باعث: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اسم الهی | عنوان مدخل = بالغ | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} == مقدمه == باعث اسم فاعل از مصدر «بَعْث» (برانگیختن) و در لغت به معنای برانگیزنده است.<ref>مفردات، ص۱۳۲؛ لسان‌العرب، ج ۱، ص۴۳۸، «بعث».</ref> واژه بَعْث ب...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = اسم الهی | | موضوع مرتبط = اسم الهی | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = باعث | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = [[باعث در علوم قرآنی]] | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۱: | ||
در [[قرآن کریم]] صریحاً نیامده؛ اما مشتقات ماده آن ۶۷ بار در [[قرآن]] به کار رفته <ref>المعجم الاحصائی؛، ج ۱، ص۳۸۱.</ref> و بیشتر در موارد [[زنده کردن]] و زنده شدن پس از [[مرگ]]، اعم از [[حیات]] دوباره در [[روز قیامت]] که از آن به [[حشر]] و [[معاد]] تعبیر می‌شود و نیز فرستادن [[انبیا]] به کار رفته است. [[مفسران]] با توجه به موارد استعمال [[بعث]] و مشتقات آن در قرآن کریم معانی متعددی از آن گرفته‌اند که عبارت است از: | در [[قرآن کریم]] صریحاً نیامده؛ اما مشتقات ماده آن ۶۷ بار در [[قرآن]] به کار رفته <ref>المعجم الاحصائی؛، ج ۱، ص۳۸۱.</ref> و بیشتر در موارد [[زنده کردن]] و زنده شدن پس از [[مرگ]]، اعم از [[حیات]] دوباره در [[روز قیامت]] که از آن به [[حشر]] و [[معاد]] تعبیر می‌شود و نیز فرستادن [[انبیا]] به کار رفته است. [[مفسران]] با توجه به موارد استعمال [[بعث]] و مشتقات آن در قرآن کریم معانی متعددی از آن گرفته‌اند که عبارت است از: | ||
#[[الهام]] کردن؛ در ماجرای [[قتل]] [[هابیل]] [[خداوند]] به کلاغی [[الهام]] کرد تا [[زمین]] را بکاود: {{متن قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ}}<ref>«خداوند کلاغی را برانگیخت که زمین را | # [[الهام]] کردن؛ در ماجرای [[قتل]] [[هابیل]] [[خداوند]] به کلاغی [[الهام]] کرد تا [[زمین]] را بکاود: {{متن قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ}}<ref>«خداوند کلاغی را برانگیخت که زمین را می‌کاوید» سوره مائده، آیه ۳۱.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> | ||
#[[جعل]] و قرار دادن؛ در داستان [[طالوت]] خداوند وی را [[زمامدار]] و [[فرمانده سپاه]] قرار داد: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا}}<ref>«خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref> | # [[جعل]] و قرار دادن؛ در داستان [[طالوت]] خداوند وی را [[زمامدار]] و [[فرمانده سپاه]] قرار داد: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا}}<ref>«خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref><ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۱۲؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> | ||
#بیدار کردن از [[خواب]]: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و اوست که شبانگاه (در خواب) روان شما را می‌ستاند و می‌داند که به هنگام روز چه به دست آورده‌اید سپس در همین روز شما را (از خواب) برمی‌انگیزاند تا زمانی نام‌برده سر آید؛ آنگاه بازگشتتان به سوی اوست و سپس شما را از آنچه انجام می‌دهید آگاه می‌سازد» سوره انعام، آیه ۶۰.</ref>؛ یعنی در روز شما را از [[خواب]] بیدار می‌کند.<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> برخی این معنا را گسترش داده و آن را شامل بیدار کردن [[آفریدگان]] از خواب [[برزخ]] و ورود به عرصه [[محشر]] دانسته <ref> شرح الاسماء، ص۳۸۶.</ref> و گفته‌اند: همان‌گونه که [[حیات دنیوی]] در مقایسه با [[حیات برزخی]] [[خواب]] است حیات برزخی نیز در مقایسه با [[حیات اخروی]] و حضور در پیشگاه [[خداوند]] [[قادر]]، خواب است: {{متن قرآن|مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا}}<ref>«چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان | # بیدار کردن از [[خواب]]: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و اوست که شبانگاه (در خواب) روان شما را می‌ستاند و می‌داند که به هنگام روز چه به دست آورده‌اید سپس در همین روز شما را (از خواب) برمی‌انگیزاند تا زمانی نام‌برده سر آید؛ آنگاه بازگشتتان به سوی اوست و سپس شما را از آنچه انجام می‌دهید آگاه می‌سازد» سوره انعام، آیه ۶۰.