آیه مباهله در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| موضوع مرتبط = آیه مباهله | | موضوع مرتبط = آیه مباهله | ||
| عنوان مدخل = آیه مباهله | | عنوان مدخل = آیه مباهله | ||
| مداخل مرتبط = [[آیه مباهله در | | مداخل مرتبط = [[آیه مباهله در تفسیر و علوم قرآنی]] - [[آیه مباهله در حدیث]] - [[آیه مباهله در کلام اسلامی]] - [[آیه مباهله در فقه اسلامی]] - [[آیه مباهله در معارف و سیره حسینی]] - [[آیه مباهله در معارف و سیره رضوی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
از جمله آیاتی که اشاره‌ای به [[فضیلت اهل بیت]]{{عم}} از جمله [[امام حسین]]{{ع}} دارد، [[آیه]] معروف به «[[مباهله]]» است. [[خداوند متعال]] خطاب به پیامبرش می‌فرماید: {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref>.<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، | از جمله آیاتی که اشاره‌ای به [[فضیلت اهل بیت]]{{عم}} از جمله [[امام حسین]]{{ع}} دارد، [[آیه]] معروف به «[[مباهله]]» است. [[خداوند متعال]] خطاب به پیامبرش می‌فرماید: {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref>.<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱]]، ص ۲۶۵.</ref> | ||
==[[فضیلت امام حسین]]{{ع}} در [[آیه مباهله]]== | ==[[فضیلت امام حسین]]{{ع}} در [[آیه مباهله]]== | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
#این که [[پیامبر]]{{صل}} این افراد را برای [[مباهله]] که موضع حساسی است و احتیاج به [[دعا]] دارد، آورد، خود دلالت بر [[افضلیت]] آنها بر دیگران دارد. | #این که [[پیامبر]]{{صل}} این افراد را برای [[مباهله]] که موضع حساسی است و احتیاج به [[دعا]] دارد، آورد، خود دلالت بر [[افضلیت]] آنها بر دیگران دارد. | ||
#[[زمخشری]] نقل می‌کند: {{متن حدیث|... فَأَتَی رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} وَ قَدْ غَدَا مُحْتَضِناً الْحُسَيْنَ آخِذاً بِيَدِ الْحَسَنِ وَ فَاطِمَةُ تَمْشِي خَلْفَهُ وَ عَلِيٌّ خَلْفَهَا وَ هُوَ يَقُولُ إِذَا أَنَا دَعَوْتُ فَأَمِّنُوا فَقَالَ أُسْقُفُّ نَجْرَانَ يَا مَعْشَرَ النَّصَارَى إِنِّي لَأَرَى وُجُوهاً لَوْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يُزِيلَ جَبَلًا مِنْ مَكَانِهِ لَأَزَالَهُ بِهَا فَلَا تُبَاهِلُوا فَتَهْلِكُوا وَ لَا يَبْقَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ نَصْرَانِيٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...}}<ref>محمود بن عمر زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۱، ص۳۶۸- ۳۶۹.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} صبح هنگام آمد، در حالی که حسین{{ع}} را در بغل داشته و دست حسن را گرفته و [[فاطمه]] پشت سرش حرکت می‌کرده و علی پشت سر فاطمه بود و (پیامبر{{صل}}) به [[اهل]] بیتش می‌فرمود: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید». [[اسقف نجران]] گفت: من در سیمای آنان چنین می‌بینم که اگر آنان از [[خدا]] بخواهند کوهی از کوه‌ها از جا کنده شود، [[خداوند]] چنین خواهد کرد؛ لذا با آنها مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و تا [[روز قیامت]] هیچ [[نصرانی]] در روی [[زمین]] باقی نخواهد ماند... | #[[زمخشری]] نقل می‌کند: {{متن حدیث|... فَأَتَی رَسُولَ اللَّهِ{{صل}} وَ قَدْ غَدَا مُحْتَضِناً الْحُسَيْنَ آخِذاً بِيَدِ الْحَسَنِ وَ فَاطِمَةُ تَمْشِي خَلْفَهُ وَ عَلِيٌّ خَلْفَهَا وَ هُوَ يَقُولُ إِذَا أَنَا دَعَوْتُ فَأَمِّنُوا فَقَالَ أُسْقُفُّ نَجْرَانَ يَا مَعْشَرَ النَّصَارَى إِنِّي لَأَرَى وُجُوهاً لَوْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يُزِيلَ جَبَلًا مِنْ مَكَانِهِ لَأَزَالَهُ بِهَا فَلَا تُبَاهِلُوا فَتَهْلِكُوا وَ لَا يَبْقَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ نَصْرَانِيٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...}}<ref>محمود بن عمر زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۱، ص۳۶۸- ۳۶۹.</ref>. [[رسول خدا]]{{صل}} صبح هنگام آمد، در حالی که حسین{{ع}} را در بغل داشته و دست حسن را گرفته و [[فاطمه]] پشت سرش حرکت می‌کرده و علی پشت سر فاطمه بود و (پیامبر{{صل}}) به [[اهل]] بیتش می‌فرمود: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید». [[اسقف نجران]] گفت: من در سیمای آنان چنین می‌بینم که اگر آنان از [[خدا]] بخواهند کوهی از کوه‌ها از جا کنده شود، [[خداوند]] چنین خواهد کرد؛ لذا با آنها مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و تا [[روز قیامت]] هیچ [[نصرانی]] در روی [[زمین]] باقی نخواهد ماند... | ||
