کرامت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{خرد}} {{علم معصوم}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:cen...» ایجاد کرد) |
|||
| (۳۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = کرامت | |||
| عنوان مدخل = کرامت | |||
| مداخل مرتبط = [[کرامت در قرآن]] - [[کرامت در معارف دعا و زیارات]] - [[کرامت در معارف و سیره سجادی]] - [[کرامت در اخلاق اسلامی]] - [[کرامت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== واژه‌شناسی لغوی == | |||
[[کرامت]]، بزرگی ورزیدن، جوانمرد گردیدن، بزرگی، [[بزرگواری]]، [[جوانمردی]] و [[بخشندگی]] است<ref>فرهنگ فارسی، ج ۳، ص ۲۹۲۹، «کرامت».</ref>. | |||
"[[کرم]]" اگر وصف [[خدا]] قرار گیرد، اسم است برای [[احسان]] و نعمتهای ظاهری او و اگر وصف [[انسان]] باشد اسم است برای [[اخلاق]] و [[افعال]] پسندیده ای که از او ظاهر می‌شود<ref>مفردات، ص ۷۰۷، «کرم».</ref>. | |||
[[کرامت]]، [[عزّت]] همراه با تفوّق و [[برتری]] در [[نفس]] شیء است، نه [[برتری]] طلبی نسبت به دیگری و از آثار آن [[جود]] و [[سخاوت]]، [[گذشت]] و... می‌باشد و خصوصیّات آن به حسب مصادیق و موارد فرق می‌کند<ref>التحقیق، ج ۱۰، ص ۴۶ - ۴۷، «کرم».</ref>. در این مدخل از واژه "[[کرم]]" و مشتقّات آن و بعضی جملات که مفید معنای [[کرامت]] باشد، استفاده شد<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref>. | |||
==کرامت | == عوامل کرامت == | ||
'''انسانهای برخوردار از نعمت و رفاه، مدّعی کرامت مندی خود، در پیشگاه الهی:''' {{متن قرآن|فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ}}<ref> اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.</ref>. | |||
'''اجتناب از گناه، مایه نیل به شرافت و کرامت، در سرای جاویدان:''' {{متن قرآن|إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا}}<ref> اگر از گناهان بزرگی که از آن بازداشته شده‌اید دوری گزینید از گناهان (کوچک) تان چشم می‌پوشیم و شما را به جایگاهی کرامند در می‌آوریم؛ سوره نساء، آیه۳۱.</ref>. | |||
'''ادای گواهی، از موجبات کرامت و بزرگواری:''' {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ}}<ref> و آنان که به ادای گواهی‌های خود برمی‌خیزند؛ سوره معارج، آیه۳۳.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>. | |||
'''تکریم خداوند، از نمازگزاران امانتدار، در بهشت:''' {{متن قرآن|إِلاَّ الْمُصَلِّينَ}}<ref> جز نمازگزاران؛ سوره معارج، آیه۲۲.</ref>، {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ}}<ref> و آنان که سپرده‌های نزد خود و پیمان خویش را پاس می‌دارند؛ سوره معارج، آیه۳۲.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>. | |||
'''قرار دادن مقداری از اموال برای انفاق به نیازمندان، موجب کرامت و بزرگواری در بهشت:''' {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>، {{متن قرآن|وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ}}<ref> و آنان که در دارایی‌هایشان حقی معین است برای پرسنده (ی مستمند) و بی‌بهره؛ سوره معارج، آیه۲۴ - ۲۵.</ref>. | |||
'''ایمان به ربوبیّت الهی، مایه نیل به کرامت و عزّت، در پیشگاه ربوبی:''' {{متن قرآن| إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ }}<ref> من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه۲۵ - ۲۷.</ref>. | |||
'''باور داشتن به روز جزا، مایه کرامت در بهشت:''' {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>، {{متن قرآن|قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ}}<ref> و آنان که روز پاداش و کیفر را راست می‌شمارند؛ سوره معارج، آیه۲۶.</ref>. | |||
'''گذر از گفتار و کردار لغو و بیهوده دیگران، مایه کرامت و بزرگواری:''' {{متن قرآن|وَالَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا }}<ref> و آنان که گواهی دروغ نمی‌دهند و چون بر یاوه بگذرند بزرگوارانه می‌گذرند؛ سوره فرقان، آیه۷۲.</ref>. | |||
'''برخورد نیکو در مقابل بدیهای دیگران، سبب کرامت و بزرگی:''' {{متن قرآن|وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلاةَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ }}<ref> و آنان را که در پی خشنودی پروردگارشان شکیبایی پیشه می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه ما روزی آنان کرده‌ایم پنهان و آشکار می‌بخشند و به نیکی، بدی را دور می‌دارند؛ فرجام (نیک) آن سرای است، بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۲ - ۲۴.</ref>. | |||
'''پیروی از هدایت الهی، مایه احترام و کرامت خدا:''' {{متن قرآن|وَالسَّلامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى}}<ref> درود بر کسی که از رهنمود (خداوند) پیروی کند؛ سوره طه، آیه۴۷.</ref>. | |||
'''تسلیم محض خدا شدن، موجب دستیابی به مقام عبودیّت و کرامت:''' {{متن قرآن|وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ }}<ref> و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛ در گفتار بر او پیشی نمی‌جویند و آنان به فرمان وی کار می‌کنند؛ سوره انبیاء، آیه ۲۶ - ۲۷.</ref>. | |||
'''تقوا، موجب نیل آدمی‌به کرامت و بزرگواری، در پیشگاه الهی:''' {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ }}<ref> ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.</ref>. | |||
'''ترس و نگرانی از عذاب الهی، موجب کرامت در بهشت:''' {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ}}<ref> و آنان که از عذاب پروردگارشان در هراسند. بی‌گمان عذاب پروردگارشان ایمنی‌ناپذیر است؛ سوره معارج، آیه ۲۷ - ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>. | |||
'''دفاع از رسولان الهی تا مرز شهادت، موجب نیل به کرامت:''' {{متن قرآن|وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ}}<ref> و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۱.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ }}<ref> من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۵ - ۲۷.</ref>. | |||
'''دفاع از توحید، مایه کرامت و عزتمندی:''' {{متن قرآن|وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَن بِضُرٍّ لاَّ تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلاَ يُنقِذُونِ}}<ref> و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید. و چرا باید کسی را نپرستم که مرا آفریده است و به سوی او بازگردانده می‌شوید؟ آیا به جای او خدایانی را برگزینم که اگر (خداوند) بخشنده گزندی برای من بخواهد میانجیگری آنان مرا سودی نخواهد داشت و نمی‌توانند رهاییم بخشند؟؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۳.</ref>؛ {{متن قرآن|قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ }}<ref> گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۶ - ۲۷.</ref>. | |||
'''سجده و انقیاد در برابر خدا، موجب کرامت انسانی:''' {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاء}}<ref> آیا درنیافته‌ای که هر کس در آسمان‌ها و هر کس در زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌ها و درختان و جنبندگان و بسیاری از مردم به خداوند سجده می‌برند؟ و بر بسیاری (با خودداری از سجده) عذاب سزاوار گشته است؛ و کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ بی‌گمان خداوند آنچه بخواهد انجام میدهد؛ سوره حج، آیه۱۸.</ref>. | |||
'''مأموریت ملائکه برای تکریم و تعظیم [[حضرت آدم]] {{ع}} با سجده بر او:''' {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ}}<ref> و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد؛ سوره بقره، آیه۳۴.</ref><ref>در روایتی از [[امام رضا]] {{ع}} آمده: سجده ملائکه بر [[حضرت آدم]] {{ع}} سجده تکریم بوده است؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۱، ص ۵۸، ح ۱۰۱.</ref>. | |||
'''پاکدامنی و اجتناب از آلودگی‌های جنسی، موجب کرامت در بهشت:''' {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلاَّ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ}}<ref> و آنان که پاکدامنند، جز با همسران خویش یا کنیزهاشان که اینان نکوهیده نیستند؛ سوره معارج، آیه ۲۹ - ۳۰.</ref>؛ {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>. | |||
'''القای [[وحی]] به [[پیامبر|محمّد {{صل}} و توانمند ساختن وی بر قرائت قرآن، مایه تکریم آن حضرت از سوی خدا:''' {{متن قرآن|اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأَكْرَمُ}}<ref> بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است؛ سوره علق، آیه۳.</ref>. | |||
'''وفای به عهد و پیمان، موجب عزّت و کرامت، در بهشت:''' {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>؛{{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ}}<ref> و آنان که سپرده‌های نزد خود و پیمان خویش را پاس می‌دارند؛ سوره معارج، آیه۳۲.</ref>. | |||
'''پیوسته به جای آوردن نماز، موجب کرامت آدمی در بهشت:''' {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>؛ {{متن قرآن|إِلاَّ الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاتِهِمْ دَائِمُونَ}}<ref> جز نمازگزاران، آنان که در نمازهایشان پیگیری دارند؛ سوره معارج، آیه ۲۲ - ۲۳.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
==کرامت [[حضرت | == کرامت [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} == | ||
[[حضرت ابراهیم]] {{ع}} مورد احترام و تکریم خداوند: {{متن قرآن|سَلامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ}}<ref> درود بر ابراهیم؛ سوره صافات، آیه۱۰۹.</ref>. | |||
'''احترام فرشتگان به [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} با سلام به وی، مایه کرامت او:''' {{متن قرآن|وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ سَلامًا قَالَ سَلامٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ}}<ref> و به یقین، فرشتگان ما برای ابراهیم مژده آوردند، گفتند: درود بر تو گفت: درود (بر شما)! دیری نپایید که (ابراهیم) گوساله‌ای بریان آورد؛ سوره هود، آیه۶۹.</ref>؛ {{متن قرآن|وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ إِذْ دَخَلُواْ عَلَيْهِ فَقَالُواْ سَلامًا قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ}}<ref> و آنان را از مهمانان ابراهیم آگاه کن هنگامی که بر او وارد شدند و درودی گفتند (ابراهیم) گفت: ما از شما هراسانیم؛ سوره حجر، آیه ۵۱ - ۵۲.</ref>؛ {{متن قرآن|هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلامًا قَالَ سَلامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ }}<ref> آیا داستان مهمانان گرامی ابراهیم به (گوش) تو رسیده است؟ هنگامی که بر او وارد شدند و درود گفتند، او نیز درود گفت (و پنداشت) گروهی ناشناسند؛ سوره ذاریات، آیه ۲۴ - ۲۵.</ref>. | |||
'''[[حضرت ابراهیم]] {{ع}} مورد تکریم و احترام یهود و نصارا:''' {{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالإِنجِيلُ إِلاَّ مِن بَعْدِهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ}}<ref> ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم چون و چرا می‌کنید؟ با آنکه تورات و انجیل جز پس از وی فرو فرستاده نشده است؛ آیا خرد نمی‌ورزید؟؛ سوره آل عمران، آیه۶۵.</ref>؛ {{متن قرآن|مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref> ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی ولی درست‌آیینی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود؛ سوره آل عمران، آیه۶۷.</ref><ref>اینکه هر یک از یهود و نصارا در نسبت دادن [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} به خود می کوشیدند، از منزلت و احترام آن حضرت، در میان آنان حکایت دارد.</ref>. | |||
'''[[حضرت ابراهیم]] {{ع}} شخصیّتی خوش نام با کرامت و مورد احترام امّتها:''' {{متن قرآن|وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا}}<ref> و در این کتاب از ابراهیم یاد کن که او پیامبری بسیار راستگو بود؛ سوره مریم، آیه۴۱.</ref>؛ {{متن قرآن|وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا }}<ref> و به آنان از بخشایش خویش ارزانی داشتیم و برای آنان نام و آوازه نیکوی بلندی پدید آوردیم؛ سوره مریم، آیه۵۰.</ref>؛ {{متن قرآن|وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ}}<ref> و بدو ندا کردیم که: ای ابراهیم!؛ سوره صافات، آیه۱۰۴.</ref>؛ {{متن قرآن|وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الآخِرِينَ}}<ref> و در میان آیندگان از وی (نامی نیکو) بر جای نهادیم؛ سوره صافات، آیه ۱۰۸.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
==کرامت [[حضرت | == کرامت [[حضرت الیاس]] {{ع}} == | ||
'''[[حضرت الیاس]] {{ع}} برخوردار از کرامت، و مورد احترام و تکریم خداوند:''' {{متن قرآن|سَلامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ}}<ref> و درود بر ال یاسین؛ سوره صافات، آیه۱۳۰.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== | == کرامت [[انبیا]] {{عم}} == | ||
'''[[انبیا]] {{عم}}، دارای احترام و کرامت، در پیشگاه الهی:''' {{متن قرآن|قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ}}<ref> بگو: سپاس خداوند را و درود بر آن بندگان وی که برگزیده است؛ آیا خداوند بهتر است یا آنچه (برای او) شریک می‌آورند؟؛ سوره نمل، آیه۵۹.</ref>، {{متن قرآن|وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ}}<ref> و درود بر پیامبران؛ سوره صافات، آیه۱۸۱.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== | == کرامت انسان == | ||
'''برتری و کرامت انسان، بر موجودات زمینی:''' {{متن قرآن| وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً}}<ref> و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.</ref><ref>بنا بر اینکه مقصود از "كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا" موجودات مادّی، مثل حیوان و جنّ باشد؛ المیزان، ج ۱۳، ص ۱۵۷.</ref>، {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ}}<ref> ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.</ref>. | |||
