خداشناسی در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==جستارهای وابسته== +== جستارهای وابسته ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = خداشناسی | |||
| عنوان مدخل = خداشناسی | |||
| مداخل مرتبط = [[خداشناسی در کلام اسلامی]] - [[خداشناسی در نهج البلاغه]] - [[خداشناسی در معارف دعا و زیارات]] - [[خداشناسی در معارف و سیره علوی]] - [[خداشناسی در معارف و سیره سجادی]] - [[خداشناسی در معارف و سیره حسینی]] - [[خداشناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[خداشناسی در تربیت اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==اوج [[دانش]]== | == اوج [[دانش]] == | ||
در کتاب [[جامع الأخبار (کتاب)|جامع الأخبار]] از [[امام حسین]]{{ع}} نقل است که: مردی نزد [[پیامبر خدا]]{{صل}} آمد و گفت: اوج دانش چیست؟ فرمود: «[[شناخت خدا]]، آن‌گونه که [[حقّ]] اوست». مرد گفت: حقّ [[شناخت]] او چیست؟ فرمود: «این که او را بدون مانند و شبیه بشناسی و او را خدای یگانه و [[آفریدگار]] توانا بدانی؛ آن آغاز و فرجام، و آشکار و [[نهان]][ـِ هستی] که نه نظیری دارد، نه شبیهی، و این است شناخت بایسته [[خدا]]»<ref>{{متن حدیث|جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} وَ قَالَ مَا رَأْسُ الْعِلْمِ قَالَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ وَ مَا حَقُّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ أَنْ تَعْرِفَهُ بِلَا مِثَالٍ وَ لَا شَبِيهٍ وَ تَعْرِفَهُ إِلَهاً وَاحِداً خَالِقاً قَادِراً أَوَّلًا وَ آخِراً وَ ظَاهِراً وَ بَاطِناً لَا كُفْوَ لَهُ وَ لَا مِثْلَ لَهُ وَ ذَلِكَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ}} (جامع الأخبار، ص۳۶، ح۱۷).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۲.</ref> | در کتاب [[جامع الأخبار (کتاب)|جامع الأخبار]] از [[امام حسین]] {{ع}} نقل است که: مردی نزد [[پیامبر خدا]] {{صل}} آمد و گفت: اوج دانش چیست؟ فرمود: «[[شناخت خدا]]، آن‌گونه که [[حقّ]] اوست». مرد گفت: حقّ [[شناخت]] او چیست؟ فرمود: «این که او را بدون مانند و شبیه بشناسی و او را خدای یگانه و [[آفریدگار]] توانا بدانی؛ آن آغاز و فرجام، و آشکار و [[نهان]][ـِ هستی] که نه نظیری دارد، نه شبیهی، و این است شناخت بایسته [[خدا]]»<ref>{{متن حدیث|جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ قَالَ مَا رَأْسُ الْعِلْمِ قَالَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ وَ مَا حَقُّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ أَنْ تَعْرِفَهُ بِلَا مِثَالٍ وَ لَا شَبِيهٍ وَ تَعْرِفَهُ إِلَهاً وَاحِداً خَالِقاً قَادِراً أَوَّلًا وَ آخِراً وَ ظَاهِراً وَ بَاطِناً لَا كُفْوَ لَهُ وَ لَا مِثْلَ لَهُ وَ ذَلِكَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ}} (جامع الأخبار، ص۳۶، ح۱۷).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۲.</ref> | ||
==علّت [[آفرینش]]== | == علّت [[آفرینش]] == | ||
[[سلمة بن عطا]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده است: [[حسین بن علی]]{{ع}} بر یارانش در آمد و فرمود: «ای [[مردم]]! [[خداوند]] بزرگِ بِشْکوه، بندگانش را نیافریده، جز برای آنکه او را بشناسند و چون او را شناختند، عبادتش کنند و چون عبادتش کردند، با [[عبادت]] او، از عبادت جز او، [[بی‌نیاز]] شوند». پس مردی گفت: ای [[فرزند پیامبر]] خدا! [[پدر]] و مادرم فدای تو! [[معرفت خدا]]، یعنی چه؟ فرمود: «شناخت مردم هر عصر نسبت به امامی که اطاعتش بر آنان، [[واجب]] است»<ref>یعنی لازمه [[معرفت]] و [[ایمان حقیقی]] به [[خداوند متعال]]، [[شناخت امام]] هر عصر است. | [[سلمة بن عطا]] از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده است: [[حسین بن علی]] {{ع}} بر یارانش در آمد و فرمود: «ای [[مردم]]! [[خداوند]] بزرگِ بِشْکوه، بندگانش را نیافریده، جز برای آنکه او را بشناسند و چون او را شناختند، عبادتش کنند و چون عبادتش کردند، با [[عبادت]] او، از عبادت جز او، [[بی‌نیاز]] شوند». پس مردی گفت: ای [[فرزند پیامبر]] خدا! [[پدر]] و مادرم فدای تو! [[معرفت خدا]]، یعنی چه؟ فرمود: «شناخت مردم هر عصر نسبت به امامی که اطاعتش بر آنان، [[واجب]] است»<ref>یعنی لازمه [[معرفت]] و [[ایمان حقیقی]] به [[خداوند متعال]]، [[شناخت امام]] هر عصر است. | ||
