معاذ بن جبل: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233)...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
معاذ [[فرزند]] [[جبل بن عمرو]]، کنیه‌اش [[ابو عبدالرحمان]] [[اهل]] [[مدینه]] و از [[قبیله خزرج]] و یکی از [[اصحاب]] بزرگ [[پیامبر اسلام]] و عالم و [[فقیه]] و از ارادتمندان [[مخلص]] امیرالمؤمنین علی{{ع}} بود <ref>ر.ک: رجال طوسی، ص۵۹.</ref>. | معاذ [[فرزند]] [[جبل بن عمرو]]، کنیه‌اش [[ابو عبدالرحمان]] [[اهل]] [[مدینه]] و از [[قبیله خزرج]] و یکی از [[اصحاب]] بزرگ [[پیامبر اسلام]] و عالم و [[فقیه]] و از ارادتمندان [[مخلص]] [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} بود <ref>ر.ک: رجال طوسی، ص۵۹.</ref>. | ||
او در هجده سالگی در [[عقبه دوم]] جزو گروه هفتاد نفری به محضر [[پیامبر خدا]]{{صل}} رسید و [[اسلام]] آورد و در [[جنگ بدر]]، [[اُحد]]، [[خندق]] و سایر [[جنگ‌های صدر اسلام]] [[شرکت]] نمود. [[رسول خدا]]{{صل}} میان او و [[عبدالله بن مسعود]] (و به قولی میان او و [[جعفر طیار]])<ref>ر.ک: اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.</ref> [[عقد اخوت]] و [[برادری]] منعقد نمود<ref>اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.</ref>. | او در هجده سالگی در [[عقبه دوم]] جزو گروه هفتاد نفری به محضر [[پیامبر خدا]]{{صل}} رسید و [[اسلام]] آورد و در [[جنگ بدر]]، [[اُحد]]، [[خندق]] و سایر [[جنگ‌های صدر اسلام]] [[شرکت]] نمود. [[رسول خدا]]{{صل}} میان او و [[عبدالله بن مسعود]] (و به قولی میان او و [[جعفر طیار]])<ref>ر.ک: اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.</ref> [[عقد اخوت]] و [[برادری]] منعقد نمود<ref>اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.</ref>. | ||
وی مورد [[عنایت خاص]] [[رسول خدا]]{{صل}} بود، لذا هنگامی که به [[حضرت]] خبر دادند | وی مورد [[عنایت خاص]] [[رسول خدا]]{{صل}} بود، لذا هنگامی که به [[حضرت]] خبر دادند معاذ بن جبل به سبب [[بذل و بخشش]] زیاد مقروض و ورشکست شده، طلبکاران او را خواست و مشکل معاذ بن جبل را به نوعی حل کرد و سپس او را به [[حکومت]] [[یمن]] [[منصوب]] کرد، و هنگامی که معاذ بن جبل عازم [[یمن]] بود، [[حضرت]] دستورهایی به وی داد و در [[حق]] او این [[دعا]] را کرد: "[[امید]] است [[خداوند]] آنچه را از دست دادی، جبران کند و [[دین]] تو را ادا نماید"<ref>{{عربی|لعل الله يجبرك و يؤدي عنك دينك}}</ref>. این اتفاق در سنه نهم [[هجری]] واقع شد. او بقیه [[عمر]] [[پیامبر]]{{صل}} و ابتدای [[خلافت ابوبکر]] را در [[یمن]] بود و [[امارت]] و [[حکومت]] کرد <ref>طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۳۲۰.</ref> | ||
==[[علم]] و [[فقاهت]] | ==[[علم]] و [[فقاهت]] معاذ== | ||
در [[علم]] و [[فقاهت]] | در [[علم]] و [[فقاهت]] معاذ همین بس که وقتی [[رسول خدا]]{{صل}} پس از [[فتح مکه]] عازم [[حُنین]] بود، [[عتاب بن اسید]] را برای [[امامت]] [[جماعت]] و معاذ بن جبل را برای [[تعلیم]] اهالی [[مکه]]، به [[فقه]] و [[سنن]] [[اسلامی]] و [[تعلیم]] [[قرائت قرآن]] در [[مکه]] [[منصوب]] نمود<ref>ر.ک: طبقات الکبری، ج۲، ص۱۳۷ و ۳۴۸.</ref>. | ||
