ابوحسن انصاری مازنی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ضمیر' به 'ضمیر') |
جز (جایگزینی متن - 'توضیح تصویر = تصویر قدیمی مدینه' به 'توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ابوحسن انصاری مازنی در تراجم و رجال]] - [[ابوحسن انصاری مازنی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوحسن انصاری مازنی | مداخل مرتبط = [[ابوحسن انصاری مازنی در تراجم و رجال]] - [[ابوحسن انصاری مازنی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوحسن انصاری مازنی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مدینه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر کهنی از مدینه | |||
| نام کامل = ابوحسن انصاری مازنی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = {{فهرست جعبه افقی| [[بنی‌نجار]] | [[بنی‌مازن]] }} | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[مدینه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[جنگ بدر]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[شهرت]] او به [[کنیه]] چندان بود که برخی نام وی را همان کنیه‌اش دانسته‌اند، ولی گروهی هم نامش را [[تمیم]]<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ برگرفته از ابن اسحاق.</ref> یا [[تیم]]<ref>شامی، ج۴، ص۱۲۲.</ref> و نام پدرش را به [[اختلاف]] «عمرو»، «عبد عمرو»<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۷.</ref> و «عبد قیس» از | [[شهرت]] او به [[کنیه]] چندان بود که برخی نام وی را همان کنیه‌اش دانسته‌اند، ولی گروهی هم نامش را [[تمیم]]<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ برگرفته از ابن اسحاق.</ref> یا [[تیم]]<ref>شامی، ج۴، ص۱۲۲.</ref> و نام پدرش را به [[اختلاف]] «عمرو»، «عبد عمرو»<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۷.</ref> و «عبد قیس» از [[بنی‌مازن]] شاخه‌ای از [[بنی‌نجار]] گفته‌اند<ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۶.</ref>. او مشهور به کنیه و بدون تردید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۹۱.</ref> در شمار [[صحابه]]، از شرکت‌کنندگان در [[پیمان عقبه]] و [[بدر]]<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵.</ref> و - چنان که خواهد آمد. از [[شیعیان امام علی]] {{ع}} و [[حاکم]] وی در [[مدینه]] بود. | ||
برخی مانند [[ | برخی مانند [[ابن‌منده]]<ref>ابن اثیر، ج۴، ص۴۸.</ref>، [[بغوی]]، ابن قانع<ref>شامی، ج۴، ص۱۲۲.</ref>، ابن سکن<ref>شامی، ج۴، ص۱۲۲.</ref> و [[ابن‌حبان]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۲۹۴.</ref> [[عماره]] (فرزند وی) را نیز [[صحابی]] شرکت کننده در پیمان عقبه و بدر دانسته‌اند. برخی نیز به غلط [[گمان]] کرده‌اند عماره، نام ابوحسن است. آنچه موجب [[اشتباه]] شده این است که ضمیر در کلمه عن [[جده]] در [[سند]] [[عمرو بن یحیی بن عماره]] عن ابیه عن جده به عماره برمی‌گردد؛ در حالی که مراد از عن جده ابوحسن است<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۳۶۳؛ الاصابه، ج۷، ص۷۶.</ref>. سند [[عمرو بن یحیی بن عمارة بن ابی حسن]] عن ابیه انه [[سمع]] جده اباحسن نیز آن را [[تأیید]] می‌کند<ref>مالک، ج۱، ص۳؛ و ابونعیم، ج۵، ص۲۸۶۴ با اندک تفاوتی در تعبیر. برای مطالعه بیشتر ر. ک: ابن حجر، فنح، ج۱، ص۲۵۲؛ شهرستانی، ج۲، ص۳۷۶ و ۳۹۷.</ref>. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۴، ص۲۰۸۲.</ref> نیز در صحابی بودن عماره تردید کرده است. | ||
[[فرزندان]] و [[نوادگان]] وی، از جمله [[یحیی بن عماره]] شیخ [[مالک بن انس]]، در شمار [[محدثان]] بودند و [[روایات]] ابوحسن از طریق آنان نقل شده است. این روایات عبارت‌اند از: [[اولویت]] جایگاه هر کس برای خود او پس از برخاستن و برگشتن به سوی آن<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.</ref>، مدینه [[حرم]] [[رسول خدا]] {{صل}}<ref> | [[فرزندان]] و [[نوادگان]] وی، از جمله [[یحیی بن عماره]] شیخ [[مالک بن انس]]، در شمار [[محدثان]] بودند و [[روایات]] ابوحسن از طریق آنان نقل شده است. این روایات عبارت‌اند از: [[اولویت]] جایگاه هر کس برای خود او پس از برخاستن و برگشتن به سوی آن<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.</ref>، مدینه [[حرم]] [[رسول خدا]] {{صل}}<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۷؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵.</ref>، ناخرسندی [[پیامبر]] {{صل}} از [[نکاح]] بی سر و صدا تا اینکه دف نوازند و بخوانند: {{عربی |«اتيناكم، اتيناكم فحيونا نحكم»}}<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۷؛ شهید ثانی، ج۷، ص۱۹؛ نجفی، ج۲۹، ص۴۰ و دیگران به استناد ذیل این روایت، مفهوم نکاح سر را عام‌تر از شاهدگرفتن برای ازدواج دانسته‌اند.</ref>؛ و تعبیر و توجیه نیکوی [[رسول خدا]] {{صل}} از [[مزاح]] یکی از [[صحابه]]<ref>طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۶۴.</ref>. | ||