'''انسان، مورد تکریم خداوند:''' {{متن قرآن| وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً}}<ref> و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.</ref>، {{متن قرآن|فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ}}<ref> اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.</ref>. | |||
'''غرور برخی انسانها، بر اثر تکریم و نعمتهای الهی:''' {{متن قرآن|فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ}}<ref> اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== | == کرامت اولواالالباب == | ||
{{یادآوری | '''اولواالالباب، بهره مند از کرامت، و مورد احترام ملائکه، در بهشت:''' {{متن قرآن| إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ}}<ref> تنها خردمندان پند می‌پذیرند؛ سوره رعد، آیه۱۹.</ref>، {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.</ref>، {{متن قرآن|وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلاةَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ }}<ref> و آنان را که در پی خشنودی پروردگارشان شکیبایی پیشه می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه ما روزی آنان کرده‌ایم پنهان و آشکار می‌بخشند و به نیکی، بدی را دور می‌دارند؛ فرجام (نیک) آن سرای است، بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۲ - ۲۴.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | ||
{{ | |||
== کرامت [[حضرت ایّوب]] {{ع}} == | |||
'''[[حضرت ایّوب]] {{ع}} مورد احترام و تکریم خداوند:''' {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الأَلْبَابِ وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ }}<ref> و از بنده ما ایّوب یاد کن آنگاه که پروردگارش را ندا کرد که شیطان به من رنج و عذاب رسانده است. بدو گفتیم) با پای خود (بر زمین) بکوب! اینک شستنگاهی سرد و نوشیدنی‌یی (نوشین) است و ما از سر بخشایشی از خویش و پند آموختن به خردمندان، خانواده‌اش را- و با آنها، همانند آنان را- به او بخشیدیم. و دسته‌ای گیاه در کف بگیر و با آن (یکبار همسرت را) بزن و سوگند مشکن؛ به راستی ما او را شکیبا یافتیم. نیکو بنده بود که اهل بازگشت (و توبه) بود؛ سوره ص، آیه ۴۱ - ۴۴.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت بنی اسرائیل == | |||
'''تکریم خدا از بنی اسرائیل، با بنده خود خواندن آنان:''' {{متن قرآن|وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لّا تَخَافُ دَرَكًا وَلا تَخْشَى}}<ref> و به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شب راهی کن و راهی خشک در دریا برای آنان بگشا (چنان که) نه از سر رسیدن (دشمن) بترسی و نه از غرق شدن بهراسی؛ سوره طه، آیه۷۷.</ref><ref>تعبیر از بنی اسرائیل به "عِبَادِي" برای تشریف، عنایت و رحمت است؛ تفسیر التحریروالتنویر، ج ۸، جزء ۱۶، ص ۲۷۰؛ روح المعانی، ج ۹، جزء ۱۶، ص ۳۴۴ - ۳۴۵.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت بهشتیان == | |||
'''بهشتیان، دارای کرامت و احترام:''' {{متن قرآن|لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلاً مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لِّلأَبْرَارِ}}<ref> اما کسانی را که از پروردگارشان پروا کرده‌اند، بوستان‌هایی است که از بن آنها جویباران روان است، در آنها جاودانند، به پذیرایی از نزد خداوند و آنچه نزد خداوند است برای نیکوکاران بهتر است؛ سوره آل عمران، آیه۱۹۸.</ref><ref>"نُزُل" چیزی است که با آن از مهمان وارد شده پذیرایی می‌شود؛ لسان العرب، ج ۱۴، ص ۱۱۲، "نُزُل"، اسناد آن به خدا، حکایت از تکریم می‌کند.</ref>، {{متن قرآن|وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ }}<ref> و میان آن دو پرده‌ای است و بر آن پشته‌ها کسانی هستند که هر گروه (از آنان) را از چهره‌شان باز می‌شناسند و به بهشتیان که هنوز به آن (بهشت) در نیامده‌اند ولی (آن را) امید می‌برند ندا می‌دهند که: درود بر شما!؛ سوره اعراف، آیه۴۶.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref> پروردگار کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند آنان را به (پاداش) ایمانشان راهنمایی می‌کند؛ از بن (جایگاه) آنان در بوستان‌های پرنعمت جویبارها روان است. دعای آنان در آن (بهشت) سبحانک اللّهم «پاکا که تویی بار پروردگارا» ست و درودشان، «سلام» و پایان دعاشان، الحمد للّه ربّ العالمین «سپاس خداوند پروردگار جهانیان را؛ سوره یونس، آیه ۹- ۱۰.</ref>، {{متن قرآن| إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ}}<ref> تنها خردمندان پند می‌پذیرند؛ سوره رعد، آیه۱۹.</ref>، {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.</ref>، {{متن قرآن|وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ}}<ref> و آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند به بوستان‌هایی در آورده می‌شوند که از بن آنها جویباران روان است، به اذن پروردگارشان در آنها جاودانند؛ درودشان در آنجا «سلام» است؛ سوره ابراهیم، آیه۲۳.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِينَ}}<ref> اما پرهیزگاران در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارانند. در آن با تندرستی و ایمنی درآیید!؛ سوره حجر، آیه ۴۵ - ۴۶.</ref>، {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.</ref>، {{متن قرآن|جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا لا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلاَّ سَلامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که (خداوند) بخشنده به بندگانش در (جهان) نهان وعده کرده است؛ بی‌گمان وعده او شدنی است. در آنجا هیچ سخن یاوه‌ای نمی‌شنوند؛ تنها درود می‌شنوند و در آن، پگاهان و در پایان روز روزی خود را دارند؛ سوره مریم، آیه ۶۱ - ۶۲.</ref>، {{متن قرآن|وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلامًا}}<ref> و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند؛ سوره فرقان، آیه۶۳.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلامًا}}<ref> آنانند که غرفه بهشت را بر شکیبی که ورزیده‌اند پاداش می‌برند و در آن با خوش‌آمد و درود روبه‌رو می‌گردند؛ سوره فرقان، آیه۷۵.</ref>، {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ}}<ref> آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.</ref>. | |||
'''بهشتیان، مورد احترام و تکریم فرشتگان الهی:''' {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.</ref>، {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.</ref>، {{متن قرآن|وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ}}<ref> و آنان را که از پروردگارشان پروا کردند دسته‌دسته به سوی بهشت گسیل می‌کنند تا چون به آن رسند و درهای آن گشوده شود و نگهبانان آن به آنان بگویند: درود بر شما، خوش آمدید، جاودانه در آن درآیید؛ سوره زمر، آیه۷۳.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت جبرئیل == | |||
'''جبرئیل، فرستاده ای بزرگوار و با کرامت:''' {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ}}<ref> که این (قرآن) بازخوانده فرستاده‌ای گرامی است؛ سوره حاقه، آیه۴۰.</ref><ref>مقصود از "رَسُولٍ كَرِيمٍ" جبرئیل است که حامل [[وحی]] بر [[پیامبر]] {{صل}} است؛ مجمع البیان، ج ۹ - ۱۰، ص ۵۲۵ و ۶۷۷؛ الکشاف، ج ۴، ص ۶۰۶.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ}}<ref> که این (قرآن) باز خوانده فرستاده‌ای گرامی است؛ سوره تکویر، آیه۱۹.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت خدا == | |||
'''خداوند، صاحب کرامت و بزرگواری:''' {{متن قرآن|قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ}}<ref> گفتند: آیا از کار خداوند در شگفتی با آنکه بخشایش خداوند و برکات او ارزانی شما خاندان (رسالت) است؟ بی‌گمان او ستوده‌ای ارجمند است؛ سوره هود، آیه۷۳.</ref>، {{متن قرآن|وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ}}<ref> بی‌گمان پروردگار من بی‌نیازی ارجمند است؛ سوره نمل، آیه۴۰.</ref>، '''{{متن قرآن|وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ}}<ref> و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.</ref>، {{متن قرآن|تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ}}<ref> خجسته باد نام پروردگارت آن (خداوند) بشکوه و کرامند؛ سوره الرحمن، آیه۷۸.</ref>، {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ}}<ref> ای انسان! چه تو را با پروردگار بخشنده‌ات به خیرگی وا داشت؟؛ سوره انفطار، آیه۶.</ref>، {{متن قرآن|اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأَكْرَمُ}}<ref> بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است؛ سوره علق، آیه۳.</ref>. | |||
'''خداوند، دارای اقتدار و کرامت جاودانه و خواهان توجّه انسان به آن:''''''{{متن قرآن|وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ}}<ref> و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت در سخن == | |||
'''ضرورت تکریم و احترام والدین، هنگام سخن گفتن با آنان:''' {{متن قرآن|وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا}}<ref> و پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نکویی کنید؛ اگر هر یک از آن دو یا هر دو، نزد تو به پیری رسند به آنان اف مگو و بر آنها بانگ مزن و با ایشان سخن به نکویی بگوی!؛ سوره اسراء، آیه۲۳.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت ظاهری == | |||
'''فرعونیان، بهره مند از کرامت ظاهری و دنیایی:''' {{متن قرآن|فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ}}<ref> آنگاه فرعون گردآورندگانی را به شهرها فرستاد؛ سوره شعراء، آیه۵۳.</ref>، {{متن قرآن|فَأَخْرَجْنَاهُم مِّن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ}}<ref> آنگاه آنان را از بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارها و از (کنار) گنج‌ها و جایگاهی ارزشمند که داشتند بیرون راندیم؛ سوره شعراء، آیه ۵۷ - ۵۸.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت عبادالرحمن == | |||
'''برخورد کریمانه عبادالرحمن با رفتار و گفتار لغو دیگران:''' {{متن قرآن|وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلامًا}}<ref> و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند؛ سوره فرقان، آیه۶۳.</ref>، {{متن قرآن|وَالَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا}}<ref> و آنان که گواهی دروغ نمی‌دهند و چون بر یاوه بگذرند بزرگوارانه می‌گذرند؛ سوره فرقان، آیه۷۲.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[حضرت عیسی]] {{ع}} == | |||
'''[[حضرت عیسی]] {{ع}} برخوردار از کرامت و احترامی‌جاودانه، در دنیا و آخرت:''' {{متن قرآن|وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِيًّا}}<ref> و در این کتاب از مریم یاد کن هنگامی که از خانواده خویش در جایگاهی خاوری گوشه گزید؛ سوره مریم، آیه۱۶.</ref>، {{متن قرآن|ذَلِكَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِي فِيهِ يَمْتَرُونَ}}<ref> این عیسی پسر مریم است؛ آن سخن راستین که در آن تردید می‌کنند؛ سوره مریم، آیه۳۴.</ref>. | |||
'''[[حضرت عیسی]] {{ع}} مورد احترام و تکریم خداوند:''' {{متن قرآن|إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ}}<ref> آنگاه خداوند فرمود: ای عیسی! من بازگیرنده تو و فرابرنده تو سوی خویش؛ سوره آل عمران، آیه۵۵.</ref><ref>بنا بر اینکه مقصود از "وَرَافِعُكَ إِلَيَّ " رفع به سوی کرامت الهی باشد؛ مجمع البیان، ج ۱ - ۲، ص ۷۵۹.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت قرآن == | |||
'''قرآن، دارای عظمت و کرامت، در پیشگاه خدا:''' {{متن قرآن|ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ}}<ref> قاف، سوگند به قرآن بلند جایگاه؛ سوره ق، آیه۱.</ref><ref>سوگند خدا به قرآن، نشانگر حرمت و کرامت آن است و "مَجِيدِ" نیز به معنای دارای کرامت است؛ مفردات، ص ۷۶۰ - ۷۶۱، "مجد"؛ مجمع البیان، ج ۹ - ۱۰، ص ۲۱۱).</ref>{{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ}}<ref> که این قرآنی ارجمند است؛ سوره واقعه، آیه۷۷.</ref>،{{متن قرآن|كَلاَّ إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء ذَكَرَهُ فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ}}<ref> نه چنین است؛ آن (قرآن) به راستی یادکردی است. هر که خواهد آن را به یاد می‌آورد در اوراقی ارجمند است؛ سوره عبس، آیه ۱۱ - ۱۳.</ref><ref>بنا بر اینکه مقصود از «صحف مکرّمة» قرآن باشد؛ المیزان، ج ۲۰، ص ۲۰۲.</ref>، {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ }}<ref> 11 بی‌گمان آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، بهشت‌هایی که جویباران از بن آنها روان است از آن آنهاست؛ این رستگاری بزرگ است. به راستی بازخواست پروردگارت بسیار سخت است. اوست که (آفرینش را) می‌آغازد و باز می‌گرداند. و او آمرزگار دوستدار است. دارنده ارجمند اورنگ (فرمانفرمایی جهان). انجام دهنده آنچه بخواهد؛ سوره بروج، آیه۱۱ - ۱۶.</ref>، {{متن قرآن|بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ}}<ref> این سخن، جادو و دروغ نیست بلکه قرآنی ارجمند است؛ سوره بروج، آیه۲۱.</ref>. | |||
== کرامت متّقین == | |||
'''تقواپیشگان، مورد تکریم خدا:''' {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ }}<ref> ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.</ref>. | |||
