عبدالرحمن بن عروه غفاری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۰

مقدمه

عبدالرحمن بن عروه غفاری و برادرش عبدالله بن عروه غفاری که هر دو در کربلا شهید شدند، از اشراف و شجاعان کوفه بودند و به خاندان پیامبر عشق می‌ورزیدند. جدّشان حراق نیز از یاران علی (ع) بود که در جنگ جمل، صفین و نهروان در رکاب آن حضرت حضور داشت. این دو برادر با هم از کوفه به کربلا آمده بودند^[۱].^[۲]

کتاب‌های تاریخی در باره عبدالرحمان و برادرش عبدالله جز در واقعه کربلا چیز دیگری ننوشته‌اند و در روز عاشورا موقعی که بیشتر یاران امام (ع) به شهادت رسیدند، او و برادرش عبدالله، به محضر امام (ع) آمدند و در حالی که می‌‌گریستند، گفتند: سلام بر تو ای ابا عبدالله، دشمن ما را محاصره کرده و بر ما مستولی شده، دوست داریم مقابل تو بجنگیم و جان خویش را فدا سازیم!^[۳].

امام (ع) به آنها خوش آمد گفت و به آنان فرمود: «جلو بیایید»، آنها جلو آمدند و در نزدیکی حضرت با دشمن به قتال و جهاد پرداختند.

«عبدالرحمان» در حال مبارزه این رجز می‌‌خواند و برادرش آن را تکمیل می‌‌کرد:

قَدْ عَلِمَتْ‏ حَقّاً بَنُو غِفَارٍ		وَ خِنْدِفٍ بَعْدَ بَنِي نِزَارٍ"
لَنَضْرِبَنَّ مَعْشَرَ الْفُجَّارِ		بِكُلِّ عَضْبٍ صارمٍ بَتّارٍ"
يا قَوْمِ ذودوا عَنْ بَنِي الْأَحْرَارِ		بِالْمَشْرَفِيِّ وَ الْقَنَا الْخَطَّارِ"

فرزندان غفار و خندف و بنی نزار به حق می‌‌دانند؛ که با شمشیر بران گروه بدکاران را می‌‌زنیم؛ ای قوم! با شمشیر مشرفی و نیزه جنبنده از فرزندان آزادگان دفاع کنید^[۴].

آری «عبدالرحمان» به همراه برادرش «عبدالله» در مقابل چشمان مبارک امام جنگید و به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

در فضیلت او همین بس که در زیارت ناحیه به او و برادرش عبدالله سلام و درود فرستاده شده است: «السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَيْ عُرْوَةَ بْنِ‏ حَرَّاقٍ‏ الْغِفَارِيَّيْنِ‏»^[۵].^[۶].

اختلاف در نام پدر

در برخی منابع «عبدالرحمن بن عزره» آمده، لکن منابع کهن از چنین شخصی نام نبرده‌اند. تنها در نسخه‌ای از رجال طوسی، وی و برادرش، عبدالله بن عرزة بن حراق غفاری در شمار اصحاب امام حسین (ع) یاد شده‌اند^[۷]

مؤلف تنقیح المقال، اگر چه نام او را در زمره شهیدان کربلا قرار داده ولی می‌گوید: چون در هیچ یک از نسخه‌های سِیر و مقاتل، عبدالرحمن به عنوان یکی از اصحاب سیدالشهدا (ع) ذکر نشده صحیح آن است که بگوییم: نام پدر او «عروة» می‌باشد نه «عرزة»^[۸].^[۹]

جستارهای وابسته

عبدالله بن عروه غفاری (برادر)

منابع

ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین
محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین
محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا
جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا

پانویس

↑ معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۲۱.
↑ يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ
↑ .تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.
↑ زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۵۰۶-۵۰۸؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۵۷.
↑ رجال طوسی، ص۷۷.
↑ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.
↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۲۱۷.

[1] معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.

[2] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۲۱.

[3] يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ

[4] .تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.

[5] زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.

[6] ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص۵۰۶-۵۰۸؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۵۷.

[7] رجال طوسی، ص۷۷.

[8] تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.