</ref>؛ یعنی در روز شما را از [[خواب]] بیدار می‌کند.<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> برخی این معنا را گسترش داده و آن را شامل بیدار کردن [[آفریدگان]] از خواب [[برزخ]] و ورود به عرصه [[محشر]] دانسته <ref> شرح الاسماء، ص۳۸۶.</ref> و گفته‌اند: همان‌گونه که [[حیات دنیوی]] در مقایسه با [[حیات برزخی]] [[خواب]] است حیات برزخی نیز در مقایسه با [[حیات اخروی]] و حضور در پیشگاه [[خداوند]] [[قادر]]، خواب است: {{متن قرآن|مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا}}<ref>«چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟» سوره یس، آیه ۵۲.</ref><ref> شرح الاسماء، ص۱۸۳.</ref> | ||
#مسلط کردن: {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمی‌انگیزیم که درون خانه‌ها را جست و جو می‌کنند و (این) وعده‌ای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref> | # مسلط کردن: {{متن قرآن|فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا}}<ref>«و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمی‌انگیزیم که درون خانه‌ها را جست و جو می‌کنند و (این) وعده‌ای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴.</ref> | ||
#فرستادن [[انبیا]] و [[رسل]]: {{متن قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ}}<ref>«پس خداوند پیامبران را مژده‌آور و بیم‌دهنده | # فرستادن [[انبیا]] و [[رسل]]: {{متن قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ}}<ref>«پس خداوند پیامبران را مژده‌آور و بیم‌دهنده برانگیخت» سوره بقره، آیه ۲۱۳.</ref> و نیز {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref><ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref> | ||
#زنده گردانیدن پس از [[مرگ]]، اعم از اینکه در [[دنیا]] و به معنای [[رجعت]]: {{متن قرآن|ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ}}<ref>«پس مرگتان شما را برانگیختیم» سوره بقره، آیه ۵۶.</ref> | # زنده گردانیدن پس از [[مرگ]]، اعم از اینکه در [[دنیا]] و به معنای [[رجعت]]: {{متن قرآن|ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ}}<ref>«پس مرگتان شما را برانگیختیم» سوره بقره، آیه ۵۶.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۴۱؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.</ref> یا [[زنده کردن]] در [[قیامت]] و [[حشر]] باشد: {{متن قرآن|ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ}}<ref>«آنگاه به یقین شما در روز رستخیز برانگیخته خواهید شد» سوره مؤمنون، آیه ۱۶.</ref> | ||
#بیرون آوردن از [[قبر]]: {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ}}<ref>«خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.</ref> و {{متن قرآن|قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ}}<ref>«می‌گویند: وای بر ما چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟ این همان است که (خداوند) بخشنده وعده کرده است و پیامبران درست گفته‌اند» سوره یس، آیه ۵۲.</ref> | # بیرون آوردن از [[قبر]]: {{متن قرآن|أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ}}<ref>«خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.</ref> و {{متن قرآن|قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ}}<ref>«می‌گویند: وای بر ما چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟ این همان است که (خداوند) بخشنده وعده کرده است و پیامبران درست گفته‌اند» سوره یس، آیه ۵۲.</ref><ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۵؛ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج۱، ص۲۶۶.</ref> | ||
برخی از شارحان [[اسمای الهی]] نیز برای باعث معانی گوناگونی ذکر کرده‌اند که مانند معانی گذشته لازمه معنای اصلی باعث است؛ از جمله: [[نگهدارنده]] [[بنده]] در هنگام [[سقوط]] و [[دستگیری]] کردن از وی،<ref>الاسماء والصفات، ج ۱، ص۱۴۹.</ref> [[پناه]] دهنده [[بندگان]] در هنگام عجز و [[ناتوانی]] و قبول کننده [[توبه]] بعد از [[گناه]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref> وادار کننده [[بندگان]] به کارهای سترگ و [[ارزشمند]] و بازدارنده از وسوسه‌های [[شیطانی]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[انسان‌ها]] به [[طاعت]] و [[فرمانبرداری]] <ref> الاسنی فی شرح الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۴۷۶.