عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب در تاریخ اسلامی]] - [[عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}
{{جعبه اطلاعات اصحاب
| نام = عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه
| نام کامل = عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = ابو الهیاج   
| لقب = 
| اهل = 
| از قبیله = 
| از تیره =   
| پدر = [[ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب]]      
| مادر = 
| همسر =
| پسر = 
| دختر = 
| خواهر =
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی =     
| تاریخ درگذشت =   
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت = 
| محل شهادت =   
| طول عمر =
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[امام علی]]
| از طبقه =
| در جنگ =   
| نقش‌ها = 
| فعالیت‌ها =   
| علت شهرت = 
| علت درگذشت = 
| علت شهادت =   
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او =  
| راویان از او =   
| آخرین راوی از او =  
}}


==مقدمه==
== آشنایی اجمالی ==
* [[عبدالله]] [[فرزند]] [[ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب]] کنیه‌اش [[ابو الهیاج]] از [[اصحاب]] و [[شیعیان]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} بود که نسبش به [[عبدمناف]] می‌رسید<ref>معجم تراجم اعلام الجمل (اضافات بر کتاب الجمل مفید، ص۴۸۰)؛ اسدالغابه، ج۳، ص۱۷۵.</ref>.
[[ابوالهیاج عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب بن هاشم الهاشمی]]، نام مادرش «فقمه» یا «نسمه» دختر همام بن ارقم اسدی، [[صحابی]] و پدرش پسر عمو و [[برادر]] رضاعی [[پیامبر]] {{ع}} بود<ref>الاصابة، ج۷، ص۱۵۱.</ref> و از آن حضرت {{صل}} نقل حدیث کرده است.
* [[شیخ مفید]] او را از جمله [[بنی هاشمی]] می‌داند که در همان روزهای اول [[خلافت علی]]{{ع}} با آن [[حضرت]] [[بیعت]] کرد<ref>الجمل، ص۱۰۷.</ref>. وی [[اعتقادی]] [[راسخ]] به [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} داشت و قصید‌ه‌ای نیز در ردّ [[ولید بن عقبه]] سروده است که دو [[بیت]] اول آن را [[ابن ابی الحدید]] و دو [[بیت]] آخر آن را [[محسن امین]] [[نقل]] کرده‌اند:
 
:*پس از [[محمد]]، [[علی]] [[ولی امر]] بود که در همه جا همراه با [[پیامبر]] بود.
ایشان از آن پیامبر اکرم{{صل}} و از پدرش [[ابوسفیان]] [[روایت]] نموده است. [[سماک بن حرب]] از جمله کسانی است که از او روایت کرده است<ref>الاستیعاب ۳/۹۲۱.</ref>. برخی [[ملاقات]] او را با [[پیامبر]]{{صل}} [[نفی]] کرده‌اند<ref>اسد الغابه ۳/۱۷۵.</ref>. او در زمره شعرا و مداحان [[اهل بیت]]{{ع}} بود و هنگامی که از عیب جویی و بدگویی [[عمرو بن عاص]] به [[بنی هاشم]] [[آگاه]] شد، نزد [[معاویه]] رفت و به [[رفتار]] عمرو [[اعتراض]] کرد. در سفری همراه [[حضرت علی]]{{ع}} وارد [[مدائن]] شد. ابوهیّاج پس از [[شهادت]] [[حضرت علی]]{{ع}} با [[امامه دختر ابوالعاص بن ربیع]] که [[همسر]] حضرت بود، [[ازدواج]] کرد<ref>الاصابه ۴/۸۰.</ref>. او دارای اشعاری در [[مدح]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} می‌باشد<ref> معالم العلماء ۱۵۰.</ref>. دیوان شعر اثر اوست<ref>الذریعه ۹/۶۹۳.</ref>. ابوهیّاج در سال ۶۱ هـ در [[واقعه کربلا]] همراه [[امام حسین]]{{ع}} به [[شهادت]] رسید<ref>الاصابه ۴/۸۰.</ref>.
:*به [[حق علی]] [[وصی رسول خدا]] و [[برادر]] شفیق و نخستین [[نمازگزار]] و مراقب وی بود.
 
:* [[علی]] از ماست، همان جنگ‌آور [[خیبر]] و [[بدر]]، روزی که [[سپاه]] [[پیامبر]] روانه [[جنگ]] شد.
آورده‌اند که وی پس از [[وفات]] [[رسول الله]] {{صل}} به [[امام علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} گروید و همراه آن حضرت در [[جنگ‌ها]] شرکت جُست و سپس به [[امام حسین]] {{ع}} پیوست و با آن حضرت {{ع}} در [[روز عاشورا]] در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسید<ref>یاران پایدار، ص۲۰۰.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص۲۲۸-۲۲۹؛ جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص۴۹۲.</ref>
:*او [[وصی پیامبر]] مصطفی و عموزادۀ اوست، پس چه کسی میتواند هم‌رتبه و با او مقایسه شود<ref>{{عربی|و إن ولي الأمر بعد محمد*علي و في كل المواطن صاحبه‏}}
 
