سیر اعلام النبلاء ج۲۱ (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

سیر اعلام النبلاء ج۲۱
زبان	عربی
نویسنده	شمس‌الدین ذهبی
تحقیق یا تدوین	حسین اسد
زیر نظر	شعیب ارناؤوط
موضوع	تاریخ اسلام، منابع اهل‌سنت، پیامبر خاتم، طبقات راویان احادیث نبوی، رجال
مذهب	[[سنی]][[رده:کتاب سنی]]
ناشر	[[:رده:انتشارات مؤسسة الرسالة|انتشارات مؤسسة الرسالة]][[رده:انتشارات مؤسسة الرسالة]]
محل نشر	بیروت، لبنان
سال نشر	۱۴۰۵ ق، ۱۳۶۳ ش، ۱۹۸۵ م، ش
شابک	(نامعلوم)
شماره ملی	م‌۷۵-۲۳۹۷

این کتاب، جلد بیستم و یکم از مجموعهٔ بیست و پنج جلدی سیر اعلام النبلاء است که با زبان عربی به سیره‌شناسی و شناخت رجال طبقات سیم، سی و یکم و سی و دوم از راویان احادیث نبوی می‌پردازد. پدیدآورنده این اثر شمس‌الدین ذهبی است و انتشارات مؤسسة الرسالة انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

