تفسیر حنابله: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = تفسیر | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تفسیر حنابله در علوم قرآنی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[پیروان]] [[مذهب]] [[حنبلی]]، [[تفسیر قرآن]] را با توجه به مبانی [[فقهی]] و [[کلامی]] خود نوشته‌اند. [[حنابله]] پیروان [[احمد بن محمد بن حنبل]]، [[امام]] یکی از [[مذاهب]] چهارگانه‌اند.
[[پیروان]] [[مذهب]] [[حنبلی]]، [[تفسیر قرآن]] را با توجه به مبانی [[فقهی]] و [[کلامی]] خود نوشته‌اند. [[حنابله]] پیروان [[احمد بن محمد بن حنبل]]، [[امام]] یکی از [[مذاهب]] چهارگانه‌اند.


خط ۸: خط ۷:


ابن‌حنبل که ابتدا از [[شاگردان]] [[شافعی]] بود، از وی جدا شد و مذهب جدیدی [[ابداع]] کرد که مبتنی بر این اصول است:
ابن‌حنبل که ابتدا از [[شاگردان]] [[شافعی]] بود، از وی جدا شد و مذهب جدیدی [[ابداع]] کرد که مبتنی بر این اصول است:
#کتاب [[الله]]؛
# کتاب [[الله]]؛
# [[سنت]] [[رسول‌الله]]{{صل}}؛
# [[سنت]] [[رسول‌الله]] {{صل}}؛
#فتاوای [[صحابه پیامبر]]{{صل}}؛
# فتاوای [[صحابه پیامبر]] {{صل}}؛
#قول برخی از [[صحابه]] که موافق کتاب باشد.
# قول برخی از [[صحابه]] که موافق کتاب باشد.


برای [[تفسیر]] حنابله ویژگی خاصی در دست نیست؛ ولی روشن است که در کار خود به‌ویژه در [[تفسیر آیات]] فقهی، کوشیده‌اند تفسیرشان به‌گونه‌ای باشد که برای [[معتقدات]] خویش مستنداتی داشته باشند <ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، صفحه (۱۶۸-۱۷۰)؛ ابو زهره، محمد، تاریخ مذاهب اسلامی، صفحه (۳۵۱-۵۰۴)؛ مادلونگ، ویلفرد، فرقه‌های اسلامی، صفحه (۵۳-۷۰)</ref>
برای [[تفسیر]] حنابله ویژگی خاصی در دست نیست؛ ولی روشن است که در کار خود به‌ویژه در [[تفسیر آیات]] فقهی، کوشیده‌اند تفسیرشان به‌گونه‌ای باشد که برای [[معتقدات]] خویش مستنداتی داشته باشند <ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، صفحه (۱۶۸-۱۷۰)؛ ابو زهره، محمد، تاریخ مذاهب اسلامی، صفحه (۳۵۱-۵۰۴)؛ مادلونگ، ویلفرد، فرقه‌های اسلامی، صفحه (۵۳-۷۰)</ref>
.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۸۱.</ref>
.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۷۸۱.</ref>


==[[تفاسیر]] [[حنابله]]==
== [[تفاسیر]] حنابله ==
[[مفسران]] [[حنبلی]] [[مذهب]] با توجه به [[مبانی فکری]] و [[فقهی]] خود تفسیرهایی نوشته‌اند که به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم:
[[مفسران]] [[حنبلی]] [[مذهب]] با توجه به مبانی فکری و [[فقهی]] خود تفسیرهایی نوشته‌اند که به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم:
# [[زاد المسیر فی علم التفسیر (کتاب)|زاد المسیر فی علم التفسیر]] ([[تفسیر ابن جوزی]])، به [[زبان عربی]]، اثر [[جمال‌الدین عبدالرحمان بن علی جوزی]] در هشت جلد و به صورت موجز که ظاهراً خلاصه‌ای است از [[تفسیر]] بزرگ وی به نام المغنی فی تفسیر القرآن؛
# [[زاد المسیر فی علم التفسیر (کتاب)|زاد المسیر فی علم التفسیر]] ([[تفسیر ابن جوزی]])، به [[زبان عربی]]، اثر [[جمال‌الدین عبدالرحمان بن علی جوزی]] در هشت جلد و به صورت موجز که ظاهراً خلاصه‌ای است از [[تفسیر]] بزرگ وی به نام المغنی فی تفسیر القرآن؛
# [[التفسیر الکبیر (کتاب)|التفسیر الکبیر]] ([[تفسیر ابن‌تیمیه]]) به زبان عربی، اثر [[تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم بن‌تیمیه حرانی]] در هفت جلد. وی به تفسیر آیاتی پرداخته است که به نظر مشکل می‌آیند؛
# [[التفسیر الکبیر (کتاب)|التفسیر الکبیر]] ([[تفسیر ابن‌تیمیه]]) به زبان عربی، اثر [[تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم بن‌تیمیه حرانی]] در هفت جلد. وی به تفسیر آیاتی پرداخته است که به نظر مشکل می‌آیند؛
خط ۲۳: خط ۲۲:
# [[تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنّان (کتاب)|تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنّان]] ([[تفسیر السعدی]]) به زبان عربی، اثر [[عبدالرحمان بن ناصر آل‌سعدی]] که در هفت جلد به لغت و معنا پرداخته است؛
# [[تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنّان (کتاب)|تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنّان]] ([[تفسیر السعدی]]) به زبان عربی، اثر [[عبدالرحمان بن ناصر آل‌سعدی]] که در هفت جلد به لغت و معنا پرداخته است؛
# [[تهذیب التفسیر (کتاب)|تهذیب التفسیر]] به زبان عربی، اثر [[عبدالقادر شیبة‌الحمد]] در پنج جلد، ۱۴۰۲ق؛
# [[تهذیب التفسیر (کتاب)|تهذیب التفسیر]] به زبان عربی، اثر [[عبدالقادر شیبة‌الحمد]] در پنج جلد، ۱۴۰۲ق؛
# [[ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر (کتاب)|ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر]] به زبان عربی، اثر [[ابوبکر جابر الجزائری]]، در سال ۱۴۰۶ق در پنج جلد تألیف شده است<ref>ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم،صفحه ۴۹۱و(۳۹۵-۶۵۰)و(۳۸۲-۹۲)و(۳۴۲-۶۵۰)و۱۸۴و۱۶۹</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۶۹۸.</ref>
# [[ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر (کتاب)|ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر]] به زبان عربی، اثر [[ابوبکر جابر الجزائری]]، در سال ۱۴۰۶ق در پنج جلد تألیف شده است<ref>ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، صفحه ۴۹۱و(۳۹۵-۶۵۰)و(۳۸۲-۹۲)و(۳۴۲-۶۵۰)و۱۸۴و۱۶۹</ref>.<ref>[[فرهنگ‌نامه علوم قرآنی (کتاب)|فرهنگ نامه علوم قرآنی]]، ج۱، ص۱۶۹۸.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۳: خط ۳۲:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:تفسیر حنابله]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۱

