ابوالعشراء دارمی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '\{\{صحابه\}\}\n↵\[\[رده\:(.*)\]\]↵\[\[رده\:مدخل\]\]↵\[\[رده\:اعلام\]\]↵\[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]' به '\[\[رده\:مدخل\]\] \[\[رده\:اعلام\]\] \[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوالعشراء دارمی | مداخل مرتبط = [[ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال]] - [[ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
{{جعبه اطلاعات اصحاب
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ابوعسیب مولی رسول الله در تراجم و رجال]] - [[ابوعسیب مولی رسول الله در تاریخ اسلامی]]</div>
| نام = ابوالعشراء دارمی
| مشهور به =
| نام تصویر = تصویر قدیمی از بصره.jpg                         
| عرض تصویر =
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از بصره
| نام کامل = ابوالعشراء دارمی
| نام‌های دیگر =
| جنسیت = مرد
| کنیه = 
| لقب = 
| اهل =
| از قبیله = [[بنی‌تمیم]]     
| از تیره = [[دارم]] 
| پدر = 
| مادر = 
| همسر = 
| پسر =
| دختر = 
| خواهر =
| برادر = 
| خویشاوندان = 
| وابستگان =
| تاریخ تولد = 
| محل تولد = 
| محل زندگی = [[بصره]]   
| تاریخ درگذشت = 
| محل درگذشت = 
| تاریخ شهادت =   
| محل شهادت = 
| طول عمر = 
| محل دفن =
| دین =
| مذهب =
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] 
| از طبقه =
| در جنگ = 
| نقش‌ها =
| فعالیت‌ها = 
| علت شهرت = 
| علت درگذشت =
| علت شهادت = 
| راوی از =
| روایات مشهور = 
| مشایخ او = 
| راویان از او = 
| آخرین راوی از او =
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
از تیره دارم از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفته‌اند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند<ref>ر.ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش "ابوالعشراء" [[شهرت]] دارد<ref>ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.</ref>.
از [[تیره دارم]] از [[بنی تمیم]] از [[مضر بن نزار بن معد بن عدنان]]<ref>ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.</ref>[[اختلاف]] در نام او و [[پدر]] و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر [[اسامة بن مالک]] آورده‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>، اما [[عطارد بن برز]]<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، [[یسار بن بلز]]<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[سیار بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عامر بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.</ref>، [[عبدالله بن اسامه]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، بَرز<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.</ref>، [[یسار]] یا [[سنان بن برز]] یا بلز، [[بلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، [[عطارد بن بلز]]<ref>بخاری، ج۲، ص۲۱.</ref>، [[عطارد بن برز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.</ref>، [[هلال بن یسار]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.</ref> و [[عطارد بن مِجلَز]]<ref>ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.</ref> نیز گفته‌اند. نام پدرش را [[عُطارد بن بَرز]] یا بَرَز<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، بَلز، رزن <ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.</ref>، بُرز<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[عطارد بن بَرَز]]، برز یا [[بلز بن قِهطِم]]<ref>ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[عطارد بن بدر]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.</ref>، [[عطارد بن برذ]]، [[سیار بن بِلزَق]]<ref>ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قِهطِم]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.</ref>، [[مالک بن قحطم]]<ref>ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.</ref>، [[اسامة بن مالک]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>، [[یسار بن بکر]]<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۶.</ref> و [[سیار بن بلز]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.</ref> آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند<ref>ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال [[اشتباه]] وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به [[غایت]] دشوار است. به هر حال از نظر [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.</ref>، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد [[اهل حدیث]] به [[اسامه]] معروف است<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش «ابوالعشراء» [[شهرت]] دارد<ref>ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.</ref>.