{{عربی|وصي رسول الله حقا و صنوه*و أول من صلى و من لان جانبه}}
==جستارهای وابسته==
{{عربی|و منا علي ذاك صاحب خيبر*و صاحب بدر يوم سالت كتائبه‏}}
{{مدخل وابسته}}
{{عربی|وصي النبي المصطفى و ابن عمه*فمن ذا يدانيه و من ذا يقاربه}}؛ ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۳۱؛ اعیان الشیعه، ج۸ ص۴۶؛ الفصول المختاره، ص۲۱۷.</ref>.
* [[بنی‌هاشم]] (قبیله)
*وی قصیده‌ای نیز درباره نخستین نمازگزاری [[حضرت علی]]{{ع}} سرود که دو [[بیت]] آن چنین است:
* [[قریش]] (قبیله)
:* [[علی]] از سن پانزده سالگی [[نماز]] با [[اخلاص]] خواند<ref>به [[اعتقاد]] ما [[شیعیان]]، [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} از سن ده سالگی به [[رسالت پیامبر]] [[خدا]]{{صل}} [[ایمان]] آورد؛ یعنی [[پیامبر]]{{ع}} روز [[دوشنبه]] [[مبعوث]] به [[رسالت]] شد و [[خدیجه]] از [[زنان]] [[ایمان]] آورد و [[علی]]{{ع}} با این که هنوز از نظر جسمی به سن [[بلوغ]] نرسیده بود روز سه [[شنبه]] یعنی روز بعد از [[بعثت]] [[حضرت محمد]]{{صل}} به [[اسلام]] [[ایمان]] آورد. و از همان روزی که [[دستور]] [[نماز]] بر [[پیامبر خدا]]{{صل}} نازل شد [[علی]]{{ع}} هم [[نماز]] خواند. شاید مراد شاعر از سن پانزده سالگی به اعتبار سال [[بلوغ]] مراد باشد، و الا [[علی]]{{ع}} از همان اول [[بعثت]] که [[حکم]] [[نماز]] آمد و در سن ده سالگی بود با [[رسول خدا]]{{صل}} [[نماز]] خواند. </ref>.
* [[حارث بن عبدالمطلب]] (جد)
:*و پس از او [[مردم]] [[نماز]] خواندند، لذا برای [[علی]] [[برترین عمل]] است<ref>{{عربی| و صلَّى عَلِيُّ مِخلِصاً بصلاتِهِ*لخمس و عشر من سنينَ كَوَامِلَ}}
* [[غزیة بنت قیس بن طریف]] (جده)
{{عربی| و خلى أناسا بعده يتبعونه*له عمل أفضِلْ بِهِ صُنْعَ عاملٍ}}؛ الفصول المختاره، ص۲۲۲.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۸۴۶-۸۴۷.</ref>
* [[ربیعة بن حارث بن عبدالمطلب]] (عمو)
* [[نوفل بن حارث بن عبدالمطلب]] (عمو)
* [[عبدشمس بن حارث بن عبدالمطلب]] (عمو)
* [[ابوسفیان بن حارث بن عبدالمطلب]] (پدر)
*[[ابوسفیان بن حارث بن عبدالمطلب بن هاشم هاشمی قرشی]] (پدر)
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:1379452.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|'''اصحاب امام علی، ج۲''']]
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی''']]، ج۱
# [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۶: خط ۸۰:
[[رده:اصحاب امام علی]]
[[رده:اصحاب امام علی]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:شهدای واقعه کربلا]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۶

عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب
تصویر قدیمی از مسجد کوفه
نام کاملعبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب
جنسیتمرد
کنیهابو الهیاج
پدرابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب
از اصحابامام علی

آشنایی اجمالی

ابوالهیاج عبدالله بن ابی‌سفیان بن حارث بن عبدالمطلب بن هاشم الهاشمی، نام مادرش «فقمه» یا «نسمه» دختر همام بن ارقم اسدی، صحابی و پدرش پسر عمو و برادر رضاعی پیامبر (ع) بود[۱] و از آن حضرت (ص) نقل حدیث کرده است.

ایشان از آن پیامبر اکرم(ص) و از پدرش ابوسفیان روایت نموده است. سماک بن حرب از جمله کسانی است که از او روایت کرده است[۲]. برخی ملاقات او را با پیامبر(ص) نفی کرده‌اند[۳]. او در زمره شعرا و مداحان اهل بیت(ع) بود و هنگامی که از عیب جویی و بدگویی عمرو بن عاص به بنی هاشم آگاه شد، نزد معاویه رفت و به رفتار عمرو اعتراض کرد. در سفری همراه حضرت علی(ع) وارد مدائن شد. ابوهیّاج پس از شهادت حضرت علی(ع) با امامه دختر ابوالعاص بن ربیع که همسر حضرت بود، ازدواج کرد[۴]. او دارای اشعاری در مدح امیرمؤمنان(ع) می‌باشد[۵]. دیوان شعر اثر اوست[۶]. ابوهیّاج در سال ۶۱ هـ در واقعه کربلا همراه امام حسین(ع) به شهادت رسید[۷].

آورده‌اند که وی پس از وفات رسول الله (ص) به امام علی بن ابی‌طالب (ع) گروید و همراه آن حضرت در جنگ‌ها شرکت جُست و سپس به امام حسین (ع) پیوست و با آن حضرت (ع) در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید[۸].[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱
  2. جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا

پانویس

  1. الاصابة، ج۷، ص۱۵۱.
  2. الاستیعاب ۳/۹۲۱.
  3. اسد الغابه ۳/۱۷۵.
  4. الاصابه ۴/۸۰.
  5. معالم العلماء ۱۵۰.
  6. الذریعه ۹/۶۹۳.
  7. الاصابه ۴/۸۰.
  8. یاران پایدار، ص۲۰۰.
  9. جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۲۲۸-۲۲۹؛ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۴۹۲.