امامت مفضول: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۲۹

امامت مفضول از بحث‌های جنجالی میان شیعه و سنی و طوایف مختلف این است که آیا با وجود افضل، کسی که فاضل یا مفضول است می‌تواند عهده‌دار امامت و خلافت شود؟^[۱].

مقدمه

شیعه و اشاعره معتقدند امام باید افضل اهل زمان باشد و با وجود افضل، امامت برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، بدیهی و عقلانی است، امّا اهل سنت، زیدیّه، مرجئه و گروهی از معتزله معتقد به صحّت امامت مفضولند، به شرط آنکه مفضول به کتاب و سنّت عمل کند.^[۲] روشن است که این گرایش، برای تصحیح و مشروعیت بخشیدن به خلافت ابوبکر و عمر و عثمان است، زیرا افضلیت علی (ع) بر همۀ اصحاب پیامبر در همۀ فضایل، روشن است و صدها حدیث نبوی، نیز زندگی و گفتار خود آن حضرت، آن را ثابت می‌کند. ابن ابی الحدید نیز آن را قولی دیرین می‌داند و به اصحاب فراوانی نسبت می‌دهد و همۀ فضایل پیامبر خدا (ص) را برای علی بن ابی طالب هم ثابت می‌داند، بجز نبوت.^[۳]وی با داشتن این اعتقاد و بیان صریح آن، بازهم در خطبۀ کتاب خود، خدا را می‌ستاید که مفضول را بر افضل مقدم داشت، به خاطر مصلحتی که تکلیف آن را ایجاب کرد و می‌نویسد: ...و قدّم المفضول علی الأفضل لمصلحة اقتضاها التّکلیف»^[۴] خود ابوبکر هم چنین عقیده‌ای داشت و خود را پیشوای مفضول می‌دانست، آنجا که گفت: ولّیتکم و لست بخیرکم،^[۵] بر شما ولایت یافتم در حالی که بهترین شما نیستم^[۶].

جستارهای وابسته

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ غدیر

پانویس

↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.
↑ الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱
↑ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱
↑ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳
↑ الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.

[2] الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱

[3] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱

[4] شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳

[5] الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱

[6] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 '''امامت مفضول''' از بحث‌های جنجالی میان [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] و طوایف مختلف این است که آیا با وجود [[افضل]]، کسی که [[فاضل]] یا [[مفضول]] است می‌تواند عهده‌دار [[امامت]] و [[خلافت]] شود؟<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۹۲.</ref>.
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-* [[شیعه]] و [[اشاعره]] معتقدند [[امام]] باید [[افضل اهل زمان]] باشد و با وجود [[افضل]]، [[امامت]] برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، [[بدیهی]] و [[عقلانی]] است، امّا [[اهل سنت]]، زیدیّه، [[مرجئه]] و گروهی از [[معتزله]] [[معتقد]] به صحّت [[امامت]] مفضولند، به شرط آنکه [[مفضول]] به کتاب و [[سنّت]] عمل کند.<ref> الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱</ref> روشن است که این [[گرایش]]، برای تصحیح و [[مشروعیت]] بخشیدن به [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] است، زیرا [[افضلیت علی]]{{ع}} بر همۀ [[اصحاب]] [[پیامبر]] در همۀ [[فضایل]]، روشن است و صدها [[حدیث نبوی]]، نیز [[زندگی]] و گفتار خود آن [[حضرت]]، آن را ثابت می‌کند. [[ابن ابی الحدید]] نیز آن را قولی دیرین می‌داند و به [[اصحاب]] فراوانی نسبت می‌دهد و همۀ [[فضایل]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} را برای [[امام علی|علی بن ابی طالب]] هم ثابت می‌داند، بجز [[نبوت]].<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱</ref>وی با داشتن این [[اعتقاد]] و بیان صریح آن، بازهم در خطبۀ کتاب خود، [[خدا]] را می‌ستاید که [[مفضول]] را بر [[افضل]] مقدم داشت، به خاطر مصلحتی که [[تکلیف]] آن را ایجاب کرد و می‌نویسد: {{عربی|...و قدّم المفضول علی الأفضل لمصلحة اقتضاها التّکلیف»}}<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳</ref> خود [[ابوبکر]] هم چنین عقیده‌ای داشت و خود را پیشوای [[مفضول]] می‌دانست، آنجا که گفت: {{عربی|ولّیتکم و لست بخیرکم}}،<ref>الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱</ref> بر شما [[ولایت]] یافتم در حالی که [[بهترین]] شما نیستم<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۹۲.</ref>.
+* [[شیعه]] و [[اشاعره]] معتقدند [[امام]] باید [[افضل اهل زمان]] باشد و با وجود [[افضل]]، [[امامت]] برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، [[بدیهی]] و [[عقلانی]] است، امّا [[اهل سنت]]، زیدیّه، [[مرجئه]] و گروهی از [[معتزله]] [[معتقد]] به صحّت [[امامت]] مفضولند، به شرط آنکه [[مفضول]] به کتاب و [[سنّت]] عمل کند.<ref> الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱</ref> روشن است که این [[گرایش]]، برای تصحیح و [[مشروعیت]] بخشیدن به [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] است، زیرا [[افضلیت علی]] {{ع}} بر همۀ [[اصحاب]] [[پیامبر]] در همۀ [[فضایل]]، روشن است و صدها [[حدیث نبوی]]، نیز [[زندگی]] و گفتار خود آن [[حضرت]]، آن را ثابت می‌کند. [[ابن ابی الحدید]] نیز آن را قولی دیرین می‌داند و به [[اصحاب]] فراوانی نسبت می‌دهد و همۀ [[فضایل]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} را برای [[امام علی|علی بن ابی طالب]] هم ثابت می‌داند، بجز [[نبوت]].<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱</ref>وی با داشتن این [[اعتقاد]] و بیان صریح آن، بازهم در خطبۀ کتاب خود، [[خدا]] را می‌ستاید که [[مفضول]] را بر [[افضل]] مقدم داشت، به خاطر مصلحتی که [[تکلیف]] آن را ایجاب کرد و می‌نویسد: {{عربی|...و قدّم المفضول علی الأفضل لمصلحة اقتضاها التّکلیف»}}<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳</ref> خود [[ابوبکر]] هم چنین عقیده‌ای داشت و خود را پیشوای [[مفضول]] می‌دانست، آنجا که گفت: {{عربی|ولّیتکم و لست بخیرکم}}،<ref>الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱</ref> بر شما [[ولایت]] یافتم در حالی که [[بهترین]] شما نیستم<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۹۲.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==