استکبار: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
|||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:IM009731.jpg|22px]] [[قدرت‌الله عفتی|عفتی]] و [[سید مصطفی سید صادقی|سید صادقی]]، [[استکبار - عفتی و سید صادقی (مقاله)|مقاله «استکبار»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه امام خمینی ج۱''']] | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | # [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۵
استکبار از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: استکبار در قرآن - استکبار در فقه سیاسی - استکبار در معارف دعا و زیارات - استکبار در معارف و سیره سجادی - استکبار در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
استکبار: طلب کبر[۱]، وانمود کردن و اظهار بزرگی -که در ذات او نباشد-[۲] در مقابل استضعاف. اصل آن "کبر" به معنای بزرگ در مقابل صغر[۳].
﴿قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ﴾[۴].
استکبار گاهی در مقابل خداوند است: ﴿إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ﴾[۵] و گاهی در مقابل انسان‌های دیگر و مستضعفان است: ﴿فَقَالَ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا﴾[۶].
استکبار از دیدگاه قرآن یک جُرم محسوب می‌شود: ﴿وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ﴾[۷][۸].
نکته مهم دیگر اینکه استکبار فردی و جمعی هر دو در قرآن مذمت شده‌اند. در قرآن کریم در مواردی، گروهی یا قومی به "استکبار" توصیف شده‌اند: ﴿فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ﴾[۹]. از ویژگی‌های استکبار جمعی، به استضعاف کشیدن گروه و جمعی دیگر است: ﴿قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ﴾[۱۰]. این آیه شریفه دلالت بر این مسئله دارد که همه مؤمنانِ به حضرت صالح از مستضعفان قوم او بودند و هیچ یک از مستکبران قومش ایمان نیاورده بودند[۱۱].
تاریخ انبیای الهی مؤید این واقعیت تاریخی است که استکبار مانع ایمان و موجب کفر است. ﴿قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ﴾[۱۲][۱۳].
استکبار در قرآن
زمینه‌ها و عوامل پیدایش استکبار
آثار استکبار
راههای مقابله با استکبار
فرجام مستکبران
فرجام مستکبران در دنیا
فرجام مستکبران در آخرت
استکبارستیزی
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۰، ص۱۸.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۶۹۷.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۱۵۳.
- ↑ «سرکردگان سرکش از قوم او گفتند: ای شعیب! بی‌گمان تو و کسانی را که همراه تو ایمان آورده‌اند، از شهر خود بیرون خواهیم راند» سوره اعراف، آیه ۸۸.
- ↑ «جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد» سوره بقره، آیه ۳۴.
- ↑ «آنگاه ناتوانان به سرکشان می‌گویند: ما پیروان شما بودیم» سوره ابراهیم، آیه ۲۱.
- ↑ «و امّا (ای) کافران! آیا آیات مرا بر شما نمی‌خواندند که گردنکشی کردید و قومی گناهکار بودید؟» سوره جاثیه، آیه ۳۱.
- ↑ توشیهیکو ایزوتسو، مفاهیم اخلاقی - دینی در قرآن مجید، ص۵۱۰.
- ↑ «و اما (قوم) عاد در زمین به نادرستی گردنکشی کردند» سوره فصلت، آیه ۱۵.
- ↑ «سرکردگان سرکش از قوم وی به مؤمنانی که ناتوان به شمار آمده‌اند گفتند: آیا می‌دانید که صالح فرستاده پروردگار خویش است؟» سوره اعراف، آیه ۷۵.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۸، ص۱۸۲.
- ↑ «آن سرکشان گفتند: ما به آنچه شما بدان ایمان دارید کافریم» سوره اعراف، آیه ۷۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۸۶.