اهل حل و عقد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = خلافت | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[اهل حل و عقد در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
برخلاف [[شیعه]] که معتقدند [[امام]] و [[خلیفه]] [[پیامبر]] براساس [[نصّ]] و از سوی [[خدا]] و [[پیامبر]] [[منصوب]] و مشخّص می‌شود، [[اهل سنت]] در مسألۀ [[انتخاب خلیفه]] به‌نظر اهل حل و عقد تکیه می‌کنند، یعنی آنان که در [[جامعه]] مورد [[اعتماد]] و توجّه مردم‌اند و امور را می‌بندند و می‌گشایند. می‌گویند: علمایی که تصمیم‌گیرندگان امورند، اگر بر امری [[اتفاق نظر]] کنند، از جمله در مسألۀ [[خلافت]]، کافی است. آنان چون [[اجماع]] را یکی از راه‌های [[اثبات]] [[مشروعیّت]] [[خلافت]] می‌دانند و در مسألۀ [[انتخاب]] [[ابوبکر]]، [[اجماع]] [[مردم]] هم نبود، ناچار [[اجتماع]] [[اهل حلّ و عقد]] و چهره‌های نافذ و مؤثّر را کافی دانستند، هرچند شمار آنان اندک باشد. حتی برخی از علمای [[اهل سنت]]، [[بیعت]] یک یا دو نفر را با [[امام]] و [[خلیفه]] کافی می‌دانند و می‌گویند لازم نیست همه با او [[بیعت]] کنند.<ref>شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۴۷۹(به نقل از شرح صحیح ترمذی ۱۳/۲۲۹)</ref> هرچند ممکن است در برخی امور [[مردم]]، به نظر کارشناسان و خبرگان مراجعه شود و نظر [[اهل حلّ و عقد]] و معتمدین محلّ ملاک قرار بگیرد، امّا نه در مسائلی که [[خدا]] و [[رسول]] در آنها نظر و [[دستور]] خاصّ و صریح دارند. [[امامت]] نیز از این امور است و مراجعه به آراء اهل حل و عقد در [[خلافت]] و [[امامت]]، نوعی [[اجتهاد در مقابل نصّ]] است..<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۳.</ref> | |||
==[[اجماع اهل حل و عقد]]== | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
{{حکومت}} | {{حکومت}} | ||
[[رده: | [[رده:خلافت]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خلافت است. اهل حل و عقد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اهل حل و عقد در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
برخلاف شیعه که معتقدند امام و خلیفه پیامبر براساس نصّ و از سوی خدا و پیامبر منصوب و مشخّص می‌شود، اهل سنت در مسألۀ انتخاب خلیفه به‌نظر اهل حل و عقد تکیه می‌کنند، یعنی آنان که در جامعه مورد اعتماد و توجّه مردم‌اند و امور را می‌بندند و می‌گشایند. می‌گویند: علمایی که تصمیم‌گیرندگان امورند، اگر بر امری اتفاق نظر کنند، از جمله در مسألۀ خلافت، کافی است. آنان چون اجماع را یکی از راه‌های اثبات مشروعیّت خلافت می‌دانند و در مسألۀ انتخاب ابوبکر، اجماع مردم هم نبود، ناچار اجتماع اهل حلّ و عقد و چهره‌های نافذ و مؤثّر را کافی دانستند، هرچند شمار آنان اندک باشد. حتی برخی از علمای اهل سنت، بیعت یک یا دو نفر را با امام و خلیفه کافی می‌دانند و می‌گویند لازم نیست همه با او بیعت کنند.[۱] هرچند ممکن است در برخی امور مردم، به نظر کارشناسان و خبرگان مراجعه شود و نظر اهل حلّ و عقد و معتمدین محلّ ملاک قرار بگیرد، امّا نه در مسائلی که خدا و رسول در آنها نظر و دستور خاصّ و صریح دارند. امامت نیز از این امور است و مراجعه به آراء اهل حل و عقد در خلافت و امامت، نوعی اجتهاد در مقابل نصّ است..[۲]
اجماع اهل حل و عقد
منابع
پانویس
- ↑ شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۴۷۹(به نقل از شرح صحیح ترمذی ۱۳/۲۲۹)
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۱۳.