</ref> و [[پاک]] کردن دل‌هایشان از [[هوا و هوس]] و مبرا کردن اعمالشان از پلشتی و دنس،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[اراده‌ها]] برای دستیابی به [[مقام]] [[توحید]] <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> و آشکار کننده آنچه در [[عالم غیب]] است <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref> | برخی از شارحان [[اسمای الهی]] نیز برای باعث معانی گوناگونی ذکر کرده‌اند که مانند معانی گذشته لازمه معنای اصلی باعث است؛ از جمله: [[نگهدارنده]] [[بنده]] در هنگام [[سقوط]] و [[دستگیری]] کردن از وی،<ref>الاسماء والصفات، ج ۱، ص۱۴۹.</ref> [[پناه]] دهنده [[بندگان]] در هنگام عجز و [[ناتوانی]] و قبول کننده [[توبه]] بعد از [[گناه]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref> وادار کننده [[بندگان]] به کارهای سترگ و [[ارزشمند]] و بازدارنده از وسوسه‌های [[شیطانی]]،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[انسان‌ها]] به [[طاعت]] و [[فرمانبرداری]] <ref> الاسنی فی شرح الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۴۷۶.</ref> و [[پاک]] کردن دل‌هایشان از [[هوا و هوس]] و مبرا کردن اعمالشان از پلشتی و دنس،<ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> برانگیزاننده [[اراده‌ها]] برای دستیابی به [[مقام]] [[توحید]] <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.</ref> و آشکار کننده آنچه در [[عالم غیب]] است <ref>موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.</ref><ref>[[ابوطالب طالبی دارابی|طالبی دارابی، ابوطالب]]، [[باعث - طالبی دارابی (مقاله)|مقاله «باعث»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۵، ص ۲۹۱-۲۹۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:000056.jpg|22px]] [[ | # [[پرونده:000056.jpg|22px]] [[ابوطالب طالبی دارابی|طالبی دارابی، ابوطالب]]، [[باعث - طالبی دارابی (مقاله)|مقاله «باعث»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اسماء و صفات الهی]] | [[رده:اسماء و صفات الهی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۴۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اسم الهی است. باعث از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: باعث در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
باعث اسم فاعل از مصدر «بَعْث» (برانگیختن) و در لغت به معنای برانگیزنده است.[۱] واژه بَعْث به حسب موارد استعمال و به اعتبار متعلَّق آن در معانی توجیه (گرداندن)، ارسال (فرستادن)، اهباب (وزاندن)، ایصال (رساندن)[۲] و مانند آن همچون تنبیه (بیدار ساختن)[۳] به کار رفته است.
باعث در حقیقت به معنای ایجاد کننده انگیزه در موجود و خارج کننده آن از حالت تساوی و مایل ساختن آن به سَمْتی خاص است، گرچه معنای مذکور با توجه به اختلاف موارد استعمال مستلزم معانی گوناگونی است. واژه باعث که براساس روایات از اسمای حسنای الهی است [۴]
در قرآن کریم صریحاً نیامده؛ اما مشتقات ماده آن ۶۷ بار در قرآن به کار رفته [۵] و بیشتر در موارد زنده کردن و زنده شدن پس از مرگ، اعم از حیات دوباره در روز قیامت که از آن به حشر و معاد تعبیر می‌شود و نیز فرستادن انبیا به کار رفته است. مفسران با توجه به موارد استعمال بعث و مشتقات آن در قرآن کریم معانی متعددی از آن گرفته‌اند که عبارت است از:
- الهام کردن؛ در ماجرای قتل هابیل خداوند به کلاغی الهام کرد تا زمین را بکاود: ﴿فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ﴾[۶][۷]
- جعل و قرار دادن؛ در داستان طالوت خداوند وی را زمامدار و فرمانده سپاه قرار داد: ﴿إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا﴾[۸][۹]
- بیدار کردن از خواب: ﴿وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۱۰]؛ یعنی در روز شما را از خواب بیدار می‌کند.[۱۱] برخی این معنا را گسترش داده و آن را شامل بیدار کردن آفریدگان از خواب برزخ و ورود به عرصه محشر دانسته [۱۲] و گفته‌اند: همان‌گونه که حیات دنیوی در مقایسه با حیات برزخی خواب است حیات برزخی نیز در مقایسه با حیات اخروی و حضور در پیشگاه خداوند قادر، خواب است: ﴿مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا﴾[۱۳][۱۴]
