جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست') |
||
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اثبات نبوت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
== مقدمه== | == مقدمه == | ||
یکی از راههای اثبات [[حقّ]]، [[ظهور]] معجزه بهدست [[پیامبران]] بوده است که نوع [[مردم]]، [[نبوت]] [[پیامبران]] را از این طریق میشناختند. همه [[پیامبران]] در | یکی از راههای اثبات [[حقّ]]، [[ظهور]] معجزه بهدست [[پیامبران]] بوده است که نوع [[مردم]]، [[نبوت]] [[پیامبران]] را از این طریق میشناختند. همه [[پیامبران]] در اینکه از طریق [[اعجاز]] [[رسالت]] خود را اثبات میکردند، مشترک بودند؛ امّا معجزه هر [[پیغمبری]] متناسب با موقعیت و [[علوم]] رایج زمان خود بوده است. در زمان [[حضرت موسی]] {{ع}} [[سحر]] رواج داشت<ref>روحالمعانی، ج۳، ص۲۶۹.</ref>؛ بدین سبب معجزه اصلی او عصا و [[ید بیضا]] بود: {{متن قرآن|اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضَاء مِنْ غَيْرِ سُوءٍ}}<ref>دست در گریبان خویش فرو بر (و برآور) تا سپید بیآسیب بیرون آید؛ سوره قصص، آیه ۳۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ}}<ref>و (ما) به موسی وحی کردیم که چوبدستت را بیفکن! که ناگهان، (اژدهایی شد و) هرچه ساخته بودند فرو میبلعید؛ سوره اعراف، آیه ۱۱۷.</ref>. در پی ارائه این معجزه از سوی [[حضرت موسی]] {{ع}}<ref>تفسیر مراغی، مج۳، ج۹، ص۳۱.</ref>، ساحران به [[حضرت موسی]] {{ع}} [[ایمان]] آوردند: {{متن قرآن|قَالُواْ آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref>گفتند به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم؛ سوره اعراف، آیه: ۱۲۱.</ref>. | ||
==همراهی معجزه با [[ادعای پیامبری]]== | در زمان [[حضرت عیسی]] [[علم]] پزشکی<ref>روحالمعانی، ج۳، ص۲۶۹؛ مجمعالبیان، ج۲ ص۷۵۳.</ref> رونق داشت؛ بر این اساس، معجزه حضرت [[شفا دادن]] امراض صعبالعلاج و [[بینا]] کردن کور مادرزاد و زنده کردن مردگان بود: {{متن قرآن|أَنِّي قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُم مِّنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ}}<ref>و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل (میفرستد، تا بگوید) که من برای شما نشانهای از پروردگارتان آوردهام؛ من برای شما از گل، (انداموارهای) به گونه پرنده میسازم و در آن میدمم، به اذن خداوند پرندهای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانهای برای شماست اگر مؤمن باشید؛ سوره آل عمران، آیه۴۹.</ref> و نیز آیه ۱۱۰ سوره [[مائده]] قریب به این مضمون است. | ||
در زمان [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در جزیره العرب مسأله [[فصاحت]] و [[بلاغت]] رونق بیشتری داشت؛ بدینسبب معجزه اصلی و جاوید [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[قرآن کریم]] است که در فصاحت و بلاغت در تمام زمانها سرآمد است<ref>روحالمعانی، مج، ج۳، ص۲۶۹.</ref>. [[معجزات]] برخی [[پیامبران]] نیز [[دلیل]] خاصّی داشته است؛ مانند معجزه پدیدارشدن [[ناقه]] از [[دل]] کوه بهوسیله [[حضرت صالح]] که درپی درخواست [[قوم]] وی صورت پذیرفته است<ref>المیزان، ج۱۰، ص۳۱۳.</ref> {{متن قرآن|وَيَا قَوْمِ هَذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ وَلاَ تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ}}<ref>و ای قوم من! این شتر خداوند است؛ که برای شما نشانهای است؛ او را وانهید تا در زمین خدا بچرد و آزاری به وی نرسانید که عذابی نزدیک، شما را فرا گیرد؛ سوره هود، آیه: ۶۴.</ref><ref>.[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/2/27.htm#_ftn1 دائرة المعارف قرآن کریم، ج ۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵]</ref>. | |||
== همراهی معجزه با [[ادعای پیامبری]] == | |||
{{اصلی|ادعای پیامبری}} | {{اصلی|ادعای پیامبری}} | ||
[[معجزات]] [[پیامبران]]، نشانه [[صدق]] ادّعای ایشان است. از اینروی، زمانی امر خارقالعادهای "معجزه" نامیده میشود که علاوه بر استناد به [[اذن]] خاص [[الهی]]، به عنوان دلیلی بر [[پیامبری پیامبران]] پدید آید و با اندکی تعمیم در مفهوم آن، شامل امور خارقالعادهای نیز میشود که به عنوان [[دلیل]] بر [[صدق]] ادّعای [[امامت]]، انجام یابد. بدین ترتیب، اصطلاح "[[کرامت]]" اختصاص مییابد به سایر خارقالعادههای [[الهی]] که از [[اولیاء]] [[خدا]] صادر میشود، در برابر خوارق عادتی که مستند به نیروهای نفسانی و [[شیطانی]] است مانند [[سحر]] و [[کهانت]] و [[اعمال]] [[مرتاضان]]، اینگونه [[اعمال]]، هم قابل [[تعلیم و تعلّم]] است و هم بهوسیله نیروی قویتری مغلوب میگردد و معمولاً [[الهی]] نبودنِ آنها را میتوان از راه [[فساد]] [[عقاید]] و اخلاقِ صاحبانشان نیز [[شناخت]]<ref> محمد تقی مصباح یزدی، آموزش عقاید</ref>. نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که آنچه را [[معجزات]] [[انبیاء]] {{عم}} مستقیماً اثبات میکند [[صدق]] ایشان در ادعای [[نبوت]] است و اما صحّت محتوای [[رسالت]]، و [[لزوم اطاعت]] از فرمانهایی که [[ابلاغ]] میکنند مع الواسطه و بهطور غیرمستقیم، ثابت میشود. و به دیگر سخن: [[نبوت]] [[انبیا]] {{عم}} با [[دلیل عقلی]]، و اعتبار محتوای پیامهایشان با [[دلیل]] تعبّدی، اثبات میگردد<ref>محمد تقی مصباح یزدی، آموزش عقاید.</ref>. | |||
