علی بن محمد سمری: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| موضوع مرتبط = نایب خاص
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''[[امام مهدی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| عنوان مدخل =  
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مداخل مرتبط = [[علی بن محمد سمری در تاریخ اسلامی]]
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[علی بن محمد سمری در حدیث]] - [[علی بن محمد سمری در تاریخ اسلامی]]</div>
| پرسش مرتبط  =  
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
}}
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
'''ابو الحسن علی بن محمد سمری'''، چهارمین و [[آخرین سفیر]] [[امام مهدی]] {{ع}} است. [[نیابت]] او از طرف [[امام زمان]] {{ع}} به سفارش "[[حسین بن روح]]" صورت گرفت. [[سمری]]، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین [[دلیل]]، مانند نایب‌‏های پیش از خود، نتوانست فعالیت‌‏های گسترده‌‏ای انجام دهد. شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی [[امام مهدی]] {{ع}} به دستش رسید که [[مرگ]] وی را [[پیشگویی]] و زمان [[مرگ]] را نیز تعیین کرده بود. متن این [[توقیع]] شریف، نمایان‌گر پایان [[غیبت صغری]] و آغاز غیبت کبری و [[نیابت عام]] است. مدّت [[نیابت]] او سه سال به طول کشید و در [[نیمه شعبان]] سال ۳۲۹ ه درگذشت و [[قبر]] او در [[بغداد]] است.
*[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]] "یا صیمری‏ "<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰</ref>، چهارمین و [[آخرین سفیر]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]]{{ع}} است. وی پس از درگذشت [[حسین بن روح]] به [[مقام]] [[سفارت]] رسید و مدت سه سال عهده‌‏دار این [[جایگاه]] بود. [[سمری]] از خاندانی دیندار و [[شیعه]] بود که در خدمت‌گزاری به سازمان [[امامیه]] شهرت فراوانی داشت. همین اصالت خانوادگی او باعث شد در امر [[سفارت]]، با [[مخالفت]] چندانی روبه ‏رو نشود<ref>  داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۹</ref>.  
*[[سمری]]، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین [[دلیل]]، مانند نایب‌‏های پیش از خود، نتوانست فعالیت‌‏های گسترده‌‏ای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظه‌‏ای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به [[بزرگواری]] و مورد [[اطمینان]] بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم [[شیعیان]] قرار گرفت<ref>  [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۷</ref>.  
*شش روز پیش از [[رحلت]] او، توقیعی از سوی [[امام مهدی|امام دوازدهم]] به دستش رسید که [[مرگ]] وی را [[پیشگویی]] و زمان [[مرگ]] را نیز تعیین کرده بود. متن این [[توقیع]] شریف، نمایان‌گر پایان [[غیبت صغرا]] و [[نیابت خاص]] و [[آغاز غیبت کبرا]] و [[نیابت عام]] است<ref>  [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۶</ref>.
*[[علی بن محمد]] در سال ۳۲۹ ق درگذشت و در [[بغداد]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۱۱.</ref>.
*او نیز، مانند [[نواب]] دیگر، از سوی [[امام]]{{ع}} توسط [[حسین بن روح]]، [[نایب]] معرفی شد. توقیعی که دلالت بر [[نیابت]] [[سمری]] دارد، از سوی [[امام]] شش روز پیش از [[مرگ]] وی صادر شده، [[مرگ]] او را [[تسلیت]] گفته و فرموده است: به [[نام خداوند]]... ای [[علی بن محمد سمری]]، [[خداوند]] [[پاداش]] [[برادران دینی]] تو را در [[مصیبت]] و [[مرگ]] تو بزرگ دارد. شما پس از شش روز دیگر خواهی مرد، پس کارهای خود را سامان بده و پس از خود، به هیچ‌کس [[وصیت]] نکن که [[جانشین]] تو گردد. [[غیبت]] کامل ([[غیبت کبری]]) فرا رسیده است و تا هنگامی‌که [[خدا]] بخواهد، دیگر در انظار عموم ظاهر نخواهم شد.
*مدّت [[نیابت]] او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به دارازا کشید و در [[نیمه شعبان]] همان سال درگذست.
*پس از [[رحلت]] چهارمین [[نائب]] [[امام]]{{ع}}، [[دوران غیبت کبری]] با اعلام [[امام زمان]]{{ع}} آغاز و راه‌های [[ارتباط]] ظاهری با آن [[حضرت]] بسته شد و [[رهبری دینی]] و مذهبی به [[فقیهان]] و [[مجتهدان]] انتقال یافت<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۱۷-۲۱۸.</ref>.