همچنین ابوحسن از [[عبدالله بن زید]] درباره کیفیت [[وضو]] نیز پرسیده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱، ص۲۵۳.</ref>. موهای سر نواده‌اش [[یحیی]] به اندازه‌ای بلند بود که در [[سجده]] می‌بایست آنها را بالا نگه می‌داشت، ابوحسن وی را در آن حالت دید و با [[تعجب]] گفت: موهایت [[خاک]] آلود نشود! آنگاه آنها را تراشید<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۸.</ref>. بنا بر [[نقلی]]، او در [[دفاع]] از [[عثمان]]، با [[زید بن ثابت]] [[مخالفت]] کرد و [[یاری]] کننده عثمان را مصداق [[آیه]] {{متن قرآن|أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا}}<ref>«از سرکردگان و بزرگانمان فرمان بردیم و آنان ما را از راه به در بردند» سوره احزاب، آیه ۶۷.</ref> خواند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.</ref>. بنا بر نقل [[ابن اسحاق]]، ابوحسن [[جانشین]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} پس از [[سهل بن حنیف]]<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۳۶۲.</ref>، تمام و [[ابوایوب انصاری]] در [[مدینه]] بود تا اینکه [[حضرت]] به [[شهادت]] رسید<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۵۲؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۷۲؛ قیاس کنید با طوسی، ص۵۸. در این منبع، ابوحسن به ابوحبش تصحیف شده است.</ref><ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحسن انصاری مازنی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۴۲-۲۴۳.</ref> | همچنین ابوحسن از [[عبدالله بن زید]] درباره کیفیت [[وضو]] نیز پرسیده است<ref>ابن حجر، فتح، ج۱، ص۲۵۳.</ref>. موهای سر نواده‌اش [[یحیی]] به اندازه‌ای بلند بود که در [[سجده]] می‌بایست آنها را بالا نگه می‌داشت، ابوحسن وی را در آن حالت دید و با [[تعجب]] گفت: موهایت [[خاک]] آلود نشود! آنگاه آنها را تراشید<ref>احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۸.</ref>. بنا بر [[نقلی]]، او در [[دفاع]] از [[عثمان]]، با [[زید بن ثابت]] [[مخالفت]] کرد و [[یاری]] کننده عثمان را مصداق [[آیه]] {{متن قرآن|أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا}}<ref>«از سرکردگان و بزرگانمان فرمان بردیم و آنان ما را از راه به در بردند» سوره احزاب، آیه ۶۷.</ref> خواند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.</ref>. بنا بر نقل [[ابن اسحاق]]، ابوحسن [[جانشین]] [[امیرمؤمنان]] {{ع}} پس از [[سهل بن حنیف]]<ref>طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۳۶۲.</ref>، تمام و [[ابوایوب انصاری]] در [[مدینه]] بود تا اینکه [[حضرت]] به [[شهادت]] رسید<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۵۲؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۷۲؛ قیاس کنید با طوسی، ص۵۸. در این منبع، ابوحسن به ابوحبش تصحیف شده است.</ref><ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوحسن انصاری مازنی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۴۲-۲۴۳.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۶۸: | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بنی‌نجار]] | |||
[[رده:بنی‌مازن]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۵ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوحسن انصاری مازنی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوحسن انصاری مازنی در تراجم و رجال - ابوحسن انصاری مازنی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوحسن انصاری مازنی | |
|---|---|
 تصویر کهنی از مدینه | |
| نام کامل | ابوحسن انصاری مازنی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | |
| محل زندگی | مدینه |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | جنگ بدر |
مقدمه
شهرت او به کنیه چندان بود که برخی نام وی را همان کنیه‌اش دانسته‌اند، ولی گروهی هم نامش را تمیم[۱] یا تیم[۲] و نام پدرش را به اختلاف «عمرو»، «عبد عمرو»[۳] و «عبد قیس» از بنی‌مازن شاخه‌ای از بنی‌نجار گفته‌اند[۴]. او مشهور به کنیه و بدون تردید[۵] در شمار صحابه، از شرکت‌کنندگان در پیمان عقبه و بدر[۶] و - چنان که خواهد آمد. از شیعیان امام علی (ع) و حاکم وی در مدینه بود.