[9] جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۲۱۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| موضوع مرتبط = عبدالرحمن بن عروه غفاری
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[عبدالرحمن بن عروه غفاری]]''' است. "'''[[عبدالرحمن بن عروه غفاری]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| عنوان مدخل  = [[عبدالرحمن بن عروه غفاری]]
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| مداخل مرتبط = [[عبدالرحمن بن عروه غفاری در تاریخ اسلامی]]
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عبدالرحمن بن عروه غفاری در تاریخ اسلامی]] </div>
+| پرسش مرتبط  =
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-{{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَيْ عُرْوَةَ بْنِ‏ حَرَّاقٍ‏ الْغِفَارِيَّيْنِ‏}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.</ref>؛
+عبدالرحمن بن عروه غفاری و برادرش [[عبدالله بن عروه غفاری]] که هر دو در [[کربلا]] [[شهید]] شدند، از اشراف و [[شجاعان]] [[کوفه]] بودند و به [[خاندان پیامبر]] [[عشق]] می‌ورزیدند. جدّشان حراق نیز از [[یاران علی]] {{ع}} بود که در [[جنگ جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] در رکاب آن حضرت حضور داشت. این دو [[برادر]] با هم از [[کوفه]] به [[کربلا]] آمده بودند<ref>معارف و معاریف، ج۴، ص۱۵۰۱؛ انصار الحسین، ص۸۳؛ تنقیح المقال، مامقانی، ج۲، ص۱۴۶.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۲۱.</ref>
-«عبدالرحمان» و برادرش «عبدالله» هر دو [[فرزندان]] [[عروه]] و به قول [[شیخ طوسی]]، «عرزه» <ref>رجال طوسی، ص۷۷ و تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ اصح همان «عروه» است.</ref> فرزند [[حراق غفاری]]، از [[قبیله]] «[[بنی غفار]]» بودند.
+کتاب‌های [[تاریخی]] در باره عبدالرحمان و برادرش عبدالله جز در [[واقعه کربلا]] چیز دیگری ننوشته‌اند و در [[روز عاشورا]] موقعی که بیشتر [[یاران امام]] {{ع}} به [[شهادت]] رسیدند، او و برادرش عبدالله، به [[محضر امام]] {{ع}} آمدند و در حالی که می‌‌گریستند، گفتند: [[سلام]] بر تو ای [[ابا عبدالله]]، [[دشمن]] ما را محاصره کرده و بر ما مستولی شده، [[دوست]] داریم مقابل تو بجنگیم و [[جان]] خویش را [[فدا]] سازیم!<ref>{{عربی|يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ}}</ref>.
-عبدالرحمان، مانند برادرش عبدالله، از بزرگان و اشراف و دلاوران [[کوفه]] بود،و جدشان حراق از [[یاران امام علی]]{{ع}} بود و در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] شرکت داشت <ref>ابصارالعین، ص۱۵۳.</ref>.
+[[امام]] {{ع}} به آنها خوش آمد گفت و به آنان فرمود: «جلو بیایید»، آنها جلو آمدند و در نزدیکی حضرت با دشمن به [[قتال]] و [[جهاد]] پرداختند.
-کتاب‌های [[تاریخی]] در باره عبدالرحمان و برادرش عبدالله جز در [[واقعه کربلا]] چیز دیگری ننوشته‌اند و در [[روز عاشورا]] موقعی که بیشتر [[یاران امام]]{{ع}} به [[شهادت]] رسیدند، او و برادرش عبدالله، به [[محضر امام]]{{ع}} آمدند و در حالی که می‌‌گریستند، گفتند: [[سلام]] بر تو ای [[اباعبدالله]]، [[دشمن]] ما را محاصره کرده و بر ما مستولی شده، [[دوست]] داریم مقابل تو بجنگیم و [[جان]] خویش را [[فدا]] سازیم!.<ref>{{عربی|يَا أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ! عَلَيْكَ اَلسَّلاَمُ، حَازَنَا اَلْعَدُوُّ إِلَيْكَ، فَأَحْبَبْنَا أَنْ نُقْتَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ، نَمْنَعُكَ وَ نَدْفَعُ عَنْكَ}}</ref>
+«عبدالرحمان» در حال [[مبارزه]] این [[رجز]] می‌‌خواند و برادرش آن را تکمیل می‌‌کرد:
+{{شعر}}
+{{ب|''قَدْ عَلِمَتْ‏ حَقّاً بَنُو غِفَارٍ''|2=''وَ خِنْدِفٍ بَعْدَ بَنِي نِزَارٍ"}}
+{{ب|''لَنَضْرِبَنَّ مَعْشَرَ الْفُجَّارِ''|2=''بِكُلِّ عَضْبٍ صارمٍ بَتّارٍ"}}
+{{ب|''يا قَوْمِ ذودوا عَنْ بَنِي الْأَحْرَارِ''|2=''بِالْمَشْرَفِيِّ وَ الْقَنَا الْخَطَّارِ"}}
+{{پایان شعر}}