در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن ابی حاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.</ref>، در شمار اصحابی آورده‌اند که در [[بصره]] سکونت گزیدند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.</ref>. وی را [[بادیه نشینی]]<ref>مجهول؛ ر.ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.</ref> دانسته‌اند که در جفره<ref>مکانی در بصره؛ ر.ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.</ref> یا حفره<ref>مکانی در راه بصره؛ ر.ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.</ref> یا [[جفر]]<ref>ر.ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.</ref> یا حفر در راه بصره<ref>که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر.ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.</ref> ساکن شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.</ref>. برخی منابع، صحابی بودن او را [[نادرست]] دانسته<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، بر [[تابعی]] بودنش تأکید کرده‌اند<ref>ر.ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.</ref>. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش [[حدیث]] نقل کرده‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانسته‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref> و برخی در [[نقل حدیث]] او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، [[تردید]] کرده‌اند<ref>بخاری، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.</ref> می‌گوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها [[حماد بن سلمه]] از او [[روایت]] نقل کرده است. با این همه، [[حدیثی]] که او از پدرش درباره کیفیت [[ذبح]] شتر برای [[زکات]] نقل کرده، شهرت دارد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.</ref> و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کرده‌اند<ref>برای نمونه ر.ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر.ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. البته به گفته ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، هنگامی که از [[احمد بن حنبل]] درباره این [[حدیث]] پرسیدند، گفت: از نظر من [[اشتباه]] است و من جز هنگام [[ضرورت]] بدان اعتنا نمی‌کنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمی‌شناسم. با این حال گفته‌اند از او ده حدیث<ref>ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>. [[ابن حزم]]<ref>اسماء الصحابه، ص۳۳۹.</ref> وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه [[حدیثی]] دیگر از وی، [[رسول خدا]]{{صل}} بر [[پدر]] او در حال [[بیماری]] وارد شد و آب دهان [[مبارک]] را بر او مالید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله « ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.</ref>
در [[صحابی]] بودن ابوالعشراء [[اختلاف]] است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از [[صحابه]] دانسته<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.</ref>، در شمار اصحابی آورده‌اند که در [[بصره]] سکونت گزیدند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.</ref>. وی را [[بادیه نشینی]]<ref>مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.</ref> دانسته‌اند که در جفره<ref>مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.</ref> یا حفره<ref>مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.</ref> یا [[جفر]]<ref>ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.</ref> یا حفر در راه بصره<ref>که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.</ref> ساکن شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.</ref>. برخی منابع، صحابی بودن او را [[نادرست]] دانسته<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، بر [[تابعی]] بودنش تأکید کرده‌اند<ref>ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.</ref>. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش [[حدیث]] نقل کرده‌اند<ref>ابن حبان، ج۳، ص۳.</ref>، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانسته‌اند<ref>ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.</ref> و برخی در [[نقل حدیث]] او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، [[تردید]] کرده‌اند<ref>بخاری، ج۲، ص۲۲.</ref>، [[ذهبی]]<ref>میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.</ref> می‌گوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها [[حماد بن سلمه]] از او [[روایت]] نقل کرده است. با این همه، [[حدیثی]] که او از پدرش درباره کیفیت [[ذبح]] شتر برای [[زکات]] نقل کرده، شهرت دارد<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.</ref> و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کرده‌اند<ref>برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.</ref>. البته به گفته ابن حجر<ref>تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.</ref>، هنگامی که از [[احمد بن حنبل]] درباره این [[حدیث]] پرسیدند، گفت: از نظر من [[اشتباه]] است و من جز هنگام [[ضرورت]] بدان اعتنا نمی‌کنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمی‌شناسم. با این حال گفته‌اند از او ده حدیث<ref>ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.</ref> یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است<ref>ابن حبان، ج۵، ص۵۵.</ref>. [[ابن حزم]]<ref>اسماء الصحابه، ص۳۳۹.</ref> وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه [[حدیثی]] دیگر از وی، [[رسول خدا]] {{صل}} بر [[پدر]] او در حال [[بیماری]] وارد شد و آب دهان [[مبارک]] را بر او مالید<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[بنی‌تمیم]] (قبیله)
* [[دارم]] (قبیله)
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله « ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
# [[پرونده:IM009657.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|'''مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۱۶: خط ۶۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


\[\[رده\:مدخل\]\]
[[رده:اعلام]]
\[\[رده\:اعلام\]\]
[[رده:اصحاب پیامبر]]
\[\[رده\:اصحاب پیامبر\]\]
[[رده:بنی‌تمیم]]
[[رده:دارم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۰۹

