سوره نساء در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = سوره نساء | |||
| عنوان مدخل = سوره نساء | |||
| مداخل مرتبط = [[سوره نساء در علوم قرآنی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مسائل و احکامی درباره [[ازدواج]] و [[احکام]] [[زناشویی]] ـ از قبیل این که: چند [[همسر]] می‌توان گرفت، " با چه کسانی نمی‌توان ازدواج کرد ـ [[حقوق زنان]]، [[روابط خانوادگی]]، [[حل اختلافات]]، مسأله [[ارث]]، [[طلاق]] و... در بخش‌هایی از این [[سوره]] بیان شده است؛ به همین مناسبت و به سبب ذکر واژه «[[نساء]]» که در این سوره بیشتر از سوره‌های دیگر به‌کار رفته است، این سوره را «نساء» نامیده‌اند. [[سوره مریم]] و [[سوره طلاق]] که نام دیگرش «نساء قُصرَی» است نیز درباره [[زنان]] و به‌نام آنان است. | مسائل و احکامی درباره [[ازدواج]] و [[احکام]] [[زناشویی]] ـ از قبیل این که: چند [[همسر]] می‌توان گرفت، " با چه کسانی نمی‌توان ازدواج کرد ـ [[حقوق زنان]]، [[روابط خانوادگی]]، [[حل اختلافات]]، مسأله [[ارث]]، [[طلاق]] و... در بخش‌هایی از این [[سوره]] بیان شده است؛ به همین مناسبت و به سبب ذکر واژه «[[نساء]]» که در این سوره بیشتر از سوره‌های دیگر به‌کار رفته است، این سوره را «نساء» نامیده‌اند. [[سوره مریم]] و [[سوره طلاق]] که نام دیگرش «نساء قُصرَی» است نیز درباره [[زنان]] و به‌نام آنان است. | ||
در خلال [[آیات]] این سوره اموری دیگر نیز ذکر شده، نظیر احکامی از [[نماز]]، [[جهاد]]، شهادات، [[تجارت]] و غیره، و مختصری هم در باره [[اهل کتاب]] [[سخن]] رفته است. گفته شده: مضامین آیاتش [[شهادت]] می‌دهد که این سوره در [[مدینه]] و بعد از [[هجرت]] نازل شده و از ظاهر آنها بر می‌آید که به یک باره نازل نشده است. | در خلال [[آیات]] این سوره اموری دیگر نیز ذکر شده، نظیر احکامی از [[نماز]]، [[جهاد]]، شهادات، [[تجارت]] و غیره، و مختصری هم در باره [[اهل کتاب]] [[سخن]] رفته است. گفته شده: مضامین آیاتش [[شهادت]] می‌دهد که این سوره در [[مدینه]] و بعد از [[هجرت]] نازل شده و از ظاهر آنها بر می‌آید که به یک باره نازل نشده است. | ||
==ویژگی‌های [[سوره نساء]]== | == ویژگی‌های [[سوره نساء]] == | ||
#این سوره ۱۷۶ [[آیه]] به عدد [[کوفی]]، ۱۷۵ یا ۱۷۷ آیه به عدد دیگر [[قاریان]]، ۳۷۴۵ یا ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۰۳۰ یا ۱۶۳۲۸ حرف دارد. | # این سوره ۱۷۶ [[آیه]] به عدد [[کوفی]]، ۱۷۵ یا ۱۷۷ آیه به عدد دیگر [[قاریان]]، ۳۷۴۵ یا ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۰۳۰ یا ۱۶۳۲۸ حرف دارد. | ||
#نود و دومین سوره در [[ترتیب نزول]]، و چهارمین سوره در [[مصحف شریف]] است. | # نود و دومین سوره در [[ترتیب نزول]]، و چهارمین سوره در [[مصحف شریف]] است. | ||
#پیش از [[سوره ممتحنه]] و پس از [[سوره زلزال]] نازل شده است. | # پیش از [[سوره ممتحنه]] و پس از [[سوره زلزال]] نازل شده است. | ||
#این سوره ۲۶ آیه [[ناسخ و منسوخ]] دارد. | # این سوره ۲۶ آیه [[ناسخ و منسوخ]] دارد. | ||
#طولانی‌ترین سوره [[قرآن]] پس از [[سوره بقره]] و از سوره‌های هفت‌گانه طوال است. | # طولانی‌ترین سوره [[قرآن]] پس از [[سوره بقره]] و از سوره‌های هفت‌گانه طوال است. | ||
==مطالب مهم سوره== | == مطالب مهم سوره == | ||
# [[دعوت به ایمان]] و [[عدالت]]؛ | # [[دعوت به ایمان]] و [[عدالت]]؛ | ||
# [[حمایت]] از [[نیازمندان]]؛ | # [[حمایت]] از [[نیازمندان]]؛ | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۴: | ||
# [[حکومت اسلامی]] و [[لزوم]] [[اطاعت از رهبری]]؛ | # [[حکومت اسلامی]] و [[لزوم]] [[اطاعت از رهبری]]؛ | ||
# [[قانون ارث]]؛ | # [[قانون ارث]]؛ | ||
# [[حقوق]] و [[وظایف]] متقابل فرد و [[جامعه]]<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۳۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۴، صفحه ۱۳۴؛ جمعی از | # [[حقوق]] و [[وظایف]] متقابل فرد و [[جامعه]]<ref>سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۳۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۴، صفحه ۱۳۴؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۱۶۹؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۲۰۱؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۴۷و۴۱؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۴؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۳، صفحه ۲۴۲.</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۳۱۱۳.</ref> | ||
==[[فضیلت]] [[سوره نساء]]== | == [[فضیلت]] [[سوره نساء]] == | ||