- مسلط کردن: ﴿فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولَاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلَالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَفْعُولًا﴾[۱۵][۱۶]
- فرستادن انبیا و رسل: ﴿فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ﴾[۱۷] و نیز ﴿وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ﴾[۱۸][۱۹]
- زنده گردانیدن پس از مرگ، اعم از اینکه در دنیا و به معنای رجعت: ﴿ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ﴾[۲۰][۲۱] یا زنده کردن در قیامت و حشر باشد: ﴿ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ﴾[۲۲]
- بیرون آوردن از قبر: ﴿أَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ﴾[۲۳] و ﴿قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ﴾[۲۴][۲۵]
برخی از شارحان اسمای الهی نیز برای باعث معانی گوناگونی ذکر کرده‌اند که مانند معانی گذشته لازمه معنای اصلی باعث است؛ از جمله: نگهدارنده بنده در هنگام سقوط و دستگیری کردن از وی،[۲۶] پناه دهنده بندگان در هنگام عجز و ناتوانی و قبول کننده توبه بعد از گناه،[۲۷] وادار کننده بندگان به کارهای سترگ و ارزشمند و بازدارنده از وسوسه‌های شیطانی،[۲۸] برانگیزاننده انسان‌ها به طاعت و فرمانبرداری [۲۹] و پاک کردن دل‌هایشان از هوا و هوس و مبرا کردن اعمالشان از پلشتی و دنس،[۳۰] برانگیزاننده اراده‌ها برای دستیابی به مقام توحید [۳۱] و آشکار کننده آنچه در عالم غیب است [۳۲][۳۳]
منابع
پانویس
- ↑ مفردات، ص۱۳۲؛ لسان‌العرب، ج ۱، ص۴۳۸، «بعث».
- ↑ التحقیق، ج ۱ - ۲، ص۲۹۵، «بعث».
- ↑ ترتیب العین، ص۱۷۴، «بعث».
- ↑ الکافی، ج۱، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، ج ۴، ص۲۱۰.
- ↑ المعجم الاحصائی؛، ج ۱، ص۳۸۱.
- ↑ «خداوند کلاغی را برانگیخت که زمین را می‌کاوید» سوره مائده، آیه ۳۱.
- ↑ بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.
- ↑ «خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.
- ↑ مجمع البیان، ج ۲، ص۶۱۲؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.
- ↑ «و اوست که شبانگاه (در خواب) روان شما را می‌ستاند و می‌داند که به هنگام روز چه به دست آورده‌اید سپس در همین روز شما را (از خواب) برمی‌انگیزاند تا زمانی نام‌برده سر آید؛ آنگاه بازگشتتان به سوی اوست و سپس شما را از آنچه انجام می‌دهید آگاه می‌سازد» سوره انعام، آیه ۶۰.
- ↑ بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.
- ↑ شرح الاسماء، ص۳۸۶.
- ↑ «چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟» سوره یس، آیه ۵۲.
- ↑ شرح الاسماء، ص۱۸۳.
- ↑ «و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمی‌انگیزیم که درون خانه‌ها را جست و جو می‌کنند و (این) وعده‌ای انجام یافتنی است» سوره اسراء، آیه ۵.
- ↑ بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴.
- ↑ «پس خداوند پیامبران را مژده‌آور و بیم‌دهنده برانگیخت» سوره بقره، آیه ۲۱۳.
- ↑ «و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید آنگاه برخی از آنان را خداوند راهنمایی کرد و بر برخی دیگر گمراهی سزاوار گشت پس، در زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است» سوره نحل، آیه ۳۶.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.
- ↑ «پس مرگتان شما را برانگیختیم» سوره بقره، آیه ۵۶.
- ↑ بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۴؛ مجمع البیان، ج ۱، ص۲۴۱؛ روض الجنان، ج ۱، ص۲۹۷.
- ↑ «آنگاه به یقین شما در روز رستخیز برانگیخته خواهید شد» سوره مؤمنون، آیه ۱۶.
- ↑ «خداوند آن کسان را که در گورند برمی‌انگیزد» سوره حج، آیه ۷.
- ↑ «می‌گویند: وای بر ما چه کسی ما را از خوابگاه‌هامان برانگیخت؟ این همان است که (خداوند) بخشنده وعده کرده است و پیامبران درست گفته‌اند» سوره یس، آیه ۵۲.
- ↑ بصائر ذوی التمییز، ج ۲، ص۲۱۵؛ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج۱، ص۲۶۶.
- ↑ الاسماء والصفات، ج ۱، ص۱۴۹.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.
- ↑ الاسنی فی شرح الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۴۷۶.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۶.
- ↑ موسوعة له الاسماء الحسنی، ج ۱، ص۲۶۵.
- ↑ طالبی دارابی، ابوطالب، مقاله «باعث»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۵، ص ۲۹۱-۲۹۳.