اصلاح در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۹

مقدمه

مراد از «اصلاح» انجام دادن کاری است که یا افساد را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند اصلاح نفس، اصلاح ذات البین و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات زشت و آراستن آن به صفات نیکو، آشتی و پیوند میان متخاصمین و رفع کدورت از آنان، و ترمیم خرابی‌های ساختمان است.

موارد اصلاح در فقه بسیار است، مانند اصلاح مال که مقابل اسراف و تبذیر است، اصلاح مال یتیم، اصلاح قرائت، اصلاح ساختمان، اصلاح زمین، چشمه و باغ و اصلاح معابد کفّار.

اصلاح ذات البین

آشتی دادن دو یا چند نفری که با هم کینه و دشمنی دارند، مستحب و در موردی که حفظ جان مؤمنی بر آن توقّف دارد واجب است. از موارد مصرف زکات اصلاح ذات البین است^[۱]. مستحب است قاضی پیش از داوری، دو طرف دعوا را به صلح و آشتی فراخواند و در صورت خودداری آن دو، حکم را صادر کند^[۲].^[۳]

اصلاح بین زن و شوهر

برای اصلاح میان زن و شوهری که با یکدیگر اختلاف پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای مصلحت، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، اختلاف است^[۴].^[۵]

منابع

هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت

پانویس

↑ جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸
↑ جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵
↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.
↑ جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.
↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.

[1] جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸

[2] جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵

[3] هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.

[4] جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.

[5] هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصلاح| عنوان مدخل  = اصلاح| مداخل مرتبط = [[اصلاح در لغت]] - [[اصلاح در قرآن]] - [[اصلاح در معارف و سیره علوی]] - [[اصلاح در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[اصلاح در فقه اسلامی]] - [[اصلاح در فقه سیاسی]] - [[اصلاح در سیره معصوم]] - [[اصلاح در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}
+{{مدخل مرتبط
-==مقدمه==
+| موضوع مرتبط = اصلاح
-مراد از [[اصلاح]]، انجام دادن کاری است که یا [[افساد]] را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند [[اصلاح نفس]]، [[اصلاح ذات البین]] و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات [[زشت]] و [[آراستن]] آن به [[صفات نیکو]]، [[آشتی]] و پیوند میان متخاصمین و رفع کدورت از آنان، و ترمیم خرابیهای ساختمان است.
+| عنوان مدخل  = اصلاح
+| مداخل مرتبط = [[اصلاح در لغت]] - [[اصلاح در قرآن]] - [[اصلاح در معارف و سیره علوی]] - [[اصلاح در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[اصلاح در فقه اسلامی]] - [[اصلاح در فقه سیاسی]] - [[اصلاح در سیره معصوم]] - [[اصلاح در معارف و سیره حسینی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-موارد اصلاح در [[فقه]] بسیار است، مانند اصلاح [[مال]] که مقابل [[اسراف]] و [[تبذیر]] است، اصلاح [[مال یتیم]]، اصلاح قرائت، اصلاح ساختمان، اصلاح[[زمین]]، چشمه و باغ و اصلاح [[معابد]] [[کفّار]] که درباره هریک، در مدخل مربوط سخن رفته است. در این جا به دو مورد مهم آن، که در بابهای [[زکات]]، [[نکاح]] و [[قضاء]] آمده است، اشاره می‌شود.
+== مقدمه ==
+مراد از «[[اصلاح]]» انجام دادن کاری است که یا [[افساد]] را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند [[اصلاح نفس]]، [[اصلاح ذات البین]] و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات [[زشت]] و [[آراستن]] آن به صفات نیکو، [[آشتی]] و پیوند میان متخاصمین و رفع کدورت از آنان، و ترمیم خرابی‌های ساختمان است.
-==اصلاح ذات البین==
+موارد اصلاح در [[فقه]] بسیار است، مانند اصلاح [[مال]] که مقابل [[اسراف]] و [[تبذیر]] است، اصلاح مال یتیم، اصلاح قرائت، اصلاح ساختمان، اصلاح [[زمین]]، چشمه و باغ و اصلاح معابد [[کفّار]].
-[[آشتی دادن]] دو یا چند نفری که با هم [[کینه]] و [[دشمنی]] دارند، [[مستحب]] و در موردی که [[حفظ جان]] مؤمنی بر آن توقّف دارد [[واجب]] است. از [[موارد مصرف زکات]] اصلاح ذات البین است.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸</ref> مستحب است [[قاضی]] پیش از [[داوری]]، دو طرف دعوا را به [[صلح]] و آشتی فراخواند و در صورت خودداری آن دو، [[حکم]] را صادر کند.<ref>جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵</ref>
-==[[اصلاح بین زن و شوهر]]==
+== [[اصلاح ذات البین]] ==
-برای اصلاح میان [[زن]] و شوهری که با یکدیگر [[اختلاف]] پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای [[مصلحت]]، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، [[اختلاف]] است <ref>جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۵۴۴.</ref>
+آشتی دادن دو یا چند نفری که با هم [[کینه]] و [[دشمنی]] دارند، [[مستحب]] و در موردی که حفظ جان مؤمنی بر آن توقّف دارد [[واجب]] است. از موارد مصرف زکات اصلاح ذات البین است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸</ref>. مستحب است [[قاضی]] پیش از [[داوری]]، دو طرف دعوا را به [[صلح]] و آشتی فراخواند و در صورت خودداری آن دو، [[حکم]] را صادر کند<ref>جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]]، ج۱، ص ۵۴۴.</ref>
+=== اصلاح بین زن و شوهر ===
+برای اصلاح میان [[زن]] و شوهری که با یکدیگر [[اختلاف]] پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای [[مصلحت]]، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، [[اختلاف]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]]، ج۱، ص ۵۴۴.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۱۸: / خط ۲۴: @@
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
+[[رده:اصلاح]]