حسن بن محبوب سراد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' هـ ' به 'ه ') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[حسن بن محبوب سراد در تاریخ اسلامی]] - [[حسن بن محبوب سراد در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
== | == آشنایی اجمالی == | ||
حسن بن محبوب سراد | [[ابوعلی حسن بن محبوب بن وهب بن جعفر بن وهب سراد بجلی کوفی]]، [[لقب]] [[زرّاد]] به معنای «زره‌ساز» است که [[حرفه]] جد او وهب بوده و [[امام رضا]] {{ع}} حسن را سراد نامید. جد اعلایش وهب از [[مردمان]] [[هند]] و از بردگان [[جریر بن عبدالله بجلی]] بود که از [[امام علی]] {{ع}}درخواست خرید خود را کرد، ولی جریر چون به این کار [[تمایل]] نداشت، او را [[آزاد]] کرد و وهب پس از [[آزادی]] به خدمت [[امام]] درآمد،<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۵۸۴.</ref> از همین روست که اینان بجلی خوانده می‌‌شوند. | ||
گزارش دقیقی از ولادت ابوعلی نداریم، ولی از آنجا که در سن ۷۵ سالگی [[وفات]] یافته، <ref>خلاصة الاقوال، ص ۳۷.</ref> پس باید در حدود ۱۵۰ه زاده شده باشد. [[ابن محبوب]] در [[شهر کوفه]] می‌‌زیسته<ref> الاعلام، ج2، ص ۲۱۲.</ref> و پس از طی دوره‌ای، به [[علم آموزی]] روی آورد. پدرش محبوب برای [[تشویق]] فرزند در مقابل هر روایتی که از [[علی بن رئاب]] می‌‌نوشت، یک درهم می‌‌داد.<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۵۸۴.</ref> | |||
[[حسن سرّاد]] از [[شاگردان]] و [[یاران]] [[امام کاظم]]، [[امام رضا]]<ref>رجال الطوسی، ص ۳۴۷ و ۳۷۲.</ref> و [[امام جواد]] {{ع}} به شمار می‌‌رود<ref>الفهرست (الندیم)، ص ۲۷۶.</ref> و از این بزرگواران و نیز شصت تن از [[شاگردان امام صادق]] {{ع}}<ref>معجم رجال الحدیث، ج5، ص ۹۱.</ref> و افرادی چون [[ابوحمزه ثمالی]]، [[جعفر بن سالم]]، [[حنان بن سدیر]]، [[صالح بن زراره]] و [[عبادة بن صهیب]] [[روایت]] دارد.<ref>لسان المیزان، ج2، ص ۲۴۸.</ref> [[محدثان]] بزرگی مانند [[محمد بن ابی عمیر]]، [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی]]، [[معاویه بن حکیم]]، [[یونس بن علی عطار]] و [[هیثم بن ابی مسروق]] از او روایت کرده‌اند. | |||
ابوعلی از [[راویان]] و محدثان بلند پایه و مورد [[وثوق]] [[شیعه]] و از فقهای [[اصحاب]] [[ائمه معصومین]] {{ع}} و از [[ارکان اربعه]] عصر خود و از [[اصحاب اجماع]] به شمار آمده است.<ref>الفهرست (طوسی)، ص ۴۷.</ref> سرّاد سرانجام در سال ۲۲۴ه درگذشت.<ref>خلاصة الاقوال، ص ۳۷.</ref> جای بسی [[شگفتی]] است با اینکه ابن محبوب [[راوی]] بسیاری از آثار [[عالمان شیعه]] بوده و [[نجاشی]] به این مناسبت بارها از او یاد کرده، اما از شرح حال خود وی [[غفلت]] ورزیده است. | |||
ابوعلی آثار و تألیفات متعددی دارد که عبارت‌اند از: التفسیر، الحدود، النکاح، الفرائض، الدیات <ref>الفهرست (الندیم)، ص ۲۷۶.</ref> معرفة رواة الاخبار<ref> معالم العلماء، ص ۳۳.</ref> طبقات الرجال، علل الاحادیث، فضائل الاعمال، فضائل القرآن، الاحتجاج، المصالح، الارضین الازاهیر، الاسباب، الاشکال، الافانین، اللانبیاء، احادیث الجن و الانس، اخص الاعمال، تعبیر الرؤیا، التحذیر، جداول الحکمه، الاوامر، الاوائل، البزائر، البلدان، التاریخ، المصالح، المحبوبات، المحاسن، معانی الحدیث و التحریف، الحیرة و الصفوه، الحیوان و الاجناس، التخویف، الروایه، الریاضه، السماء صوم، الایام، المکروهات، العتق، الترهیب، الفروق، القرائن، الکعبه، اللطائف، المآثر، ما خاطب الله به خلقه الجمل<ref>هدیة العارفین، ج1، ص ۲۶۶.</ref> المراج، الطلاق، النوادر (هزار ورقه) و المشیخه<ref>الفهرست (طوسی)، ص۴۷.</ref> که در اصول [[شیعه]] نوشته شده و مشهورتر از کتاب [[مزنی]] و امثال آن است. این کتاب بیش از صد سال پیش از [[غیبت کبری]] نگاشته شده و برخی از [[اخبار]] [[غیبت]] را در بر دارد.<ref>اعلام الوری، ج2، ص ۲۵۸.</ref> [[ابوسلیمان داود بن کوره قمی]]، از اساتید [[کلینی]] کتاب المشیخه را بر اساس [[کتب فقهی]] به صورت باب باب در آورده و [[شهید ثانی]] حدود هزار [[حدیث]] از آن را [[گزینش]] کرده است<ref>الذریعه، ج3، ص ۳۲۷ و ج21، ص۶۹.</ref> که نشان می‌‌دهد این اثر گران‌قدر تا سده دهم وجود داشته است.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۲۵۹.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[تفسیر حسن بن یعقوب]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۶: | خط ۲۳: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب امام رضا]] | [[رده:اصحاب امام رضا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۱۵
حسن بن محبوب سراد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حسن بن محبوب سراد در تاریخ اسلامی - حسن بن محبوب سراد در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ابوعلی حسن بن محبوب بن وهب بن جعفر بن وهب سراد بجلی کوفی، لقب زرّاد به معنای «زره‌ساز» است که حرفه جد او وهب بوده و امام رضا (ع) حسن را سراد نامید. جد اعلایش وهب از مردمان هند و از بردگان جریر بن عبدالله بجلی بود که از امام علی (ع)درخواست خرید خود را کرد، ولی جریر چون به این کار تمایل نداشت، او را آزاد کرد و وهب پس از آزادی به خدمت امام درآمد،[۱] از همین روست که اینان بجلی خوانده می‌‌شوند.
