سعید بن علاقه هاشمی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == ==' به '==') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = سعید بن علاقه هاشمی | مداخل مرتبط = [[سعید بن علاقه هاشمی در تاریخ اسلامی]] - [[سعید بن علاقه هاشمی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = سعید بن علاقه هاشمی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر نمادین جنگ صفین | |||
| نام کامل = سعید بن علاقه هاشمی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = [[ابوفاخته]] | |||
| لقب = [[هاشمی]] | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌هاشم]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = [[ثویر بن ابی‌فاخته]] | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = | |||
| تاریخ درگذشت = [[۱۲۰ هجری]] | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[پیامبر خاتم]] | [[امام علی]] | [[امام سجاد]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = {{فهرست جعبه افقی| [[جنگ جمل]] | [[جنگ صفین]] }} | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
سعید بن علاقه هاشمی ([[مولی]] [[ام هانی]]) از [[اصحاب امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود و در و جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] و [[نهروان]] [[حضرت]] را [[یاری]] کرد و از آن [[حضرت]]، و [[أم هانی]] و [[عایشه]] و [[ابن مسعود]] و دیگر [[اصحاب]] [[نقل حدیث]] کرده است: او [[غلام]] [[آزاد]] شده [[أم هانی]] از [[بنی هاشم]] است لذا به [[هاشمی]] [[لقب]] یافت. و بیشتر به کنیه‌اش [[ابوفاخته]] معروف است<ref>اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱، و ر. ک: اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹؛ الاصابه، ج۷، ص۳۲۵ و تهذیب التهذیب، ج۳، م ۳۶۰.</ref>. | |||
در اینکه [[سعید بن علاقه]] جزو [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} بوده یا نه، [[اختلاف]] است، و بیشتر مؤرخان نظر بر این دارند که او از [[تابعین]] معروف و مورد [[وثوق]] است و حتی نزد [[اهل سنت]] مورد [[اعتماد]] می‌باشد<ref>اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹ و الاصابه، ج۷، ص۳۲۵.</ref>. | |||
[[ابن اثیر]] از سعید ([[ابوفاخته]]) روایتی از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} از [[مهمانی]] [[رسول خدا]] و [[نقل]] می‌کند بدین شرح که گفت: [[امیرمؤمنان]] فرمود: «زمانی [[رسول خدا]] {{صل}} به [[زیارت]] ما آمد و [[شب]] در آنجا خوابید، [[حسن]] و [[حسین]] نیز [[خواب]] بودند، بعد از ساعتی [[حسن]] [[تشنه]] شد و [[طلب]] آب کرد، [[پیامبر]] {{صل}} برخاست و از مشکی که برای ما بود، کمی آب در ظرف کرد که به [[حسن]] بنوشاند، اما در همان حال که آب را برای [[حسن]] می‌برد، [[حسین]] تقاضای آب کرد، ولی [[پیامبر]] {{صل}} ابتدا به [[حسن]] آب را نوشاند. سؤال شد: گویا [[حسن]] نزد شما محبوب‌تر است؟ [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: نه، لکن او اول تقاضای آب کرد، بنابراین به او نوشاندم. | |||
سپس [[رسول خدا]] {{صل}} رو به [[حضرت زهرا]] {{ع}} کرد و فرمود: ای [[فاطمه]]! من و تو این دو فرزندت ([[حسن]] و [[حسین]] {{ع}}) و این (آقا) که اینجا خوابیده یعنی [[علی]] {{ع}} همه ما پنج نفر در [[روز قیامت]] در یک مکان واحد خواهیم بود».<ref>اسدالغابه، ج۵، ص۲۶۹ و ر. ک: الاصبه، ج۷، ص۳۲۵.</ref> | |||
این [[حدیث]] به این نکته [[اخلاقی]] و [[اجتماعی]] اشاره دارد: کسی که تقاضای حاجتی دارد اگر نفر دوم نیز همان [[حاجت]] را بخواهد [[حق]] تقدم با نفر اول است، هرچند نفر دوم مستحق‌تر باشد و چنان‌چه در حدریث [[حضرت حسین]] کوچک‌تر از برادرش بود و [[حق]] تقدم در [[نوشیدن آب]] با او بود اما [[پیامبر خدا]] {{صل}} روی همین نکته که اشاره شد [[حضرت حسن]] را مقدم داشت چون او ابتدا تقاضای آب کرد. | |||
