علم معصوم به لوح محفوظ: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = علم معصوم | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = علم معصوم (پرسش) }} == مقدمه == {{اصلی|آیا علم به لوح محفوظ یا لوح محو و اثبات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پ...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
{{اصلی|آیا علم به لوح محفوظ یا لوح محو و اثبات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا علم به لوح محفوظ یا لوح محو و اثبات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|آیا علم به لوح محفوظ یا لوح محو و اثبات علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[علم معصوم (پرسش)|(پرسمان علم معصوم)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F۸FBF۹| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)|رابطه لوح یا لوح محفوظ با علم غیب معصوم چیست؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[علم معصوم (پرسش)|(پرسمان علم معصوم)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F۸FBF۹| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
یکی از راه‌های علوم [[ائمه]] {{عم}} آگاهی به [[لوح محفوظ]] یا [[ام‌الکتاب]] است. در جای خود اثبات شده است که با توجه به آیات قرآن کریم، لوحی وجود دارد که در آن محو و اثبات امور توسط پروردگار صورت می‌گیرد و این خود حاکی از این است که آنچه از امور مخلوقات در این لوح معلوم و مکشوف است، در مرتبه علل ناقصه این امور است که محو و اثبات در آن راه دارد. علاوه بر این لوح دیگری وجود دارد که در آن تمامی موجودات هستی با تمام حقیقت و واقعیتشان منعکس‌اند و هم از این روست که اگر کسی بدین لوح دست یابد و از آن آگاه گردد، گویا بر همه چیز عالم آگاه گشته است. آیاتی که در این زمینه در قرآن کریم آمده، عبارت‌اند از:
# {{متن قرآن|يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref>«خداوند هرچه را (از احکام و حوادث عالم) بخواهد محو، و هرچه را بخواهد اثبات می‌کند و در نزد اوست ام‌الکتاب». رعد، ٣٩.</ref>.
# {{متن قرآن|وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ]]}}<ref>«تمام کلید‌های عوالم هستی در نزد پروردگار است و جز او کسی از آنها آگاه نیس و اوست که به آنچه در دریا و خشکی است آگاه است و هیچ برگی از درختی بر زمین نمی‌افتد مگر آنکه خداوند به آن علم داردو و هیچ ذره‌ای در دل تاریک زمین و هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در کتاب الهی، به‌صورت آشکار و روشن آمده است و مکشوف می‌باشد». انعام، ۵۹.</ref>.
 
با توجه به آیه {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ}}<ref>«همانا این کتاب، قرآنی است ارزشمند که در کتاب پنهانی و مکنون دیگری است که آن را جز انسان‌های پاک نهاد و پیراسته نمی‌توانند مورد استفاده قرار دهند و با آن تماس بگیرند؛ واقعه ٧٧-٧٩.</ref>.
 
و با توجه به [[آیه تطهیر]] که در مورد خاندان [[پیامبر]] {{صل}} می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا }}<ref>«خداوند اراده‌اش بر این تعلق گرفته که رجس و پلیدی را به طور کلی از شما خانواده [[پیامبر]] {{صل}} دور سازد و شما را کاملا پاک و مطهر سازد». احزاب ٣٣.</ref>.
 
روشن است که مصادیق بارز "مطهرون" که قادر به تماس با "[[کتاب مکنون]]" الهی هستند و از آن باخبرند، [[پیامبر]] {{صل}} و خاندان [[امامت]] و [[ولایت]] هستند. اینک در اینجا مناسب است به روایاتی چند در این زمینه اشاره کنیم:
# [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}}: {{متن حدیث|وَ أَنَا صَاحِبُ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ أَلْهَمَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِلْمَ مَا فِيه‏‏}}<ref> «من صاحب و عالم بر لوح محفوظم و خداوند تمام آنچه را از علوم و دانش‌ها در آن است بر من الهام فرموده است». بحارالانوار، ج۲۶، ص۴.</ref>.
# [[امام باقر]] {{ع}} از پدر بزرگوارش [[امام سجاد]] {{ع}} نقل می‌کنند که فرمود: {{متن حدیث|مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ بَعْضَهُ مَا خَلَا النَّبِيَّ {{صل}} فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ كُلَّهُ فَقَال‏{{صل}} فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ كُلَّهُ ...وَ قَالَ لِمُحَمَّد {{صل}}: {{متن قرآن|أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا}} فَهَذَا الْكُلُّ وَ نَحْنُ الْمُصْطَفَوْن‏‏}}»<ref>«خداوند هیچ پیامبری را به نبوت مبعوث نساخت، مگر اینکه بعضی از علم و دانش را به او اعطا نمود، به استثنای [[پیامبر|پیامبر اسلام]] {{صل}} که کل علم و دانش را بدو مرحمت فرمود... و خطاب به ایشان فرمود: «ما "کتاب" را به برگزیدگان از میان بندگانمان واگذار نمودیم. پس اینک، این کل کتاب است که در نزد ماست و ما هستیم بندگان برگزیده». فاطر، آیه٣٢.</ref>.<ref>[[محسن غرویان]]، [[سید محمد حسین میرباقری]] و [[محمد رضا غلامی]]، [[بحثی مبسوط در آموزش عقاید (کتاب)|بحثی مبسوط در آموزش عقاید]]، ص۴۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
 