==سمری در موعودنامه==
== مقدمه ==
*[[لقب]] [[نایب چهارم]] [[امام زمان]] {{ع}} -علی بن محمد- [[سمری]] (به [[فتح]] سین و میم) یا سیمری (به [[فتح]] سین و سکون یاء و ضمّ‌ یا [[فتح]] میم) و یا صیمری (به [[فتح]] صاد و سکون یاء و ضمّ‌ یا و [[فتح]] میم) می‌باشد؛ لکن مشهور، اولی است<ref>تاریخ الغیبة الصغری، ص ۴۱۲.</ref>. به نظر می‌رسد که [[سمری]] (به [[فتح]] میم) صحیح‌تر باشد، چون این [[لقب]] به "سمر" که یکی از قراء [[بصره]]، که بین [[بصره]] و واسط‍‌ قرار گرفته، منسوب است و [[شیخ]] آغا بزرگ تهرانی او را به [[فتح]] میم "سمر" ثبت نموده است<ref>نوابغ الرّواة، ص ۲۰۰.</ref>. در معجم البلدان نیز اشاره‌ای به این موضوع شده است<ref>معجم البلدان، ج ۳، ص ۲۶۴.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۰۹.</ref>.
[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]] "یا صیمری‏"<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰.</ref>، چهارمین و [[آخرین سفیر]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}} است. وی پس از درگذشت [[حسین بن روح]] به مقام سفارت رسید. [[نیابت]] او از طرف [[امام زمان]] {{ع}} به سفارش "[[حسین بن روح]]" صورت گرفت<ref>تنقیح المقال، ج ۲، ص ۳۰۵.</ref>. [[سمری]] از خاندانی دیندار و [[شیعه]] بود که در خدمت‌گزاری به سازمان [[امامیه]] شهرت فراوانی داشت. همین اصالت خانوادگی او باعث شد در امر سفارت، با [[مخالفت]] چندانی روبه ‏رو نشود<ref>داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۹.</ref>. بسیاری از اعضای این [[خاندان]]، همچون [[حسن]] و [[محمد]]، [[فرزندان]] اسماعیل بن صالح و [[علی بن زیاد]]، در [[بصره]] املاک بسیاری داشتند. آنان نیمی از درآمد این املاک را وقف [[امام یازدهم]] {{ع}} کرده بودند که [[امام]]، هرساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد<ref> داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۸.</ref>.
*چهارمین و [[آخرین نایب]] از [[نواب خاص]] [[امام زمان]] {{ع}}، "[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]]" است که پس از "[[حسین بن روح]]" عهده‌دار [[مقام]] [[نیابت]] گردید. موثق بودن و جلالت او مشهورتر از آن است که ذکر شود. [[نیابت]] او از طرف [[امام زمان]] {{ع}} به سفارش "[[حسین بن روح]]" صورت گرفت<ref>تنقیح المقال، ج ۲، ص ۳۰۵.</ref>. وی از خاندانی متدین و [[شیعه]] بوده است که در خدمتگزاری به سازمان [[امامیه]] از شهرت بسیاری برخوردار بودند و همین اصالت خانوادگی او، باعث شد که در [[سفارت]]، با [[مخالفت]] چندانی مواجه نگردد<ref>آخرین امید، داود الهامی، ص ۱۰۹.</ref>. بسیاری از اعضای این [[خاندان]]، همچون [[حسن]] و [[محمد]]، [[فرزندان]] [[اسماعیل بن صالح]] و [[علی بن زیاد]]، در [[بصره]] املاک بسیاری داشتند. آنان نیمی از درآمد این املاک را وقف [[امام یازدهم]] {{ع}} کرده بودند که [[امام]]، هرساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد<ref>همان، ص ۱۰۸.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را جزء [[اصحاب]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} به شمار آورده<ref>رجال طوسی، ص ۴۳۲.</ref> و حضرت با وی مکاتباتی داشته است. شش روز قبل از [[رحلت]] [[سمری]]، توقیعی از سوی [[امام دوازدهم]] {{ع}} صادر شد که در آن، [[صاحب الامر]] {{ع}}، [[مرگ]] [[نایب چهارم]] را [[پیشگویی]] و زمان [[مرگ]] او را نیز تعیین کرده بود. متن [[توقیع]]، نمایان‌گر پایان [[غیبت صغری]] و انقطاع [[نیابت خاصه]] و آغاز [[غیبت کبری]] و نیامت [[عامه]] است. متن [[توقیع]] چنین است: "ای [[علی بن محمد سمری]]! [[خداوند]] [[پاداش]] برادران دینی تو را در [[مصیبت]] [[مرگ]] تو بزرگ دارد. تو از اکنون تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس امر (حساب و کتاب) خود را جمع‌وجور کن، و درباره [[نیابت]] و [[وکالت]]، به هیچ‌کس [[وصیت]] مکن تا به جای تو بنشیند، زیرا [[غیبت]] کامل فرارسیده است. دیگر تا آن روزی که [[خدای تبارک و تعالی]] بخواهد، ظهوری نخواهد بود و آن، پس از مدت درازی خواهد بود که دل‌ها را [[سختی]] و قساوت فراگیرد و [[زمین]] از [[ستم]] و [[بیداد]] پر گردد. به زودی از [[شیعیان]] من [[ادعای مشاهده]] خواهند کرد. بدان هرکس که پیش از [[خروج سفیانی]] و برآمدن [[صیحه]] و بانگی از [[آسمان]]، ادعای دیدن من را نماید، [[دروغگو]] و تهمت‌زننده است. [[قدرت]] و [[توانایی]] از آن [[خداوند]] بلندپایه بزرگ است و بس"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۷.</ref>. حضار از [[توقیع]] شریف، نسخه برداشته و از نزد او بیرون رفتند و چون روز ششم شد، به سوی او بازگشتند و دیدند نزدیک است [[جان]] به جان‌آفرین [[تسلیم]] کند. به وی گفتند: [[جانشین]] شما کیست‌؟ فرمود: [[خدا]] را مشیتی است که خود انجام خواهد داد. این مطلب را گفت و درگذشت. "[[علی بن محمد سمری]]" در سال ۳۲۹ ه‍‌.ق [[وفات]] یافت و [[قبر]] او در [[بغداد]]، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب می‌باشد<ref>غیبة طوسی، ص ۳۹۶.</ref>. او سه سال امر [[نیابت]] حضرت را به عهده داشت»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۰۴.</ref>.
 