'''تکریم و احترام فرشتگان از متّقین، در بهشت:''' {{متن قرآن|إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِينَ}}<ref> اما پرهیزگاران در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارانند. در آن با تندرستی و ایمنی درآیید!؛ سوره حجر، آیه ۴۵ - ۴۶.</ref>، {{متن قرآن|وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ}}<ref> و آنان را که از پروردگارشان پروا کردند دسته‌دسته به سوی بهشت گسیل می‌کنند تا چون به آن رسند و درهای آن گشوده شود و نگهبانان آن به آنان بگویند: درود بر شما، خوش آمدید، جاودانه در آن درآیید؛ سوره زمر، آیه۷۳.</ref>، | |||
{{متن قرآن|وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ}}<ref> و بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک می‌آورند چنان‌که دور نباشد؛ سوره ق، آیه۳۱.</ref>، {{متن قرآن|ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ}}<ref> بدان با سلامتی درآیید که این روز جاودانگی است؛ سوره ق، آیه۳۴.</ref>. | |||
'''متّقین، مورد تکریم فرشتگان، هنگام مرگ:''' {{متن قرآن|جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref> بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[پیامبر|محمّد]] {{صل}} == | |||
'''تکریم خدا از [[پیامبر|محمّد]] {{صل}}، با بنده خود خواندن وی:''' {{متن قرآن|وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ }}<ref> و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید؛ سوره بقره، آیه ۲۳.</ref><ref>تعبیر از [[پیامبر]] {{صل}} به "عَبْدِ" و اضافه آن به "نَا"ی ضمیر جلاله، بیانگر نهایت عظمت و تشریف است؛ روح المعانی، ج ۱، جزء ۱، ص ۱۶۸ - ۱۶۹.</ref>، {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ }}<ref> پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست؛ سوره اسراء، آیه۱۷.</ref>، {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَل لَّهُ عِوَجًا}}<ref> سپاس خداوندی را که بر بنده خود این کتاب را فرو فرستاد و در آن هیچ کژی ننهاد؛ سوره کهف، آیه۱.</ref>، {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}<ref> بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد؛ سوره فرقان، آیه۱.</ref>، {{متن قرآن|أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ }}<ref> آیا خداوند بنده خویش را بسنده نیست؟ و تو را از کسانی جز او می‌ترسانند و هر کس را خداوند گمراه گذارد رهنمونی نخواهد داشت؛ سوره زمر، آیه۳۶.</ref>، {{متن قرآن|فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى}}<ref> پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد؛ سوره نجم، آیه۱۰.</ref>، {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ}}<ref> اوست که بر بنده خویش آیاتی روشن فرو می‌فرستد تا شما را به سوی روشنایی، از تیرگی‌ها در آورد و بی‌گمان خداوند به شما مهربانی بخشاینده است؛ سوره حدید، آیه۹.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[حضرت مریم]] {{س}} == | |||
[[حضرت مریم]] {{س}} مورد احترام و تکریم خداوند: {{متن قرآن|إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ}}<ref> (یاد کن) آنگاه را که همسر عمران گفت: پروردگارا! من نذر کرده‌ام آنچه در شکم دارم آزاد (از هر شرطی) تو را باشد پس (نذر مرا) از من بپذیر که تویی که شنوای دانایی. و چون او را بزاد گفت: پروردگارا! من (به جای پسر) دختر، زاده‌ام- و خداوند بهتر می‌داند که او چه زاد و هر پسر همگون این دختر نیست- و من او را مریم نامیده‌ام و او و نسل او را از شیطان رانده به پناه تو می‌آورم؛ سوره آل عمران، آیه ۳۵ - ۳۶.</ref><ref>بنا بر اینکه جمله "وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى" کلام خدا باشد، نشانگر تکریم و تعظیم [[حضرت مریم]] {{س}} است و [[حضرت زکریّا]] {{ع}} هم پس از پی بردن به این کرامت و شخصیّت [[حضرت مریم]] {{س}} از خدا طلب ذرّیّه طیّبه کرد؛ المیزان، ج ۳، ص ۱۷۲ و ۱۷۵؛ ج ۱۴، ص ۱۰.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت ملائکه == | |||
'''فرشتگان الهی، صاحب کرامت و بزرگواری:''' {{متن قرآن| مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلاَّ مَلَكٌ كَرِيمٌ }}<ref> پاکاکه خداوند است! این، نه آدمیزاد که جز فرشته‌ای ارجمند نیست؛ سوره یوسف، آیه۳۱.</ref>؛ {{متن قرآن|وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ }}<ref> و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛ سوره انبیاء، آیه ۲۶ - ۲۷.</ref>{{متن قرآن| هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ}}<ref> آیا داستان مهمانان گرامی ابراهیم به (گوش) تو رسیده است؟؛ سوره ذاریات، آیه۲۴.</ref><ref>بر اساس روایت، فرشتگان فرود آمده بر [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}، جبرئیل، اسرافیل، میکائیل و کرّوبیل بوده‌اند؛ الکافی، ج ۸، ص ۳۲۸، ح ۵۰۵.</ref>، {{متن قرآن| بِأَيْدِي سَفَرَةٍ كِرَامٍ بَرَرَةٍ}}<ref> به دست نویسندگانی که ارجمند و نیکویند؛ سوره عبس، آیه ۱۵ - ۱۶.</ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ كِرَامًا كَاتِبِينَ}}<ref>و بی‌گمان بر شما نگهبانی گمارده‌اند. که نویسندگانی بزرگوارند؛ سوره انفطار، آیه ۱۰ - ۱۱.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[حضرت موسی]] {{ع}} == | |||
'''[[حضرت موسی]] {{ع}}، پیامبری ارجمند و با کرامت، در پیشگاه خداوند:''' {{متن قرآن|وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ}}<ref> و به راستی بر موسی و هارون منّت نهادیم؛ سوره صافات، آیه۱۱۴.</ref>؛ {{متن قرآن|سَلامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ }}<ref> درود بر موسی و هارون؛ سوره صافات، آیه۱۲۰.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ}}<ref> بی‌گمان آن دو از بندگان مؤمن ما بودند؛ سوره صافات، آیه۱۲۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ}}<ref> و بی‌گمان پیش از آنان قوم فرعون را آزمودیم و پیامبری ارجمند نزد آنان آمد؛ سوره دخان، آیه۱۷.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت مؤمن آل یاسین == | |||
'''ایمان و دفاع حبیب نجّار از دین تا مرز شهادت، موجب رسیدن وی به عزّت و کرامت، در پیشگاه خدا:''' {{متن قرآن|وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَن بِضُرٍّ لاَّ تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلاَ يُنقِذُونِ إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ }}<ref> و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید. و چرا باید کسی را نپرستم که مرا آفریده است و به سوی او بازگردانده می‌شوید؟ آیا به جای او خدایانی را برگزینم که اگر (خداوند) بخشنده گزندی برای من بخواهد میانجیگری آنان مرا سودی نخواهد داشت و نمی‌توانند رهاییم بخشند؟ من در آن صورت بی‌گمان در گمراهی آشکاری خواهم بود. من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۷.</ref><ref>مراد از "رَجُلٌ" در آیه حبیب نجّار است؛ مجمع البیان، ج ۷ - ۸، ص ۶۵۵؛ الکشاف، ج ۴، ص ۱۰؛ و در روایتی از [[پیامبر]] {{صل}} از آن به مؤمن آل یاسین و صاحب یاسین تعبیر شده است؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۸۳، ح ۳۷ - ۳۹.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت مؤمنان == | |||
'''مؤمنان، دارای کرامت و احترام، در بهشت:''' {{متن قرآن|أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ}}<ref> آنانند که به راستی مؤمنند؛ آنها نزد پروردگارشان پایه‌ها و آمرزش و روزی ارجمندی دارند؛ سوره انفال، آیه۴.</ref>. | |||
'''[[پیامبر]] {{صل}} موظّف به تکریم و احترام مؤمنان:''' {{متن قرآن|وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَن عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ}}<ref> و چون مؤمنان به آیات ما، نزد تو آیند بگو: درود بر شما! پروردگارتان بخشایش را بر خویش مقرّر داشته است: چنانچه هر یک از شما از سر نادانی کار بدی انجام دهد، آنگاه از پس آن توبه کند و به راه آید، چنین است که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است؛ سوره انعام، آیه۵۴.</ref>. | |||
'''توصیه الهی به مؤمنان، برای رعایت احترام و کرامت همدیگر:''' {{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الأَعْمَى حَرَجٌ وَلا عَلَى الأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون}}<ref> بر نابینا و بر لنگ و بر بیمار و بر شما گناهی نیست که از (خوراک و آذوقه) خانه‌های خویش بخورید یا از خانه‌های پدرانتان یا خانه‌های مادرانتان یا خانه‌های برادرانتان یا خانه‌های خواهرانتان یا خانه‌های عموهایتان یا خانه‌های عمّه‌هایتان یا خانه‌های دایی‌هایتان یا خانه‌های خاله‌هایتان یا آن خانه‌ای که کلیدش را در اختیار دارید یا (خانه) دوستتان؛ نیز (بر شما گناهی نیست) در اینکه با هم یا پراکنده غذا بخورید پس چون به هر خانه‌ای در آمدید به همدیگر درود گویید، درودی خجسته پاکیزه از نزد خداوند؛ بدین گونه خداوند آیات را برای شما روشن میدارد باشد که خرد ورزید. ؛ سوره نور، آیه۶۱.</ref>. | |||
== کرامت [[حضرت نوح]] {{ع}} == | |||
[[حضرت نوح]] {{ع}}، مورد تکریم و احترام خداوند: {{متن قرآن|كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنَا وَقَالُوا مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ}}<ref> پیش از ایشان، قوم نوح (پیامبران را) دروغگو شمردند و بنده ما نوح را دروغزن دانستند و گفتند: دیوانه است و (نوح از تبلیغ آن قوم) بازداشته شد؛ سوره قمر، آیه۹.</ref><ref>تعبیر از [[حضرت نوح]] {{ع}} به "عَبْدَنَا" از سوی خداوند، برای تجلیل و تعظیم او است؛ المیزان، ج ۱۹، ص ۶۷؛ روح المعانی، ج ۱۵، جزء ۱۷، ص ۱۲۴.</ref>. | |||
== کرامت [[حضرت هارون]] {{ع}} == | |||
'''تکریم [[حضرت هارون]] {{ع}} از سوی خدا:''' {{متن قرآن|وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ}}<ref> و به راستی بر موسی و هارون منّت نهادیم؛ سوره صافات، آیه۱۱۴.</ref>؛ {{متن قرآن|سَلامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ }}<ref> درود بر موسی و هارون؛ سوره صافات، آیه۱۲۰.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ}}<ref> بی‌گمان آن دو از بندگان مؤمن ما بودند؛ سوره صافات، آیه۱۲۲.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت یتیم == | |||
'''لزوم رعایت کرامت یتیمان، هنگام معاشرت با آنان:''' {{متن قرآن|كَلاَّ بَل لّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ}}<ref> نه چنین است، بلکه شما یتیم را گرامی نمی‌دارید؛ سوره فجر، آیه۱۷.</ref>. | |||
'''رعایت نکردن کرامت و حرمت یتیمان، فرهنگی حاکم بر مردم جاهلیّت:''' {{متن قرآن|كَلاَّ بَل لّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ}}<ref> نه چنین است، بلکه شما یتیم را گرامی نمی‌دارید؛ سوره فجر، آیه۱۷.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[حضرت یحیی]] {{ع}} == | |||
'''[[حضرت یحیی]] {{ع}} شخصیّتی بزرگوار و با کرامت جاودانه، در دنیا و آخرت:''' {{متن قرآن|يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا }}<ref> ای یحیی، کتاب (آسمانی) را با توانمندی بگیر! و ما به او در کودکی (نیروی) داوری دادیم؛ سوره مریم، آیه۱۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَسَلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا}}<ref> و بر او روزی که زاده شد و روزی که خواهد مرد و روزی که او را زنده برانگیزند درود باد؛ سوره مریم، آیه۱۵.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== کرامت [[حضرت یوسف]] {{ع}} == | |||
'''[[حضرت یوسف]] {{ع}} مورد تکریم و تعظیم عزیز مصر:''' {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ لاِمْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ }}<ref> و آن مرد مصری که او را خریده بود به همسر خود گفت: جایگاه او را نیکو بدار (و با خادمان مگمار) باشد؛ سوره یوسف، آیه۲۱.</ref><ref>مقصود از "الَّذِي اشْتَرَاهُ" عزیز مصر است؛ مجمع البیان، ج ۵ - ۶، ص ۳۳۸.</ref>. | |||
'''[[حضرت یوسف]] {{ع}} شخصیتی با کرامت، همچون فرشته، در دیدگاه زنان اشراف مصر:''' {{متن قرآن|وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَةُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَن نَّفْسِهِ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلالٍ مُّبِينٍ فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلاَّ مَلَكٌ كَرِيمٌ }}<ref>و زنانی در آن شهر گفتند: همسر عزیز (مصر) از برده خویش، کام می‌خواهد، (برده‌اش) او را در عشق، سخت شیفته کرده است؛ بی‌گمان ما او را در گمراهی آشکاری می‌بینیم. و چون (همسر عزیز مصر، ملامت) فریب (آمیز) آنان را شنید (کسی را) نزدشان فرستاد و برای آنها تکیه‌گاهی آماده ساخت و به هر یک از ایشان کاردی داد و (به یوسف) گفت: خود را به آنان نشان ده! چون او را دیدند بزرگش یافتند و دست خویش را (از خودباختگی) بریدند و گفتند: پاکاکه خداوند است! این، نه آدمیزاد که جز فرشته‌ای ارجمند نیست؛ سوره یوسف، آیه ۳۰ - ۳۱.</ref>. | |||
'''برخورد کریمانه [[حضرت یوسف]] {{ع}} با برادران خویش:''' {{متن قرآن|قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ قَالُواْ أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ قَالَ أَنَاْ يُوسُفُ وَهَذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَنَّ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ قَالُواْ تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ قَالَ لاَ تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ}}<ref>گفت: آیا می‌دانید که با یوسف و برادرش هنگامی که نادان بودید چه کردید؟ گفتند: آیا تو همان یوسفی؟ گفت: من یوسفم و این، برادر من (بنیامین) است؛ خداوند بر ما منّت نهاد، چنین است که هر کس پرهیزگاری ورزد و شکیبایی کند بی‌گمان خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی‌گرداند. گفتند: سوگند به خداوند که خداوند تو را بر ما برتری داده است و بی‌گمان ما گنهکار بودیم. یوسف گفت: امروز (دیگر) بر شما سرزنشی نیست، خداوند شما را ببخشاید و او مهربان‌ترین مهربانان است؛ سوره یوسف، آیه ۸۹ - ۹۲.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== منشأ کرامت == | |||
