خشیت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== {{یادآوری پانویس}} {{پانویس}} +== پانویس == {{پانویس}})) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = خشیت | |||
| عنوان مدخل = [[خشیت]] | |||
| مداخل مرتبط = [[خشیت در قرآن]] - [[خشیت در حدیث]] - [[خشیت در نهج البلاغه]] - [[خشیت در معارف دعا و زیارات]] - [[خشیت در کلام اسلامی]] - [[خشیت در اخلاق اسلامی]] - [[خشیت در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = خشیت (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
* [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>. | * [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>. | *{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>. | ||
*در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد. | * در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد. | ||
* [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>. | * [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>. | ||
*[[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر.ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>. | * [[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر. ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>. | ||
*از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] | * از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] ازدست دادن [[منافع]]) یا نیمه آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل نشده [[اجتماعی]] و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده [[روان‌شناختی]] یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای [[اجتماعی]] است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل [[حقه بازی]]، فریبکاری و فرصت طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۵-۲۵۶.</ref>. | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | * [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: مدخل]] | [[رده: مدخل]] | ||
[[رده: خشیت]] | [[رده: خشیت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خشیت است. خشیت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خشیت در قرآن - خشیت در حدیث - خشیت در نهج البلاغه - خشیت در معارف دعا و زیارات - خشیت در کلام اسلامی - خشیت در اخلاق اسلامی - خشیت در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- خوف[۱]، ترس و بیم، خوف آمیخته با تعظیم و بزرگداشت[۲].
وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ
[۳].- در اصطلاح قرآنی خشیت به مفهوم مراقبت و خویشتنداری در اعمال و نیّات به واسطه خوف[۴] می‌باشد.
- خشیت به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. خشیة الله از صفات پسندیده مؤمن است که عاملی جهت تنظیم و کنترل اعمال فردی و اجتماعی اوست: إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ[۵].
- خشیة الناس، ترس و خوف همراه با بزدلی و زبونی از صفات رذیله و ناپسندی است که در قرآن به‌شدت از آن نهی شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل خشیة الله قرار گیرد و کسی به خاطر ترس از مخلوق، حرمت خالق را در نیّات و اعمال خود هتک کند: فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا[۶].[۷].
- از دیدگاه روان‌شناسی اجتماعی، بزدلی و جبونی (خشیة الناس) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام کارها بر اساس اصول اخلاقی عاجزند و علت آن ناتوانی در غلبه بر ترس است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و خودپرستی است (ترس از تهدید جانی و مالی، ترس ازدست دادن منافع) یا نیمه آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل نشده اجتماعی و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده روان‌شناختی یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای اجتماعی است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل حقه بازی، فریبکاری و فرصت طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود[۸].[۹].
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.
- ↑ «از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.
- ↑ «از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.
- ↑ «از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.
- ↑ ر. ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۵-۲۵۶.