گزارش دقیقی از ولادت ابوعلی نداریم، ولی از آنجا که در سن ۷۵ سالگی وفات یافته، [۲] پس باید در حدود ۱۵۰ه زاده شده باشد. ابن محبوب در شهر کوفه می‌‌زیسته[۳] و پس از طی دوره‌ای، به علم آموزی روی آورد. پدرش محبوب برای تشویق فرزند در مقابل هر روایتی که از علی بن رئاب می‌‌نوشت، یک درهم می‌‌داد.[۴]
حسن سرّاد از شاگردان و یاران امام کاظم، امام رضا[۵] و امام جواد (ع) به شمار می‌‌رود[۶] و از این بزرگواران و نیز شصت تن از شاگردان امام صادق (ع)[۷] و افرادی چون ابوحمزه ثمالی، جعفر بن سالم، حنان بن سدیر، صالح بن زراره و عبادة بن صهیب روایت دارد.[۸] محدثان بزرگی مانند محمد بن ابی عمیر، احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی، معاویه بن حکیم، یونس بن علی عطار و هیثم بن ابی مسروق از او روایت کرده‌اند.
ابوعلی از راویان و محدثان بلند پایه و مورد وثوق شیعه و از فقهای اصحاب ائمه معصومین (ع) و از ارکان اربعه عصر خود و از اصحاب اجماع به شمار آمده است.[۹] سرّاد سرانجام در سال ۲۲۴ه درگذشت.[۱۰] جای بسی شگفتی است با اینکه ابن محبوب راوی بسیاری از آثار عالمان شیعه بوده و نجاشی به این مناسبت بارها از او یاد کرده، اما از شرح حال خود وی غفلت ورزیده است.
ابوعلی آثار و تألیفات متعددی دارد که عبارت‌اند از: التفسیر، الحدود، النکاح، الفرائض، الدیات [۱۱] معرفة رواة الاخبار[۱۲] طبقات الرجال، علل الاحادیث، فضائل الاعمال، فضائل القرآن، الاحتجاج، المصالح، الارضین الازاهیر، الاسباب، الاشکال، الافانین، اللانبیاء، احادیث الجن و الانس، اخص الاعمال، تعبیر الرؤیا، التحذیر، جداول الحکمه، الاوامر، الاوائل، البزائر، البلدان، التاریخ، المصالح، المحبوبات، المحاسن، معانی الحدیث و التحریف، الحیرة و الصفوه، الحیوان و الاجناس، التخویف، الروایه، الریاضه، السماء صوم، الایام، المکروهات، العتق، الترهیب، الفروق، القرائن، الکعبه، اللطائف، المآثر، ما خاطب الله به خلقه الجمل[۱۳] المراج، الطلاق، النوادر (هزار ورقه) و المشیخه[۱۴] که در اصول شیعه نوشته شده و مشهورتر از کتاب مزنی و امثال آن است. این کتاب بیش از صد سال پیش از غیبت کبری نگاشته شده و برخی از اخبار غیبت را در بر دارد.[۱۵] ابوسلیمان داود بن کوره قمی، از اساتید کلینی کتاب المشیخه را بر اساس کتب فقهی به صورت باب باب در آورده و شهید ثانی حدود هزار حدیث از آن را گزینش کرده است[۱۶] که نشان می‌‌دهد این اثر گران‌قدر تا سده دهم وجود داشته است.[۱۷]
جستارهای وابسته
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ اختیار معرفة الرجال، ص ۵۸۴.
- ↑ خلاصة الاقوال، ص ۳۷.
- ↑ الاعلام، ج2، ص ۲۱۲.
- ↑ اختیار معرفة الرجال، ص ۵۸۴.
- ↑ رجال الطوسی، ص ۳۴۷ و ۳۷۲.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص ۲۷۶.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج5، ص ۹۱.
- ↑ لسان المیزان، ج2، ص ۲۴۸.
- ↑ الفهرست (طوسی)، ص ۴۷.
- ↑ خلاصة الاقوال، ص ۳۷.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص ۲۷۶.
- ↑ معالم العلماء، ص ۳۳.
- ↑ هدیة العارفین، ج1، ص ۲۶۶.
- ↑ الفهرست (طوسی)، ص۴۷.
- ↑ اعلام الوری، ج2، ص ۲۵۸.
- ↑ الذریعه، ج3، ص ۳۲۷ و ج21، ص۶۹.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۲۵۹.