ابوسائب ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوسائب ثقفی | مداخل مرتبط = [[ابوسائب ثقفی در تراجم و رجال]] - [[ابوسائب ثقفی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg

== مقدمه ==

او را به نواده‌اش [[عطاء بن سائب بن ابی سائب]]، [[محدث]] معروف می‌شناسند<ref>ابن حبان، ج۷، ص۲۵۱؛ ذهبی، تجرید اسماء الصحابه، ج۲، ص۱۷۰؛ ابن اثیر، ج۴، ص۲۸۱.</ref>. نام وی را به [[اختلاف]]، [[مالک]]، [[زید]]<ref>بخاری، ج۶، ص۴۶۵؛ عجلی، ص۳۳۲؛ ابن ابی‌حاتم، ج۶، ص۳۳۲؛ ابن حبان، ج۷، ص۲۵۱؛ یحیی بن معین، ص۱۱۵.</ref> و [[یزید]] آورده‌اند<ref>عجلی، ص۱۷۶؛ ابن حبان، ج۴، ص۳۲۷؛ مزی، ج۲۰، ص۸۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۴۰؛ همو، تهذیب، ج۳، ص۳۹۰.</ref>. برخی فرزندش سائب را [[کوفی]]، [[تابعی]] و [[ثقه]] معرفی کرده و نام پدرش را [[زید]] و یزید آورده‌اند<ref>عجلی، ص۱۷۶؛ ابن حبان، ج۴، ص۳۲۷.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>تهذیب، ج۳، ص۳۹۰ و ج۷، ص۱۸۳.</ref> با توجه به این منابع، نام [[پدر]] سائب را که زید باشد درست می‌داند، جز آنکه در بیشتر منابع، ابتدا نام مالک را آورده‌اند و نام‌های زید و یزید را به عنوان قول [[ضعیف]] نقل کرده‌اند. ابوسائب، به [[قبیله ثقیف]] منسوب است، ولی سلسله [[نسب]] وی به [[درستی]] شناخته شده نیست.

[[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۲۸۱.</ref> به نقل از [[ابونعیم]] و [[ابوموسی]]، وی را [[صحابی]] دانسته و از طریق او روایتی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] کرده است: «کسی که هنگام [[مرگ]] به [[شهادت]] [[لا اله الا الله]] تلقین شود، داخل [[بهشت]] می‌شود»<ref>{{متن حدیث|مَنْ لُقِّنَ عِنْدَ الْمَوْتِ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ }}؛ طبرانی، ج۱۹، ص۳۰۳؛ هیثمی، ج۲، ص۳۲۳.</ref>. البته ابونعیم<ref>ابونعیم، ج۶، ص۳۱۳۱.</ref> گزارشی در مورد این شخص ندارد، ولی روایت یاد شده را به صورت مرسل در ترجمه [[زاذان]] گزارش کرده است. این روایت از دو طریق [[مسند]] و مرسل روایت شده که [[عطاء بن سائب]] در هر دو طریق حضور دارد<ref>احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۷۴؛ ابونعیم، ج۶، ص۳۱۳۱؛ ابن اثیر، ج۵، ص۳۷۱.</ref> و به دلیل اختلاط [[عطاء]]، این روایت را [[تضعیف]] کرده‌اند<ref>هیثمی، ج۲، ص۳۲۳.</ref>. [[طبرانی]]<ref>طبرانی، ج۱۹، ص۴۳۳.</ref> افزون بر این روایت، از او نقل می‌کند که می‌گوید: با رسول خدا {{صل}} بر چاهی گذشتیم، جنازه سیاه پوستی درون آن افتاده بود. [[حضرت]] بالای [[چاه]] ایستاد و کلمه [[توحید]] را بر او تلقین کرد. [[اصحاب]] گفتند: او گاهی [[نماز]] می‌خواند و گاهی نماز نمی‌خواند. [[پیامبر]] فرمود: «وای بر شما!» بعد [[دستور]] داد وی را از چاه بیرون آورند، [[غسل]] دهند و [[کفن]] کنند، آنگاه فرمود: «وی را [[تشییع]] کنید تا مبادا [[ملائکه]] در این کار بر ما پیشی گیرند». سپس بر او نماز خواند و وی را [[دفن]] کردند. با توجه به [[هماهنگی]] میان اسناد این دو [[روایت]] و تناسب موضوع و گفتار (میت و تلقین آن)، به نظر می‌رسد این دو، یک روایت و نقل دوم، مفصل همان اولی باشد. از او روایت دیگری در باب [[موعظه]] و [[نصیحت]] نقل شده است<ref>طبرانی، ج۱۹، ص۳۳۳.</ref><ref>[[محمود حیدری آقایی|حیدری آقایی، محمود]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوسائب ثقفی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۳۲۳.</ref>

== جستارهای وابسته ==

* [[عطاء بن سائب بن أبی سائب]] (نواده)

== منابع ==

# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[محمود حیدری آقایی|حیدری آقایی، محمود]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوسائب ثقفی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]

== پانویس ==

[[رده:اصحاب پیامبر]]

[[رده:بنی‌ثقیف]]