فهرست کتاب

تابع: الطبقة الثلاثون

۱. السلفی أبو طاهر أحمد بن محمد بن أحمد بن محمد

۲. أبو العلاء الهمدانی الحسن بن أحمد بن الحسن بن أحمد

۳. الخطیبی أبو حنیفة محمد بن عبد الله بن علی الأصبهانی

۴. ابن البوقی أبو جعفر هبة الله بن یحیی بن حسن

۵. الیوسفی أبو نصر عبد الرحیم بن عبد الخالق

۶. العلیمی أبو الخطاب عمر بن محمد بن عبد الله

۷. الحدیثی أبو طالب روح بن أحمد بن محمد بن محمد

۸. أبو المعالی عبد الملک بن روح

۹. المأمونی أبو محمد هارون بن العباس بن محمد العباسی

۱۰. صاحب الیمن الملک المعظم شمس الدولة تورانشاه بن أیوب

۱۱. ملک الموصل غازی بن مودود بن زنکی الترکی

۱۲. خوارزمشاه أرسلان بن آتسز بن محمد بن نوشتکین

۱۳. ابن حنین أبو الحسن علی بن أحمد بن حنین الکنانی

۱۴. ابن الشهرزوری محمد بن عبد الله بن القاسم

۱۵. ابنه: محمد بن عبد الله بن القاسم ابن الشهرزوری

۱۶. الحیص بیص سعد بن محمد بن سعد التمیمی

۱۷. أبو المسعودی عبد الرحمان بن محمد بن مسعود المروزی

۱۸. ابن صیلا أبو بکر عتیق بن عبد العزیز بن علی الحربی

۱۹. السقلاطونی أبو شاکر یحیی بن یوسف البغدادی

۲۰. شملة الترکمانی

۲۱. الطوسی أبو بکر محمد بن علی بن محمد

۲۲. قایماز مولی المستنجد بالله

۲۳. صدقة بن الحسین أبو الفرج ابن الحداد البغدادی

۲۴. المستضیء بأمر الله أبو محمد الحسن ابن المستنجد بالله

۲۵. ابن غانیة أبو زکریا یحیی بن علی البربری

۲۶. الرصافی أبو عبد الله محمد بن غالب الأندلسی

۲۷. عضد الدین محمد بن عبد الله بن هبة الله البغدادی

۲۸. الرفاعی أبو العباس أحمد بن علی بن أحمد بن یحیی

۲۹. الکشمیهنی محمد بن محمد بن عبد الرحمان

۳۰. ابن مواهب أبو العز محمد بن محمد البغدادی

۳۱. الدوشابی أبو هاشم عیسی بن أحمد الهاشمی

۳۲. ابن العطار أبو بکر منصور بن نصر الحرانی

۳۳. حفید الشاشی أحمد بن عبد الله بن محمد بن أحمد

۳۴. ابن خیر أبو بکر محمد بن خیر بن عمر بن خلیفة اللمتونی

۳۵. خطیب الموصل عبد الله بن أحمد بن محمد الطوسی

۳۶. ابن حمکا محمود بن أبی القاسم بن عمر الأصبهانی

۳۷. الخرقی أبو الفتح عبد الله بن أحمد بن أبی الفتح

۳۸. الصفاری أبو المحامد حماد بن إبراهیم بن إسماعیل

۳۹. رکن الدین أبو إسحاق إبراهیم بن إسماعیل الصفاری

۴۰. ابن صابر عبد الله بن عبد الرحمن بن أحمد السلمی

۴۱. ابن أبی العجائز عبد الرحمن بن عبد العزیز الأزدی

۴۲. تقیة بنت المحدث غیث بن علی الأرمنازی ثم الصوری

۴۳. أبو طالب أحمد بن المسلم بن رجاء اللخمی

۴۴. الرافعی محمد بن عبد الکریم بن الفضل القزوینی

۴۵. ابن المطلب حسن بن هبة الله بن محمد البغدادی

۴۶. ابن عبد المؤمن أبو یعقوب یوسف بن عبد المؤمن بن علی

۴۷. السلماسی سدید الدین محمد بن هبة الله الشافعی

۴۸. ابن الصائغ أحمد بن أبی الوفاء البغدادی

۴۹. الزیدی أبو الحسن علی بن أحمد بن محمد الهاشمی

۵۰. القرشی أبو المحاسن عمر بن علی بن الخضر

۵۱. القطب مسعود بن محمود بن مسعود الطریثیثی

۵۲. ابن أبی الصقر محمد بن حمزة بن محمد القرشی

۵۳. أبو الکرم علی بن عبد الکریم بن أبی العلاء العباسی

۵۴. صاحب حلب الملک الصالح إسماعیل بن نور الدین محمود