'''خداوند، منشأ هر گونه کرامت و بزرگواری:''' {{متن قرآن|قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلاَّ قَلِيلاً }}<ref> گفت: به من بگو آیا این است آن کس که بر من برتر داشتی؟ سوگند (می‌خورم) که اگر تا روز رستخیز مهلتم دهی، بی‌گمان بر زادگان او- جز اندکی- لجام خواهم نهاد؛ سوره اسراء، آیه۶۲.</ref>؛ {{متن قرآن| وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً}}<ref> و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.</ref>؛ {{متن قرآن|وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ}}<ref> کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ سوره حج، آیه۱۸.</ref>؛ {{متن قرآن|قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ }}<ref> گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۶ - ۲۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ }}<ref> و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== موانع کرامت == | |||
'''اهانت و خواری انسان از جانب خدا، مانع کرامت و بزرگواری وی:''' {{متن قرآن|وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ}}<ref> کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ سوره حج، آیه۱۸.</ref>. | |||
'''گناه و آلودگی، از موانع کرامت و احترام آدمی:''' {{متن قرآن|إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا}}<ref> اگر از گناهان بزرگی که از آن بازداشته شده‌اید دوری گزینید از گناهان (کوچک) تان چشم می‌پوشیم و شما را به جایگاهی کرامند در می‌آوریم؛ سوره نساء، آیه۳۱.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== نعمت کرامت == | |||
'''اقتدار و کرامت زوال ناپذیر خداوند، نعمتی شایان سپاس برای خلق:''' {{متن قرآن|وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ}}<ref> و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.</ref>.<ref>[http://www.maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/farhangbooks/Books/24/7.htm#f4، فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.]</ref> | |||
== آیات کرامت == | |||
برخی از [[آیات قرآن]] حاوی [[فضائل]] و خصائصی برای [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و نوعی [[تکریم]] ویژه است و این [[کرامت]] ویژه است و این [[کرامت]] ویژه غیر از [[کرامت]] اصل [[انسان]] در [[سوره اسراء]] ([[اسراء]]:۷۰) و غیر از اکرامیت در [[سوره حجرات]] (حجرات:۱۳) درباره [[اهل]] تقواست. منشأ آن، [[مقام]] و فضیلت‌های مخصوص [[رسول گرامی اسلام]] است. البته جایی دیگر از این بحث به سیرة عملی [[پیامبر]] در [[حفظ]] [[کرامت]] دیگران و [[رعایت ادب]] آن مربوط است مانند آنچه در آغاز [[سوره حجرات]] مطرح شده که این خود در [[قرآن]] نیز مشهود است: | |||
# {{متن قرآن|لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بی‌گمان پیامبری از (میان) خودتان نزد شما آمده است که هر رنجی ببرید بر او گران است، بسیار خواستار شماست، با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسوره مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید» سوره بقره، آیه ۲۳.</ref>. '''نکته''': [[ضمیر]] راجع به (عَبْدِنا) باشد یعنی: سوره‌ای بیاورید که از مثل چنین کسی باشد، کسی که مدرسه و معلمی ندیده و در چنین [[سرزمین]] و محیطی پرورش یافته و روحش رنگی از معلومات و تمدن‌های عصر نگرفته، تنها رنگ [[عبودیت]] [[پروردگار]] او را به چنین مقامی رسانده چنان عبودیتی که همه وجودش را فرا گرفته و [[روح]] و قلبش مجرای [[دستور]] و [[اراده خداوند]] گردیده و [[عبد]] مطلق گشته، اسم و عنوان و جهات شخصی همه فانی در [[عبودیت]] شده: (عَبْدِنا) (دیگر [[بندگان]] گزیده با نام [[یادآوری]] شده نه مطلق - {{متن قرآن|وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ}}<ref>«و از بنده ما داود توانمند یاد کن» سوره ص، آیه ۱۷.</ref><ref>پرتوی از قرآن، ج۱، ص۸۹.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا}}<ref>«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او، مادران ایشانند و خویشاوندان نسبت به یکدیگر در کتاب خداوند از مؤمنان و مهاجران (به ارث) سزاوارترند مگر آنکه بخواهید به وابستگان خود، نیکی ورزید، این (حکم) در کتاب (خداوند) نگاشته است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ}}<ref>«پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست» سوره اسراء، آیه ۱.</ref>. '''نکته''': [[مفسران]] در این باره گفته‌اند که در ذکر نام آن [[حضرت]] با وصف [[عبودیت]] با اضافه به [[ضمیر]] جلالة - اشاره به [[عظمت مقام]] [[قدر]] و اختصاص است<ref>روح المعانی، ج۱، ص۱۹۵.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا}}<ref>«سپاس خداوندی را که بر بنده خود این کتاب را فرو فرستاد و در آن هیچ کژی ننهاد» سوره کهف، آیه ۱.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}<ref>«بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ}}<ref>«آیا خداوند بنده خویش را بسنده نیست؟ و تو را از کسانی جز او می‌ترسانند و هر کس را خداوند گمراه گذارد رهنمونی نخواهد داشت» سوره زمر، آیه ۳۶.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى}}<ref>«پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد» سوره نجم، آیه ۱۰.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«اوست که بر بنده خویش آیاتی روشن فرو می‌فرستد تا شما را به سوی روشنایی، از تیرگی‌ها در آورد و بی‌گمان خداوند به شما مهربانی بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۹.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و چون مؤمنان به آیات ما، نزد تو آیند بگو: درود بر شما! پروردگارتان بخشایش را بر خویش مقرّر داشته است: چنانچه هر یک از شما از سر نادانی کار بدی انجام دهد، آنگاه از پس آن توبه کند و به راه آید، چنین است که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره انعام، آیه ۵۴.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ}}<ref>«و بدانید که فرستاده خداوند در میان شماست، اگر در بسیاری از کارها از شما پیروی کند به سختی می‌افتید امّا خداوند ایمان را در نظر شما محبوب ساخت و آن را در دل‌های شما آراست و کفر و بزهکاری و سرکشی را در نظر شما ناپسند گردانید؛ آنانند که راهدانند» سوره حجرات، آیه ۷.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.</ref>. | |||
# {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا}}<ref>«ای مؤمنان! به خانه‌های پیامبر وارد نشوید مگر به شما برای (خوردن) خوراک، اجازه دهند- بی‌آنکه چشم به راه آماده شدن آن (خوراک) باشید- ولی چون فرا خوانده شدید درون روید و چون خوراک خوردید پراکنده شوید و دل به گفت و گو نسپارید که این (کار) پیامبر را آزار میدهد و از شما شرم میدارد ولی خداوند از (گفتن) حقیقت شرم نمی‌کند و چون از آنان چیزی خواستید از پشت پرده‌ای بخواهید، این برای دل‌های شما و دل‌های آنان پاکیزه‌تر است و شما حقّ ندارید که پیامبر را بیازارید و نه هرگز پس از او همسرانش را به همسری گیرید که آن نزد خداوند، سترگ است» سوره احزاب، آیه ۵۳.</ref>. | |||
'''نکات''' | |||
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است: | |||
# [[پیامبری]] از خودتان آمد که از متن شما برخواسته و مردمی است و اما بر او دشوار است شما در [[رنج]] بیفتید، به [[[هدایت]]] شما حریص و نسبت به [[مؤمنان]]، [[دلسوز]] و [[مهربان]] است. چنین [[پیامبری]] به دو صفت - رئوفٌ - و - [[رحیم]] - [[خداوند]] اتصاف دارد. [[خدای سبحان]] برای هیچ‌کدام از [[پیامبران]] دو نام از نام‌های خود را در یک‌جا جمع نکرده جز برای [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} که فرمود: {{متن قرآن|بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.</ref>. | |||
# یکی از تکریم‌های [[خدا]]، این است که [[پیامبر]] به [[مؤمنان]] از خودشان سزاوارتر [و نزدیک‌تر] است و همسرانش [[مادران]] ایشانند {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ}}؛ | |||
# [[تکریم]] [[خداوند]] از [[پیامبر اسلام]] با [[بنده]] [[خواندن]] وی: {{متن قرآن|وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا...}}، {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ...}}، {{متن قرآن|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ...}}، {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ...}}، {{متن قرآن|أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ...}}، {{متن قرآن|فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ...}}، {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ...}}. | |||
# [[پیامبر]] موظّف به [[تکریم]] و [[احترام]] به [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|إِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ}}؛ | |||
# [[خداوند]] میگوید: بدانید [[رسول]] اللَّه در میان شماست، هر گاه در بسیاری از امور از شما [[اطاعت]] کند به [[مشقت]] خواهید افتاد از [[خوشبختی]] شما این است که [[رسول خدا]] {{صل}} در میان شما است و با [[تکریم]] [[خداوند]] رابطه او با عالم [[وحی]] برقرار است {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ}} و هر گاه خط و خطوط [[انحرافی]] در میان شما پیدا شود از این طریق شما را [[آگاه]] می‌سازد. و [[انتظار]] نداشته باشید که از شما [[اطاعت]] کند، و [[دستور]] بگیرد، او نسبت به شما از هر کس مهربان‌تر است، برای [[تحمیل]] [[افکار]] خود به او فشار نیاورید که این به زیان شما است. و به [[سختی]] خواهید افتاد {{متن قرآن|لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ}}؛ | |||
# [[خداوند]] از طریق [[پیام]] [[وحی]] به [[پیامبر]] [[مؤمنان]] را به [[کرامت انسان]] توجه میدهد و از [[مسخره کردن]] با گفتار و [[رفتار]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ}} و اشاره {{متن قرآن|وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ}} و به کار بردن نام [[زشت]] برای یکدیگر برحذر میدارد {{متن قرآن|وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ}}. | |||
# [[خداوند]] با [[تکریم]] [[پیامبر]] تشریفات حضور و [[آداب]] [[معاشرت]] با [[پیامبر]] را مطرح می‌کند و میگوید: ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید! هرگز در اتاق‌های [[پیامبر]] سر زده داخل نشوید و [[حریم]] [[رهبران الهی]] را محترم بشمارید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ}} مگر این که برای صرف [[غذا]] به شما اجازه داده شود {{متن قرآن|إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ}} آن هم مشروط به این که به موقع وارد شوید نه این که از مدتی قبل بیایید و در [[انتظار]] وقت [[غذا]] بنشینید {{متن قرآن|غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ}} و مهمان نباید برای میزبان خود مزاحمت ایجاد کند. و هنگامی که [[غذا]] خوردید پراکنده شوید {{متن قرآن|وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا}} پس از صرف [[غذا]] مجلس [[انس]] و [[گفتگو]] تشکیل ندهید {{متن قرآن|وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ}} سپس علت این [[حکم]] را چنین بیان می‌کند: این کار [[پیامبر]] را [[آزار]] می‌داد، اما او از شما [[شرم]] می‌کرد، ولی [[خداوند]] از [[بیان حق]] [[شرم]] نمی‌کند و ابا ندارد {{متن قرآن|إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ}} و هنگامی که چیزی از متاع و وسائل [[زندگی]] از [[همسران پیامبر]] {{صل}} بخواهید از پشت [[حجاب]] - پرده - بخواهید {{متن قرآن|وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ}} [[قرآن]] بعد از این [[دستور]] [[فلسفه]] آن را چنین بیان می‌فرماید: این برای [[پاکی]] دل‌های شما و آنان بهتر است {{متن قرآن|ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ}} شما هرگز [[حق]] ندارید که [[همسران]] او را بعد از او به همسری خویش در آورید که این کار در نزد [[خدا]] [[عظیم]] است {{متن قرآن|وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا}} و این از [[احکام]] اختصاصی [[پیامبر]] {{صل}} است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۵۱۶.</ref>. | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1313.jpg|22px]] [[فرهنگ قرآن ج۲۴ (کتاب)|'''فرهنگ قرآن ج۲۴''']] | |||
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه]] | [[رده:مدخل‌های درجه دو دانشنامه]] | ||
[[رده:کرامت]] | [[رده:کرامت]] | ||
[[رده:مدخل‌های قرآنی دانشنامه]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث کرامت است. کرامت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: کرامت در قرآن - کرامت در معارف دعا و زیارات - کرامت در معارف و سیره سجادی - کرامت در اخلاق اسلامی - کرامت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردواژهشناسی لغوی
کرامت، بزرگی ورزیدن، جوانمرد گردیدن، بزرگی، بزرگواری، جوانمردی و بخشندگی است[۱].
"کرم" اگر وصف خدا قرار گیرد، اسم است برای احسان و نعمتهای ظاهری او و اگر وصف انسان باشد اسم است برای اخلاق و افعال پسندیده ای که از او ظاهر می‌شود[۲].
کرامت، عزّت همراه با تفوّق و برتری در نفس شیء است، نه برتری طلبی نسبت به دیگری و از آثار آن جود و سخاوت، گذشت و... می‌باشد و خصوصیّات آن به حسب مصادیق و موارد فرق می‌کند[۳]. در این مدخل از واژه "کرم" و مشتقّات آن و بعضی جملات که مفید معنای کرامت باشد، استفاده شد[۴].
عوامل کرامت
انسانهای برخوردار از نعمت و رفاه، مدّعی کرامت مندی خود، در پیشگاه الهی: ﴿فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ﴾[۵].
اجتناب از گناه، مایه نیل به شرافت و کرامت، در سرای جاویدان: ﴿إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا﴾[۶].
ادای گواهی، از موجبات کرامت و بزرگواری: ﴿وَالَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ﴾[۷]، ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۸].
