حکومت خراسان: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
== مقدمه ==
== مقدمه ==
{{اصلی|خراسان}}
{{اصلی|خراسان}}
خراسان یکی از استان‌های بزرگ [[ایران]] است که قدمتی [[تاریخی]] داشته و همواره قبل و بعد از [[اسلام]] محل برخی از حوادث مهم بوده است. این [[شهر]] در [[زمان]] [[خلیفه سوم]] فتح شد و [[حاکمان]] مختلفی بر آن [[حکومت]] کرده‌اند و قیام‌های گوناگونی همچون [[قیام]] شعوبیه، قیام [[ابومسلم خراسانی]] و... بر علیه خلفای زمان به وقوع پیوسته است<ref>تاریخ آستان قدس رضوی، ج۲، ص۱۱-۲۵؛ تاریخ مشهد الرضا {{ع}}، ص۲۶-۵۱؛ تاریخ شهر مشهد، ص۱۳-۱۷.</ref>. با [[شهادت امام رضا]]{{ع}} و [[دفن]] آن حضرت در طوس به محلی برای [[زیارت]] عاشقان [[اهل بیت]]{{ع}} تبدیل شد و حوادث مهمی نیز در [[آخرالزمان]] در آن روی خواهد داد<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۶۷؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۳۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۹۲.</ref>.
خراسان یکی از اقلیم‌های بزرگ [[ایران]] است که قدمتی [[تاریخی]] داشته و همواره قبل و بعد از [[اسلام]] محل برخی از حوادث مهم بوده است. این منطقه در زمان [[خلیفه سوم]] فتح شد و [[حاکمان]] مختلفی بر آن [[حکومت]] کرده‌اند و قیام‌های گوناگونی همچون [[قیام شعوبیه]]، [[قیام ابومسلم خراسانی]] و... بر علیه خلفای زمان به وقوع پیوسته است<ref>تاریخ آستان قدس رضوی، ج۲، ص۱۱-۲۵؛ تاریخ مشهد الرضا {{ع}}، ص۲۶-۵۱؛ تاریخ شهر مشهد، ص۱۳-۱۷.</ref>. با [[شهادت امام رضا]]{{ع}} و [[دفن]] آن حضرت در طوس به محلی برای [[زیارت]] عاشقان [[اهل بیت]]{{ع}} تبدیل شد و حوادث مهمی نیز در [[آخرالزمان]] در آن روی خواهد داد<ref>[[حسین محمدی|محمدی، حسین]]، [[رضانامه (کتاب)|رضانامه]] ص ۲۶۷؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۳۰؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۹۲.</ref>.


== حاکمان خراسان ==
== حاکمان خراسان ==
===[[خلید بن قره یربوعی]]===
=== خلید بن قره یربوعی ===
===[[جعدة بن هبیره مخزومی]]===
{{اصلی|خلید بن قره یربوعی}}
[[حضرت علی]]{{ع}} بعد از بازگشت از [[جنگ جمل]]، [[جعدة بن هبیره مخزومی|جَعدَة بن هُبَیره مَخزومی]] را به [[خراسان]] فرستاد و چون به [[نیشابور]] رسید و دانست که [[مردم]] آن منطقه [[کافر]] شده‌اند، بازگشت و [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، [[خلید بن قره یربوعی]] را فرستاد. او نیشابور را محاصره کرد و اهالی آنجا با او [[صلح]] کردند. مردم [[مرو]] نیز با او از در [[آشتی]] درآمدند<ref>نویری، نهایة الإرب، ج۵، ص۲۳۹؛ الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۱۱۷.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص ۵۱۷-۵۱۸.</ref>.
 
=== جعدة بن هبیره مخزومی ===
{{اصلی|جعدة بن هبیره مخزومی}}
جعدة بن هبيرة مخزومی پسر خواهر [[حضرت علی]] {{ع}} و از [[اصحاب]] و [[یاران]] باوفای آن حضرت بود<ref>رجال طوسی، ص۳۷، ش۱۴؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۷۷ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.</ref>. زمانی که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[جنگ جمل]] به [[کوفه]] وارد شد، در [[منزل]] او ساکن شد<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج۳، ص۱۰۴.</ref>. حضرت پس از مدتی [[جعده]] را به [[خراسان]] فرستاده<ref>تهذيب التهذیب، ج۲، ص۴۸ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.</ref> و پس از آنجام مأموریت از [[خراسان]] بازگشت و در [[کوفه]] ماند و همواره ملازم [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۳۰۱-۳۰۲؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص ۵۱۹.</ref>.
 
=== حریث بن جابر حنفی بکری ===
{{اصلی|حریث بن جابر حنفی بکری}}
حریث بن جابر حنفی بکری از مخلصين [[اصحاب امام علی]] {{ع}}<ref>رجال طوسی، ص۳۹، ش۲۶.</ref> و از فرمانداران و [[حاکمان]] شرقی [[کشور اسلامی]] از جانب حضرت بود. وی در زمان فرمانروایی‌اش در آن بلاد، دو دختر یزدجرد پادشاه [[ایران]] را به [[مدینه]] فرستاد و [[حضرت حسین]] {{ع}} یکی از [[دختران]] را که نامش [[شهربانو]] بود به [[ازدواج]] خود در آورد و [[امام چهارم]] [[حضرت زین العابدین]] {{ع}} از وی به [[دنیا]] آمد<ref>ارشد مفید، ج۲، ص۱۳۷.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۴۳۴-۴۳۵؛ [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص۵۲۸-۵۲۹.</ref>
 
