اخنس بن شریق ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '[[رده:قبیله ' به '[[رده:') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = اخنس بن شریق ثقفی | مداخل مرتبط = [[اخنس بن شریق ثقفی در قرآن]] - [[اخنس بن شریق ثقفی در تاریخ اسلامی]] | پرسش مرتبط = }} | |||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = اخنس بن شریق ثقفی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین | |||
| نام کامل = اخنس بن شریق ثقفی بن عمرو بن وهب ثقفی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = ابوثعلبه | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌ثقیف]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[شریق بن عمرو بن وهب]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = {{فهرست جعبه| [[ابوالحکم بن اخنس بن شریق ثقفی]] | [[سعید بن اخنس بن شریق ثقفی]] | [[مغیرة بن اخنس بن شریق ثقفی]] | [[عبدالله بن اخنس بن شریق ثقفی]] }} | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = [[۶۴ هجری]] | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ حنین]] | [[جنگ صفین]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
< | [[اخنس بن شریق ثقفی بن عمرو بن وهب ثقفی]]، [[کنیه]] او را ابوثعلبه گفته‌اند.<ref> اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۶.</ref> وی از بنی‌علاج <ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.</ref> و هم‌پیمان [[بنی‌زهره]] بود. از بزرگان [[قوم]] به‌شمار می‌رفت و کلامش نافذ بود.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۳۶۰.</ref> هنگامی که با سایر [[مشرکان]] [[مکه]] به بهانه [[تهدید]] کاروان تجارتی [[قریش]] از سوی [[مسلمانان]]، برای [[جنگ بدر]] رهسپار [[مدینه]] بود، با دریافت خبر [[نجات]] [[ابوسفیان]] و کاروان تجارتی قریش و [[مخرمة بن نوفل]] (از [[بنی‌زهره]])، در [[همراهی]] با [[سپاه]] [[مکّه]] تردید کرد و با نقشه او، همه بنی‌زهره که به نظر واقدی کم‌تر از صد نفر و به [[نقلی]]، صد یا سیصد نفر بودند، از [[سپاه قریش]] کناره گرفتند و بدون شرکت در جنگ بدر، به مکه بازگشتند؛<ref>المغازی، ج۱، ص۴۴ـ۴۵.</ref> از همین رو، به «[[اخنس]]» یعنی عقب مانده (از سپاه) [[شهرت]] یافت.<ref> السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.</ref> اخنس را می‌توان از سران [[مشرک]] مکّه برشمرد که دوشادوش [[ابوسفیان]] و [[ابوجهل]]، در [[مبارزه]] با [[اسلام]] نقش داشته است. این سه، بارها برای شنیدن [[آیات الهی]] از [[زبان]] [[رسول خدا]] {{صل}} به دور از چشم یک‌دیگر و قریش در [[شب]] تاریک کنار [[خانه]] ایشان می‌آمدند و تا [[طلوع فجر]] در مخفی‌گاه خود می‌ماندند.<ref>السیر والمغازی، ص۱۸۹.</ref> وی در جواب ابوسفیان که از حقّانیت [[پیامبر]] سؤال کرده بود، گفت: او را [[حق]] یافتم.<ref> الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> پیامبر، هنگام بازگشت از طایف، برای اخنس پیغام فرستاد تا او را برای [[ابلاغ رسالت]] خویش [[پناه]] دهد؛ امّا اخنس به بهانه‌ای نپذیرفت.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۵۵۵.</ref> [[اخنس بن شریق]] را از «مؤلّفة قلوبهم» برشمرده‌اند که در [[روز فتح مکه]] به اسلام گروید و همراه پیامبر {{صل}} در [[جنگ حنین]] شرکت کرد.<ref>اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷؛ الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> شاید بتوان در [[صداقت]] وی در [[پذیرش اسلام]] [[تردید]] کرد و اظهار اسلام او را منافقانه دانست؛ چنان‌که از برخی [[آیات]] نازل شده در [[شأن]] وی نیز این مطلب برمی‌آید. به گفته [[ابن عطیه]]، [[اسلام آوردن]] اخنس، هرگز [[ثابت]] نشد.<ref> الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.</ref> [[زندگی]] او در سال سیزدهم [[هجرت]]، در آغاز [[خلافت عمر]] پایان‌یافت.<ref> اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷.</ref> | ||
< | |||
< | |||