در فضیلت سوره نساء از [[پیامبر عظیم الشأن اسلام]] [[روایت]] شده است: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، مانند آن است که بر همه مؤمنانی که میراثی بر جای گذاشته‌اند، [[صدقه]] داده است و اجری همانند [[آزاد]] کردن [[بنده]] به او خواهند داد و از [[شرک]] به دور بوده و در [[مشیّت الهی]]، از کسانی خواهد بود که [[خداوند]] از آنها در گذشته است» | در فضیلت سوره نساء از [[پیامبر عظیم الشأن اسلام]] [[روایت]] شده است: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، مانند آن است که بر همه مؤمنانی که میراثی بر جای گذاشته‌اند، [[صدقه]] داده است و اجری همانند [[آزاد]] کردن [[بنده]] به او خواهند داد و از [[شرک]] به دور بوده و در [[مشیّت الهی]]، از کسانی خواهد بود که [[خداوند]] از آنها در گذشته است» | ||
در [[کلامی]] از [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} آمده است: «اگر فردی سوره نساء را روزهای [[جمعه]] [[تلاوت]] نماید، از [[فشار قبر]] در [[امان]] خواهد بود». | در [[کلامی]] از [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} آمده است: «اگر فردی سوره نساء را روزهای [[جمعه]] [[تلاوت]] نماید، از [[فشار قبر]] در [[امان]] خواهد بود». | ||
<ref>سخاوی، [[علی بن محمد]]، [[جمال]] القراء و کمال | <ref>سخاوی، [[علی بن محمد]]، [[جمال]] القراء و کمال الاقراء، جلد۱،صفحه (۲۲۳-۲۲۴)؛ [[فیروز]] آبادی، [[محمد بن یعقوب]]، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۱۷۷؛ [[ابن بابویه]]، [[محمد بن علی]]، [[ثواب الاعمال]]، صفحه ۱۰۵؛ [[طبرسی]]، [[فضل بن حسن]]، [[مجمع البیان]] فی [[تفسیر]] القران، جلد۳،صفحه ۵؛ نوری، [[حسین بن محمد]] [[تقی]]، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، جلد۴،صفحه ۳۳۸</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ص:۳۵۹۴.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سوره نساء است. سوره نساء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سوره نساء در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
مسائل و احکامی درباره ازدواج و احکام زناشویی ـ از قبیل این که: چند همسر می‌توان گرفت، " با چه کسانی نمی‌توان ازدواج کرد ـ حقوق زنان، روابط خانوادگی، حل اختلافات، مسأله ارث، طلاق و... در بخش‌هایی از این سوره بیان شده است؛ به همین مناسبت و به سبب ذکر واژه «نساء» که در این سوره بیشتر از سوره‌های دیگر به‌کار رفته است، این سوره را «نساء» نامیده‌اند. سوره مریم و سوره طلاق که نام دیگرش «نساء قُصرَی» است نیز درباره زنان و به‌نام آنان است.
در خلال آیات این سوره اموری دیگر نیز ذکر شده، نظیر احکامی از نماز، جهاد، شهادات، تجارت و غیره، و مختصری هم در باره اهل کتاب سخن رفته است. گفته شده: مضامین آیاتش شهادت می‌دهد که این سوره در مدینه و بعد از هجرت نازل شده و از ظاهر آنها بر می‌آید که به یک باره نازل نشده است.
ویژگی‌های سوره نساء
- این سوره ۱۷۶ آیه به عدد کوفی، ۱۷۵ یا ۱۷۷ آیه به عدد دیگر قاریان، ۳۷۴۵ یا ۳۷۶۴ کلمه و ۱۶۰۳۰ یا ۱۶۳۲۸ حرف دارد.
- نود و دومین سوره در ترتیب نزول، و چهارمین سوره در مصحف شریف است.
- پیش از سوره ممتحنه و پس از سوره زلزال نازل شده است.
- این سوره ۲۶ آیه ناسخ و منسوخ دارد.
- طولانی‌ترین سوره قرآن پس از سوره بقره و از سوره‌های هفت‌گانه طوال است.
مطالب مهم سوره
- دعوت به ایمان و عدالت؛
- حمایت از نیازمندان؛
- قوانین ازدواج و احکام خانواده و مسئله طلاق و نشوز؛
- حکومت اسلامی و لزوم اطاعت از رهبری؛
- قانون ارث؛
- حقوق و وظایف متقابل فرد و جامعه[۱].[۲]
فضیلت سوره نساء
در فضیلت سوره نساء از پیامبر عظیم الشأن اسلام روایت شده است: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، مانند آن است که بر همه مؤمنانی که میراثی بر جای گذاشته‌اند، صدقه داده است و اجری همانند آزاد کردن بنده به او خواهند داد و از شرک به دور بوده و در مشیّت الهی، از کسانی خواهد بود که خداوند از آنها در گذشته است»
در کلامی از امیرالمؤمنین علی (ع) آمده است: «اگر فردی سوره نساء را روزهای جمعه تلاوت نماید، از فشار قبر در امان خواهد بود».
منابع
پانویس
- ↑ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱، صفحه ۴۳۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۴، صفحه ۱۳۴؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۷؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۱۶۹؛ زرقانی، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۲۰۱؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱،صفحه ۴۷و۴۱؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۴؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۳، صفحه ۲۴۲.
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۱۱۳.
- ↑ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، جلد۱،صفحه (۲۲۳-۲۲۴)؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۱۷۷؛ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال، صفحه ۱۰۵؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، جلد۳،صفحه ۵؛ نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، جلد۴،صفحه ۳۳۸
- ↑ فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۵۹۴.