+:فرزندان [[غفار]] و [[خندف]] و [[بنی نزار]] به [[حق]] می‌‌دانند؛ که با [[شمشیر]] بران گروه بدکاران را می‌‌زنیم؛ ای قوم! با [[شمشیر]] مشرفی و نیزه [[جنبنده]] از فرزندان آزادگان [[دفاع]] کنید<ref>.تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.</ref>.
-[[امام]]{{ع}} به آنها خوش آمد گفت و به آنان فرمود: «جلو بیایید»، آنها جلو آمدند و در نزدیکی [[حضرت]] با دشمن به [[قتال]] و [[جهاد]] پرداختند.
+آری «عبدالرحمان» به همراه برادرش «عبدالله» در مقابل چشمان [[مبارک]] [[امام]] جنگید و به درجه رفیع [[شهادت]] نایل آمد.
-و «عبدالرحمان» در حال [[مبارزه]] این [[رجز]] می‌‌خواند و برادرش آن را تکمیل می‌‌کرد:
-{{عربی|"قَدْ عَلِمَتْ‏ حَقّاً بَنُو غِفَارٍ وَ خِنْدِفٍ بَعْدَ بَنِي نِزَارٍ"}}
+در [[فضیلت]] او همین بس که در [[زیارت]] ناحیه به او و برادرش عبدالله [[سلام]] و [[درود]] فرستاده شده است: {{متن حدیث|السَّلَامُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ابْنَيْ عُرْوَةَ بْنِ‏ حَرَّاقٍ‏ الْغِفَارِيَّيْنِ‏}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۷۱.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص۵۰۶-۵۰۸؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۵۵۷.</ref>.
-{{عربی|"لَنَضْرِبَنَّ مَعْشَرَ الْفُجَّارِ  بِكُلِّ عَضْبٍ صارمٍ بَتّارٍ"}}
+== اختلاف در نام پدر ==
+در برخی منابع «عبدالرحمن بن عزره» آمده، لکن منابع کهن از چنین شخصی نام نبرده‌اند. تنها در نسخه‌ای از [[رجال]] [[طوسی]]، وی و برادرش، [[عبدالله بن عرزة بن حراق غفاری]] در شمار [[اصحاب امام حسین]] {{ع}} یاد شده‌اند<ref>رجال طوسی، ص۷۷.</ref>
-{{عربی|" يا قَوْمِ ذودوا عَنْ بَنِي الْأَحْرَارِ بِالْمَشْرَفِيِّ وَ الْقَنَا الْخَطَّارِ"}}؛
+مؤلف [[تنقیح المقال (کتاب)|تنقیح المقال]]، اگر چه نام او را در زمره [[شهیدان کربلا]] قرار داده ولی می‌گوید: چون در هیچ یک از نسخه‌های سِیر و [[مقاتل]]، عبدالرحمن به عنوان یکی از [[اصحاب سیدالشهدا]] {{ع}} ذکر نشده صحیح آن است که بگوییم: نام پدر او «عروة» می‌باشد نه «عرزة»<ref>تنقیح المقال، ج۲، ص۱۴۶؛ طبری نیز نام پدر او را «عزره» گفته است. تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲، دارالمعارف.</ref>.<ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص۲۱۷.</ref>
-:فرزندان [[غفار]] و [[خندف]] و [[بنی نزار]] به [[حق]] می‌‌دانند؛ که با [[شمشیر]] بران گروه بدکاران را می‌‌زنیم؛ ای قوم! با [[شمشیر]] مشرفی و نیزه [[جنبنده]] از فرزندان آزادگان [[دفاع]] کنید<ref>.تاریخ طبری، ج۵، ص۴۴۲؛ نفس المهموم، ص۲۷۰؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۱۹۸؛ ابصارالعین، ص۱۵۳؛ قاموس الرجال، ج۶، ص۱۲۹؛ و در بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۸ تنها به ذکر این اشعار در میدان نبرد برای عبدالرحمن بن عروه اکتفا کرده است. در مناقب این شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۲ همین رجز را به قرة بن ابی قره غفاری نسبت داده است.</ref>.
-آری «عبدالرحمان» به همراه برادرش «عبدالله» در مقابل چشمان [[مبارک]] [[امام]] جنگید و به درجه رفیع [[شهادت]] نایل آمد.
-در [[فضیلت]] او همین بس که در [[زیارت]] ناحیه به او و برادرش عبدالله[[سلام]] و [[درود]] فرستاده شده است.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۵۰۶-۵۰۸.</ref>
+== جستارهای وابسته ==
+{{مدخل وابسته}}
+* [[عبدالله بن عروه غفاری]] (برادر)
+{{پایان مدخل‌ وابسته}}
-==منابع==
+== منابع ==
 {{منابع}}
 # [[پرونده:1100374.jpg|22px]] [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|'''اصحاب امام حسین''']]
+# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']]
+# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]
+# [[پرونده:360818579.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)| '''پژوهشی پیرامون شهدای کربلا''']]
 {{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
-[[رده: عبدالرحمن بن عروه غفاری]]
+[[رده:اصحاب امام حسین]]
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:شهدای واقعه کربلا]]
-[[رده:اعلام]]
+[[رده:عبدالرحمن بن عروه غفاری]]