عصمت در کلام اسلامی به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته‌‌اند' به 'عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته است')
خط ۳۳: خط ۳۳:
{{جمع شدن|1.آقای صفرزاده؛}}
{{جمع شدن|1.آقای صفرزاده؛}}
[[پرونده:1379670.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ابراهیم صفرزاده]]]]
[[پرونده:1379670.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ابراهیم صفرزاده]]]]
::::::آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته‌‌اند:
::::::آقای '''[[ابراهیم صفرزاده|صفرزاده]]''' در [[کتاب ]]''«[[عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی (کتاب)|عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی]]»'' در این‌باره گفته است:
:::::*«'''[[بینش]] توأم با [[لطف]]''': این [[تفسیر]] مرکب از دو عنصر است؛ یکی بینش و [[بصیرت]] و دیگری [[لطف الهی]]. البته بینش و بصیرت بر اثر تلاش و [[مجاهدت]] نفس حاصل می‌گردد که اگر تقویت شود و به حد اعلا برسد دیگر وقوع [[معصیت]] عادتاً امکان نخواهد داشت و این بصیرت را لطف الهی [[تأیید]] می‌کند و موجب تقویت آن می‌گردد.
:::::*«'''[[بینش]] توأم با [[لطف]]''': این [[تفسیر]] مرکب از دو عنصر است؛ یکی بینش و [[بصیرت]] و دیگری [[لطف الهی]]. البته بینش و بصیرت بر اثر تلاش و [[مجاهدت]] نفس حاصل می‌گردد که اگر تقویت شود و به حد اعلا برسد دیگر وقوع [[معصیت]] عادتاً امکان نخواهد داشت و این بصیرت را لطف الهی [[تأیید]] می‌کند و موجب تقویت آن می‌گردد.
:::::: [[آیت‌الله]] [[معرفت]] در این باره می‌گوید: "[[حقیقت عصمت]]، بینش است که بر اثر مجاهدت نفس به دست می‌آید و توأم با لطف الهی است که از این بینش به [[حکمت]] یاد شده است. کتاب و حکمت، یعنی [[شریعت]] و بینش که اگر به حد کمال (حکمت) برسد وقوع معصیت عادتاً ممکن نیست"<ref>محمدهادی معرفت، تنزیه انبیا از آدم تا خاتم، ص۱۹-۲۰.</ref>.
:::::: [[آیت‌الله]] [[معرفت]] در این باره می‌گوید: "[[حقیقت عصمت]]، بینش است که بر اثر مجاهدت نفس به دست می‌آید و توأم با لطف الهی است که از این بینش به [[حکمت]] یاد شده است. کتاب و حکمت، یعنی [[شریعت]] و بینش که اگر به حد کمال (حکمت) برسد وقوع معصیت عادتاً ممکن نیست"<ref>محمدهادی معرفت، تنزیه انبیا از آدم تا خاتم، ص۱۹-۲۰.</ref>.

نسخهٔ ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۴۰

الگو:پرسش غیرنهایی

عصمت در کلام اسلامی به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ عصمت
مدخل اصلیعصمت در کلام اسلامی

عصمت در کلام اسلامی به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علمای ابرار است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علمای ابرار مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

مصطفی سلیمانیان
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی سلیمانیان در کتاب «مقامات امامان» در این‌باره گفته‌ است:
«در این قسمت به برخی از تعریف‌های اندیشمندان متکلم درباره عصمت اشاره می‌شود:
شیخ مفید (م۴۱۳): «عصمت لطفی است که خداوند بر مکلّف می‌کند به نحوی که وقوع گناه و ترک بندگی از او ممتنع می‌شود، در حالی‌که قادر بر آن است»[۱]. و «عصمت همان توفیق و لطف و محافظت خداوند نسبت به حجج است که آنان را از گناه و اشتباه در دین خدا باز می‌دارد»[۲].
سید مرتضی (م ۴۳۶): «عصمت لطفی الهی است که به واسطه آن انسان از انجام کار قبیح امتناع می‌ورزد»[۳].
علامه حلی (م ۷۲۶): «عصمت لطفی خفی از جانب خداوند است که باعث می‌شود عبد انگیزه‌ای بر ترک طاعت و انجام معصیت نداشته باشد، با اینکه قدرت بر انجام آن دارد»[۴].
خواجه طوسی (م۶۷۲)؛ «عصمت ملکه‌ای است که با وجود آن، گناه از صاحب عصمت سر نمی‌زند»[۵].
محقق بحرانی (م ۶۹۹): «عصمت ملکه‌ای نفسانی است که مکلف را از انجام معصیت باز می‌دارد»[۶].
فیاض لاهیجی (م ۱۰۷۲): «مراد از عصمت غریزه‌ای است که با وجود آن داعی بر معصیت صادر نتواند شد، با قدرت بر آن و این غریزه عبارت از قوت عقل است به حیثیتی که موجب قهر قوای نفسانی شود»[۷].
علامه طباطبایی: «عصمت قوه‌ای است که انسان را از ارتکاب گناه و افتادن در خطا منع می‌کند»[۸].
استاد سبحانی در تفسیر و توضیح عصمت آن را نتیجه علم قطعی به عواقب گناه و شاخه‌ای از تقوا دانسته و می‌فرمایند: «عصمت ملکه‌ای نفسانی و راسخ در نفس است، انسان معصوم وقتی به درجه نهایی تقوا می‌رسد طهارتی را پیدا می‌کند که دیگر اثری از معصیت و تمرد اوامر الهی در او باقی نمی‌ماند»[۹].
و اشاعره هم طبق اعتقادات خود درباره جبر و اختیار، عصمت را این چنین معنی کرده‌اند: «عصمت یعنی اینکه خداوند در معصومین گناه را خلق نمی‌کند»[۱۰]»[۱۱]

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع عصمت

پانویس

  1. النکت الاعتقادیة، ص۳۷.
  2. تصحیح الاعتقاد، ص۱۲۸.
  3. رسائل الشریف، ج۳، ص۳۲۵.
  4. باب حادی عشر، ص۶۲؛ ر.ک: ارشاد الطالبین إلی نهج المسترشدین، ص۳۱۰.
  5. تلخیص المحصل، ص۳۶۹.
  6. النجاة فی القیامة فی تحقیق أمر الامامه، ج۱، ص۵۵.
  7. گوهر مراد، ص۳۷۹.
  8. المیزان، ج۸، ص۱۴۲.
  9. الالهیات، ج۳، ص۱۵۹ و ر.ک: اللوامع الالهیه، ص۱۷۰.
  10. ر.ک: دلائل الصدق، ج۱، ص۳۷۰.
  11. سلیمانیان، م‍ص‍طف‍ی‌، مقامات امامان، ص ۲۱۱.
  12. محمدهادی معرفت، تنزیه انبیا از آدم تا خاتم، ص۱۹-۲۰.
  13. محمدحسن مظفر، دلائل الصدق، ج۲، ص۱۴.
  14. صفرزاده، ابراهیم، عصمت امامان از دیدگاه عقل و وحی ص ۴۸.