تکریم خداوند، از نمازگزاران امانتدار، در بهشت: ﴿إِلاَّ الْمُصَلِّينَ﴾[۹]، ﴿وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ﴾[۱۰]، ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۱۱].
قرار دادن مقداری از اموال برای انفاق به نیازمندان، موجب کرامت و بزرگواری در بهشت: ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۱۲]، ﴿وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ﴾[۱۳].
ایمان به ربوبیّت الهی، مایه نیل به کرامت و عزّت، در پیشگاه ربوبی: ﴿ إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴾[۱۴].
باور داشتن به روز جزا، مایه کرامت در بهشت: ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۱۵]، ﴿قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ﴾[۱۶].
گذر از گفتار و کردار لغو و بیهوده دیگران، مایه کرامت و بزرگواری: ﴿وَالَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا ﴾[۱۷].
برخورد نیکو در مقابل بدیهای دیگران، سبب کرامت و بزرگی: ﴿وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلاةَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ﴾[۱۸].
پیروی از هدایت الهی، مایه احترام و کرامت خدا: ﴿وَالسَّلامُ عَلَى مَنِ اتَّبَعَ الْهُدَى﴾[۱۹].
تسلیم محض خدا شدن، موجب دستیابی به مقام عبودیّت و کرامت: ﴿وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُم بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ ﴾[۲۰].
تقوا، موجب نیل آدمی‌به کرامت و بزرگواری، در پیشگاه الهی: ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ﴾[۲۱].
ترس و نگرانی از عذاب الهی، موجب کرامت در بهشت: ﴿وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ﴾[۲۲]، ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۲۳].
دفاع از رسولان الهی تا مرز شهادت، موجب نیل به کرامت: ﴿وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ﴾[۲۴]؛ ﴿إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴾[۲۵].
دفاع از توحید، مایه کرامت و عزتمندی: ﴿وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَن بِضُرٍّ لاَّ تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلاَ يُنقِذُونِ﴾[۲۶]؛ ﴿قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴾[۲۷].
سجده و انقیاد در برابر خدا، موجب کرامت انسانی: ﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاء﴾[۲۸].
مأموریت ملائکه برای تکریم و تعظیم حضرت آدم (ع) با سجده بر او: ﴿وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ﴾[۲۹][۳۰].
پاکدامنی و اجتناب از آلودگی‌های جنسی، موجب کرامت در بهشت: ﴿وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلاَّ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ﴾[۳۱]؛ ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۳۲].
القای وحی به [[پیامبر|محمّد (ص) و توانمند ساختن وی بر قرائت قرآن، مایه تکریم آن حضرت از سوی خدا: ﴿اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأَكْرَمُ﴾[۳۳].
وفای به عهد و پیمان، موجب عزّت و کرامت، در بهشت: ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۳۴]؛﴿وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ﴾[۳۵].
پیوسته به جای آوردن نماز، موجب کرامت آدمی در بهشت: ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۳۶]؛ ﴿إِلاَّ الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاتِهِمْ دَائِمُونَ﴾[۳۷].[۳۸]
کرامت حضرت ابراهیم (ع)
حضرت ابراهیم (ع) مورد احترام و تکریم خداوند: ﴿سَلامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ﴾[۳۹].
احترام فرشتگان به حضرت ابراهیم (ع) با سلام به وی، مایه کرامت او: ﴿وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ سَلامًا قَالَ سَلامٌ فَمَا لَبِثَ أَن جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ﴾[۴۰]؛ ﴿وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ إِذْ دَخَلُواْ عَلَيْهِ فَقَالُواْ سَلامًا قَالَ إِنَّا مِنكُمْ وَجِلُونَ﴾[۴۱]؛ ﴿هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلامًا قَالَ سَلامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ ﴾[۴۲].
حضرت ابراهیم (ع) مورد تکریم و احترام یهود و نصارا: ﴿يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالإِنجِيلُ إِلاَّ مِن بَعْدِهِ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ﴾[۴۳]؛ ﴿مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلاَ نَصْرَانِيًّا وَلَكِن كَانَ حَنِيفًا مُّسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ﴾[۴۴][۴۵].
حضرت ابراهیم (ع) شخصیّتی خوش نام با کرامت و مورد احترام امّتها: ﴿وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا﴾[۴۶]؛ ﴿وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِيًّا ﴾[۴۷]؛ ﴿وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ﴾[۴۸]؛ ﴿وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الآخِرِينَ﴾[۴۹].[۵۰]
کرامت حضرت الیاس (ع)
حضرت الیاس (ع) برخوردار از کرامت، و مورد احترام و تکریم خداوند: ﴿سَلامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ﴾[۵۱].[۵۲]
کرامت انبیا (ع)
انبیا (ع)، دارای احترام و کرامت، در پیشگاه الهی: ﴿قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلامٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى آللَّهُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُونَ﴾[۵۳]، ﴿وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ﴾[۵۴].[۵۵]
کرامت انسان
برتری و کرامت انسان، بر موجودات زمینی: ﴿ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً﴾[۵۶][۵۷]، ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ﴾[۵۸].
انسان، مورد تکریم خداوند: ﴿ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً﴾[۵۹]، ﴿فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ﴾[۶۰].
غرور برخی انسانها، بر اثر تکریم و نعمتهای الهی: ﴿فَأَمَّا الإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ﴾[۶۱].[۶۲]
کرامت اولواالالباب
اولواالالباب، بهره مند از کرامت، و مورد احترام ملائکه، در بهشت: ﴿ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ﴾[۶۳]، ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ﴾[۶۴]، ﴿وَالَّذِينَ صَبَرُواْ ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُواْ الصَّلاةَ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً وَيَدْرَؤُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ﴾[۶۵].[۶۶]
کرامت حضرت ایّوب (ع)
حضرت ایّوب (ع) مورد احترام و تکریم خداوند: ﴿وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الأَلْبَابِ وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ ﴾[۶۷].[۶۸]
کرامت بنی اسرائیل
تکریم خدا از بنی اسرائیل، با بنده خود خواندن آنان: ﴿وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لّا تَخَافُ دَرَكًا وَلا تَخْشَى﴾[۶۹][۷۰].[۷۱]
کرامت بهشتیان
بهشتیان، دارای کرامت و احترام: ﴿لَكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلاً مِّنْ عِندِ اللَّهِ وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ لِّلأَبْرَارِ﴾[۷۲][۷۳]، ﴿وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ ﴾[۷۴]، ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾[۷۵]، ﴿ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ﴾[۷۶]، ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ﴾[۷۷]، ﴿وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ﴾[۷۸]، ﴿إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِينَ﴾[۷۹]، ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۸۰]، ﴿جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا لا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلاَّ سَلامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا﴾[۸۱]، ﴿وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلامًا﴾[۸۲]، ﴿أُوْلَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلامًا﴾[۸۳]، ﴿أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ﴾[۸۴].
بهشتیان، مورد احترام و تکریم فرشتگان الهی: ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ﴾[۸۵]، ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۸۶]، ﴿وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ﴾[۸۷].[۸۸]
کرامت جبرئیل
جبرئیل، فرستاده ای بزرگوار و با کرامت: ﴿إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ﴾[۸۹][۹۰]، ﴿إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ﴾[۹۱].[۹۲]
کرامت خدا
خداوند، صاحب کرامت و بزرگواری: ﴿قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ﴾[۹۳]، ﴿وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ﴾[۹۴]، ﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ﴾[۹۵]، ﴿تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ﴾[۹۶]، ﴿يَا أَيُّهَا الإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ﴾[۹۷]، ﴿اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأَكْرَمُ﴾[۹۸].
خداوند، دارای اقتدار و کرامت جاودانه و خواهان توجّه انسان به آن:'﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ﴾[۹۹].[۱۰۰]
کرامت در سخن
ضرورت تکریم و احترام والدین، هنگام سخن گفتن با آنان: ﴿وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا﴾[۱۰۱].[۱۰۲]
کرامت ظاهری
فرعونیان، بهره مند از کرامت ظاهری و دنیایی: ﴿فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ﴾[۱۰۳]، ﴿فَأَخْرَجْنَاهُم مِّن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ﴾[۱۰۴].[۱۰۵]
کرامت عبادالرحمن
برخورد کریمانه عبادالرحمن با رفتار و گفتار لغو دیگران: ﴿وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلامًا﴾[۱۰۶]، ﴿وَالَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا﴾[۱۰۷].[۱۰۸]
کرامت حضرت عیسی (ع)
حضرت عیسی (ع) برخوردار از کرامت و احترامی‌جاودانه، در دنیا و آخرت: ﴿وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِيًّا﴾[۱۰۹]، ﴿ذَلِكَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِي فِيهِ يَمْتَرُونَ﴾[۱۱۰].
حضرت عیسی (ع) مورد احترام و تکریم خداوند: ﴿إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ﴾[۱۱۱][۱۱۲].[۱۱۳]
کرامت قرآن
قرآن، دارای عظمت و کرامت، در پیشگاه خدا: ﴿ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ﴾[۱۱۴][۱۱۵]﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ﴾[۱۱۶]،﴿كَلاَّ إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء ذَكَرَهُ فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ﴾[۱۱۷][۱۱۸]، ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ ﴾[۱۱۹]، ﴿بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ﴾[۱۲۰].
کرامت متّقین
تقواپیشگان، مورد تکریم خدا: ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ﴾[۱۲۱].
تکریم و احترام فرشتگان از متّقین، در بهشت: ﴿إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِينَ﴾[۱۲۲]، ﴿وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ﴾[۱۲۳]، ﴿وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ﴾[۱۲۴]، ﴿ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ﴾[۱۲۵].
متّقین، مورد تکریم فرشتگان، هنگام مرگ: ﴿جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِيهَا مَا يَشَاؤُونَ كَذَلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۱۲۶].[۱۲۷]
کرامت محمّد (ص)
تکریم خدا از محمّد (ص)، با بنده خود خواندن وی: ﴿وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴾[۱۲۸][۱۲۹]، ﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ ﴾[۱۳۰]، ﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَل لَّهُ عِوَجًا﴾[۱۳۱]، ﴿تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا﴾[۱۳۲]، ﴿أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴾[۱۳۳]، ﴿فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى﴾[۱۳۴]، ﴿هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ﴾[۱۳۵].[۱۳۶]
کرامت حضرت مریم (س)
حضرت مریم (س) مورد احترام و تکریم خداوند: ﴿إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ﴾[۱۳۷][۱۳۸].[۱۳۹]
کرامت ملائکه
فرشتگان الهی، صاحب کرامت و بزرگواری: ﴿ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلاَّ مَلَكٌ كَرِيمٌ ﴾[۱۴۰]؛ ﴿وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُّكْرَمُونَ ﴾[۱۴۱]﴿ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ﴾[۱۴۲][۱۴۳]، ﴿ بِأَيْدِي سَفَرَةٍ كِرَامٍ بَرَرَةٍ﴾[۱۴۴]﴿وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ كِرَامًا كَاتِبِينَ﴾[۱۴۵].[۱۴۶]
کرامت حضرت موسی (ع)
حضرت موسی (ع)، پیامبری ارجمند و با کرامت، در پیشگاه خداوند: ﴿وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ﴾[۱۴۷]؛ ﴿سَلامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ ﴾[۱۴۸]؛ ﴿إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾[۱۴۹]؛ ﴿وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ﴾[۱۵۰].[۱۵۱]
کرامت مؤمن آل یاسین
ایمان و دفاع حبیب نجّار از دین تا مرز شهادت، موجب رسیدن وی به عزّت و کرامت، در پیشگاه خدا: ﴿وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَن بِضُرٍّ لاَّ تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلاَ يُنقِذُونِ إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴾[۱۵۲][۱۵۳].[۱۵۴]
کرامت مؤمنان
مؤمنان، دارای کرامت و احترام، در بهشت: ﴿أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ﴾[۱۵۵].
پیامبر (ص) موظّف به تکریم و احترام مؤمنان: ﴿وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَن عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ﴾[۱۵۶].
توصیه الهی به مؤمنان، برای رعایت احترام و کرامت همدیگر: ﴿لَيْسَ عَلَى الأَعْمَى حَرَجٌ وَلا عَلَى الأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلا عَلَى أَنفُسِكُمْ أَن تَأْكُلُوا مِن بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُم مَّفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون﴾[۱۵۷].
کرامت حضرت نوح (ع)
حضرت نوح (ع)، مورد تکریم و احترام خداوند: ﴿كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنَا وَقَالُوا مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ﴾[۱۵۸][۱۵۹].
کرامت حضرت هارون (ع)
تکریم حضرت هارون (ع) از سوی خدا: ﴿وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ﴾[۱۶۰]؛ ﴿سَلامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ ﴾[۱۶۱]؛ ﴿إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ﴾[۱۶۲].[۱۶۳]
کرامت یتیم
لزوم رعایت کرامت یتیمان، هنگام معاشرت با آنان: ﴿كَلاَّ بَل لّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ﴾[۱۶۴].
رعایت نکردن کرامت و حرمت یتیمان، فرهنگی حاکم بر مردم جاهلیّت: ﴿كَلاَّ بَل لّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ﴾[۱۶۵].[۱۶۶]
کرامت حضرت یحیی (ع)
حضرت یحیی (ع) شخصیّتی بزرگوار و با کرامت جاودانه، در دنیا و آخرت: ﴿يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَيْنَاهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا ﴾[۱۶۷]؛ ﴿وَسَلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا﴾[۱۶۸].[۱۶۹]
کرامت حضرت یوسف (ع)
حضرت یوسف (ع) مورد تکریم و تعظیم عزیز مصر: ﴿وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ لاِمْرَأَتِهِ أَكْرِمِي مَثْوَاهُ ﴾[۱۷۰][۱۷۱].