==پرسش مستقیم==
[[سمری]]، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین [[دلیل]]، مانند نایب‌‏های پیش از خود، نتوانست فعالیت‌‏های گسترده‌‏ای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظه‌‏ای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن [[اعتقاد]] [[شیعیان]] به [[بزرگواری]] و مورد [[اطمینان]] بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم [[شیعیان]] قرار گرفت<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۵۱۷.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را جزء [[اصحاب]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} به شمار آورده<ref>رجال طوسی، ص ۴۳۲.</ref> و حضرت با وی مکاتباتی داشته است.
 
شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی [[امام مهدی|امام دوازدهم]] به دستش رسید که [[مرگ]] وی را [[پیشگویی]] و زمان [[مرگ]] را نیز تعیین کرده بود. متن [[توقیع]] چنین است: "ای علی بن محمد سمری! [[خداوند]] [[پاداش]] برادران دینی تو را در [[مصیبت]] [[مرگ]] تو بزرگ دارد. تو از اکنون تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس امر (حساب و کتاب) خود را جمع‌وجور کن، و درباره [[نیابت]] و [[وکالت]]، به هیچ‌کس [[وصیت]] مکن تا به جای تو بنشیند، زیرا [[غیبت]] کامل فرارسیده است. دیگر تا آن روزی که [[خدای تبارک و تعالی]] بخواهد، ظهوری نخواهد بود و آن، پس از مدت درازی خواهد بود که دل‌ها را [[سختی]] و قساوت فراگیرد و [[زمین]] از [[ستم]] و [[بیداد]] پر گردد. به زودی از [[شیعیان]] من ادعای مشاهده خواهند کرد. بدان هرکس که پیش از [[خروج سفیانی]] و برآمدن [[صیحه]] و بانگی از [[آسمان]]، ادعای دیدن من را نماید، [[دروغگو]] و تهمت‌زننده است. [[قدرت]] و [[توانایی]] از آن [[خداوند]] بلندپایه بزرگ است و بس"<ref>{{متن حدیث|يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ الثَّانِيَةُ «1» فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيم}}؛ ‏ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۷.</ref>. متن این [[توقیع]] شریف، نمایان‌گر پایان [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] و آغاز غیبت کبری و [[نیابت عام]] است.  
 
مدّت [[نیابت]] او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به طول کشید و در [[نیمه شعبان]] همان سال درگذشت و [[قبر]] او در [[بغداد]]، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۹۶.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۱۱؛ [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص۲۱۷-۲۱۸؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۰۴.</ref>
 
== پرسش مستقیم ==
* [[چهارمین و آخرین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)]]
* [[چهارمین و آخرین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)]]


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان نایب چهارم امام مهدی: علی بن محمد سمری}}
{{پرسمان نایب چهارم امام مهدی: علی بن محمد سمری}}
== جستارهای وابسته ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}


==منابع==
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
* [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']]


==پانویس==
== منابع ==
{{یادآوری پانویس}}
{{منابع}}
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:1368142.jpg|22px]] [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|'''درسنامه امام‌شناسی''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


{{امام مهدی}}
{{یاران امام مهدی}}
{{یاران امام مهدی}}
[[رده:ملاقات‌کنندگان با امام مهدی در غیبت صغری]]
[[رده:ملاقات‌کنندگان با امام مهدی در غیبت صغری]]
[[رده:نواب اربعه امام مهدی]]
[[رده:نواب اربعه امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۷