برخی مانند ابن‌منده[۷]، بغوی، ابن قانع[۸]، ابن سکن[۹] و ابن‌حبان[۱۰] عماره (فرزند وی) را نیز صحابی شرکت کننده در پیمان عقبه و بدر دانسته‌اند. برخی نیز به غلط گمان کرده‌اند عماره، نام ابوحسن است. آنچه موجب اشتباه شده این است که ضمیر در کلمه عن جده در سند عمرو بن یحیی بن عماره عن ابیه عن جده به عماره برمی‌گردد؛ در حالی که مراد از عن جده ابوحسن است[۱۱]. سند عمرو بن یحیی بن عمارة بن ابی حسن عن ابیه انه سمع جده اباحسن نیز آن را تأیید می‌کند[۱۲]. ابونعیم[۱۳] نیز در صحابی بودن عماره تردید کرده است.
فرزندان و نوادگان وی، از جمله یحیی بن عماره شیخ مالک بن انس، در شمار محدثان بودند و روایات ابوحسن از طریق آنان نقل شده است. این روایات عبارت‌اند از: اولویت جایگاه هر کس برای خود او پس از برخاستن و برگشتن به سوی آن[۱۴]، مدینه حرم رسول خدا (ص)[۱۵]، ناخرسندی پیامبر (ص) از نکاح بی سر و صدا تا اینکه دف نوازند و بخوانند: «اتيناكم، اتيناكم فحيونا نحكم»[۱۶]؛ و تعبیر و توجیه نیکوی رسول خدا (ص) از مزاح یکی از صحابه[۱۷].
همچنین ابوحسن از عبدالله بن زید درباره کیفیت وضو نیز پرسیده است[۱۸]. موهای سر نواده‌اش یحیی به اندازه‌ای بلند بود که در سجده می‌بایست آنها را بالا نگه می‌داشت، ابوحسن وی را در آن حالت دید و با تعجب گفت: موهایت خاک آلود نشود! آنگاه آنها را تراشید[۱۹]. بنا بر نقلی، او در دفاع از عثمان، با زید بن ثابت مخالفت کرد و یاری کننده عثمان را مصداق آیه 
أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا
[۲۰] خواند[۲۱]. بنا بر نقل ابن اسحاق، ابوحسن جانشین امیرمؤمنان (ع) پس از سهل بن حنیف[۲۲]، تمام و ابوایوب انصاری در مدینه بود تا اینکه حضرت به شهادت رسید[۲۳][۲۴]
منابع
پانویس
- ↑ طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ برگرفته از ابن اسحاق.
- ↑ شامی، ج۴، ص۱۲۲.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۷.
- ↑ ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۷۶.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۹۱.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۴، ص۴۸.
- ↑ شامی، ج۴، ص۱۲۲.
- ↑ شامی، ج۴، ص۱۲۲.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۲۹۴.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۳۶۳؛ الاصابه، ج۷، ص۷۶.
- ↑ مالک، ج۱، ص۳؛ و ابونعیم، ج۵، ص۲۸۶۴ با اندک تفاوتی در تعبیر. برای مطالعه بیشتر ر. ک: ابن حجر، فنح، ج۱، ص۲۵۲؛ شهرستانی، ج۲، ص۳۷۶ و ۳۹۷.
- ↑ ابونعیم، ج۴، ص۲۰۸۲.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۷؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۷؛ شهید ثانی، ج۷، ص۱۹؛ نجفی، ج۲۹، ص۴۰ و دیگران به استناد ذیل این روایت، مفهوم نکاح سر را عام‌تر از شاهدگرفتن برای ازدواج دانسته‌اند.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۹۵؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۶۴.
- ↑ ابن حجر، فتح، ج۱، ص۲۵۳.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۴، ص۷۸.
- ↑ «از سرکردگان و بزرگانمان فرمان بردیم و آنان ما را از راه به در بردند» سوره احزاب، آیه ۶۷.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۸.
- ↑ طبرانی، ج۲، ص۶۰؛ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۳۶۲.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۱۵۲؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۷۲؛ قیاس کنید با طوسی، ص۵۸. در این منبع، ابوحسن به ابوحبش تصحیف شده است.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوحسن انصاری مازنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۴۲-۲۴۳.