حضرت یوسف (ع) شخصیتی با کرامت، همچون فرشته، در دیدگاه زنان اشراف مصر: ﴿وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَدِينَةِ امْرَأَةُ الْعَزِيزِ تُرَاوِدُ فَتَاهَا عَن نَّفْسِهِ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّا إِنَّا لَنَرَاهَا فِي ضَلالٍ مُّبِينٍ فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ أَرْسَلَتْ إِلَيْهِنَّ وَأَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَأً وَآتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِّنْهُنَّ سِكِّينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّ فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ أَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلَّهِ مَا هَذَا بَشَرًا إِنْ هَذَا إِلاَّ مَلَكٌ كَرِيمٌ ﴾[۱۷۲].
برخورد کریمانه حضرت یوسف (ع) با برادران خویش: ﴿قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ قَالُواْ أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ قَالَ أَنَاْ يُوسُفُ وَهَذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَنَّ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ قَالُواْ تَاللَّهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنَا وَإِن كُنَّا لَخَاطِئِينَ قَالَ لاَ تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ﴾[۱۷۳].[۱۷۴]
منشأ کرامت
خداوند، منشأ هر گونه کرامت و بزرگواری: ﴿قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلاَّ قَلِيلاً ﴾[۱۷۵]؛ ﴿ وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً﴾[۱۷۶]؛ ﴿وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ﴾[۱۷۷]؛ ﴿قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴾[۱۷۸]؛ ﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ ﴾[۱۷۹].[۱۸۰]
موانع کرامت
اهانت و خواری انسان از جانب خدا، مانع کرامت و بزرگواری وی: ﴿وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ﴾[۱۸۱].
گناه و آلودگی، از موانع کرامت و احترام آدمی: ﴿إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا﴾[۱۸۲].[۱۸۳]
نعمت کرامت
اقتدار و کرامت زوال ناپذیر خداوند، نعمتی شایان سپاس برای خلق: ﴿وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَالإِكْرَامِ فَبِأَيِّ آلاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ﴾[۱۸۴].[۱۸۵]
آیات کرامت
برخی از آیات قرآن حاوی فضائل و خصائصی برای پیامبر اسلام (ص) و نوعی تکریم ویژه است و این کرامت ویژه است و این کرامت ویژه غیر از کرامت اصل انسان در سوره اسراء (اسراء:۷۰) و غیر از اکرامیت در سوره حجرات (حجرات:۱۳) درباره اهل تقواست. منشأ آن، مقام و فضیلت‌های مخصوص رسول گرامی اسلام است. البته جایی دیگر از این بحث به سیرة عملی پیامبر در حفظ کرامت دیگران و رعایت ادب آن مربوط است مانند آنچه در آغاز سوره حجرات مطرح شده که این خود در قرآن نیز مشهود است:
- ﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۱۸۶].
- ﴿وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسوره مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾[۱۸۷]. نکته: ضمیر راجع به (عَبْدِنا) باشد یعنی: سوره‌ای بیاورید که از مثل چنین کسی باشد، کسی که مدرسه و معلمی ندیده و در چنین سرزمین و محیطی پرورش یافته و روحش رنگی از معلومات و تمدن‌های عصر نگرفته، تنها رنگ عبودیت پروردگار او را به چنین مقامی رسانده چنان عبودیتی که همه وجودش را فرا گرفته و روح و قلبش مجرای دستور و اراده خداوند گردیده و عبد مطلق گشته، اسم و عنوان و جهات شخصی همه فانی در عبودیت شده: (عَبْدِنا) (دیگر بندگان گزیده با نام یادآوری شده نه مطلق - ﴿وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ﴾[۱۸۸][۱۸۹].
- ﴿النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا كَانَ ذَلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا﴾[۱۹۰].
- ﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ﴾[۱۹۱]. نکته: مفسران در این باره گفته‌اند که در ذکر نام آن حضرت با وصف عبودیت با اضافه به ضمیر جلالة - اشاره به عظمت مقام قدر و اختصاص است[۱۹۲].
- ﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا﴾[۱۹۳].
- ﴿تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا﴾[۱۹۴].
- ﴿أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ﴾[۱۹۵].
- ﴿فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى﴾[۱۹۶].
- ﴿هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۱۹۷].
- ﴿وَإِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ﴾[۱۹۸].
- ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ﴾[۱۹۹].
- ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ﴾[۲۰۰].
- ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا﴾[۲۰۱].
نکات در آیات فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
- پیامبری از خودتان آمد که از متن شما برخواسته و مردمی است و اما بر او دشوار است شما در رنج بیفتید، به [[[هدایت]]] شما حریص و نسبت به مؤمنان، دلسوز و مهربان است. چنین پیامبری به دو صفت - رئوفٌ - و - رحیم - خداوند اتصاف دارد. خدای سبحان برای هیچ‌کدام از پیامبران دو نام از نام‌های خود را در یک‌جا جمع نکرده جز برای پیغمبر اکرم (ص) که فرمود: ﴿بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾[۲۰۲].
- یکی از تکریم‌های خدا، این است که پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزدیک‌تر] است و همسرانش مادران ایشانند ﴿النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ﴾؛
- تکریم خداوند از پیامبر اسلام با بنده خواندن وی: ﴿وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا...﴾، ﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ...﴾، ﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْكِتَابَ...﴾، ﴿تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ...﴾، ﴿أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ...﴾، ﴿فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ...﴾، ﴿هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ...﴾.
- پیامبر موظّف به تکریم و احترام به مؤمنان: ﴿إِذَا جَاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ﴾؛
- خداوند میگوید: بدانید رسول اللَّه در میان شماست، هر گاه در بسیاری از امور از شما اطاعت کند به مشقت خواهید افتاد از خوشبختی شما این است که رسول خدا (ص) در میان شما است و با تکریم خداوند رابطه او با عالم وحی برقرار است ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ﴾ و هر گاه خط و خطوط انحرافی در میان شما پیدا شود از این طریق شما را آگاه می‌سازد. و انتظار نداشته باشید که از شما اطاعت کند، و دستور بگیرد، او نسبت به شما از هر کس مهربان‌تر است، برای تحمیل افکار خود به او فشار نیاورید که این به زیان شما است. و به سختی خواهید افتاد ﴿لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ﴾؛
- خداوند از طریق پیام وحی به پیامبر مؤمنان را به کرامت انسان توجه میدهد و از مسخره کردن با گفتار و رفتار ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ﴾ و اشاره ﴿وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ﴾ و به کار بردن نام زشت برای یکدیگر برحذر میدارد ﴿وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ﴾.
- خداوند با تکریم پیامبر تشریفات حضور و آداب معاشرت با پیامبر را مطرح می‌کند و میگوید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هرگز در اتاق‌های پیامبر سر زده داخل نشوید و حریم رهبران الهی را محترم بشمارید: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ﴾ مگر این که برای صرف غذا به شما اجازه داده شود ﴿إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ﴾ آن هم مشروط به این که به موقع وارد شوید نه این که از مدتی قبل بیایید و در انتظار وقت غذا بنشینید ﴿غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ﴾ و مهمان نباید برای میزبان خود مزاحمت ایجاد کند. و هنگامی که غذا خوردید پراکنده شوید ﴿وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا﴾ پس از صرف غذا مجلس انس و گفتگو تشکیل ندهید ﴿وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ﴾ سپس علت این حکم را چنین بیان می‌کند: این کار پیامبر را آزار می‌داد، اما او از شما شرم می‌کرد، ولی خداوند از بیان حق شرم نمی‌کند و ابا ندارد ﴿إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ﴾ و هنگامی که چیزی از متاع و وسائل زندگی از همسران پیامبر (ص) بخواهید از پشت حجاب - پرده - بخواهید ﴿وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ﴾ قرآن بعد از این دستور فلسفه آن را چنین بیان می‌فرماید: این برای پاکی دل‌های شما و آنان بهتر است ﴿ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ﴾ شما هرگز حق ندارید که همسران او را بعد از او به همسری خویش در آورید که این کار در نزد خدا عظیم است ﴿وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا﴾ و این از احکام اختصاصی پیامبر (ص) است[۲۰۳].
منابع
پانویس
- ↑ فرهنگ فارسی، ج ۳، ص ۲۹۲۹، «کرامت».
- ↑ مفردات، ص ۷۰۷، «کرم».
- ↑ التحقیق، ج ۱۰، ص ۴۶ - ۴۷، «کرم».
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.
- ↑ اگر از گناهان بزرگی که از آن بازداشته شده‌اید دوری گزینید از گناهان (کوچک) تان چشم می‌پوشیم و شما را به جایگاهی کرامند در می‌آوریم؛ سوره نساء، آیه۳۱.
- ↑ و آنان که به ادای گواهی‌های خود برمی‌خیزند؛ سوره معارج، آیه۳۳.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ جز نمازگزاران؛ سوره معارج، آیه۲۲.
- ↑ و آنان که سپرده‌های نزد خود و پیمان خویش را پاس می‌دارند؛ سوره معارج، آیه۳۲.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ و آنان که در دارایی‌هایشان حقی معین است برای پرسنده (ی مستمند) و بی‌بهره؛ سوره معارج، آیه۲۴ - ۲۵.
- ↑ من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه۲۵ - ۲۷.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ و آنان که روز پاداش و کیفر را راست می‌شمارند؛ سوره معارج، آیه۲۶.
- ↑ و آنان که گواهی دروغ نمی‌دهند و چون بر یاوه بگذرند بزرگوارانه می‌گذرند؛ سوره فرقان، آیه۷۲.
- ↑ و آنان را که در پی خشنودی پروردگارشان شکیبایی پیشه می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه ما روزی آنان کرده‌ایم پنهان و آشکار می‌بخشند و به نیکی، بدی را دور می‌دارند؛ فرجام (نیک) آن سرای است، بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۲ - ۲۴.
- ↑ درود بر کسی که از رهنمود (خداوند) پیروی کند؛ سوره طه، آیه۴۷.
- ↑ و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛ در گفتار بر او پیشی نمی‌جویند و آنان به فرمان وی کار می‌کنند؛ سوره انبیاء، آیه ۲۶ - ۲۷.
- ↑ ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.
- ↑ و آنان که از عذاب پروردگارشان در هراسند. بی‌گمان عذاب پروردگارشان ایمنی‌ناپذیر است؛ سوره معارج، آیه ۲۷ - ۲۸.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۱.
- ↑ من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۵ - ۲۷.
- ↑ و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید. و چرا باید کسی را نپرستم که مرا آفریده است و به سوی او بازگردانده می‌شوید؟ آیا به جای او خدایانی را برگزینم که اگر (خداوند) بخشنده گزندی برای من بخواهد میانجیگری آنان مرا سودی نخواهد داشت و نمی‌توانند رهاییم بخشند؟؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۳.
- ↑ گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۶ - ۲۷.
- ↑ آیا درنیافته‌ای که هر کس در آسمان‌ها و هر کس در زمین است و خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌ها و درختان و جنبندگان و بسیاری از مردم به خداوند سجده می‌برند؟ و بر بسیاری (با خودداری از سجده) عذاب سزاوار گشته است؛ و کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ بی‌گمان خداوند آنچه بخواهد انجام میدهد؛ سوره حج، آیه۱۸.
- ↑ و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد؛ سوره بقره، آیه۳۴.
- ↑ در روایتی از امام رضا (ع) آمده: سجده ملائکه بر حضرت آدم (ع) سجده تکریم بوده است؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۱، ص ۵۸، ح ۱۰۱.
- ↑ و آنان که پاکدامنند، جز با همسران خویش یا کنیزهاشان که اینان نکوهیده نیستند؛ سوره معارج، آیه ۲۹ - ۳۰.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است؛ سوره علق، آیه۳.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ و آنان که سپرده‌های نزد خود و پیمان خویش را پاس می‌دارند؛ سوره معارج، آیه۳۲.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ جز نمازگزاران، آنان که در نمازهایشان پیگیری دارند؛ سوره معارج، آیه ۲۲ - ۲۳.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ درود بر ابراهیم؛ سوره صافات، آیه۱۰۹.
- ↑ و به یقین، فرشتگان ما برای ابراهیم مژده آوردند، گفتند: درود بر تو گفت: درود (بر شما)! دیری نپایید که (ابراهیم) گوساله‌ای بریان آورد؛ سوره هود، آیه۶۹.
- ↑ و آنان را از مهمانان ابراهیم آگاه کن هنگامی که بر او وارد شدند و درودی گفتند (ابراهیم) گفت: ما از شما هراسانیم؛ سوره حجر، آیه ۵۱ - ۵۲.
- ↑ آیا داستان مهمانان گرامی ابراهیم به (گوش) تو رسیده است؟ هنگامی که بر او وارد شدند و درود گفتند، او نیز درود گفت (و پنداشت) گروهی ناشناسند؛ سوره ذاریات، آیه ۲۴ - ۲۵.
- ↑ ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم چون و چرا می‌کنید؟ با آنکه تورات و انجیل جز پس از وی فرو فرستاده نشده است؛ آیا خرد نمی‌ورزید؟؛ سوره آل عمران، آیه۶۵.
- ↑ ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی ولی درست‌آیینی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود؛ سوره آل عمران، آیه۶۷.
- ↑ اینکه هر یک از یهود و نصارا در نسبت دادن حضرت ابراهیم (ع) به خود می کوشیدند، از منزلت و احترام آن حضرت، در میان آنان حکایت دارد.
- ↑ و در این کتاب از ابراهیم یاد کن که او پیامبری بسیار راستگو بود؛ سوره مریم، آیه۴۱.
- ↑ و به آنان از بخشایش خویش ارزانی داشتیم و برای آنان نام و آوازه نیکوی بلندی پدید آوردیم؛ سوره مریم، آیه۵۰.
- ↑ و بدو ندا کردیم که: ای ابراهیم!؛ سوره صافات، آیه۱۰۴.
