ابوالعشراء دارمی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده:صحابه پیامبر' به 'رده:اصحاب پیامبر') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوالعشراء دارمی | مداخل مرتبط = [[ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال]] - [[ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوالعشراء دارمی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره | |||
| نام کامل = ابوالعشراء دارمی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[بنی‌تمیم]] | |||
| از تیره = [[دارم]] | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[بصره]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از تیره دارم از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفته‌اند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند<ref>ر.ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش | از [[تیره دارم]] از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفته‌اند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند<ref>ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش «ابوالعشراء» [[شهرت]] دارد<ref>ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.</ref>. | ||
در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن | در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.</ref>، در شمار اصحابی آورده‌اند که در [[بصره]] سکونت گزیدند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.</ref>. وی را [[بادیه نشینی]]<ref>مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.</ref> دانسته‌اند که در جفره<ref>مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.</ref> یا حفره<ref>مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.</ref> یا [[جفر]]<ref>ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.</ref> یا حفر در راه بصره<ref>که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.</ref> ساکن شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.</ref>. برخی منابع، صحابی بودن او را [[نادرست]] دانسته<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، بر [[تابعی]] بودنش تأکید کرده‌اند<ref>ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.</ref>. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش [[حدیث]] نقل کرده‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانسته‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref> و برخی در [[نقل حدیث]] او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، [[تردید]] کرده‌اند<ref>بخاری، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.</ref> می‌گوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها [[حماد بن سلمه]] از او [[روایت]] نقل کرده است. با این همه، [[حدیثی]] که او از پدرش درباره کیفیت [[ذبح]] شتر برای [[زکات]] نقل کرده، شهرت دارد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.</ref> و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کرده‌اند<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. البته به گفته ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، هنگامی که از [[احمد بن حنبل]] درباره این [[حدیث]] پرسیدند، گفت: از نظر من [[اشتباه]] است و من جز هنگام [[ضرورت]] بدان اعتنا نمی‌کنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمی‌شناسم. با این حال گفته‌اند از او ده حدیث<ref>ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>. [[ابن حزم]]<ref>اسماء الصحابه، ص۳۳۹.</ref> وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه [[حدیثی]] دیگر از وی، [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[پدر]] او در حال [[بیماری]] وارد شد و آب دهان [[مبارک]] را بر او مالید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[بنی‌تمیم]] (قبیله) | |||
* [[دارم]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله | # [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۶: | خط ۶۸: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب پیامبر]] | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
[[رده:بنی‌تمیم]] | |||
[[رده:دارم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوالعشراء دارمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال - ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوالعشراء دارمی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از بصره | |
| نام کامل | ابوالعشراء دارمی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌تمیم |
| از تیره | دارم |
| محل زندگی | بصره |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
از تیره دارم از بنی تمیم از مضر بن نزار بن معد بن عدنان[۱]اختلاف در نام او و پدر و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر اسامة بن مالک آورده‌اند[۲]، اما عطارد بن برز[۳]، یسار بن بلز[۴]، سیار بن بلز[۵]، عامر بن اسامه[۶]، عبدالله بن اسامه[۷]، بَرز[۸]، یسار یا سنان بن برز یا بلز، بلال بن یسار[۹]، یسار بن بکر[۱۰]، عطارد بن بلز[۱۱]، عطارد بن برز[۱۲]، هلال بن یسار[۱۳] و عطارد بن مِجلَز[۱۴] نیز گفته‌اند. نام پدرش را عُطارد بن بَرز یا بَرَز[۱۵]، بَلز، رزن [۱۶]، عطارد بن بدر[۱۷]، بُرز[۱۸]، عطارد بن بَرَز، برز یا بلز بن قِهطِم[۱۹]، عطارد بن بدر[۲۰]، عطارد بن برذ، سیار بن بِلزَق[۲۱]، مالک بن قِهطِم[۲۲]، مالک بن قحطم[۲۳]، اسامة بن مالک[۲۴]، یسار بن بکر[۲۵] و سیار بن بلز[۲۶] آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند[۲۷]. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال اشتباه وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به غایت دشوار است. به هر حال از نظر ابن حجر[۲۸]، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد اهل حدیث به اسامه معروف است[۲۹]. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش «ابوالعشراء» شهرت دارد[۳۰].
در صحابی بودن ابوالعشراء اختلاف است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از صحابه دانسته[۳۱]، در شمار اصحابی آورده‌اند که در بصره سکونت گزیدند[۳۲]. وی را بادیه نشینی[۳۳] دانسته‌اند که در جفره[۳۴] یا حفره[۳۵] یا جفر[۳۶] یا حفر در راه بصره[۳۷] ساکن شد[۳۸]. برخی منابع، صحابی بودن او را نادرست دانسته[۳۹]، بر تابعی بودنش تأکید کرده‌اند[۴۰]. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش حدیث نقل کرده‌اند[۴۱]، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانسته‌اند[۴۲] و برخی در نقل حدیث او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، تردید کرده‌اند[۴۳]، ذهبی[۴۴] می‌گوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها حماد بن سلمه از او روایت نقل کرده است. با این همه، حدیثی که او از پدرش درباره کیفیت ذبح شتر برای زکات نقل کرده، شهرت دارد[۴۵] و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کرده‌اند[۴۶]. البته به گفته ابن حجر[۴۷]، هنگامی که از احمد بن حنبل درباره این حدیث پرسیدند، گفت: از نظر من اشتباه است و من جز هنگام ضرورت بدان اعتنا نمی‌کنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمی‌شناسم. با این حال گفته‌اند از او ده حدیث[۴۸] یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است[۴۹]. ابن حزم[۵۰] وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه حدیثی دیگر از وی، رسول خدا (ص) بر پدر او در حال بیماری وارد شد و آب دهان مبارک را بر او مالید[۵۱][۵۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۲۱.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
- ↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.
- ↑ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۲۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.
- ↑ ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.
- ↑ ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.
- ↑ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.
- ↑ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۶.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.
- ↑ ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.
- ↑ الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.
- ↑ الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.
- ↑ ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.
- ↑ مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.
- ↑ مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.
- ↑ مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.
- ↑ ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.
- ↑ که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.
- ↑ ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۳.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۲۲.
- ↑ میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.
- ↑ برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.
- ↑ تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.
- ↑ ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.
- ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
- ↑ اسماء الصحابه، ص۳۳۹.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.