]] می‌رسد"<ref>میزان الحکمة، | # '''[[دروغ]]:''' بنابر پاره‌ای [[روایات]]، [[دروغگویی]] به [[نفاق]] می‌انجامد و رفته رفته [[آدمی]] را از [[ایمان]] جدا می‌سازد؛ چنان که [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: "[[دروغگویی]] به [[نفاق]] می‌رسد"<ref>میزان الحکمة، ج۴، ص۳۳۲۸.</ref>. | ||
#'''[[رذیلت‌های اخلاقی]]:''' [[امام علی]] {{ع}} در [[حدیث]] مفصلی، [[علل]] [[نفاق]] را بر می‌شمارد و می‌فرماید: "[[نفاق]] بر چهار پایه [[استوار]] است: [[هوس]] و سهل‌انگاری و [[خشم]] و [[طمع]]. [[هوس]] را چهار شعبه است: [[ستم]] و [[تجاوز]] و [[شهوت]] و سرکشی .... سهل‌انگاری را نیز چهار شعبه است: [[غفلت]] و [[غرور]] به [[رحمت الهی]] و [[آرزو]] و [[ترس]] و .... [[خشم]] را نیز چهار شعبه است: [[تکبر]] و [[تفاخر]] و [[غرور]] و [[تعصب]]. [[طمع]] را نیز چهار شعبه است: [[شادمانی]]، سرمستی، خیره‌سری و [[فزون‌خواهی]]"<ref>کافی، | # '''[[رذیلت‌های اخلاقی]]:''' [[امام علی]] {{ع}} در [[حدیث]] مفصلی، [[علل]] [[نفاق]] را بر می‌شمارد و می‌فرماید: "[[نفاق]] بر چهار پایه [[استوار]] است: [[هوس]] و سهل‌انگاری و [[خشم]] و [[طمع]]. [[هوس]] را چهار شعبه است: [[ستم]] و [[تجاوز]] و [[شهوت]] و سرکشی .... سهل‌انگاری را نیز چهار شعبه است: [[غفلت]] و [[غرور]] به [[رحمت الهی]] و [[آرزو]] و [[ترس]] و .... [[خشم]] را نیز چهار شعبه است: [[تکبر]] و [[تفاخر]] و [[غرور]] و [[تعصب]]. [[طمع]] را نیز چهار شعبه است: [[شادمانی]]، سرمستی، خیره‌سری و [[فزون‌خواهی]]"<ref>کافی، ج۱، ص۳۹۳ باب صفة النفاق و المنافق.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۳۴۸ ـ ۳۴۹.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]، [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده:نفاق]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث نفاق است. عوامل نفاق از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عوامل نفاق در کلام اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مراد از عوامل نفاق، انگیزه‌های درونی و بیرونی است که آدمی را بدین آفت راه می‌نمایند. مهم‌ترین آنها عبارت‌اند:
- احساس حقارت و زبونی: نفاق بنابر تصریح قرآن کریم، گونه‌ای بیماری روحی است[۱]. بنابر روایات بسیاری از بزرگان معصوم (ع)، حقارت درونی، مایه نفاق است. در روایتی از امام علی (ع) آمده است: "نفاق آدمی از ذلتی است که در خویش می‌یابد"[۲].
- خشونت: گاه که کشمکش‌های فکری و چالش‌های سیاسی و جناحی بالا می‌گیرند و به درازا می‌کشند، گروه‌های درگیر را می‌فرسایند و وامی‌دارند تا در خویش خزند و چهره خود را پنهان سازند؛ چنان که امام علی (ع) می‌فرماید: "از کشمکش و دشمنی بپرهیزید که قلب برادران را بر یکدیگر تیره می‌سازد و دورویی می‌آفریند"[۳].
- ترس: گاه دشمنان از آن رو که توانایی رویارویی با اهل ایمان را ندارند و از فرجام آن می‌هراسند، لباس دینداری درمی‌پوشند و کفر خویش را پنهان می‌سازند و موزیانه و پنهانکارانه به مبارزه خویش تداوم می‌بخشند[۴].
- دروغ: بنابر پاره‌ای روایات، دروغگویی به نفاق می‌انجامد و رفته رفته آدمی را از ایمان جدا می‌سازد؛ چنان که امام علی (ع) می‌فرماید: "دروغگویی به نفاق می‌رسد"[۵].
- رذیلت‌های اخلاقی: امام علی (ع) در حدیث مفصلی، علل نفاق را بر می‌شمارد و می‌فرماید: "نفاق بر چهار پایه استوار است: هوس و سهل‌انگاری و خشم و طمع. هوس را چهار شعبه است: ستم و تجاوز و شهوت و سرکشی .... سهل‌انگاری را نیز چهار شعبه است: غفلت و غرور به رحمت الهی و آرزو و ترس و .... خشم را نیز چهار شعبه است: تکبر و تفاخر و غرور و تعصب. طمع را نیز چهار شعبه است: شادمانی، سرمستی، خیره‌سری و فزون‌خواهی"[۶].[۷]