{{متن حدیث|خَرَجَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ{{ع}} عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ مَا خَلَقَ الْعِبَادَ إِلَّا لِيَعْرِفُوهُ فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَنْ سِوَاهُ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اللَّهِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ}} ([[علل الشرائع]]، ص۹، ح۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۳.</ref> | {{متن حدیث|خَرَجَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}} عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ مَا خَلَقَ الْعِبَادَ إِلَّا لِيَعْرِفُوهُ فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَنْ سِوَاهُ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اللَّهِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ}} ([[علل الشرائع]]، ص۹، ح۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۳.</ref> | ||
==شناخت [[صفات خدا]]== | == شناخت [[صفات خدا]] == | ||
[[عکرمه]] از امام حسین{{ع}} اینچنین نقل می‌کند: خدایم را آن‌گونه توصیف می‌کنم که خود، توصیف کرده است و او را آن‌گونه می‌شناسانَم که خود، شناسانده است؛ به حواس، [[درک]] نمی‌شود و با [[مردم]]، سنجیده نمی‌گردد؛ نزدیک است، اما نه چسبیده؛ و دور است، اما در دسترس است؛ یگانه و بی‌جزء است؛ با آیه‌ها شناخته شده و با [[نشانه‌ها]] توصیف شده است. خدایی جز او که بزرگ و والاست، نیست<ref>{{متن حدیث|أَصِفُ إِلَهِي بِمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ وَ أُعَرِّفُهُ بِمَا عَرَّفَ بِهِ نَفْسَهُ لَا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ وَ لَا يُقَاسُ بِالنَّاسِ فَهُوَ قَرِيبٌ غَيْرُ مُلْتَصِقٍ وَ بَعِيدٌ غَيْرُ مُتَقَصٍّ يُوَحَّدُ وَ لَا يُبَعَّضُ مَعْرُوفٌ بِالْآيَاتِ مَوْصُوفٌ بِالْعَلَامَاتِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِيرُ الْمُتَعالِ}} (التوحید، ص۸۰، ح۳۵؛ روضة الواعظین، ص۴۳).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۳.</ref> | [[عکرمه]] از امام حسین {{ع}} اینچنین نقل می‌کند: خدایم را آن‌گونه توصیف می‌کنم که خود، توصیف کرده است و او را آن‌گونه می‌شناسانَم که خود، شناسانده است؛ به حواس، [[درک]] نمی‌شود و با [[مردم]]، سنجیده نمی‌گردد؛ نزدیک است، اما نه چسبیده؛ و دور است، اما در دسترس است؛ یگانه و بی‌جزء است؛ با آیه‌ها شناخته شده و با [[نشانه‌ها]] توصیف شده است. خدایی جز او که بزرگ و والاست، نیست<ref>{{متن حدیث|أَصِفُ إِلَهِي بِمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ وَ أُعَرِّفُهُ بِمَا عَرَّفَ بِهِ نَفْسَهُ لَا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ وَ لَا يُقَاسُ بِالنَّاسِ فَهُوَ قَرِيبٌ غَيْرُ مُلْتَصِقٍ وَ بَعِيدٌ غَيْرُ مُتَقَصٍّ يُوَحَّدُ وَ لَا يُبَعَّضُ مَعْرُوفٌ بِالْآيَاتِ مَوْصُوفٌ بِالْعَلَامَاتِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِيرُ الْمُتَعالِ}} (التوحید، ص۸۰، ح۳۵؛ روضة الواعظین، ص۴۳).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۲۳.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[اسم الهی]] | * [[اسم الهی]] | ||
* [[صفات الهی]] | * [[صفات الهی]] | ||