۵۵. صاحب أذربیجان الأتابک شمس الدین إلدکز

۵۶. الکمال الأنباری عبد الرحمان بن محمد بن عبید الله

۵۷. الکتانی أبو طالب محمد بن علی بن أحمد بن محمد

۵۸. ابن شاتیل عبید الله بن عبد الله بن محمد البغدادی

۵۹. ابن حبیش عبد الرحمان بن محمد الأنصاری

۶۰. ابن عوف إسماعیل بن مکی بن إسماعیل الزهری

۶۱. أبو المحاسن محمد بن عبد الخالق بن أبی شکر الأصبهانی

۶۲. الترک أبو العباس أحمد بن أحمد بن محمد الأصبهانی

۶۳. ابن أبی عصرون عبد الله بن محمد التمیمی

۶۴. الصائغ محمد بن عبد الواحد بن عبد الوهاب

۶۵. الحلاوی أبو عبد الله محمد بن المبارک بن الحسین

۶۶. الأبله أبو عبد الله محمد بن بختیار الجوهری

۶۷. القزاز نصر الله بن عبد الرحمان بن محمد

۶۸. الثقفی أبو الفرج یحیی بن محمود بن سعد

۶۹. ابن بری عبد الله بن بری بن عبد الجبار المقدسی

۷۰. ابن المنی أبو الفتح نصر بن فتیان بن مطر النهروانی

۷۱. ابن بشکوال خلف بن عبد الملک الأنصاری

۷۲. صاحب حمص الملک القاهر محمد بن شیرکوه بن شاذی

۷۳. البهلوان ابن الأتابک إلدکز

۷۴. أبو الیسر شاکر بن عبد الله بن محمد التنوخی

۷۵. الباقداری أبو بکر محمد بن أبی غالب بن أحمد

۷۶. ابن زرقون محمد بن سعید بن أحمد الأنصاری

۷۷. ابن مغاور أبو بکر عبد الرحمان بن محمد السلمی

۷۸. أبو موسی المدینی محمد بن عمر بن أحمد بن عمر

۷۹. عبد المغیث بن زهیر بن زهیر بن علوی الحربی

۸۰. ابن الموازینی أبو الحسین أحمد بن حمزة بن علی

الطبقة الحادیة والثلاثون

۸۱. ابن الصابونی أبو الفتح محمود بن أحمد المحمودی

۸۲. ابن الصاحب مجد الدین هبة الله

۸۳. ابن منقذ أبو المظفر أسامة بن مرشد بن علی الکنانی

۸۴. الحازمی أبو بکر محمد بن موسی بن عثمان بن حازم

۸۵. الجابری أبو العلاء عمر بن بکر بن محمد

۸۶. المسعودی أبو سعید محمد بن عبد الرحمن بن محمد

۸۷. ابن التعاویذی أبو الفتح محمد بن عبید الله البغدادی

۸۸. ابن الدهان عبد الله بن أسعد بن علی الموصلی

۸۹. ابن الجد أبو بکر محمد بن عبد الله بن یحیی الفهری

۹۰. ابن الفراوی عبد المنعم بن عبد الله النیسابوری

۹۱. ابن عیاد أبو عمر یوسف بن عبد الله الأندلسی

۹۲. حیاة بن قیس بن رجال بن سلطان الأنصاری

۹۳. أبو الحسن سنان بن سلمان بن محمد البصری الباطنی

۹۴. الطالقانی أبو الخیر أحمد بن إسماعیل بن یوسف

۹۵. ابن صدقة أبو عبد الله محمد بن علی الحرانی

۹۶. ابن قائد أبو عبد الله محمد بن أبی المعالی الأوانی

۹۷. الخرقی معید الأمینیة أبو محمد عبد الرحمن

۹۸. قزل عثمان بن إلدکز

۹۹. عبد الحق بن عبد الرحمان بن عبد الله الأزدی

۱۰۰. صاحب حماة عمر بن شاهنشاه بن أیوب بن شاذی

۱۰۱. الخبوشانی أبو البرکات محمد بن موفق بن سعید

۱۰۲. السهروردی شهاب الدین یحیی بن حبش بن أمیرک

۱۰۳. صاحب الروم قلج أرسلان بن مسعود السلجوقی

۱۰۴. النمیری أبو المرهف نصر بن منصور بن حسن

۱۰۵. ابن مجبر أبو بکر یحیی بن عبد الجلیل الفهری

۱۰۶. الحضرمی محمد بن عبد الرحمان بن محمد

۱۰۷. أبو الفضل أحمد بن عبد الرحمن الحضرمی

۱۰۸. سلطان شاه محمود بن أرسلان بن أتسز الخوارزمی

۱۰۹. أبو مدین شعیب بن حسین الأندلسی

