رستگاری در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = رستگاری | |||
| عنوان مدخل = رستگاری | |||
| مداخل مرتبط = [[رستگاری در لغت]] - [[رستگاری در قرآن]] - [[رستگاری در اخلاق اسلامی]] - [[رستگاری در معارف دعا و زیارات]] - [[رستگاری در معارف و سیره حسینی]] - [[رستگاری در معارف و سیره سجادی]] - [[رستگاری در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[رستگار]] شدن و [[نجات]] یافتن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۵۴۷.</ref>، بقا در خیر<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۳۳.</ref>. اصل آن "فلح" به معنای [[فوز]] و بقا<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۵۰.</ref>، نجات از [[شرور]] و [[درک]] خیر و [[صلاح]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۱۳۳.</ref>. | [[رستگار]] شدن و [[نجات]] یافتن<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۵۴۷.</ref>، بقا در خیر<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۳۳.</ref>. اصل آن "فلح" به معنای [[فوز]] و بقا<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۵۰.</ref>، نجات از [[شرور]] و [[درک]] خیر و [[صلاح]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۱۳۳.</ref>. | ||
{{متن قرآن|فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى}}<ref>«پس در تدبیرهایتان هم‌داستان شوید سپس در یک صف در آیید | {{متن قرآن|فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى}}<ref>«پس در تدبیرهایتان هم‌داستان شوید سپس در یک صف در آیید که امروز هر کس برتری یابد رستگار است» سوره طه، آیه ۶۴.</ref>. | ||
[[فلاح]] در [[قرآن کریم]] دو صورت دارد: | [[فلاح]] در [[قرآن کریم]] دو صورت دارد: | ||
#فلاح [[دنیوی]] به معنای دستیابی به سعادت‌هایی که [[حیات]] طیّبه به آنها تحقق می‌یابد. | # فلاح [[دنیوی]] به معنای دستیابی به سعادت‌هایی که [[حیات]] طیّبه به آنها تحقق می‌یابد. غنا و [[عزّت]] در چنین حیاتی است؛ | ||
#فلاح [[اخروی]] که در چهار چیز تحقق می‌یابد: بقای بدون فنا، غنای بی‌فقر، [[عزت]] بی‌ذلت و [[علم]] بدون [[جهل]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۴۴.</ref>. | # فلاح [[اخروی]] که در چهار چیز تحقق می‌یابد: بقای بدون فنا، غنای بی‌فقر، [[عزت]] بی‌ذلت و [[علم]] بدون [[جهل]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۴۴.</ref>. | ||
فلاح و [[رستگاری]] | فلاح و [[رستگاری]] غایت [[زندگی]] بشری است. [[تقوای الهی]]، [[جهاد]]، [[صبر]]، اجتناب از پلیدی‌ها، فعل خیر، [[توبه]]، [[ذکر خدا]] و اطاعتِ [[امر الهی]] در قرآن کریم از عوامل رستگاری و فلاح شمرده شده‌اند.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۴۸-۴۴۹.</ref> | ||
== فوز == | |||
دستیابی و نیل به خیر، [[نجات]] از [[شرّ]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۳۸۹.</ref>، [[رستگاری]] و سعادتمندی<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۱۸۹.</ref>. اصل آن به معنای نجات<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۵۹.</ref> و وصول به خیر و [[نعمت]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۵.</ref>: {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>«تا کردارهایتان را شایسته گرداند و گناهانتان را بیامرزد و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>. | |||
از اهداف غایی [[جامعه انسانی]]، رستگاری و سعادتمندی همه انسان‌هاست. جامعه‌ای [[الهی]] و در جهت اهداف الهی است که موجبات و زمینه رستگاری [[انسان]] در آن فراهم گردد. | |||
در [[قرآن کریم]] این موجبات و زمینه‌ها در [[آیات]] بسیاری ذکر شده است. [[اطاعت خدا]] و [[رسول]] {{صل}}، [[رضایت خداوند]]، بهشتی شدن، [[شهادت در راه خدا]]، دوری از بدی‌ها، [[صبر]]، [[ترس از خدا]] و [[تقوای الهی]] از جمله موجبات رستگاری انسان هستند: {{متن قرآن|وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا}}<ref>«هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.</ref>. نعمات [[دنیوی]] و [[خیرات]] مادی نیز موجب [[فوز]] و رستگاری خواهد بود، در صورتی که مقدمه برای [[تهذیب]] و کمال نفس باشند <ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۵.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص ۴۴۹-۴۵۰.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۳: | خط ۳۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:رستگاری]] | [[رده:رستگاری]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث رستگاری است. رستگاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: رستگاری در لغت - رستگاری در قرآن - رستگاری در اخلاق اسلامی - رستگاری در معارف دعا و زیارات - رستگاری در معارف و سیره حسینی - رستگاری در معارف و سیره سجادی - رستگاری در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
رستگار شدن و نجات یافتن[۱]، بقا در خیر[۲]. اصل آن "فلح" به معنای فوز و بقا[۳]، نجات از شرور و درک خیر و صلاح[۴].
فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى
[۵].
فلاح در قرآن کریم دو صورت دارد:
- فلاح دنیوی به معنای دستیابی به سعادت‌هایی که حیات طیّبه به آنها تحقق می‌یابد. غنا و عزّت در چنین حیاتی است؛
- فلاح اخروی که در چهار چیز تحقق می‌یابد: بقای بدون فنا، غنای بی‌فقر، عزت بی‌ذلت و علم بدون جهل[۶].
فلاح و رستگاری غایت زندگی بشری است. تقوای الهی، جهاد، صبر، اجتناب از پلیدی‌ها، فعل خیر، توبه، ذکر خدا و اطاعتِ امر الهی در قرآن کریم از عوامل رستگاری و فلاح شمرده شده‌اند.[۷]
فوز
دستیابی و نیل به خیر، نجات از شرّ[۸]، رستگاری و سعادتمندی[۹]. اصل آن به معنای نجات[۱۰] و وصول به خیر و نعمت[۱۱]: وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا[۱۲].
از اهداف غایی جامعه انسانی، رستگاری و سعادتمندی همه انسان‌هاست. جامعه‌ای الهی و در جهت اهداف الهی است که موجبات و زمینه رستگاری انسان در آن فراهم گردد.
در قرآن کریم این موجبات و زمینه‌ها در آیات بسیاری ذکر شده است. اطاعت خدا و رسول (ص)، رضایت خداوند، بهشتی شدن، شهادت در راه خدا، دوری از بدی‌ها، صبر، ترس از خدا و تقوای الهی از جمله موجبات رستگاری انسان هستند: وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا[۱۳]. نعمات دنیوی و خیرات مادی نیز موجب فوز و رستگاری خواهد بود، در صورتی که مقدمه برای تهذیب و کمال نفس باشند [۱۴].[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۵۴۷.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۲۳۳.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۵۰.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۱۳۳.
- ↑ «پس در تدبیرهایتان هم‌داستان شوید سپس در یک صف در آیید که امروز هر کس برتری یابد رستگار است» سوره طه، آیه ۶۴.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۴۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۴۸-۴۴۹.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۷، ص۳۸۹.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۱۸۹.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۵۹.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۵.
- ↑ «تا کردارهایتان را شایسته گرداند و گناهانتان را بیامرزد و هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.
- ↑ «هر که از خداوند و فرستاده او فرمان برد بی‌گمان به رستگاری سترگی رسیده است» سوره احزاب، آیه ۷۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۵.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص ۴۴۹-۴۵۰.