== دیدگاه [[ابن قبه رازی]] درباره [[معجزه]] == | |||
[[ابن قبه رازی]] با [[دلیل]] و [[برهان]] خواندن [[معجزه]] و بر [[نبوت]]<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>، برای آن شرایط دیگری نیز مطرح میکند. وی [[معتقد]] است [[معجزه]] امری است که یکی از لوازم و ضروریات آن اصلحیت است؛ اظهار [[معجزه]] اگر [[اصلح]] نباشد، چه بسا موجب [[کفر]] دیگران و همچنین متهم شدن معجزهآور به [[سحر]] و شعبده شود<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>. بر این اساس میگوید [[انبیا]] در مواقع خاص اقامه [[معجزه]] میکردند و هر روز و هر ساعتی و برای هر کسی که [[تصمیم]] بر [[ایمان]] داشت، دست به [[معجزه]] نمیزدند، بلکه هر زمان [[صلاح]] میدانستند و در شرایطی خاص، [[معجزه]] روی میداد<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.</ref>. [[ابن قبه رازی]] وجود این شرط را زمینه [[دستور]] [[معجزه]] از طرف [[خداوند متعال]] به معجزهآور میداند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>. | |||
[[ | این بحث از مباحث پیرامونی [[معجزه]] است که آیا آورنده [[معجزه]] هرگاه [[اراده]] کرد و زمینه فراهم بود میتواند اظهار [[معجزه]] کند؟ یا اظهار [[معجزه]] فقط به [[دستور]] و اجازه [[خداوند متعال]] است و معجزهآور هیچگونه نقشی ندارد؟ [[ابن قبه رازی]] بر این [[باور]] است که [[معجزه]] حَسَب [[دستور]] خاص [[خداوند]] است و هرگاه [[اراده الهی]] به آن تعلق گیرد، معجزهآور [[توانایی]] اظهار [[معجزه]] را خواهد داشت<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۳۴.</ref> | ||
=== معاجز [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و [[قرآن]] === | |||
همه [[مسلمانان]]، از تمام فِرَق و گروهها، [[معجزه]] [[انبیا]] به ویژه [[رسول خدا]] {{صل}} را پذیرفتهاند. [[ابن قبه رازی]] با [[تأیید]] معاجز [[رسول خدا]]<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.</ref> یادآور میشود که [[معجزات]] ایشان تنها با [[نقل]] [[اخبار صحیح]] [[مسلمانان]] [[اثبات]] میپذیرد، ولی برای [[اثبات]] [[معجزه]] بودن [[قرآن]] به [[نقل]] نیازی نیست و [[دلیل]] [[معجزه]] بودن آن خودش است<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref>، ضمن اینکه [[معتقد]] به [[عدم تحریف قرآن]] است<ref>سید مرتضی، جوابات المسائل الطرابلسیات، ص۲۰۷.</ref>. او [[اهل کتاب]]، [[مجوس]]، زنادقه و دهریه را از گروههایی میداند که با تقل [[مسلمانان]] پیرامون معاجز [[رسول خدا]] [[مخالفت]] میکنند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۳۴-۱۳۵.</ref> | |||
===معاجز [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[قرآن]]=== | |||
===دیدگاه [[ابن قبه رازی]] درباره شرط [[اعجاز]] [[پیامبر]]=== | === دیدگاه [[ابن قبه رازی]] درباره شرط [[اعجاز]] [[پیامبر]] === | ||
[[ابن قبه رازی]] اصلحیت را شرط [[اعجاز]] [[رسول خدا]] {{صل}} میداند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref> و اظهار [[معجزه]] ایشان را بنا بر [[دستور]] خدواند [[متعال]] و [[اراده]] او بیان مینماید<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.</ref>. وی بر پایه همین دو اصل میگوید: [[خدای تعالی]] حکایت حال [[مشرکان]] نموده که از پیامبرش درخواست کردند به [[آسمان]] رود و پارهای از آن را بر سرشان بیندازد یا آنکه کتابی برایشان فرو آورد تا کتاب را قرائت کنند و کارهای دیگری که [[آیات شریفه قرآن]] به آنها اشاره کرده است، اما آن [[حضرت]] چنان نکرد. [[مشرکان]] از [[پیامبر خدا]] درخواست کردند [[قصی بن کلاب]]<ref>قصی بن کلاب از اجداد پیامبر بوده است: ابوالقاسم محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب. درباره او ر. ک: ابنسعد، طبقات الکبری، ج۱، ص۶۶. </ref> را زنده کند یا آنکه کوههای تهامه را از ایشان دور گرداند، اما [[رسول خدا]] هیچ یک از خواستههای آنان را [[اجابت]] نکرد، اگرچه در مواقعی دیگر معجزاتی برای آنان اقامه فرمود<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۳.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۳۵.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[اثبات نبوت]] | * [[اثبات نبوت]] | ||
* [[معجزه]] | * [[معجزه]] | ||
{{پایان | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:ادله نبوت پیامبران]] | ||