سازش در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] ==منابع== +]] {{پایان مدخل‌های وابسته}} ==منابع==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = سازش | |||
| عنوان مدخل = سازش | |||
| مداخل مرتبط = [[سازش در لغت]] - [[سازش در قرآن]] - [[سازش در فقه سیاسی]] - [[نفی سازش در معارف و سیره نبوی]] - [[نفی سازش در معارف و سیره علوی]] - [[نفی سازش در معارف و سیره پیامبران]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
واژه «[[مداهنه]]» از «دهن» گرفته شده است و مانند «[[ادهان]]» و «تدهین» به معنای مصانعه و سازشکاری در [[حق]] به کار می‌رود<ref>المفردات، ص۱۷۲؛ لسان العرب، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. «دهن» به معنای روغن و «ادهان» به معنای روغن [[مالی]] و به اصطلاح [[فارسی]] «ماست مالی» است، که کنایه از [[روی خوش]] نشان دادن و [[نرمی]] کردن در جایی است که نباید روی خوش نشان داد و نرمی کرد<ref>ر.ک: تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۳۴؛ تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۱.</ref>، و معمولا در مورد انعطاف‌های [[مذموم]] و منافقانه به کار می‌رود<ref>التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۸۳؛ تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۳۸۵.</ref>. «ادهان» به معنای کوتاه آمدن در حق، [[سازش]] کردن، همرنگ [[جماعت]] شدن، [[عوام]] زده شدن، پیرو و همراه جریان‌ها شدن و تن به [[باطل]] دادن است؛ و بی‌گمان در جایی که مداهنه [[حاکم]] باشد حقی برپا نمی‌شود و چیزی به [[درستی]] سامان نمی‌یابد، بلکه [[جامعه]] گرفتار [[ریاکاری]] و عوام‌زدگی، و سازشکاری و باطل‌پذیری می‌شود. [[خدای سبحان]] در [[آیه]] نهم [[سوره قلم]] خطاب به [[پیامبر اکرم]] می‌فرماید که [[منکران]] [[حق دوست]] دارند که مداهنه کنی و از حق [[عدول]] نمایی، و سازش کنی و با باطل آنان همنوا شوی، و برای این کار پیشنهاد می‌کنند که قدری تو از دینت مایه بگذاری و از حق دور شوی، و قدری آنان؛ چنان که نقل شده است سران [[مکه]]، [[رسول خدا]]{{صل}} را به سازش با [[آیین]] نیاکان و [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] [[دعوت]] کردند و [[خداوند]] او را از [[اطاعت]] آنان [[نهی]] فرمود<ref>التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۸۳.</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۲۲۵.</ref> | واژه «[[مداهنه]]» از «دهن» گرفته شده است و مانند «[[ادهان]]» و «تدهین» به معنای مصانعه و سازشکاری در [[حق]] به کار می‌رود<ref>المفردات، ص۱۷۲؛ لسان العرب، ج۴، ص۴۳۴.</ref>. «دهن» به معنای روغن و «ادهان» به معنای روغن [[مالی]] و به اصطلاح [[فارسی]] «ماست مالی» است، که کنایه از [[روی خوش]] نشان دادن و [[نرمی]] کردن در جایی است که نباید روی خوش نشان داد و نرمی کرد<ref>ر. ک: تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۳۴؛ تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۷۱.</ref>، و معمولا در مورد انعطاف‌های [[مذموم]] و منافقانه به کار می‌رود<ref>التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۸۳؛ تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۳۸۵.</ref>. «ادهان» به معنای کوتاه آمدن در حق، [[سازش]] کردن، همرنگ [[جماعت]] شدن، [[عوام]] زده شدن، پیرو و همراه جریان‌ها شدن و تن به [[باطل]] دادن است؛ و بی‌گمان در جایی که مداهنه [[حاکم]] باشد حقی برپا نمی‌شود و چیزی به [[درستی]] سامان نمی‌یابد، بلکه [[جامعه]] گرفتار [[ریاکاری]] و عوام‌زدگی، و سازشکاری و باطل‌پذیری می‌شود. [[خدای سبحان]] در [[آیه]] نهم [[سوره قلم]] خطاب به [[پیامبر اکرم]] می‌فرماید که [[منکران]] [[حق دوست]] دارند که مداهنه کنی و از حق [[عدول]] نمایی، و سازش کنی و با باطل آنان همنوا شوی، و برای این کار پیشنهاد می‌کنند که قدری تو از دینت مایه بگذاری و از حق دور شوی، و قدری آنان؛ چنان که نقل شده است سران [[مکه]]، [[رسول خدا]] {{صل}} را به سازش با [[آیین]] نیاکان و [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] [[دعوت]] کردند و [[خداوند]] او را از [[اطاعت]] آنان [[نهی]] فرمود<ref>التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۸۳.</ref>.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۲۲۵.</ref> | ||
== | == پرسش مستقیم == | ||
* [[مداهنه در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | # [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث سازش است. سازش از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سازش در لغت - سازش در قرآن - سازش در فقه سیاسی - نفی سازش در معارف و سیره نبوی - نفی سازش در معارف و سیره علوی - نفی سازش در معارف و سیره پیامبران - پرسش مرتبط نداردمقدمه
واژه «مداهنه» از «دهن» گرفته شده است و مانند «ادهان» و «تدهین» به معنای مصانعه و سازشکاری در حق به کار می‌رود[۱]. «دهن» به معنای روغن و «ادهان» به معنای روغن مالی و به اصطلاح فارسی «ماست مالی» است، که کنایه از روی خوش نشان دادن و نرمی کردن در جایی است که نباید روی خوش نشان داد و نرمی کرد[۲]، و معمولا در مورد انعطاف‌های مذموم و منافقانه به کار می‌رود[۳]. «ادهان» به معنای کوتاه آمدن در حق، سازش کردن، همرنگ جماعت شدن، عوام زده شدن، پیرو و همراه جریان‌ها شدن و تن به باطل دادن است؛ و بی‌گمان در جایی که مداهنه حاکم باشد حقی برپا نمی‌شود و چیزی به درستی سامان نمی‌یابد، بلکه جامعه گرفتار ریاکاری و عوام‌زدگی، و سازشکاری و باطل‌پذیری می‌شود. خدای سبحان در آیه نهم سوره قلم خطاب به پیامبر اکرم می‌فرماید که منکران حق دوست دارند که مداهنه کنی و از حق عدول نمایی، و سازش کنی و با باطل آنان همنوا شوی، و برای این کار پیشنهاد می‌کنند که قدری تو از دینت مایه بگذاری و از حق دور شوی، و قدری آنان؛ چنان که نقل شده است سران مکه، رسول خدا (ص) را به سازش با آیین نیاکان و شرک و بت‌پرستی دعوت کردند و خداوند او را از اطاعت آنان نهی فرمود[۴].[۵]