- ↑ و در میان آیندگان از وی (نامی نیکو) بر جای نهادیم؛ سوره صافات، آیه ۱۰۸.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و درود بر ال یاسین؛ سوره صافات، آیه۱۳۰.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ بگو: سپاس خداوند را و درود بر آن بندگان وی که برگزیده است؛ آیا خداوند بهتر است یا آنچه (برای او) شریک می‌آورند؟؛ سوره نمل، آیه۵۹.
- ↑ و درود بر پیامبران؛ سوره صافات، آیه۱۸۱.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.
- ↑ بنا بر اینکه مقصود از "كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا" موجودات مادّی، مثل حیوان و جنّ باشد؛ المیزان، ج ۱۳، ص ۱۵۷.
- ↑ ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.
- ↑ و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.
- ↑ اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.
- ↑ اما انسان، چون پروردگارش او را بیازماید و گرامی دارد و نعمت دهد، میگوید: پروردگارم مرا گرامی داشت؛ سوره فجر، آیه۱۵.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ تنها خردمندان پند می‌پذیرند؛ سوره رعد، آیه۱۹.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.
- ↑ و آنان را که در پی خشنودی پروردگارشان شکیبایی پیشه می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه ما روزی آنان کرده‌ایم پنهان و آشکار می‌بخشند و به نیکی، بدی را دور می‌دارند؛ فرجام (نیک) آن سرای است، بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۲ - ۲۴.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و از بنده ما ایّوب یاد کن آنگاه که پروردگارش را ندا کرد که شیطان به من رنج و عذاب رسانده است. بدو گفتیم) با پای خود (بر زمین) بکوب! اینک شستنگاهی سرد و نوشیدنی‌یی (نوشین) است و ما از سر بخشایشی از خویش و پند آموختن به خردمندان، خانواده‌اش را- و با آنها، همانند آنان را- به او بخشیدیم. و دسته‌ای گیاه در کف بگیر و با آن (یکبار همسرت را) بزن و سوگند مشکن؛ به راستی ما او را شکیبا یافتیم. نیکو بنده بود که اهل بازگشت (و توبه) بود؛ سوره ص، آیه ۴۱ - ۴۴.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و به موسی وحی کردیم که بندگان مرا شب راهی کن و راهی خشک در دریا برای آنان بگشا (چنان که) نه از سر رسیدن (دشمن) بترسی و نه از غرق شدن بهراسی؛ سوره طه، آیه۷۷.
- ↑ تعبیر از بنی اسرائیل به "عِبَادِي" برای تشریف، عنایت و رحمت است؛ تفسیر التحریروالتنویر، ج ۸، جزء ۱۶، ص ۲۷۰؛ روح المعانی، ج ۹، جزء ۱۶، ص ۳۴۴ - ۳۴۵.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ اما کسانی را که از پروردگارشان پروا کرده‌اند، بوستان‌هایی است که از بن آنها جویباران روان است، در آنها جاودانند، به پذیرایی از نزد خداوند و آنچه نزد خداوند است برای نیکوکاران بهتر است؛ سوره آل عمران، آیه۱۹۸.
- ↑ "نُزُل" چیزی است که با آن از مهمان وارد شده پذیرایی می‌شود؛ لسان العرب، ج ۱۴، ص ۱۱۲، "نُزُل"، اسناد آن به خدا، حکایت از تکریم می‌کند.
- ↑ و میان آن دو پرده‌ای است و بر آن پشته‌ها کسانی هستند که هر گروه (از آنان) را از چهره‌شان باز می‌شناسند و به بهشتیان که هنوز به آن (بهشت) در نیامده‌اند ولی (آن را) امید می‌برند ندا می‌دهند که: درود بر شما!؛ سوره اعراف، آیه۴۶.
- ↑ پروردگار کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند آنان را به (پاداش) ایمانشان راهنمایی می‌کند؛ از بن (جایگاه) آنان در بوستان‌های پرنعمت جویبارها روان است. دعای آنان در آن (بهشت) سبحانک اللّهم «پاکا که تویی بار پروردگارا» ست و درودشان، «سلام» و پایان دعاشان، الحمد للّه ربّ العالمین «سپاس خداوند پروردگار جهانیان را؛ سوره یونس، آیه ۹- ۱۰.
- ↑ تنها خردمندان پند می‌پذیرند؛ سوره رعد، آیه۱۹.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.
- ↑ و آنان که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند به بوستان‌هایی در آورده می‌شوند که از بن آنها جویباران روان است، به اذن پروردگارشان در آنها جاودانند؛ درودشان در آنجا «سلام» است؛ سوره ابراهیم، آیه۲۳.
- ↑ اما پرهیزگاران در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارانند. در آن با تندرستی و ایمنی درآیید!؛ سوره حجر، آیه ۴۵ - ۴۶.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که (خداوند) بخشنده به بندگانش در (جهان) نهان وعده کرده است؛ بی‌گمان وعده او شدنی است. در آنجا هیچ سخن یاوه‌ای نمی‌شنوند؛ تنها درود می‌شنوند و در آن، پگاهان و در پایان روز روزی خود را دارند؛ سوره مریم، آیه ۶۱ - ۶۲.
- ↑ و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند؛ سوره فرقان، آیه۶۳.
- ↑ آنانند که غرفه بهشت را بر شکیبی که ورزیده‌اند پاداش می‌برند و در آن با خوش‌آمد و درود روبه‌رو می‌گردند؛ سوره فرقان، آیه۷۵.
- ↑ آنان در بوستان‌هایی، ارجمند داشته می‌شوند؛ سوره معارج، آیه۳۵.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که آنان و شایستگان از نیاکان و همسران و فرزندانشان در آن وارد می‌شوند و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. درود بر شما به شکیبی که ورزیده‌اید که فرجام آن سرای، نیکوست!؛ سوره رعد، آیه ۲۳ - ۲۴.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.
- ↑ و آنان را که از پروردگارشان پروا کردند دسته‌دسته به سوی بهشت گسیل می‌کنند تا چون به آن رسند و درهای آن گشوده شود و نگهبانان آن به آنان بگویند: درود بر شما، خوش آمدید، جاودانه در آن درآیید؛ سوره زمر، آیه۷۳.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ که این (قرآن) بازخوانده فرستاده‌ای گرامی است؛ سوره حاقه، آیه۴۰.
- ↑ مقصود از "رَسُولٍ كَرِيمٍ" جبرئیل است که حامل وحی بر پیامبر (ص) است؛ مجمع البیان، ج ۹ - ۱۰، ص ۵۲۵ و ۶۷۷؛ الکشاف، ج ۴، ص ۶۰۶.
- ↑ که این (قرآن) باز خوانده فرستاده‌ای گرامی است؛ سوره تکویر، آیه۱۹.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ گفتند: آیا از کار خداوند در شگفتی با آنکه بخشایش خداوند و برکات او ارزانی شما خاندان (رسالت) است؟ بی‌گمان او ستوده‌ای ارجمند است؛ سوره هود، آیه۷۳.
- ↑ بی‌گمان پروردگار من بی‌نیازی ارجمند است؛ سوره نمل، آیه۴۰.
- ↑ و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.
- ↑ خجسته باد نام پروردگارت آن (خداوند) بشکوه و کرامند؛ سوره الرحمن، آیه۷۸.
- ↑ ای انسان! چه تو را با پروردگار بخشنده‌ات به خیرگی وا داشت؟؛ سوره انفطار، آیه۶.
- ↑ بخوان و (بدان که) پروردگار تو گرامی‌ترین است؛ سوره علق، آیه۳.
- ↑ و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و پروردگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نکویی کنید؛ اگر هر یک از آن دو یا هر دو، نزد تو به پیری رسند به آنان اف مگو و بر آنها بانگ مزن و با ایشان سخن به نکویی بگوی!؛ سوره اسراء، آیه۲۳.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ آنگاه فرعون گردآورندگانی را به شهرها فرستاد؛ سوره شعراء، آیه۵۳.
- ↑ آنگاه آنان را از بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارها و از (کنار) گنج‌ها و جایگاهی ارزشمند که داشتند بیرون راندیم؛ سوره شعراء، آیه ۵۷ - ۵۸.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و بندگان (خداوند) بخشنده آنانند که بر زمین فروتنانه گام برمی‌دارند و هرگاه نادانان با آنان سخن سر کنند پاسخی نرم گویند؛ سوره فرقان، آیه۶۳.
- ↑ و آنان که گواهی دروغ نمی‌دهند و چون بر یاوه بگذرند بزرگوارانه می‌گذرند؛ سوره فرقان، آیه۷۲.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و در این کتاب از مریم یاد کن هنگامی که از خانواده خویش در جایگاهی خاوری گوشه گزید؛ سوره مریم، آیه۱۶.
- ↑ این عیسی پسر مریم است؛ آن سخن راستین که در آن تردید می‌کنند؛ سوره مریم، آیه۳۴.
- ↑ آنگاه خداوند فرمود: ای عیسی! من بازگیرنده تو و فرابرنده تو سوی خویش؛ سوره آل عمران، آیه۵۵.
- ↑ بنا بر اینکه مقصود از "وَرَافِعُكَ إِلَيَّ " رفع به سوی کرامت الهی باشد؛ مجمع البیان، ج ۱ - ۲، ص ۷۵۹.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ قاف، سوگند به قرآن بلند جایگاه؛ سوره ق، آیه۱.
- ↑ سوگند خدا به قرآن، نشانگر حرمت و کرامت آن است و "مَجِيدِ" نیز به معنای دارای کرامت است؛ مفردات، ص ۷۶۰ - ۷۶۱، "مجد"؛ مجمع البیان، ج ۹ - ۱۰، ص ۲۱۱).
- ↑ که این قرآنی ارجمند است؛ سوره واقعه، آیه۷۷.
- ↑ نه چنین است؛ آن (قرآن) به راستی یادکردی است. هر که خواهد آن را به یاد می‌آورد در اوراقی ارجمند است؛ سوره عبس، آیه ۱۱ - ۱۳.
- ↑ بنا بر اینکه مقصود از «صحف مکرّمة» قرآن باشد؛ المیزان، ج ۲۰، ص ۲۰۲.
- ↑ 11 بی‌گمان آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند، بهشت‌هایی که جویباران از بن آنها روان است از آن آنهاست؛ این رستگاری بزرگ است. به راستی بازخواست پروردگارت بسیار سخت است. اوست که (آفرینش را) می‌آغازد و باز می‌گرداند. و او آمرزگار دوستدار است. دارنده ارجمند اورنگ (فرمانفرمایی جهان). انجام دهنده آنچه بخواهد؛ سوره بروج، آیه۱۱ - ۱۶.
- ↑ این سخن، جادو و دروغ نیست بلکه قرآنی ارجمند است؛ سوره بروج، آیه۲۱.
- ↑ ای مردم! بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست؛ سوره حجرات، آیه۱۳.
- ↑ اما پرهیزگاران در بوستان‌ها و (کنار) چشمه‌سارانند. در آن با تندرستی و ایمنی درآیید!؛ سوره حجر، آیه ۴۵ - ۴۶.
- ↑ و آنان را که از پروردگارشان پروا کردند دسته‌دسته به سوی بهشت گسیل می‌کنند تا چون به آن رسند و درهای آن گشوده شود و نگهبانان آن به آنان بگویند: درود بر شما، خوش آمدید، جاودانه در آن درآیید؛ سوره زمر، آیه۷۳.
- ↑ و بهشت را برای پرهیزگاران نزدیک می‌آورند چنان‌که دور نباشد؛ سوره ق، آیه۳۱.
- ↑ بدان با سلامتی درآیید که این روز جاودانگی است؛ سوره ق، آیه۳۴.
- ↑ بهشت‌هایی جاودان که در آن درمی‌آیند، از بن آنها جویبارها روان است، هر چه بخواهند در آن دارند، بدین‌گونه خداوند پرهیزگاران را پاداش میدهد. همان کسانی که در حال پاکی، فرشتگان جانشان را می‌گیرند؛ (و به آنان) می‌گویند: درود بر شما! برای کارهایی که می‌کردید به بهشت درآیید!؛ سوره نحل، آیه ۳۱ - ۳۲.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید؛ سوره بقره، آیه ۲۳.
- ↑ تعبیر از پیامبر (ص) به "عَبْدِ" و اضافه آن به "نَا"ی ضمیر جلاله، بیانگر نهایت عظمت و تشریف است؛ روح المعانی، ج ۱، جزء ۱، ص ۱۶۸ - ۱۶۹.
- ↑ پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست؛ سوره اسراء، آیه۱۷.
- ↑ سپاس خداوندی را که بر بنده خود این کتاب را فرو فرستاد و در آن هیچ کژی ننهاد؛ سوره کهف، آیه۱.
- ↑ بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد؛ سوره فرقان، آیه۱.
- ↑ آیا خداوند بنده خویش را بسنده نیست؟ و تو را از کسانی جز او می‌ترسانند و هر کس را خداوند گمراه گذارد رهنمونی نخواهد داشت؛ سوره زمر، آیه۳۶.
- ↑ پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد؛ سوره نجم، آیه۱۰.
- ↑ اوست که بر بنده خویش آیاتی روشن فرو می‌فرستد تا شما را به سوی روشنایی، از تیرگی‌ها در آورد و بی‌گمان خداوند به شما مهربانی بخشاینده است؛ سوره حدید، آیه۹.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ (یاد کن) آنگاه را که همسر عمران گفت: پروردگارا! من نذر کرده‌ام آنچه در شکم دارم آزاد (از هر شرطی) تو را باشد پس (نذر مرا) از من بپذیر که تویی که شنوای دانایی. و چون او را بزاد گفت: پروردگارا! من (به جای پسر) دختر، زاده‌ام- و خداوند بهتر می‌داند که او چه زاد و هر پسر همگون این دختر نیست- و من او را مریم نامیده‌ام و او و نسل او را از شیطان رانده به پناه تو می‌آورم؛ سوره آل عمران، آیه ۳۵ - ۳۶.