این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوالعشراء دارمی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوالعشراء دارمی در تراجم و رجال - ابوالعشراء دارمی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد
ابوالعشراء دارمی
تصویر قدیمی از بصره
نام کاملابوالعشراء دارمی
جنسیتمرد
از قبیلهبنی‌تمیم
از تیرهدارم
محل زندگیبصره
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

از تیره دارم از بنی تمیم از مضر بن نزار بن معد بن عدنان[۱]اختلاف در نام او و پدر و جدش چنان است که تشخیص و تمایز بین آنان دشوار می‌نماید. نام او را بیشتر اسامة بن مالک آورده‌اند[۲]، اما عطارد بن برز[۳]، یسار بن بلز[۴]، سیار بن بلز[۵]، عامر بن اسامه[۶]، عبدالله بن اسامه[۷]، بَرز[۸]، یسار یا سنان بن برز یا بلز، بلال بن یسار[۹]، یسار بن بکر[۱۰]، عطارد بن بلز[۱۱]، عطارد بن برز[۱۲]، هلال بن یسار[۱۳] و عطارد بن مِجلَز[۱۴] نیز گفته‌اند. نام پدرش را عُطارد بن بَرز یا بَرَز[۱۵]، بَلز، رزن [۱۶]، عطارد بن بدر[۱۷]، بُرز[۱۸]، عطارد بن بَرَز، برز یا بلز بن قِهطِم[۱۹]، عطارد بن بدر[۲۰]، عطارد بن برذ، سیار بن بِلزَق[۲۱]، مالک بن قِهطِم[۲۲]، مالک بن قحطم[۲۳]، اسامة بن مالک[۲۴]، یسار بن بکر[۲۵] و سیار بن بلز[۲۶] آورده‌اند. کنیه‌اش را نیز برخی ابوالعسراء گفته‌اند[۲۷]. بی‌تردید در برخی از این نام‌ها تصحیف و در برخی موارد احتمال اشتباه وجود دارد. از آن رو که تعدادی از منابع، برخی از اسامی را، هم برای أبوالعشراء و هم برای پدرش آورده‌اند، تشخیص نام او به غایت دشوار است. به هر حال از نظر ابن حجر[۲۸]، نام اسامة بن مالک برای ابوالعشراء ترجیح دارد و به گفته وی، ابو العشراء نزد اهل حدیث به اسامه معروف است[۲۹]. ضمن آنکه وی به کنیه‌اش «ابوالعشراء» شهرت دارد[۳۰].

در صحابی بودن ابوالعشراء اختلاف است. بیشتر منابع، صرفاً پدرش را از صحابه دانسته[۳۱]، در شمار اصحابی آورده‌اند که در بصره سکونت گزیدند[۳۲]. وی را بادیه نشینی[۳۳] دانسته‌اند که در جفره[۳۴] یا حفره[۳۵] یا جفر[۳۶] یا حفر در راه بصره[۳۷] ساکن شد[۳۸]. برخی منابع، صحابی بودن او را نادرست دانسته[۳۹]، بر تابعی بودنش تأکید کرده‌اند[۴۰]. با آنکه از ابوالعشراء به نقل از پدرش حدیث نقل کرده‌اند[۴۱]، اما برخی او را مجهول و ناشناخته دانسته‌اند[۴۲] و برخی در نقل حدیث او و نامش، و حتی در اینکه وی از پدرش حدیث شنیده باشد، تردید کرده‌اند[۴۳]، ذهبی[۴۴] می‌گوید: دانسته نیست که او و پدرش کیستند و تنها حماد بن سلمه از او روایت نقل کرده است. با این همه، حدیثی که او از پدرش درباره کیفیت ذبح شتر برای زکات نقل کرده، شهرت دارد[۴۵] و بسیاری از منابع حدیث به آن اشاره کرده‌اند[۴۶]. البته به گفته ابن حجر[۴۷]، هنگامی که از احمد بن حنبل درباره این حدیث پرسیدند، گفت: از نظر من اشتباه است و من جز هنگام ضرورت بدان اعتنا نمی‌کنم و از ابوالعشراء به جز این حدیث روایتی نمی‌شناسم. با این حال گفته‌اند از او ده حدیث[۴۸] یا سه حدیث نقل شده که حدیث بالا از او مشهور است[۴۹]. ابن حزم[۵۰] وی را در شمار اصحابی که در حدیث دارند آورده است. بر پایه حدیثی دیگر از وی، رسول خدا (ص) بر پدر او در حال بیماری وارد شد و آب دهان مبارک را بر او مالید[۵۱][۵۲]