مقدمه

پیروان مذهب حنبلی، تفسیر قرآن را با توجه به مبانی فقهی و کلامی خود نوشته‌اند. حنابله پیروان احمد بن محمد بن حنبل، امام یکی از مذاهب چهارگانه‌اند.

مذهب حنبلی تا قرن هشتم در ممالک اسلامی رواج فراوانی داشته است و در قرن دوازدهم هجری با تبلیغ محمد بن عبدالوهاب و شمشیر خانواده آل‌سعود در جزیرة‌العرب رواج یافت و به نام مذهب وهابی در آن سرزمین قانونی و رسمی شد.

ابن‌حنبل که ابتدا از شاگردان شافعی بود، از وی جدا شد و مذهب جدیدی ابداع کرد که مبتنی بر این اصول است:

  1. کتاب الله؛
  2. سنت رسول‌الله (ص)؛
  3. فتاوای صحابه پیامبر (ص)؛
  4. قول برخی از صحابه که موافق کتاب باشد.

برای تفسیر حنابله ویژگی خاصی در دست نیست؛ ولی روشن است که در کار خود به‌ویژه در تفسیر آیات فقهی، کوشیده‌اند تفسیرشان به‌گونه‌ای باشد که برای معتقدات خویش مستنداتی داشته باشند [۱] .[۲]

تفاسیر حنابله

مفسران حنبلی مذهب با توجه به مبانی فکری و فقهی خود تفسیرهایی نوشته‌اند که به معرفی برخی از آنها می‌پردازیم:

  1. زاد المسیر فی علم التفسیر (تفسیر ابن جوزی)، به زبان عربی، اثر جمال‌الدین عبدالرحمان بن علی جوزی در هشت جلد و به صورت موجز که ظاهراً خلاصه‌ای است از تفسیر بزرگ وی به نام المغنی فی تفسیر القرآن؛
  2. التفسیر الکبیر (تفسیر ابن‌تیمیه) به زبان عربی، اثر تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم بن‌تیمیه حرانی در هفت جلد. وی به تفسیر آیاتی پرداخته است که به نظر مشکل می‌آیند؛
  3. بدایع التفسیر به زبان عربی، اثر محمد بن ابوبکر بن ایوب بن قیم جوزیه معروف به ابن‌قیم در پنج جلد. این تفسیر به دست خود وی جمع‌آوری نشده است؛
  4. تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنّان (تفسیر السعدی) به زبان عربی، اثر عبدالرحمان بن ناصر آل‌سعدی که در هفت جلد به لغت و معنا پرداخته است؛
  5. تهذیب التفسیر به زبان عربی، اثر عبدالقادر شیبة‌الحمد در پنج جلد، ۱۴۰۲ق؛
  6. ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر به زبان عربی، اثر ابوبکر جابر الجزائری، در سال ۱۴۰۶ق در پنج جلد تألیف شده است[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، صفحه (۱۶۸-۱۷۰)؛ ابو زهره، محمد، تاریخ مذاهب اسلامی، صفحه (۳۵۱-۵۰۴)؛ مادلونگ، ویلفرد، فرقه‌های اسلامی، صفحه (۵۳-۷۰)
  2. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۱۷۸۱.
  3. ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، صفحه ۴۹۱و(۳۹۵-۶۵۰)و(۳۸۲-۹۲)و(۳۴۲-۶۵۰)و۱۸۴و۱۶۹
  4. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۱۶۹۸.