۱۱۰. ابن بنان أبو الفضل محمد بن محمد الأنباری

۱۱۱. ابن حیدرة محمد بن حیدرة بن عمر الزیدی

۱۱۲. أبو طالب الکرخی المبارک بن المبارک بن المبارک

۱۱۳. القاضی الفاضل محمود بن علی بن أبی طالب التمیمی

۱۱۴. ابن أبی حبة عبد الوهاب بن هبة الله البغدادی

۱۱۵. رجب بن مذکور بن أرنب أبو الحرم الأزجی

۱۱۶. عبد الوهاب بن علی بن خضر الأسدی

۱۱۷. قاضی خان حسن بن منصور بن محمود البخاری

۱۱۸. المرغینانی أبو الحسن علی بن أبی بکر بن عبد الجلیل

۱۱۹. الجوینی أبو علی حسن بن علی

۱۲۰. الجنزوی أبو الفضل إسماعیل بن علی بن إبراهیم

۱۲۱. ابن عبد السلام عبد الله بن محمد بن علی البغدادی

۱۲۲. صاحب الموصل مسعود بن مودود بن زنکی الترکی

۱۲۳. الشیرازی أبو یعقوب یوسف بن أحمد بن إبراهیم

۱۲۴. ابن الفخار محمد بن إبراهیم بن خلف الأندلسی

۱۲۵. ابن بوش یحیی بن أسعد بن یحیی البغدادی

۱۲۶. الطرسوسی أبو جعفر محمد بن إسماعیل بن محمد

۱۲۷. الکاغدی عبد الرحیم بن محمد بن عبد الواحد

۱۲۸. ابن الباقلانی عبد الله بن منصور بن عمران الربعی

۱۲۹. النوقانی أبو المفاخر محمد بن أبی علی بن أبی نصر

۱۳۰. ذاکر بن کامل بن أبی غالب محمد بن حسین البغدادی

۱۳۱. الحجری أبو محمد عبد الله بن محمد بن علی

۱۳۲. المجیر محمود بن المبارک بن علی الواسطی

۱۳۳. ابن فضلان یحیی بن علی بن الفضل البغدادی

۱۳۴. ابن کلیب عبد المنعم بن عبد الوهاب الحرانی

۱۳۵. جاکیر محمد بن دشم الکردی

۱۳۶. الشاطبی القاسم بن فیره بن خلف بن أحمد الرعینی

۱۳۷. ابن صصری الحسن بن هبة الله بن محفوظ التغلبی

۱۳۸. الرئیس أبو البرکات ابن صصری الحسن بن هبة الله التغلبی

۱۳۹. محفوظ بن الحسن بن محمد ابن صصری التغلبی

۱۴۰. طغرل شاه بن أرسلان بن طغرل بن محمد الترکی

۱۴۱. الجمال مسعود بن أبی منصور بن محمد الأصبهانی

۱۴۲. الرارانی أبو سعید خلیل بن بدر بن ثابت بن روح

۱۴۳. ابن یاسین إسماعیل بن صالح بن یاسین المصری

۱۴۴. أحمد بن طارق بن سنان أبو الرضا الکرکی

۱۴۵. ابن حمدیة عبد الله بن محمد بن أحمد العکبری

۱۴۶. أبو طاهر إبراهیم بن محمد

۱۴۷. الصابونی عبد الخالق بن عبد الوهاب بن محمد

۱۴۸. ابن بونه عبد الحق بن عبد الملک بن بونه العبدری

۱۴۹. ابن مأمون محمد بن جعفر بن أحمد الأموی

۱۵۰. بکتمر الملک سیف الدین

۱۵۱. صلاح الدین وبنوه

۱۵۲. العزیز عثمان بن صلاح الدین یوسف بن أیوب

۱۵۳. الأفضل أبو الحسن علی بن یوسف

۱۵۴. الظاهر غازی بن صلاح الدین یوسف بن أیوب

۱۵۵. ابن یونس عبید الله بن یونس بن أحمد البغدادی

۱۵۶. الفراتی أبو القاسم یعیش بن صدقة الضریر

۱۵۷. الفارسی أبو علی الحسن بن مسلم بن أبی الجود

۱۵۸. طاهر بن مکارم بن أحمد بن سعد الموصلی

۱۵۹. مسلم بن علی بن محمد أبو منصور ابن السیحی الموصلی

۱۶۰. أبو جعفر القرطبی أحمد بن علی بن عتیق

۱۶۱. العراقی أبو إسحاق إبراهیم بن منصور بن المسلم

۱۶۲. الساوی عبید الله بن محمد بن عبد الجلیل

۱۶۳. الویرج ناصر بن محمد بن أبی الفتح الأصبهانی

۱۶۴. ابن رشد الحفید محمد بن أحمد بن محمد القرطبی

۱۶۵. ابن ملاح الشط عبد الرحمان بن محمد القصری

۱۶۶. صاحب المغرب المنصور أبو یوسف یعقوب بن یوسف

۱۶۷. صاحب غزنة محمد بن سام بن حسین الغوری