و نیز هنگامی که [[رسول خدا]]{{صل}} می‌خواست | و نیز هنگامی که [[رسول خدا]]{{صل}} می‌خواست معاذ را به [[یمن]] اعزام نماید، نامه‌ای در [[تجلیل]] از معاذ به [[مردم]] آن دیار نوشت و چنین فرمود: "من شخصی را که از [[بهترین]] [[اهل]] من است به جانب شما فرستادم که از [[بهترین]] آنها به [[علم و دین]] [[آگاهی]] دارد<ref>{{متن حدیث|إني قد بعثت إليكم من خير أهلي و إلى علمهم و إلى دينهم}}؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۵.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۳۲۰-۱۳۲۱.</ref> | ||
==ارادت و علاقه | ==ارادت و علاقه معاذ به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}== | ||
معاذ از جمله کسانی است که نسبت به [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} اظهار ارادت و علاقه می‌نمود و در زمرۀ [[اصحاب]] آن [[حضرت]] به شمار آمده است<ref>رجال طوسی، ص۵۹، ش۳۱.</ref>. | |||
[[ابن بطه]] از [[ابو صالح]] از [[ابو هریره]] [[نقل]] می‌کند: روزی | [[ابن بطه]] از [[ابو صالح]] از [[ابو هریره]] [[نقل]] می‌کند: روزی معاذ بن جبل را دیدم در حالی که مرتباً به چهره و صورت [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} نگاه می‌کرد، به او گفتم: تو خیلی زیاد به صورت [[علی]]{{ع}} می‌نگری، گویا او را هنوز ندیده‌ای؟ در پاسخ گفت: از [[رسول خدا]]{{صل}} شنیدم که می‌فرمود: "نگاه کردن به صورت [[علی بن ابی‌طالب]] [[عبادت]] است"<ref>{{متن حدیث| اَلنَّظَرُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عِبَادَةٌ}}؛ بحارالانوار، ج۳۸، ص۲۰۰.</ref>؛ | ||
معاذ بن جبل با [[اعتقاد]] [[راسخ]] به [[اسلام]] و [[محبت]] به [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} در زمان [[خلافت]] [[عمر بن خطاب]] [[سال]] هیجده [[هجری]] به [[جنگ]] [[رومیان]] رفت و در نواحی [[اردن]] در عمواس [[شام]] به [[مرض]] [[طاعون]] [[مبتلا]] شد و در سن ۳۸ سالگی درگذشت و در [[شام]] به [[خاک]] سپرده شد و قبل از [[وفات]] خودش در همان مکان، دو پسر و دو همسرش نیز به [[مرض]] [[طاعون]] درگذشتند، لذا وقتی از [[دنیا]] رفت از او [[فرزندی]] باقی نماند<ref>ر.ک: طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۸ و ۵۹۰؛ اسدالغابه، ج۴، ص۳۷۸؛ تهذیب التهذیب، ج۸، ص۲۲۰.</ref>. | |||
درست است که | درست است که معاذ بن جبل زمان [[حکومت]] [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} را [[درک]] نکرد؛ اما او در [[دل]] از [[دوستداران]] و ارادتمندان [[حضرت]] بود و از همین رو [[شیخ طوسی]] وی را از [[اصحاب علی]]{{ع}} به شمار آورده است<ref>رجال طوسی، ص۵۹، ش۳۱.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۳۲۱-۱۳۲۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۳ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۸
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
معاذ فرزند جبل بن عمرو، کنیه‌اش ابو عبدالرحمان اهل مدینه و از قبیله خزرج و یکی از اصحاب بزرگ پیامبر اسلام و عالم و فقیه و از ارادتمندان مخلص امیرالمؤمنین علی(ع) بود [۱].
او در هجده سالگی در عقبه دوم جزو گروه هفتاد نفری به محضر پیامبر خدا(ص) رسید و اسلام آورد و در جنگ بدر، اُحد، خندق و سایر جنگ‌های صدر اسلام شرکت نمود. رسول خدا(ص) میان او و عبدالله بن مسعود (و به قولی میان او و جعفر طیار)[۲] عقد اخوت و برادری منعقد نمود[۳].
