دبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[دبیر در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[دبیر در قرآن]] - [[دبیر در حدیث]] - [[دبیر در فقه اسلامی]] - [[دبیر در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = دبیر (پرسش)}}
 
==مقدمه==
== مقدمه ==
دبیر، از دستیاران [[خلیفه]] و [[حاکم اسلامی]] بود. در [[صدر اسلام]]، چون بیشتر [[عرب‌ها]] از [[هنر]] [[خواندن و نوشتن]] [[محروم]] و تعداد افرادی که کار [[دبیری]] را برعهده داشته‌اند اندک بود، شمار معدودی از آنها همچون [[علی بن ابی طالب]]{{ع}}، [[زید بن ثابت]]، [[عمر بن خطاب]] و [[معاویة]] بن [[ابی سفیان]]، [[آیات قرآن]] و نامه‌های [[پیامبر]]{{صل}} را می‌نوشتند<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۱.</ref>. هنگامی که [[ابوبکر]] به [[خلافت]] رسید، “[[عثمان بن عفان]]” را به [[دبیری]] خویش برگزید<ref>تجارب الامم، ج۱، ص۳۸۳.</ref>. با به [[قدرت]] رسیدن [[بنی امیه]]، به [[دلیل]] [[کثرت]] کارهای [[حکومتی]]، پنج دبیر دیگر [[برگزیده]] شدند؛ دبیر رسائل، [[خراج]]، [[سپاه]]، [[نگهبان]] و [[قضا]] که دبیر رسائل در میان این گروه‌ها، از همه مهم‌تر بود. به همین سبب، [[خلفا]]، اغلب این [[منصب]] را به [[نزدیکان]] خود می‌دادند<ref>تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴-۲۴۳؛ کتاب العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۸۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۲؛ النظم الاسلامیه، ص۱۴۲.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۰۵.</ref>.
دبیر، از دستیاران [[خلیفه]] و [[حاکم اسلامی]] بود. در صدر اسلام، چون بیشتر [[عرب‌ها]] از هنر خواندن و نوشتن [[محروم]] و تعداد افرادی که کار دبیری را برعهده داشته‌اند اندک بود، شمار معدودی از آنها همچون [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، [[زید بن ثابت]]، [[عمر بن خطاب]] و [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، [[آیات قرآن]] و نامه‌های [[پیامبر]] {{صل}} را می‌نوشتند<ref>تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۱.</ref>. هنگامی که [[ابوبکر]] به [[خلافت]] رسید، “عثمان بن عفان” را به دبیری خویش برگزید<ref>تجارب الامم، ج۱، ص۳۸۳.</ref>. با به [[قدرت]] رسیدن [[بنی امیه]]، به [[دلیل]] [[کثرت]] کارهای [[حکومتی]]، پنج دبیر دیگر [[برگزیده]] شدند؛ دبیر رسائل، [[خراج]]، [[سپاه]]، [[نگهبان]] و [[قضا]] که دبیر رسائل در میان این گروه‌ها، از همه مهم‌تر بود. به همین سبب، [[خلفا]]، اغلب این منصب را به [[نزدیکان]] خود می‌دادند<ref>تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴-۲۴۳؛ کتاب العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۸۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۲؛ النظم الاسلامیه، ص۱۴۲.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۰۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۱۲: خط ۱۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:دبیر]]
[[رده:اصطلاحات سیاسی]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۸

مقدمه

دبیر، از دستیاران خلیفه و حاکم اسلامی بود. در صدر اسلام، چون بیشتر عرب‌ها از هنر خواندن و نوشتن محروم و تعداد افرادی که کار دبیری را برعهده داشته‌اند اندک بود، شمار معدودی از آنها همچون علی بن ابی طالب (ع)، زید بن ثابت، عمر بن خطاب و معاویة بن ابی‌سفیان، آیات قرآن و نامه‌های پیامبر (ص) را می‌نوشتند[۱]. هنگامی که ابوبکر به خلافت رسید، “عثمان بن عفان” را به دبیری خویش برگزید[۲]. با به قدرت رسیدن بنی امیه، به دلیل کثرت کارهای حکومتی، پنج دبیر دیگر برگزیده شدند؛ دبیر رسائل، خراج، سپاه، نگهبان و قضا که دبیر رسائل در میان این گروه‌ها، از همه مهم‌تر بود. به همین سبب، خلفا، اغلب این منصب را به نزدیکان خود می‌دادند[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۱.
  2. تجارب الامم، ج۱، ص۳۸۳.
  3. تاریخ التمدن الاسلامی، ج۱، ص۲۴۴-۲۴۳؛ کتاب العرب قبل الاسلام، ج۱، ص۸۱؛ مقدمه ابن خلدون، ص۲۰۶-۲۰۵؛ تاریخ الاسلام، ج۱، ص۴۴۲؛ النظم الاسلامیه، ص۱۴۲.
  4. فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۰۵.