=== عبدالرحمان بن ابزی خزاعی ===
{{اصلی|عبدالرحمان بن ابزی خزاعی}}
عبدالرحمن بن ابزی خزاعی از [[شیعیان]] و [[موالیان]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و در [[صفین]] حضرت را [[یاری]] کرد. [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به سبب اعتمادی که به عبدالرحمان داشت او را پس از بازگشت از [[صفین]]، به [[حکومت]] و [[امارت]] [[خراسان]] [[منصوب]] کرد<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۱۳۷.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۸۱۶-۸۱۷.</ref>
 
از [[تاریخ طبری]] استفاده می‌شود که عبدالرحمان بن أبزی کارگزار خراسان در سال ۳۸ هجری بوده است<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۱۰۲.</ref>. [[بلاذُری]] اولین کارگزار خراسان را در [[زمان]] حضرت عبدالرحمان می‌داند و نفر دوم را [[جعده]] معرفی می‌کند<ref>بلاذُری، فتوح البلدان، ص۳۹۹.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص۵۳۳-۵۳۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۱۳: خط ۲۸:
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]
# [[پرونده:1100829.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱ (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱''']]
# [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|'''اصحاب امام علی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۱۸: خط ۳۵:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:شهرها]]
[[رده:شهرهای ایران]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۹

مقدمه

خراسان یکی از اقلیم‌های بزرگ ایران است که قدمتی تاریخی داشته و همواره قبل و بعد از اسلام محل برخی از حوادث مهم بوده است. این منطقه در زمان خلیفه سوم فتح شد و حاکمان مختلفی بر آن حکومت کرده‌اند و قیام‌های گوناگونی همچون قیام شعوبیه، قیام ابومسلم خراسانی و... بر علیه خلفای زمان به وقوع پیوسته است[۱]. با شهادت امام رضا(ع) و دفن آن حضرت در طوس به محلی برای زیارت عاشقان اهل بیت(ع) تبدیل شد و حوادث مهمی نیز در آخرالزمان در آن روی خواهد داد[۲].

حاکمان خراسان

خلید بن قره یربوعی

حضرت علی(ع) بعد از بازگشت از جنگ جمل، جَعدَة بن هُبَیره مَخزومی را به خراسان فرستاد و چون به نیشابور رسید و دانست که مردم آن منطقه کافر شده‌اند، بازگشت و امیرالمؤمنین(ع)، خلید بن قره یربوعی را فرستاد. او نیشابور را محاصره کرد و اهالی آنجا با او صلح کردند. مردم مرو نیز با او از در آشتی درآمدند[۳].[۴].

جعدة بن هبیره مخزومی

جعدة بن هبيرة مخزومی پسر خواهر حضرت علی (ع) و از اصحاب و یاران باوفای آن حضرت بود[۵]. زمانی که امیرالمؤمنین (ع) از جنگ جمل به کوفه وارد شد، در منزل او ساکن شد[۶]. حضرت پس از مدتی جعده را به خراسان فرستاده[۷] و پس از آنجام مأموریت از خراسان بازگشت و در کوفه ماند و همواره ملازم امیرالمؤمنین (ع) بود[۸].

حریث بن جابر حنفی بکری

حریث بن جابر حنفی بکری از مخلصين اصحاب امام علی (ع)[۹] و از فرمانداران و حاکمان شرقی کشور اسلامی از جانب حضرت بود. وی در زمان فرمانروایی‌اش در آن بلاد، دو دختر یزدجرد پادشاه ایران را به مدینه فرستاد و حضرت حسین (ع) یکی از دختران را که نامش شهربانو بود به ازدواج خود در آورد و امام چهارم حضرت زین العابدین (ع) از وی به دنیا آمد[۱۰].[۱۱]

عبدالرحمان بن ابزی خزاعی

عبدالرحمن بن ابزی خزاعی از شیعیان و موالیان امیرالمؤمنین (ع) بود و در صفین حضرت را یاری کرد. امیرالمؤمنین (ع) به سبب اعتمادی که به عبدالرحمان داشت او را پس از بازگشت از صفین، به حکومت و امارت خراسان منصوب کرد[۱۲].[۱۳]

از تاریخ طبری استفاده می‌شود که عبدالرحمان بن أبزی کارگزار خراسان در سال ۳۸ هجری بوده است[۱۴]. بلاذُری اولین کارگزار خراسان را در زمان حضرت عبدالرحمان می‌داند و نفر دوم را جعده معرفی می‌کند[۱۵].[۱۶]

منابع

پانویس

  1. تاریخ آستان قدس رضوی، ج۲، ص۱۱-۲۵؛ تاریخ مشهد الرضا (ع)، ص۲۶-۵۱؛ تاریخ شهر مشهد، ص۱۳-۱۷.
  2. محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۶۷؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۹۲.
  3. نویری، نهایة الإرب، ج۵، ص۲۳۹؛ الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۱۱۷.
  4. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۱۷-۵۱۸.
  5. رجال طوسی، ص۳۷، ش۱۴؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۷۷ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.
  6. شرح ابن ابی الحدید، ج۳، ص۱۰۴.
  7. تهذيب التهذیب، ج۲، ص۴۸ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.
  8. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۰۱-۳۰۲؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۱۹.
  9. رجال طوسی، ص۳۹، ش۲۶.
  10. ارشد مفید، ج۲، ص۱۳۷.
  11. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۴۳۴-۴۳۵؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۲۸-۵۲۹.
  12. تنقیح المقال، ج۲، ص۱۳۷.
  13. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۸۱۶-۸۱۷.
  14. تاریخ طبری، ج۴، ص۱۰۲.
  15. بلاذُری، فتوح البلدان، ص۳۹۹.
  16. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۳۳-۵۳۴.