# [[پرونده:11499.jpg|22px]] [[محسن غرویان]]، [[سید محمد حسین میرباقری]] و [[محمد رضا غلامی]]، [[بحثی مبسوط در آموزش عقاید (کتاب)|'''بحثی مبسوط در آموزش عقاید''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}



نسخهٔ کنونی تا ‏۱ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۸

مقدمه

یکی از راه‌های علوم ائمه (ع) آگاهی به لوح محفوظ یا ام‌الکتاب است. در جای خود اثبات شده است که با توجه به آیات قرآن کریم، لوحی وجود دارد که در آن محو و اثبات امور توسط پروردگار صورت می‌گیرد و این خود حاکی از این است که آنچه از امور مخلوقات در این لوح معلوم و مکشوف است، در مرتبه علل ناقصه این امور است که محو و اثبات در آن راه دارد. علاوه بر این لوح دیگری وجود دارد که در آن تمامی موجودات هستی با تمام حقیقت و واقعیتشان منعکس‌اند و هم از این روست که اگر کسی بدین لوح دست یابد و از آن آگاه گردد، گویا بر همه چیز عالم آگاه گشته است. آیاتی که در این زمینه در قرآن کریم آمده، عبارت‌اند از:

  1. ﴿يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ[۱].
  2. ﴿وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ]][۲].

با توجه به آیه ﴿إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ[۳].

و با توجه به آیه تطهیر که در مورد خاندان پیامبر (ص) می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا [۴].

روشن است که مصادیق بارز "مطهرون" که قادر به تماس با "کتاب مکنون" الهی هستند و از آن باخبرند، پیامبر (ص) و خاندان امامت و ولایت هستند. اینک در اینجا مناسب است به روایاتی چند در این زمینه اشاره کنیم:

  1. امیر المؤمنین (ع): «وَ أَنَا صَاحِبُ اللَّوْحِ الْمَحْفُوظِ أَلْهَمَنِي اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عِلْمَ مَا فِيه‏‏»[۵].
  2. امام باقر (ع) از پدر بزرگوارش امام سجاد (ع) نقل می‌کنند که فرمود: «مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيّاً إِلَّا أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ بَعْضَهُ مَا خَلَا النَّبِيَّ (ص) فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ كُلَّهُ فَقَال‏(ص) فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ كُلَّهُ ...وَ قَالَ لِمُحَمَّد (ص): ﴿أَوْرَثْنَا الْكِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَهَذَا الْكُلُّ وَ نَحْنُ الْمُصْطَفَوْن‏‏»»[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. «خداوند هرچه را (از احکام و حوادث عالم) بخواهد محو، و هرچه را بخواهد اثبات می‌کند و در نزد اوست ام‌الکتاب». رعد، ٣٩.
  2. «تمام کلید‌های عوالم هستی در نزد پروردگار است و جز او کسی از آنها آگاه نیس و اوست که به آنچه در دریا و خشکی است آگاه است و هیچ برگی از درختی بر زمین نمی‌افتد مگر آنکه خداوند به آن علم داردو و هیچ ذره‌ای در دل تاریک زمین و هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در کتاب الهی، به‌صورت آشکار و روشن آمده است و مکشوف می‌باشد». انعام، ۵۹.
  3. «همانا این کتاب، قرآنی است ارزشمند که در کتاب پنهانی و مکنون دیگری است که آن را جز انسان‌های پاک نهاد و پیراسته نمی‌توانند مورد استفاده قرار دهند و با آن تماس بگیرند؛ واقعه ٧٧-٧٩.
  4. «خداوند اراده‌اش بر این تعلق گرفته که رجس و پلیدی را به طور کلی از شما خانواده پیامبر (ص) دور سازد و شما را کاملا پاک و مطهر سازد». احزاب ٣٣.
  5. «من صاحب و عالم بر لوح محفوظم و خداوند تمام آنچه را از علوم و دانش‌ها در آن است بر من الهام فرموده است». بحارالانوار، ج۲۶، ص۴.
  6. «خداوند هیچ پیامبری را به نبوت مبعوث نساخت، مگر اینکه بعضی از علم و دانش را به او اعطا نمود، به استثنای پیامبر اسلام (ص) که کل علم و دانش را بدو مرحمت فرمود... و خطاب به ایشان فرمود: «ما "کتاب" را به برگزیدگان از میان بندگانمان واگذار نمودیم. پس اینک، این کل کتاب است که در نزد ماست و ما هستیم بندگان برگزیده». فاطر، آیه٣٢.
  7. محسن غرویان، سید محمد حسین میرباقری و محمد رضا غلامی، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص۴۳.