اصلاح در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مراد از «[[اصلاح]]» انجام دادن کاری است که یا [[افساد]] را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند [[اصلاح نفس]]، [[اصلاح ذات البین]] و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات [[زشت]] و [[آراستن]] آن به | مراد از «[[اصلاح]]» انجام دادن کاری است که یا [[افساد]] را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند [[اصلاح نفس]]، [[اصلاح ذات البین]] و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات [[زشت]] و [[آراستن]] آن به صفات نیکو، [[آشتی]] و پیوند میان متخاصمین و رفع کدورت از آنان، و ترمیم خرابیهای ساختمان است. | ||
موارد اصلاح در [[فقه]] بسیار است، مانند اصلاح [[مال]] که مقابل [[اسراف]] و [[تبذیر]] است، اصلاح | موارد اصلاح در [[فقه]] بسیار است، مانند اصلاح [[مال]] که مقابل [[اسراف]] و [[تبذیر]] است، اصلاح مال یتیم، اصلاح قرائت، اصلاح ساختمان، اصلاح [[زمین]]، چشمه و باغ و اصلاح معابد [[کفّار]]. | ||
==[[اصلاح ذات البین]]== | == [[اصلاح ذات البین]] == | ||
آشتی دادن دو یا چند نفری که با هم [[کینه]] و [[دشمنی]] دارند، [[مستحب]] و در موردی که حفظ جان مؤمنی بر آن توقّف دارد [[واجب]] است. از موارد مصرف زکات اصلاح ذات البین است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸</ref>. مستحب است [[قاضی]] پیش از [[داوری]]، دو طرف دعوا را به [[صلح]] و آشتی فراخواند و در صورت خودداری آن دو، [[حکم]] را صادر کند<ref>جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]]، ج۱، ص ۵۴۴.</ref> | |||
=== | === اصلاح بین زن و شوهر === | ||
برای اصلاح میان [[زن]] و شوهری که با یکدیگر [[اختلاف]] پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای [[مصلحت]]، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، [[اختلاف]] است <ref>جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، | برای اصلاح میان [[زن]] و شوهری که با یکدیگر [[اختلاف]] پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای [[مصلحت]]، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، [[اختلاف]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.</ref>.<ref>[[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]]، ج۱، ص ۵۴۴.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصلاح است. اصلاح از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اصلاح در لغت - اصلاح در قرآن - اصلاح در معارف و سیره علوی - اصلاح در جامعه‌شناسی اسلامی - اصلاح در فقه اسلامی - اصلاح در فقه سیاسی - اصلاح در سیره معصوم - اصلاح در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مراد از «اصلاح» انجام دادن کاری است که یا افساد را بر طرف کند و یا زمینه بروز آن را از بین ببرد که به لحاظ نوع موضوع فرق می‌کند، مانند اصلاح نفس، اصلاح ذات البین و اصلاح ساختمان که به ترتیب به معنای پیرایش نفس از صفات زشت و آراستن آن به صفات نیکو، آشتی و پیوند میان متخاصمین و رفع کدورت از آنان، و ترمیم خرابیهای ساختمان است.
موارد اصلاح در فقه بسیار است، مانند اصلاح مال که مقابل اسراف و تبذیر است، اصلاح مال یتیم، اصلاح قرائت، اصلاح ساختمان، اصلاح زمین، چشمه و باغ و اصلاح معابد کفّار.
اصلاح ذات البین
آشتی دادن دو یا چند نفری که با هم کینه و دشمنی دارند، مستحب و در موردی که حفظ جان مؤمنی بر آن توقّف دارد واجب است. از موارد مصرف زکات اصلاح ذات البین است[۱]. مستحب است قاضی پیش از داوری، دو طرف دعوا را به صلح و آشتی فراخواند و در صورت خودداری آن دو، حکم را صادر کند[۲].[۳]
اصلاح بین زن و شوهر
برای اصلاح میان زن و شوهری که با یکدیگر اختلاف پیدا کرده‌اند، حَکَمی از طرف زن و حَکَمی از سوی مرد برگزیده می‌شود تا بر مبنای مصلحت، میان آنان آشتی دهند. در اینکه این کار واجب است یا مستحب، اختلاف است[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ جواهر الکلام، ج ۱۵، ص۳۶۱ ـ ۳۶۲؛ مستمسک العروة، ج ۹، ص۲۶۵ ـ ۲۶۸
- ↑ جواهر الکلام، ج ۴۰، ص۱۴۵
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.
- ↑ جواهر الکلام، ج ۳۱، ص۲۰۹ ـ ۲۱۵.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص ۵۴۴.