- ↑ بنا بر اینکه جمله "وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالأُنثَى" کلام خدا باشد، نشانگر تکریم و تعظیم حضرت مریم (س) است و حضرت زکریّا (ع) هم پس از پی بردن به این کرامت و شخصیّت حضرت مریم (س) از خدا طلب ذرّیّه طیّبه کرد؛ المیزان، ج ۳، ص ۱۷۲ و ۱۷۵؛ ج ۱۴، ص ۱۰.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ پاکاکه خداوند است! این، نه آدمیزاد که جز فرشته‌ای ارجمند نیست؛ سوره یوسف، آیه۳۱.
- ↑ و گفتند خداوند بخشنده (از فرشتگان) فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست؛ بلکه (فرشته‌ها تنها) بندگانی ارجمندند؛ سوره انبیاء، آیه ۲۶ - ۲۷.
- ↑ آیا داستان مهمانان گرامی ابراهیم به (گوش) تو رسیده است؟؛ سوره ذاریات، آیه۲۴.
- ↑ بر اساس روایت، فرشتگان فرود آمده بر حضرت ابراهیم (ع)، جبرئیل، اسرافیل، میکائیل و کرّوبیل بوده‌اند؛ الکافی، ج ۸، ص ۳۲۸، ح ۵۰۵.
- ↑ به دست نویسندگانی که ارجمند و نیکویند؛ سوره عبس، آیه ۱۵ - ۱۶.
- ↑ و بی‌گمان بر شما نگهبانی گمارده‌اند. که نویسندگانی بزرگوارند؛ سوره انفطار، آیه ۱۰ - ۱۱.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و به راستی بر موسی و هارون منّت نهادیم؛ سوره صافات، آیه۱۱۴.
- ↑ درود بر موسی و هارون؛ سوره صافات، آیه۱۲۰.
- ↑ بی‌گمان آن دو از بندگان مؤمن ما بودند؛ سوره صافات، آیه۱۲۲.
- ↑ و بی‌گمان پیش از آنان قوم فرعون را آزمودیم و پیامبری ارجمند نزد آنان آمد؛ سوره دخان، آیه۱۷.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و از دورترین جای شهر مردی شتابان آمد؛ گفت: ای قوم من، از این فرستادگان پیروی کنید. از کسانی که پاداشی از شما نمی‌خواهند و خود رهیافته‌اند پیروی کنید. و چرا باید کسی را نپرستم که مرا آفریده است و به سوی او بازگردانده می‌شوید؟ آیا به جای او خدایانی را برگزینم که اگر (خداوند) بخشنده گزندی برای من بخواهد میانجیگری آنان مرا سودی نخواهد داشت و نمی‌توانند رهاییم بخشند؟ من در آن صورت بی‌گمان در گمراهی آشکاری خواهم بود. من به پروردگار شما به راستی ایمان آورده‌ام پس (سخن) مرا بشنوید. گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۰ - ۲۷.
- ↑ مراد از "رَجُلٌ" در آیه حبیب نجّار است؛ مجمع البیان، ج ۷ - ۸، ص ۶۵۵؛ الکشاف، ج ۴، ص ۱۰؛ و در روایتی از پیامبر (ص) از آن به مؤمن آل یاسین و صاحب یاسین تعبیر شده است؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۴، ص ۳۸۳، ح ۳۷ - ۳۹.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ آنانند که به راستی مؤمنند؛ آنها نزد پروردگارشان پایه‌ها و آمرزش و روزی ارجمندی دارند؛ سوره انفال، آیه۴.
- ↑ و چون مؤمنان به آیات ما، نزد تو آیند بگو: درود بر شما! پروردگارتان بخشایش را بر خویش مقرّر داشته است: چنانچه هر یک از شما از سر نادانی کار بدی انجام دهد، آنگاه از پس آن توبه کند و به راه آید، چنین است که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است؛ سوره انعام، آیه۵۴.
- ↑ بر نابینا و بر لنگ و بر بیمار و بر شما گناهی نیست که از (خوراک و آذوقه) خانه‌های خویش بخورید یا از خانه‌های پدرانتان یا خانه‌های مادرانتان یا خانه‌های برادرانتان یا خانه‌های خواهرانتان یا خانه‌های عموهایتان یا خانه‌های عمّه‌هایتان یا خانه‌های دایی‌هایتان یا خانه‌های خاله‌هایتان یا آن خانه‌ای که کلیدش را در اختیار دارید یا (خانه) دوستتان؛ نیز (بر شما گناهی نیست) در اینکه با هم یا پراکنده غذا بخورید پس چون به هر خانه‌ای در آمدید به همدیگر درود گویید، درودی خجسته پاکیزه از نزد خداوند؛ بدین گونه خداوند آیات را برای شما روشن میدارد باشد که خرد ورزید. ؛ سوره نور، آیه۶۱.
- ↑ پیش از ایشان، قوم نوح (پیامبران را) دروغگو شمردند و بنده ما نوح را دروغزن دانستند و گفتند: دیوانه است و (نوح از تبلیغ آن قوم) بازداشته شد؛ سوره قمر، آیه۹.
- ↑ تعبیر از حضرت نوح (ع) به "عَبْدَنَا" از سوی خداوند، برای تجلیل و تعظیم او است؛ المیزان، ج ۱۹، ص ۶۷؛ روح المعانی، ج ۱۵، جزء ۱۷، ص ۱۲۴.
- ↑ و به راستی بر موسی و هارون منّت نهادیم؛ سوره صافات، آیه۱۱۴.
- ↑ درود بر موسی و هارون؛ سوره صافات، آیه۱۲۰.
- ↑ بی‌گمان آن دو از بندگان مؤمن ما بودند؛ سوره صافات، آیه۱۲۲.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ نه چنین است، بلکه شما یتیم را گرامی نمی‌دارید؛ سوره فجر، آیه۱۷.
- ↑ نه چنین است، بلکه شما یتیم را گرامی نمی‌دارید؛ سوره فجر، آیه۱۷.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ ای یحیی، کتاب (آسمانی) را با توانمندی بگیر! و ما به او در کودکی (نیروی) داوری دادیم؛ سوره مریم، آیه۱۲.
- ↑ و بر او روزی که زاده شد و روزی که خواهد مرد و روزی که او را زنده برانگیزند درود باد؛ سوره مریم، آیه۱۵.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و آن مرد مصری که او را خریده بود به همسر خود گفت: جایگاه او را نیکو بدار (و با خادمان مگمار) باشد؛ سوره یوسف، آیه۲۱.
- ↑ مقصود از "الَّذِي اشْتَرَاهُ" عزیز مصر است؛ مجمع البیان، ج ۵ - ۶، ص ۳۳۸.
- ↑ و زنانی در آن شهر گفتند: همسر عزیز (مصر) از برده خویش، کام می‌خواهد، (برده‌اش) او را در عشق، سخت شیفته کرده است؛ بی‌گمان ما او را در گمراهی آشکاری می‌بینیم. و چون (همسر عزیز مصر، ملامت) فریب (آمیز) آنان را شنید (کسی را) نزدشان فرستاد و برای آنها تکیه‌گاهی آماده ساخت و به هر یک از ایشان کاردی داد و (به یوسف) گفت: خود را به آنان نشان ده! چون او را دیدند بزرگش یافتند و دست خویش را (از خودباختگی) بریدند و گفتند: پاکاکه خداوند است! این، نه آدمیزاد که جز فرشته‌ای ارجمند نیست؛ سوره یوسف، آیه ۳۰ - ۳۱.
- ↑ گفت: آیا می‌دانید که با یوسف و برادرش هنگامی که نادان بودید چه کردید؟ گفتند: آیا تو همان یوسفی؟ گفت: من یوسفم و این، برادر من (بنیامین) است؛ خداوند بر ما منّت نهاد، چنین است که هر کس پرهیزگاری ورزد و شکیبایی کند بی‌گمان خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی‌گرداند. گفتند: سوگند به خداوند که خداوند تو را بر ما برتری داده است و بی‌گمان ما گنهکار بودیم. یوسف گفت: امروز (دیگر) بر شما سرزنشی نیست، خداوند شما را ببخشاید و او مهربان‌ترین مهربانان است؛ سوره یوسف، آیه ۸۹ - ۹۲.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ گفت: به من بگو آیا این است آن کس که بر من برتر داشتی؟ سوگند (می‌خورم) که اگر تا روز رستخیز مهلتم دهی، بی‌گمان بر زادگان او- جز اندکی- لجام خواهم نهاد؛ سوره اسراء، آیه۶۲.
- ↑ و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم؛ سوره اسراء، آیه۷۰.
- ↑ کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ سوره حج، آیه۱۸.
- ↑ گفته شد: به بهشت درآی! (و او) گفت: کاش قوم من (این را) می‌دانستند، که پروردگارم مرا آمرزید و مرا از گرامی‌داشتگان گردانید؛ سوره یس، آیه ۲۶ - ۲۷.
- ↑ و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ کسی را که خداوند خوار دارد هیچ کس گرامی نخواهد داشت؛ سوره حج، آیه۱۸.
- ↑ اگر از گناهان بزرگی که از آن بازداشته شده‌اید دوری گزینید از گناهان (کوچک) تان چشم می‌پوشیم و شما را به جایگاهی کرامند در می‌آوریم؛ سوره نساء، آیه۳۱.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ و (تنها) ذات بشکوه و کرامند پروردگارت ماندگار است. پس کدام نعمت پروردگارتان را دروغ می‌شمارید؟؛ سوره الرحمن، آیه۲۷ - ۲۸.
- ↑ فرهنگ قرآن، ج۲۴، ص۹۱ - ۱۰۱.
- ↑ «بی‌گمان پیامبری از (میان) خودتان نزد شما آمده است که هر رنجی ببرید بر او گران است، بسیار خواستار شماست، با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.
- ↑ «و اگر در آنچه بر بنده خود فرو فرستاده‌ایم تردیدی دارید، چنانچه راست می‌گویید سوره‌ای همگون آن بیاورید و (در این کار) گواهان خود را (نیز) در برابر خداوند، فرا خوانید» سوره بقره، آیه ۲۳.
- ↑ «و از بنده ما داود توانمند یاد کن» سوره ص، آیه ۱۷.
- ↑ پرتوی از قرآن، ج۱، ص۸۹.
- ↑ «پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او، مادران ایشانند و خویشاوندان نسبت به یکدیگر در کتاب خداوند از مؤمنان و مهاجران (به ارث) سزاوارترند مگر آنکه بخواهید به وابستگان خود، نیکی ورزید، این (حکم) در کتاب (خداوند) نگاشته است» سوره احزاب، آیه ۶.
- ↑ «پاکا آن (خداوند) که شبی بنده خویش را از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی - که پیرامون آن را خجسته گردانده‌ایم- برد تا از نشانه‌هایمان بدو نشان دهیم، بی‌گمان اوست که شنوای بیناست» سوره اسراء، آیه ۱.
- ↑ روح المعانی، ج۱، ص۱۹۵.
- ↑ «سپاس خداوندی را که بر بنده خود این کتاب را فرو فرستاد و در آن هیچ کژی ننهاد» سوره کهف، آیه ۱.
- ↑ «بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.
- ↑ «آیا خداوند بنده خویش را بسنده نیست؟ و تو را از کسانی جز او می‌ترسانند و هر کس را خداوند گمراه گذارد رهنمونی نخواهد داشت» سوره زمر، آیه ۳۶.
- ↑ «پس (خداوند) به بنده خود وحی کرد، آنچه وحی کرد» سوره نجم، آیه ۱۰.
- ↑ «اوست که بر بنده خویش آیاتی روشن فرو می‌فرستد تا شما را به سوی روشنایی، از تیرگی‌ها در آورد و بی‌گمان خداوند به شما مهربانی بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۹.
- ↑ «و چون مؤمنان به آیات ما، نزد تو آیند بگو: درود بر شما! پروردگارتان بخشایش را بر خویش مقرّر داشته است: چنانچه هر یک از شما از سر نادانی کار بدی انجام دهد، آنگاه از پس آن توبه کند و به راه آید، چنین است که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره انعام، آیه ۵۴.
- ↑ «و بدانید که فرستاده خداوند در میان شماست، اگر در بسیاری از کارها از شما پیروی کند به سختی می‌افتید امّا خداوند ایمان را در نظر شما محبوب ساخت و آن را در دل‌های شما آراست و کفر و بزهکاری و سرکشی را در نظر شما ناپسند گردانید؛ آنانند که راهدانند» سوره حجرات، آیه ۷.
- ↑ «ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند» سوره حجرات، آیه ۱۱.
- ↑ «ای مؤمنان! به خانه‌های پیامبر وارد نشوید مگر به شما برای (خوردن) خوراک، اجازه دهند- بی‌آنکه چشم به راه آماده شدن آن (خوراک) باشید- ولی چون فرا خوانده شدید درون روید و چون خوراک خوردید پراکنده شوید و دل به گفت و گو نسپارید که این (کار) پیامبر را آزار میدهد و از شما شرم میدارد ولی خداوند از (گفتن) حقیقت شرم نمی‌کند و چون از آنان چیزی خواستید از پشت پرده‌ای بخواهید، این برای دل‌های شما و دل‌های آنان پاکیزه‌تر است و شما حقّ ندارید که پیامبر را بیازارید و نه هرگز پس از او همسرانش را به همسری گیرید که آن نزد خداوند، سترگ است» سوره احزاب، آیه ۵۳.
- ↑ «با مؤمنان مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۲۸.
- ↑ سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲، ص ۵۱۶.