به [[نقل]] [[ابن‌شهرآشوب]]، سعید در زمره [[اصحاب امام سجاد]] ([[علی بن الحسین]] {{ع}}) نیز بوده<ref>اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.</ref>و در زمان [[خلافت عبدالملک]] یا [[ولید بن عبدالملک]] در سال ۱۲۰ [[هجری]] [[جهان]] فانی را [[وداع]] گفت<ref>اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱ و تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۶۰.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۶۳۰-۶۳۱.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[ثویر بن ابی‌فاخته]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۱۹: | خط ۶۹: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام علی]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب امام حسن]] | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:بنی‌هاشم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. سعید بن علاقه هاشمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سعید بن علاقه هاشمی در تاریخ اسلامی - سعید بن علاقه هاشمی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط ندارد| سعید بن علاقه هاشمی | |
|---|---|
 تصویر نمادین جنگ صفین | |
| نام کامل | سعید بن علاقه هاشمی |
| جنسیت | مرد |
| کنیه | ابوفاخته |
| لقب | هاشمی |
| از قبیله | بنی‌هاشم |
| پسر | ثویر بن ابی‌فاخته |
| درگذشت | ۱۲۰ هجری |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | |
مقدمه
سعید بن علاقه هاشمی (مولی ام هانی) از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) بود و در و جنگ‌های جمل و صفین و نهروان حضرت را یاری کرد و از آن حضرت، و أم هانی و عایشه و ابن مسعود و دیگر اصحاب نقل حدیث کرده است: او غلام آزاد شده أم هانی از بنی هاشم است لذا به هاشمی لقب یافت. و بیشتر به کنیه‌اش ابوفاخته معروف است[۱]. در اینکه سعید بن علاقه جزو اصحاب پیامبر (ص) بوده یا نه، اختلاف است، و بیشتر مؤرخان نظر بر این دارند که او از تابعین معروف و مورد وثوق است و حتی نزد اهل سنت مورد اعتماد می‌باشد[۲]. ابن اثیر از سعید (ابوفاخته) روایتی از امیرالمؤمنین (ع) از مهمانی رسول خدا و نقل می‌کند بدین شرح که گفت: امیرمؤمنان فرمود: «زمانی رسول خدا (ص) به زیارت ما آمد و شب در آنجا خوابید، حسن و حسین نیز خواب بودند، بعد از ساعتی حسن تشنه شد و طلب آب کرد، پیامبر (ص) برخاست و از مشکی که برای ما بود، کمی آب در ظرف کرد که به حسن بنوشاند، اما در همان حال که آب را برای حسن می‌برد، حسین تقاضای آب کرد، ولی پیامبر (ص) ابتدا به حسن آب را نوشاند. سؤال شد: گویا حسن نزد شما محبوب‌تر است؟ پیامبر (ص) فرمود: نه، لکن او اول تقاضای آب کرد، بنابراین به او نوشاندم.
سپس رسول خدا (ص) رو به حضرت زهرا (ع) کرد و فرمود: ای فاطمه! من و تو این دو فرزندت (حسن و حسین (ع)) و این (آقا) که اینجا خوابیده یعنی علی (ع) همه ما پنج نفر در روز قیامت در یک مکان واحد خواهیم بود».[۳] این حدیث به این نکته اخلاقی و اجتماعی اشاره دارد: کسی که تقاضای حاجتی دارد اگر نفر دوم نیز همان حاجت را بخواهد حق تقدم با نفر اول است، هرچند نفر دوم مستحق‌تر باشد و چنان‌چه در حدریث حضرت حسین کوچک‌تر از برادرش بود و حق تقدم در نوشیدن آب با او بود اما پیامبر خدا (ص) روی همین نکته که اشاره شد حضرت حسن را مقدم داشت چون او ابتدا تقاضای آب کرد. به نقل ابن‌شهرآشوب، سعید در زمره اصحاب امام سجاد (علی بن الحسین (ع)) نیز بوده[۴]و در زمان خلافت عبدالملک یا ولید بن عبدالملک در سال ۱۲۰ هجری جهان فانی را وداع گفت[۵].[۶]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱، و ر. ک: اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹؛ الاصابه، ج۷، ص۳۲۵ و تهذیب التهذیب، ج۳، م ۳۶۰.
- ↑ اسد الغابه، ج۵، ص۲۶۹ و الاصابه، ج۷، ص۳۲۵.
- ↑ اسدالغابه، ج۵، ص۲۶۹ و ر. ک: الاصبه، ج۷، ص۳۲۵.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۲۴۱ و تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۶۰.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۶۳۰-۶۳۱.