سوره اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱۷: خط ۱۷:


==[[فضیلت]] تلاوت==
==[[فضیلت]] تلاوت==
از [[عایشه]] [[روایت]] شده است که [[پیامبر]]{{صل}} هر شب سوره [[بنی‌اسرائیل]] و زمر را تلاوت می‌کرد.<ref>تفسیر ابن کثیر، ج ۳، ص ۳؛ جامع الاخبار و الآثار، ج ۲، ص۲۱۳.</ref> از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده است: هرکس سوره بنی‌اسرائیل را در شب‌های [[جمعه]] بخواند از [[دنیا]] نمی‌رود تا اینکه [[قائم آل محمد]]{{ع}} را [[درک]] کند و از یارانش خواهد بود.<ref>تفسیر عیاشی، ج ۳، ص ۳۱؛ ثواب الاعمال، ص ۱۰۷.</ref> [[شیخ طوسی]] [[تلاوت]] آن را در شب‌های جمعه مستحب می‌داند.<ref> مصباح المتهجد، ص ۲۶۵.</ref> [[فیروز آبادی]] نیز از آن [[حضرت]] روایت کرده است که هر کس این سوره را تلاوت کند از دنیا نمی‌رود تا اینکه به [[درجه]] [[ابدال]] و [[اولیای خدا]] برسد. <ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص ۲۹۶.</ref> به نظر می‌رسد این همان روایت پیشین است که فیروزآبادی به نحوی [[تفسیر]] کرده است که با مبانی فکریش سازگار باشد. از [[امام امیرالمؤمنین]]{{ع}} نیز نقل است که هرکس سوره سبحان را تلاوت کند از دنیا نمی‌رود تا از میوه‌های بهشتی بخورد و از نهرهایش بنوشد و در برابر هر آیه‌ای که تلاوت می‌کند نخلی در [[بهشت]] برایش می‌کارند.<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص ۲۹۶.</ref> بی‌تردید دستیابی به چنین ثواب‌هایی مربوط به تلاوتی است که با [[اخلاص]]، [[تدبّر]] و عمل همراه باشد<ref>البرهان فی علوم‌القرآن، ج ۲، ص ۶۶.</ref>.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره اسراء (مقاله)|مقاله «سوره اسراء»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==

نسخهٔ ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۱


اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

این سوره به اتفاق مکی است [۱] و در نقل‌های مختلف تا ۲۱ آیه آن را به سبب وجود حکم شرعی یا شأن نزولی که در ذیل آن گزارش شده از آیات مدنی برشمرده‌اند.[۲] محققان وجود احکام شرعی در سوره‌های مکی، نظیر اعراف و انعام و ضعف روایات شأن نزولی و سیاق آیات را دلیل بر سستی این استثنا دانسته‌اند.[۳] وجود شباهت‌هایی در آیات این سوره با سوره‌های مدنی سبب شده که برخی این سوره را در ردیف سوره‌های مکی شبیه به مدنی قرار دهند.[۴] بنا به مشهورترین روایت پنجاهمین سوره‌ای است [۵] که در سال یازدهم بعثت پس از سوره قصص و پیش از سوره یونس نازل شده است.[۶] نامگذاری آن به "إسراء" به سبب اولین آیه آن است که به رخداد إسراء و معراج پیامبر(ص) اشاره دارد [۷] و چون بخش قابل توجهی از این سوره در آغاز و پایان به داستان بنی‌اسرائیل پرداخته است به سوره «بنی‌اسرائیل» شهرت یافته [۸] و در روایات به این نام خوانده شده است.[۹]

اطلاق نام "سبحان" بر آن نیز به سبب کلمه آغازین آن است. در روایتی از امیرمؤمنان، امام علی(ع) نیز از این سوره به سوره "سبحان" یاد شده است.[۱۰] این سوره ۱۱۱ آیه دارد. بسیاری با ادغام آیات ۱۰۷ ـ ۱۰۸ شمار آیاتش را ۱۱۰ دانسته‌اند.[۱۱] شمار کلمات این سوره را ۱۵۵۸ [۱۲] و شمار حروفش را ۶۴۶۰ حرف دانسته‌اند.[۱۳]

در تقسیم‌بندی سوره‌ها در گروه سوره‌های مئین (سوره‌هایی که حدود ۱۰۰ آیه دارد) و مسبّحات (۷ سوره‌ای که با تسبیح آغاز شده) قرار دارد.[۱۴] فواصل آیاتش به جز اوّلین آیه، الف و از آهنگ یکسانی برخوردار است.[۱۵] جمعی از مفسّران درباره پیوند این سوره با سوره نحل که قبل از آن قرار دارد گفته‌اند: چون خداوند در آیات پایانی سوره نحل به پیامبرش فرمان داد تا در برابر اذیت و آزار و نسبت‌های ناروای مشرکان به وی بردباری کند، این سوره را با یادآوری ماجرای معراجش که نشانه‌ای از تعظیم و تکریم او از جانب خداست آغاز کرد [۱۶] تا آرامش بخش دردها و رنجهایش باشد[۱۷].[۱۸]

محتوای سوره

فضیلت تلاوت

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص ۲۸۸؛ المکی و المدنی فی القرآن، ج ۱، ص ۳۶۰.
  2. التحریر و التنویر، ج ۱۵، ص ۶؛ روح المعانی، مج ۹، ج ۱۵، ص ۳؛ المکی والمدنی فی‌القرآن، ج ۲، ص ۷۴۴ ـ ۸۱۱، ۸۴۶.
  3. التمهید، ج ۱، ص ۱۸۷ ـ ۱۹۴؛ التفسیر الحدیث، ج ۳، ص ۳۵۱.
  4. الموسوعة القرآنیه، ج ۵، ص ۶۱.
  5. البرهان فی علوم القرآن، ج ۱، ص ۲۸۱؛ التمهید، ج ۱، ص ۱۳۴، ۱۳۶.
  6. البرهان فی علوم القرآن، ج ۱، ص ۲۸۱؛ التمهید، ج ۱، ص ۱۳۴، ۱۳۶؛ الموسوعة القرآنیه، ج ۵، ص ۶۹.
  7. المنیر، ج ۱۵، ص ۵.
  8. بصائر ذوی‌التمییز، ج۱، ص۲۸۸؛ المنیر، ج۱۵، ص۵.
  9. ثواب‌الاعمال، ص۱۰۷؛ الدرالمنثور، ج ۵، ص ۱۸۱.
  10. بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص ۲۸۸، ۲۹۶.
  11. البیان فی عد آی القرآن، ص ۱۷۷؛ مجمع البیان، ج ۶، ص ۶۰۷؛ روض‌الجنان، ج ۱۲، ص ۱۲۲.
  12. المعجم‌الاحصائی، ج ۱، ص ۲۹۰، ۳۰۱.
  13. کشف الاسرار، ج ۵، ص ۴۷۹؛ بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص ۲۸۸؛ البیان فی عد آی القرآن، ص ۱۷۷.
  14. معجم علوم‌القرآن، ص ۲۳۸، ۲۶۸.
  15. البیان فی عد آی‌القرآن، ص۱۷۷؛ بصائر ذوی‌التمییز، ج ۱، ص ۲۸۸.
  16. مجمع البیان، ج ۶، ص ۶۰۷؛ البحر المحیط، ج ۷، ص ۷؛ المنیر، ج ۱۵، ص ۶.
  17. روح‌المعانی، مج ۹، ج ۱۵، ص ۴؛ المنیر، ج ۱۵، ص ۶.
  18. حسینی‌زاده، سید عبدالرسول، مقاله «سوره اسراء»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۳.