جستارهای وابسته

منابع

  1. خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

  1. ↑ ابن حزم، جمهرة أنساب، ص۲۲۸.
  2. ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ بخاری، ج۲، ص۲۱؛ ابن عبد البر، ج۶، ص۲۵۴-۲۵۳؛ ابن ماکولا، ج۶، ص۲۰۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.
  3. ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حبان، ج۳، ص۳.
  4. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۳؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.
  5. ↑ بخاری، ج۲، ص۲۱.
  6. ↑ ابن حبان، ج۵، ص۱۸۹.
  7. ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
  8. ↑ ابن ماکولا، ج۷، ص۴۲۵.
  9. ↑ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.
  10. ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.
  11. ↑ بخاری، ج۲، ص۲۱.
  12. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷-۳۴۶.
  13. ↑ ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۸۱.
  14. ↑ ابن حجر، لسان، ج۴، ص۵۵۱.
  15. ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.
  16. ↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.
  17. ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۴۷۲.
  18. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۱۷.
  19. ↑ ابن عبد البر، ج۳، ص۴۱۳.
  20. ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۴۲۷.
  21. ↑ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.
  22. ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابونعیم، ج۳، ص۱۴۵۲.
  23. ↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۴۱۳.
  24. ↑ خلیفة بن خیاط، ص۸۴؛ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
  25. ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۶.
  26. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۱۹۴.
  27. ↑ ر. ک: ابن کثیر، ج۲، ص۱۳؛ نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.
  28. ↑ الاصابه، ج۶، ص۲۵۳.
  29. ↑ الاصابه، ج۱، ص۳۶۸.
  30. ↑ ابن حجر، لسان، ج۱، ص۱۷۵ و ج۷، ص۱۷۹.
  31. ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۹۹.
  32. ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ خلیفة بن خیاط، ص۸۴.
  33. ↑ مجهول؛ ر. ک: ابن حجر، لسان، ج۷، ص۴۷۴.
  34. ↑ مکانی در بصره؛ ر. ک: یاقوت، ج۲، ص۱۴۷.
  35. ↑ مکانی در راه بصره؛ ر. ک: مزی، ج۳۴، ص۸۵.
  36. ↑ ر. ک: بغوی، ج۱، ص۳۶۱.
  37. ↑ که شاید همان حفر آبی موسی در راه بصره به مکه باشد؛ ر. ک: بکری، ج۴، ص۱۳۵۶.
  38. ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹.
  39. ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۲۱۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۶۷.
  40. ↑ ر. ک: ذهبی، تجرید، ج۲، ص۱۸۷؛ مبارکفوری، ج۵، ص۴۶.
  41. ↑ ابن حبان، ج۳، ص۳.
  42. ↑ ابن سعد، ج۷، ص۱۸۹؛ ابن حجر، تقریب، ج۲، ص۴۳۶.
  43. ↑ بخاری، ج۲، ص۲۲.
  44. ↑ میزان الاعتدالی، ج۴، ص۵۵۱.
  45. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۵۵۳.
  46. ↑ برای نمونه ر. ک: احمد بن حنبل، ج۴، ص۳۳۴؛ دارمی، ج۲، ص۸۲؛ ابن ماجه، ج۲، ص۱۰۶۳؛ طبرانی، ج۷، ص۲۰۰-۱۹۹. برای اطلاع از این حدیث و بررسی آن، ر. ک: نووی، ج۹، ص۱۲۴-۱۲۵.
  47. ↑ تهذیب، ج۱۲، ص۱۸۶.
  48. ↑ ابن عدی، ج۲، ص۲۵۹.
  49. ↑ ابن حبان، ج۵، ص۵۵.
  50. ↑ اسماء الصحابه، ص۳۳۹.
  51. ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۴۷.
  52. ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالعشراء دارمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۴۱-۴۴۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ابوالعشراء_دارمی&oldid=1253677»