از اینجا استفاده می‌شود که حتی [[نصارا]] نیز، پی به [[فضیلت]] آن بزرگواران برده بودند<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، | از اینجا استفاده می‌شود که حتی [[نصارا]] نیز، پی به [[فضیلت]] آن بزرگواران برده بودند<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱]]، ص ۲۶۹.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مباهله]] | |||
[[رده:آیه مباهله]] | [[رده:آیه مباهله]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیه مباهله است. آیه مباهله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه مباهله در تفسیر و علوم قرآنی - آیه مباهله در حدیث - آیه مباهله در کلام اسلامی - آیه مباهله در فقه اسلامی - آیه مباهله در معارف و سیره حسینی - آیه مباهله در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از جمله آیاتی که اشاره‌ای به فضیلت اهل بیت(ع) از جمله امام حسین(ع) دارد، آیه معروف به «مباهله» است. خداوند متعال خطاب به پیامبرش می‌فرماید: ﴿فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ﴾[۱].[۲]
فضیلت امام حسین(ع) در آیه مباهله
و اما در این آیه و روایات مربوط به آن، چه فضایلی نهفته است؟! به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- این قضیه دلالت دارد بر اینکه اهل بیت رسول خدا(ص) از جمله امام حسین(ع)، محبوب‌ترین افراد نزد اویند و لذا بیضاوی در تفسیر آیه آورده است: أی یدع کل منا و منکم نفسه و أعزة أهله و ألصقهم بقلبه إلی المباهلة[۳]. یعنی هر کدام از ما و از شما، خود و عزیزترین اهلش را برای مباهله بیاورد و آنان را به قلب خود بچسباند.
- این که پیامبر(ص) این افراد را برای مباهله که موضع حساسی است و احتیاج به دعا دارد، آورد، خود دلالت بر افضلیت آنها بر دیگران دارد.
- زمخشری نقل می‌کند: «... فَأَتَی رَسُولَ اللَّهِ(ص) وَ قَدْ غَدَا مُحْتَضِناً الْحُسَيْنَ آخِذاً بِيَدِ الْحَسَنِ وَ فَاطِمَةُ تَمْشِي خَلْفَهُ وَ عَلِيٌّ خَلْفَهَا وَ هُوَ يَقُولُ إِذَا أَنَا دَعَوْتُ فَأَمِّنُوا فَقَالَ أُسْقُفُّ نَجْرَانَ يَا مَعْشَرَ النَّصَارَى إِنِّي لَأَرَى وُجُوهاً لَوْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يُزِيلَ جَبَلًا مِنْ مَكَانِهِ لَأَزَالَهُ بِهَا فَلَا تُبَاهِلُوا فَتَهْلِكُوا وَ لَا يَبْقَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ نَصْرَانِيٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...»[۴]. رسول خدا(ص) صبح هنگام آمد، در حالی که حسین(ع) را در بغل داشته و دست حسن را گرفته و فاطمه پشت سرش حرکت می‌کرده و علی پشت سر فاطمه بود و (پیامبر(ص)) به اهل بیتش می‌فرمود: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید». اسقف نجران گفت: من در سیمای آنان چنین می‌بینم که اگر آنان از خدا بخواهند کوهی از کوه‌ها از جا کنده شود، خداوند چنین خواهد کرد؛ لذا با آنها مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و تا روز قیامت هیچ نصرانی در روی زمین باقی نخواهد ماند...
از اینجا استفاده می‌شود که حتی نصارا نیز، پی به فضیلت آن بزرگواران برده بودند[۵].
منابع
پانویس
- ↑ «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱، ص ۲۶۵.
- ↑ عبدالله بن عمر بیضاوی، انوارالتنزیل و اسرارالتأویل، ج۲، ص۲۰.
- ↑ محمود بن عمر زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۱، ص۳۶۸- ۳۶۹.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱، ص ۲۶۹.