۱۶۸. السلطان شهاب الدین أبو المظفر محمد بن سام

۱۶۹. ابن القصاب محمد بن علی بن أحمد البغدادی

۱۷۰. ابن المقرون محمد بن أبی محمد البغدادی

۱۷۱. ابن زهر أبو بکر محمد بن عبد الملک الإیادی

۱۷۲. ابن زریق الحداد المبارک بن المبارک بن أحمد

۱۷۳. البندار عبد الخالق بن هبة الله بن القاسم الحریمی

۱۷۴. خوارزمشاه علاء الدین تکش بن أرسلان بن أتسز

۱۷۵. العجلی أبو عبد الله محمد بن إدریس بن أحمد

۱۷۶. صاحب الیمن طغتکین بن أیوب بن شاذی

۱۷۷. ابن دوست عبد اللطیف بن أبی البرکات إسماعیل البغدادی

۱۷۸. ابن زبادة أبو طالب یحیی بن سعید بن هبة الله الواسطی

۱۷۹. القاضی الفاضل أبو علی عبد الرحیم بن علی

۱۸۰. العماد أبو عبد الله محمد بن محمد الأصبهانی

۱۸۱. الدولعی عبد الملک بن زید بن یاسین

۱۸۲. السبط هبة الله بن الحسن بن أبی سعد

۱۸۳. الطاووسی أبو الفضل بن محمد بن العراقی

۱۸۴. الحربی أبو علی عمر بن علی بن عمر

۱۸۵. ابن الزینبی أبو الحسن محمد بن علی بن أبی طالب

۱۸۶. الخشوعی أبو طاهر برکات بن إبراهیم بن طاهر

۱۸۷. ابن الزکی أبو المعالی محمد بن علی القرشی

۱۸۸. ابن أبی المجد أبو محمد عبد الله بن أحمد الحربی

۱۸۹. اللبان أبو المکارم أحمد بن محمد بن محمد التیمی

۱۹۰. الکرانی أبو عبد الله محمد بن أبی زید بن أبی نصر

۱۹۱. ابن الفرس عبد المنعم بن محمد الأنصاری

۱۹۲. أبو الفرج ابن الجوزی عبد الرحمان بن علی

۱۹۳. لؤلؤ العادلی

۱۹۴. حماد بن هبة الله بن حماد بن الفضل الحرانی

۱۹۵. الشهاب الطوسی محمد بن محمود بن محمد

۱۹۶. السدید أبو المنصور عبد الله بن علی بن داود بن مبارک

۱۹۷. البوصیری أبو القاسم هبة الله بن علی بن سعود

۱۹۸. ابن موقی عبد الرحمان بن مکی الأنصاری

۱۹۹. ابن نجیة علی بن إبراهیم بن نجا الأنصاری

۲۰۰. علی بن حمزة بن علی بن طلحة بن علی البغدادی

۲۰۱. ابن المارستانیة أبو بکر عبید الله بن علی

۲۰۲. ابن أبی جمرة أبو بکر محمد بن أحمد الأموی

۲۰۳. الهاشمی أبو عبد الله محمد بن أحمد بن إبراهیم

۲۰۴. ابن المعطوش أبو طاهر المبارک بن المبارک الحریمی

۲۰۵. العجلی أبو الفتوح أسعد بن محمود بن خلف

۲۰۶. الصفار أبو سعد عبد الله بن عمر بن أحمد

۲۰۷. القاسم بن علی بن الحسن ابن عساکر الدمشقی

۲۰۸. شمیم أبو الحسن علی بن الحسن بن عنتر الحلی

۲۰۹. بنت سعد الخیر فاطمة بنت أبی الحسن بن محمد الأنصاری

۲۱۰. النوقانی أبو المکارم فضل الله بن محمد بن أحمد

۲۱۱. الأرتاحی أبو عبد الله محمد بن حمد بن حامد

الطبقة الثانیة والثلاثون

۲۱۲. ابن کامل یوسف بن المبارک بن کامل البغدادی

۲۱۳. ابن الخریف ضیاء بن أحمد بن الحسن السقلاطونی

۲۱۴. البستنبان عبد الله بن عبد الرحمان بن أیوب الحربی

۲۱۵. القصری أبو محمد عبد الجلیل بن موسی الأنصاری

۲۱۶. ابن خطیب الموصل أحمد بن عبد الله الطوسی

۲۱۷. التقی الأعمی

۲۱۸. الفراء أبو المفاخر خلف بن أحمد بن حمد

۲۱۹. سبط الشهرزوری علی بن محمد بن علی بن المسلم

۲۲۰. محمد بن کامل بن أحمد بن أسد التنوخی

۲۲۱. الماکسینی أبو الحرم مکی بن ریان

۲۲۲. عبد الرزاق ابن شیخ الإسلام عبد القادر بن أبی صالح الجیلی