{{پایان | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']] | # [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:خداشناسی]] | [[رده:خداشناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خداشناسی است. خداشناسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خداشناسی در کلام اسلامی - خداشناسی در نهج البلاغه - خداشناسی در معارف دعا و زیارات - خداشناسی در معارف و سیره علوی - خداشناسی در معارف و سیره سجادی - خداشناسی در معارف و سیره حسینی - خداشناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - خداشناسی در تربیت اسلامی - پرسش مرتبط ندارداوج دانش
در کتاب جامع الأخبار از امام حسین (ع) نقل است که: مردی نزد پیامبر خدا (ص) آمد و گفت: اوج دانش چیست؟ فرمود: «شناخت خدا، آن‌گونه که حقّ اوست». مرد گفت: حقّ شناخت او چیست؟ فرمود: «این که او را بدون مانند و شبیه بشناسی و او را خدای یگانه و آفریدگار توانا بدانی؛ آن آغاز و فرجام، و آشکار و نهان[ـِ هستی] که نه نظیری دارد، نه شبیهی، و این است شناخت بایسته خدا»[۱].[۲]
علّت آفرینش
سلمة بن عطا از امام صادق (ع) نقل کرده است: حسین بن علی (ع) بر یارانش در آمد و فرمود: «ای مردم! خداوند بزرگِ بِشْکوه، بندگانش را نیافریده، جز برای آنکه او را بشناسند و چون او را شناختند، عبادتش کنند و چون عبادتش کردند، با عبادت او، از عبادت جز او، بی‌نیاز شوند». پس مردی گفت: ای فرزند پیامبر خدا! پدر و مادرم فدای تو! معرفت خدا، یعنی چه؟ فرمود: «شناخت مردم هر عصر نسبت به امامی که اطاعتش بر آنان، واجب است»[۳].[۴]
شناخت صفات خدا
عکرمه از امام حسین (ع) اینچنین نقل می‌کند: خدایم را آن‌گونه توصیف می‌کنم که خود، توصیف کرده است و او را آن‌گونه می‌شناسانَم که خود، شناسانده است؛ به حواس، درک نمی‌شود و با مردم، سنجیده نمی‌گردد؛ نزدیک است، اما نه چسبیده؛ و دور است، اما در دسترس است؛ یگانه و بی‌جزء است؛ با آیه‌ها شناخته شده و با نشانه‌ها توصیف شده است. خدایی جز او که بزرگ و والاست، نیست[۵].[۶]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ قَالَ مَا رَأْسُ الْعِلْمِ قَالَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ وَ مَا حَقُّ مَعْرِفَتِهِ قَالَ أَنْ تَعْرِفَهُ بِلَا مِثَالٍ وَ لَا شَبِيهٍ وَ تَعْرِفَهُ إِلَهاً وَاحِداً خَالِقاً قَادِراً أَوَّلًا وَ آخِراً وَ ظَاهِراً وَ بَاطِناً لَا كُفْوَ لَهُ وَ لَا مِثْلَ لَهُ وَ ذَلِكَ مَعْرِفَةُ اللَّهِ حَقَّ مَعْرِفَتِهِ» (جامع الأخبار، ص۳۶، ح۱۷).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۲۲.
- ↑ یعنی لازمه معرفت و ایمان حقیقی به خداوند متعال، شناخت امام هر عصر است. «خَرَجَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ (ع) عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِكْرُهُ مَا خَلَقَ الْعِبَادَ إِلَّا لِيَعْرِفُوهُ فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَنْ سِوَاهُ فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي فَمَا مَعْرِفَةُ اللَّهِ قَالَ مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِي يَجِبُ عَلَيْهِمْ طَاعَتُهُ» (علل الشرائع، ص۹، ح۱).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۲۳.
- ↑ «أَصِفُ إِلَهِي بِمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ وَ أُعَرِّفُهُ بِمَا عَرَّفَ بِهِ نَفْسَهُ لَا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ وَ لَا يُقَاسُ بِالنَّاسِ فَهُوَ قَرِيبٌ غَيْرُ مُلْتَصِقٍ وَ بَعِيدٌ غَيْرُ مُتَقَصٍّ يُوَحَّدُ وَ لَا يُبَعَّضُ مَعْرُوفٌ بِالْآيَاتِ مَوْصُوفٌ بِالْعَلَامَاتِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِيرُ الْمُتَعالِ» (التوحید، ص۸۰، ح۳۵؛ روضة الواعظین، ص۴۳).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۲۳.