== | == [[اخنس]] در [[شأن نزول]] == | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[بنی‌ثقیف]] (قبیله) | |||
* [[بنی‌زهره]] (قبیله) | |||
* [[ابوالحکم بن اخنس بن شریق ثقفی]] (فرزند) | |||
* [[سعید بن اخنس بن شریق ثقفی]] (فرزند) | |||
* [[مغیرة بن اخنس بن شریق ثقفی]] (فرزند) | |||
* [[عبدالله بن اخنس بن شریق ثقفی]] (فرزند) | |||
* [[شریق بن عمرو بن وهب]] (پدر) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده: | # [[پرونده:000053.jpg|22px]] [[محمد خراسانی|خراسانی، محمد]]، [[اخنس بن شریق ثقفی (مقاله)|مقاله «اخنس بن شریق ثقفی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | |||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:اخنس بن شریق ثقفی]] | [[رده:اخنس بن شریق ثقفی]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:بنی‌ثقیف]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. اخنس بن شریق ثقفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اخنس بن شریق ثقفی در قرآن - اخنس بن شریق ثقفی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| اخنس بن شریق ثقفی | |
|---|---|
 تصویر نمادین جنگ صفین | |
| نام کامل | اخنس بن شریق ثقفی بن عمرو بن وهب ثقفی |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوثعلبه |
| از قبیله | بنی‌ثقیف |
| پدر | شریق بن عمرو بن وهب |
| پسر | |
| درگذشت | ۶۴ هجری |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
اخنس بن شریق ثقفی بن عمرو بن وهب ثقفی، کنیه او را ابوثعلبه گفته‌اند.[۱] وی از بنی‌علاج [۲] و هم‌پیمان بنی‌زهره بود. از بزرگان قوم به‌شمار می‌رفت و کلامش نافذ بود.[۳] هنگامی که با سایر مشرکان مکه به بهانه تهدید کاروان تجارتی قریش از سوی مسلمانان، برای جنگ بدر رهسپار مدینه بود، با دریافت خبر نجات ابوسفیان و کاروان تجارتی قریش و مخرمة بن نوفل (از بنی‌زهره)، در همراهی با سپاه مکّه تردید کرد و با نقشه او، همه بنی‌زهره که به نظر واقدی کم‌تر از صد نفر و به نقلی، صد یا سیصد نفر بودند، از سپاه قریش کناره گرفتند و بدون شرکت در جنگ بدر، به مکه بازگشتند؛[۴] از همین رو، به «اخنس» یعنی عقب مانده (از سپاه) شهرت یافت.[۵] اخنس را می‌توان از سران مشرک مکّه برشمرد که دوشادوش ابوسفیان و ابوجهل، در مبارزه با اسلام نقش داشته است. این سه، بارها برای شنیدن آیات الهی از زبان رسول خدا (ص) به دور از چشم یک‌دیگر و قریش در شب تاریک کنار خانه ایشان می‌آمدند و تا طلوع فجر در مخفی‌گاه خود می‌ماندند.[۶] وی در جواب ابوسفیان که از حقّانیت پیامبر سؤال کرده بود، گفت: او را حق یافتم.[۷] پیامبر، هنگام بازگشت از طایف، برای اخنس پیغام فرستاد تا او را برای ابلاغ رسالت خویش پناه دهد؛ امّا اخنس به بهانه‌ای نپذیرفت.[۸] اخنس بن شریق را از «مؤلّفة قلوبهم» برشمرده‌اند که در روز فتح مکه به اسلام گروید و همراه پیامبر (ص) در جنگ حنین شرکت کرد.[۹] شاید بتوان در صداقت وی در پذیرش اسلام تردید کرد و اظهار اسلام او را منافقانه دانست؛ چنان‌که از برخی آیات نازل شده در شأن وی نیز این مطلب برمی‌آید. به گفته ابن عطیه، اسلام آوردن اخنس، هرگز ثابت نشد.[۱۰] زندگی او در سال سیزدهم هجرت، در آغاز خلافت عمر پایان‌یافت.[۱۱]
اخنس در شأن نزول
جستارهای وابسته
- بنی‌ثقیف (قبیله)
- بنی‌زهره (قبیله)
- ابوالحکم بن اخنس بن شریق ثقفی (فرزند)
- سعید بن اخنس بن شریق ثقفی (فرزند)
- مغیرة بن اخنس بن شریق ثقفی (فرزند)
- عبدالله بن اخنس بن شریق ثقفی (فرزند)
- شریق بن عمرو بن وهب (پدر)
منابع
پانویس
- ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۶.
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۳۶۰.
- ↑ المغازی، ج۱، ص۴۴ـ۴۵.
- ↑ السیرة النبویه، ج۱، ص۲۸۲.
- ↑ السیر والمغازی، ص۱۸۹.
- ↑ الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.
- ↑ تاریخ طبری، ج۱، ص۵۵۵.
- ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷؛ الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.
- ↑ الاصابه، ج۱، ص۱۹۲.
- ↑ اسدالغابه، ج۱، ص۱۶۷.