۲۲۳. صاحب الروم سلیمان بن قلج أرسلان السلجوقی

۲۲۴. ابن الفاخر محمد بن معمر الأصبهانی

۲۲۵. الصیدلانی أبو جعفر محمد بن أحمد بن نصر

۲۲۶. حنبل بن عبد الله بن فرج بن سعادة

۲۲۷. ابن القارص الحسین بن أبی نصر بن حسن الحریمی

۲۲۸. ست الکتبة نعمة بنت علی بن یحیی بن علی بن الطراح

۲۲۹. عبد الواحد بن أبی المطهر القاسم بن الفضل الأصبهانی

۲۳۰. ابن المنجی أسعد بن المنجی بن برکات التنوخی

۲۳۱. المندائی أبو الفتح محمد بن أحمد بن بختیار

۲۳۲. ابن مشق أبو بکر محمد بن المبارک البغدادی

۲۳۳. حمزة بن علی بن حمزة بن فارس البغدادی

۲۳۴. ابن الخصیب أبو الفضل محمد بن الحسین القرشی

۲۳۵. عبد الغنی بن عبد الواحد بن علی المقدسی

۲۳۶. ابن الساعاتی أبو الحسن علی بن محمد الخراسانی

۲۳۷. عبد المجیب بن أبی القاسم عبد الله بن زهیر بن زهیر

۲۳۸. أبو الجود غیاث بن فارس بن مکی اللخمی

۲۳۹. ابن درباس عبد الملک بن عیسی بن درباس المارانی

۲۴۰. الجلیانی أبو الفضل عبد المنعم بن عمر بن عبد الله

۲۴۱. ابن أبی رکب مصعب بن محمد الخشنی

۲۴۲. المیرتلی أبو عمران موسی بن حسین

۲۴۳. ابن الشیخ أبو الحجاج یوسف بن محمد البلوی

۲۴۴. النفیس أبو العباس أحمد بن عبد الغنی بن أحمد

۲۴۵. ابن سناء الملک هبة الله بن جعفر المصری

۲۴۶. عفیفة بنت أبی بکر أحمد بن عبد الله بن محمد

۲۴۷. أبو هریرة واثلة بن الأسقع الهمذانی المؤذن

۲۴۸. ابن الإخوة هشام بن عبد الرحیم بن أحمد البغدادی

۲۴۹. ابن مماتی أبو المکارم أسعد بن الخطیر المصری

۲۵۰. ابن الربیع یحیی بن الربیع بن سلیمان العمری

۲۵۱. الجبائی أبو محمد عبد الله بن أبی الحسن

۲۵۲. ابن الأثیر المبارک بن محمد بن محمد الشیبانی

۲۵۳. ابن روح أبو الفخر أسعد بن سعید الأصبهانی

۲۵۴. أبو المجد زاهر بن أبی طاهر أحمد بن حامد الثقفی

۲۵۵. منصور بن عبد المنعم بن عبد الله بن محمد الصاعدی

۲۵۶. صاحب الموصل أرسلان شاه ابن عز الدین

۲۵۷. الجزولی أبو موسی عیسی بن عبد العزیز

۲۵۸. ابن یونس أبو حامد محمد بن یونس الإربلی

۲۵۹. الأصبهانی أبو زکریا یحیی بن عبد الرحمان

۲۶۰. بنت معمر أم حبیبة عائشة بنت الحافظ معمر بن الفاخر

۲۶۱. فخر الدین محمد بن عمر بن الحسین القرشی

۲۶۲. ابن سکینة عبد الوهاب بن علی بن علی البغدادی

۲۶۳. ابن الزنف محمد بن وهب بن سلمان السلمی

۲۶۴. صاحب غزنة محمود بن محمد بن سام الغوری

۲۶۵. صاحب الجزیرة معز الدین سنجر بن غازی بن مودود

۲۶۶. ابن طبرزذ عمر بن محمد بن معمر البغدادی

دربارهٔ پدیدآورنده

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

شمس‌الدین ذهبی (متوفای سال ۷۴۸)، تألیفات زیادی در حدیث و رجال و تاریخ دارد، از جمله: میزان الاعتدال، الکاشف، المغنی فی الضعفاء، سیر اعلام النبلاء و تاریخ الاسلام.

ذهبی معاصر ابن تیمیه و شاگرد او بوده. هر چند در برخی مسائل با ابن تیمیه مخالفت کرده است. ذهبی شاگردان بزرگی داشته، حافظ سبکی مؤلف طبقات الشافعیة در مورد وی می‌گوید: هر چند ذهبی استاد من است و احترامش بر من لازم می‌باشد، اما گفتن حق سزاوارتر است. آن گاه به بی‌انصافی و تعصب ذهبی تصریح می‌کند، و از حافظ علائی نیز کلامی می‌آورد.