ابو الحسن علی بن محمد سمری، چهارمین و آخرین سفیر امام مهدی (ع) است. نیابت او از طرف امام زمان (ع) به سفارش "حسین بن روح" صورت گرفت. سمری، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین دلیل، مانند نایب‌‏های پیش از خود، نتوانست فعالیت‌‏های گسترده‌‏ای انجام دهد. شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی امام مهدی (ع) به دستش رسید که مرگ وی را پیشگویی و زمان مرگ را نیز تعیین کرده بود. متن این توقیع شریف، نمایان‌گر پایان غیبت صغری و آغاز غیبت کبری و نیابت عام است. مدّت نیابت او سه سال به طول کشید و در نیمه شعبان سال ۳۲۹ ه درگذشت و قبر او در بغداد است.

مقدمه

ابو الحسن علی بن محمد سمری "یا صیمری‏"[۱]، چهارمین و آخرین سفیر حضرت ولی عصر (ع) است. وی پس از درگذشت حسین بن روح به مقام سفارت رسید. نیابت او از طرف امام زمان (ع) به سفارش "حسین بن روح" صورت گرفت[۲]. سمری از خاندانی دیندار و شیعه بود که در خدمت‌گزاری به سازمان امامیه شهرت فراوانی داشت. همین اصالت خانوادگی او باعث شد در امر سفارت، با مخالفت چندانی روبه ‏رو نشود[۳]. بسیاری از اعضای این خاندان، همچون حسن و محمد، فرزندان اسماعیل بن صالح و علی بن زیاد، در بصره املاک بسیاری داشتند. آنان نیمی از درآمد این املاک را وقف امام یازدهم (ع) کرده بودند که امام، هرساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد[۴].

سمری، فرصت زیادی برای فعالیت نداشت؛ به همین دلیل، مانند نایب‌‏های پیش از خود، نتوانست فعالیت‌‏های گسترده‌‏ای انجام داده، تغییرات قابل ملاحظه‌‏ای در روابط خود و وکلا پدید آورد؛ لکن اعتقاد شیعیان به بزرگواری و مورد اطمینان بودن او، مثل سایر نایبان بود و وی مورد پذیرش عموم شیعیان قرار گرفت[۵]. شیخ طوسی او را جزء اصحاب امام حسن عسکری (ع) به شمار آورده[۶] و حضرت با وی مکاتباتی داشته است.

شش روز پیش از رحلت او، توقیعی از سوی امام دوازدهم به دستش رسید که مرگ وی را پیشگویی و زمان مرگ را نیز تعیین کرده بود. متن توقیع چنین است: "ای علی بن محمد سمری! خداوند پاداش برادران دینی تو را در مصیبت مرگ تو بزرگ دارد. تو از اکنون تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس امر (حساب و کتاب) خود را جمع‌وجور کن، و درباره نیابت و وکالت، به هیچ‌کس وصیت مکن تا به جای تو بنشیند، زیرا غیبت کامل فرارسیده است. دیگر تا آن روزی که خدای تبارک و تعالی بخواهد، ظهوری نخواهد بود و آن، پس از مدت درازی خواهد بود که دل‌ها را سختی و قساوت فراگیرد و زمین از ستم و بیداد پر گردد. به زودی از شیعیان من ادعای مشاهده خواهند کرد. بدان هرکس که پیش از خروج سفیانی و برآمدن صیحه و بانگی از آسمان، ادعای دیدن من را نماید، دروغگو و تهمت‌زننده است. قدرت و توانایی از آن خداوند بلندپایه بزرگ است و بس"[۷]. متن این توقیع شریف، نمایان‌گر پایان غیبت صغری و نیابت خاص و آغاز غیبت کبری و نیابت عام است.

مدّت نیابت او از سال ۳۲۶ تا ۳۲۹، سه سال به طول کشید و در نیمه شعبان همان سال درگذشت و قبر او در بغداد، در خیابان معروف به خلنجی، جنب ربع المحوّل، نزدیک نهر ابو عتاب است[۸].[۹]

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته


منابع

پانویس

  1. شیخ طوسی، رجال، ص ۴۰۰، رقم ۵۸۶۰.
  2. تنقیح المقال، ج ۲، ص ۳۰۵.
  3. داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۹.
  4. داود الهامی، آخرین امید، ص ۱۰۸.
  5. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۱۷.
  6. رجال طوسی، ص ۴۳۲.
  7. «يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللَّهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ الثَّانِيَةُ «1» فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيم»؛ ‏ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰؛ اعلام الوری، ص ۴۱۷.
  8. غیبة طوسی، ص ۳۹۶.
  9. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۱۱؛ مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص۲۱۷-۲۱۸؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۰۴.