اصطفاء در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
(←پانویس) |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = اصطفاء | |||
| عنوان مدخل = اصطفاء | |||
| مداخل مرتبط = [[اصطفاء در قرآن]] - [[اصطفاء در فقه سیاسی]] - [[مقام اصطفاء]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[اصطفاء]] | [[اصطفاء]] یعنی [[اختیار]] و [[انتخاب]] چیز [[خالص]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۵۸.</ref> و [[برگزیدن]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۰.</ref>. اصل آن "صفو" به معنای [[خلوص]] چیزی از هر آمیختگی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۹۲.</ref>، و ضد کدر و کدورت<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۶۲.</ref> است. {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ}}<ref>«خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>. | ||
{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ | [[خداوند تعالی]] در یک [[انتخاب]] [[اصلح]]، افراد و [[خاندان]] و سلسله‌هایی را برای امور خاص همچون [[نبوّت]] و [[رسالت]] و [[فرمانروایی]] برگزیده و [[رحمت]] و [[فضل]] خود را بر آنان ارزانی داشته است: {{متن قرآن|اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ}}<ref>«خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمی‌گزیند» سوره حج، آیه ۷۵.</ref>؛ امّا در مورد [[گزینش]] [[دین]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ}}<ref>«خداوند برای شما این دین را برگزیده است» سوره بقره، آیه ۱۳۲.</ref> [[خداوند]] [[امر]] [[انتخاب]] [[دین]] و [[شریعت]] را در یدِ [[قدرت]] خود دارد و [[انسان‌ها]] در تشریع دین تأثیری ندارند؛ گرچه در پذیرش آن [[اختیار]] دارند. | ||
در مورد [[انتخاب]] افراد و سلسله‌ها برای امر [[نبوت]] و [[رسالت]]: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref>«خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.</ref>. در [[قرآن کریم]] موردی از [[انتخاب]] مستقیم [[پادشاه]] و [[فرمانروا]] برای قومی از سوی [[خداوند]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا... إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ}}<ref>«خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است... خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>. | |||
در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|اصْطَفَى}} انتخابی است که تنها به [[خداوند]] نسبت داده شده و فعل [[الهی]] است؛ زیرا در آن [[خلوص]] ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها [[علم الهی]] بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا [[انسان]] از این امر [[ناتوان]] است؛ گرچه [[وظیفه]] [[انسانی]] در [[انتخاب]] چیزی به [[تبعیت]] از فعل [[الهی]]، [[انتخاب]] [[خالص]] و ناب آن است (در حدّ [[علم]] و [[آگاهی]] خود) و [[انتخاب]] [[مفضول]] عقلاً مرجوح است<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۱۰۱.</ref>. | |||
در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|اصْطَفَى}} انتخابی است که تنها به [[خداوند]] نسبت داده شده و فعل [[الهی]] است؛ زیرا در آن [[خلوص]] ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها [[علم الهی]] بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا [[انسان]] از این امر [[ناتوان]] است؛ گرچه [[وظیفه]] [[انسانی]] در [[انتخاب]] چیزی به [[تبعیت]] از فعل [[الهی]]، [[انتخاب]] [[خالص]] و | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | # [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اصطفاء]] | [[رده:اصطفاء]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصطفاء است. اصطفاء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اصطفاء در قرآن - اصطفاء در فقه سیاسی - مقام اصطفاء - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اصطفاء یعنی اختیار و انتخاب چیز خالص[۱] و برگزیدن[۲]. اصل آن "صفو" به معنای خلوص چیزی از هر آمیختگی[۳]، و ضد کدر و کدورت[۴] است. ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ﴾[۵].
خداوند تعالی در یک انتخاب اصلح، افراد و خاندان و سلسله‌هایی را برای امور خاص همچون نبوّت و رسالت و فرمانروایی برگزیده و رحمت و فضل خود را بر آنان ارزانی داشته است: ﴿اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ﴾[۶]؛ امّا در مورد گزینش دین ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ﴾[۷] خداوند امر انتخاب دین و شریعت را در یدِ قدرت خود دارد و انسان‌ها در تشریع دین تأثیری ندارند؛ گرچه در پذیرش آن اختیار دارند.
در مورد انتخاب افراد و سلسله‌ها برای امر نبوت و رسالت: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ﴾[۸]. در قرآن کریم موردی از انتخاب مستقیم پادشاه و فرمانروا برای قومی از سوی خداوند آمده است: ﴿إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا... إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ﴾[۹].
در قرآن کریم ﴿اصْطَفَى﴾ انتخابی است که تنها به خداوند نسبت داده شده و فعل الهی است؛ زیرا در آن خلوص ذاتیِ منتخَب، معتبر است و تنها علم الهی بر ذات همه مخلوقات احاطه دارد؛ لذا انسان از این امر ناتوان است؛ گرچه وظیفه انسانی در انتخاب چیزی به تبعیت از فعل الهی، انتخاب خالص و ناب آن است (در حدّ علم و آگاهی خود) و انتخاب مفضول عقلاً مرجوح است[۱۰].
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۲۵۸.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۰.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۳۹۲.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۱۶۲.
- ↑ «خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.
- ↑ «خداوند از فرشتگان و از مردم فرستادگانی برمی‌گزیند» سوره حج، آیه ۷۵.
- ↑ «خداوند برای شما این دین را برگزیده است» سوره بقره، آیه ۱۳۲.
- ↑ «خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۳۳.
- ↑ «خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است... خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد» سوره بقره، آیه ۲۴۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۰۱.