وی مورد عنایت خاص رسول خدا(ص) بود، لذا هنگامی که به حضرت خبر دادند معاذ بن جبل به سبب بذل و بخشش زیاد مقروض و ورشکست شده، طلبکاران او را خواست و مشکل معاذ بن جبل را به نوعی حل کرد و سپس او را به حکومت یمن منصوب کرد، و هنگامی که معاذ بن جبل عازم یمن بود، حضرت دستورهایی به وی داد و در حق او این دعا را کرد: "امید است خداوند آنچه را از دست دادی، جبران کند و دین تو را ادا نماید"[۴]. این اتفاق در سنه نهم هجری واقع شد. او بقیه عمر پیامبر(ص) و ابتدای خلافت ابوبکر را در یمن بود و امارت و حکومت کرد [۵].[۶]
علم و فقاهت معاذ
در علم و فقاهت معاذ همین بس که وقتی رسول خدا(ص) پس از فتح مکه عازم حُنین بود، عتاب بن اسید را برای امامت جماعت و معاذ بن جبل را برای تعلیم اهالی مکه، به فقه و سنن اسلامی و تعلیم قرائت قرآن در مکه منصوب نمود[۷].
و نیز هنگامی که رسول خدا(ص) می‌خواست معاذ را به یمن اعزام نماید، نامه‌ای در تجلیل از معاذ به مردم آن دیار نوشت و چنین فرمود: "من شخصی را که از بهترین اهل من است به جانب شما فرستادم که از بهترین آنها به علم و دین آگاهی دارد[۸].[۹]
ارادت و علاقه معاذ به امیرالمؤمنین(ع)
معاذ از جمله کسانی است که نسبت به امیرالمؤمنین علی(ع) اظهار ارادت و علاقه می‌نمود و در زمرۀ اصحاب آن حضرت به شمار آمده است[۱۰].
ابن بطه از ابو صالح از ابو هریره نقل می‌کند: روزی معاذ بن جبل را دیدم در حالی که مرتباً به چهره و صورت علی بن ابی‌طالب(ع) نگاه می‌کرد، به او گفتم: تو خیلی زیاد به صورت علی(ع) می‌نگری، گویا او را هنوز ندیده‌ای؟ در پاسخ گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم که می‌فرمود: "نگاه کردن به صورت علی بن ابی‌طالب عبادت است"[۱۱]؛
معاذ بن جبل با اعتقاد راسخ به اسلام و محبت به امیرالمؤمنین علی(ع) در زمان خلافت عمر بن خطاب سال هیجده هجری به جنگ رومیان رفت و در نواحی اردن در عمواس شام به مرض طاعون مبتلا شد و در سن ۳۸ سالگی درگذشت و در شام به خاک سپرده شد و قبل از وفات خودش در همان مکان، دو پسر و دو همسرش نیز به مرض طاعون درگذشتند، لذا وقتی از دنیا رفت از او فرزندی باقی نماند[۱۲].
درست است که معاذ بن جبل زمان حکومت امیرمؤمنان علی(ع) را درک نکرد؛ اما او در دل از دوستداران و ارادتمندان حضرت بود و از همین رو شیخ طوسی وی را از اصحاب علی(ع) به شمار آورده است[۱۳].[۱۴]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک: رجال طوسی، ص۵۹.
- ↑ ر.ک: اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.
- ↑ اسدالغابه، ج۳، ص۵۸۴؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.
- ↑ لعل الله يجبرك و يؤدي عنك دينك
- ↑ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۴.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۳۲۰.
- ↑ ر.ک: طبقات الکبری، ج۲، ص۱۳۷ و ۳۴۸.
- ↑ «إني قد بعثت إليكم من خير أهلي و إلى علمهم و إلى دينهم»؛ طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۵.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۳۲۰-۱۳۲۱.
- ↑ رجال طوسی، ص۵۹، ش۳۱.
- ↑ « اَلنَّظَرُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عِبَادَةٌ»؛ بحارالانوار، ج۳۸، ص۲۰۰.
- ↑ ر.ک: طبقات الکبری، ج۳، ص۵۸۸ و ۵۹۰؛ اسدالغابه، ج۴، ص۳۷۸؛ تهذیب التهذیب، ج۸، ص۲۲۰.
- ↑ رجال طوسی، ص۵۹، ش۳۱.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۱۳۲۱-۱۳۲۲.