و واقع مطلب همین است؛ زیرا وقتی به کتاب میزان الاعتدال فی نقد الرجال مراجعه می‌کنیم، آثار تعصب وی نسبت به راویان مناقب اهل بیت(ع) را می‌بینیم، و همچنین در کتاب سیر أعلام النبلاء ـ که در احوالات علما نوشته ـ تعصب او به مخالفین خود در اعتقاد، کاملا هویداست؛ لذا در تشیید المراجعات در این رابطه آمده است: فمن کان هذا حاله مع علماء مذاهب السنة من الحنفیة والحنابلة ومع غیرهم من المخالفین له فی العقیدة او الفروع، کیف یرتجی منه أن یترجم للشیخ أبی جعفر الکلینی الامامی-مثلا-بأکثر من ثلاثة أسطر؟!.

پس کسی که در رفتارش با عالمان مذاهب دیگر اهل تسنن از حنفی و حنبلی و غیر آنها که در عقیده یا در فروعات احکام با او مخالفند، چنین باشد چطور می‌توان انتظار داشت که مثلا در شرح حال مرحوم ابوجعفر کلینی که شیعۀ امامی است بیش از سه سطر بنویسد؟!

ذهبی در مدح و ثنای هم مسلکان خویش از هیچ تعریفی فروگذار نکرده و گاهی دربارۀ یکی از عالمان مکتب خود بیش از بیست و پنج صفحه تمجید و تعریف کرده در حالی که فقط سه سطر در مورد مرحوم کلینی نوشته و ترجمۀ شیخ صدوق رحمه الله هم دو سطر است.

او در عالمان شیعه هیچ نقطه ضعفی نیافته که اگر کمترین بهانه‌ای می‌یافت، از تبلیغات منفی و نسبت‌های ناروا دریغ نمی‌کرد. اما چون کمترین گردی از ضعف بر دامان پاک عالمان شیعی ننشسته است از این‌رو نه ذهبی و نه هیچ یک از علمای جرح و تعدیل اهل سنت نتوانسته‌اند عالمان شیعه را به چیزی که موجب قدح باشد متهم تا چه رسد به این که به کبائر رمی کنند. فقط ایشان را با عنوان «شیعی» یا «رافضی» به خیال خود تضعیف کرده‌اند! ذهبی به قدری متعصب است که در شرح حال عالم شیعی خدا را بر این که کتاب‌های او را ندیده شکر می‌کند. وی در مورد شیخ مفید رحمه الله می‌گوید: وقیل: بلغت توالیفه مأتین، لم أقف علی شیء منها ولله الحمد.

تعصب شدید ذهبی بر ضد شیعه و تشیع باعث شده که تألیفات وی مورد اعتماد وهابی‌ها قرار گیرد. تا آنجا که فقط به آراء و نظرات او و یا شاگردان مکتبش استناد می‌کنند.

منابع

1. حسینی میلانی، سید علی، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱

پانویس

کتاب‌های وابسته

• اصل مجموعه؛
• جلد یکم؛
• جلد دوم؛
• جلد سوم؛
• جلد چهارم؛
• جلد پنجم؛
• جلد ششم؛
• جلد هفتم؛
• جلد هشتم؛
• جلد نهم؛
• جلد دهم؛
• جلد یازدهم؛
• جلد دوازدهم؛
• جلد سیزدهم؛
• جلد چهاردهم؛
• جلد پانزدهم؛
• جلد شانزدهم؛
• جلد هفدهم؛
• جلد هجدهم؛
• جلد نوزدهم؛
• جلد بیستم؛
• جلد بیست و دوم؛
• جلد بیست و سوم؛
• جلد بیست و چهارم؛
• جلد بیست و پنجم.

پانویس

دریافت متن

• متن PDF و دیجیتال کتاب در کتابخانه دیجیتال نور
• متن دیجیتال کتاب در وبگاه مدرسه فقاهت
• متن دیجیتال کتاب در وبگاه نداء الایمان

پیوند به بیرون

• پایگاه اطلاع‌رسانی پارسا
• وبگاه بنیاد محقق طباطبائی