کم‌فروشی در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۱

جلوگیری از کم‌فروشی

امیرالمؤمنین(ع) برای نظارت بر بازار به آنجا می‌رفت. آن حضرت در بازار راه می‌رفت درحالی که در دست وی تازیانه‌ای بود که با آن خطاکاران را تنبیه می‌کرد؛ کسانی را که کم‌فروشی می‌کردند یا در تجارت غِش می‌کردند^[۱].

وشیکه گوید: علی(ع) را در بازار دیدم درحالی که تازیانه‌ای در دست داشت و می‌فرمود: «تقوای الهی را پیشه کنید و پیمانه‌های خود را کامل کنید». چنان موعظه می‌کرد گویا معلّمِ بچه‌ها بود^[۲]. تعبیر به معلّمِ بچه از آن جهت بود که با تازیانه افراد را تنبیه می‌کرد. علامه مجلسی به مناسبت حدیثی دیگر، تعبیرِ معلّمِ بچه را حکایت از مراجعه زیاد به ایشان و پرسش‌های متعدد و لطف حضرت به مراجعان، دانسته است^[۳].

این خبر در منابع عامه هم آمده و بیان شده است: حضرت آنان را به تقوای الهی و معامله نیکو دستور می‌داد و می‌فرمود: ﴿وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ﴾^[۴] «وَ لَا تَغُشُّوا»^[۵] «وَ لَا تَنْفُخُوا اللَّحْمَ»^[۶].

برابر روایتی دیگر، حضرت به تمام بازارهای کوفه می‌رفت و در توصیه‌های خویش بر دوری از ربا تأکید داشت و آیه‌ای را در سفارش به وفا در کیل و وزن قرائت می‌کرد: ﴿وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ﴾^[۷]، سپس در مکانی می‌نشست^[۸].^[۹]

منابع

ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴

پانویس

↑ دعائم الإسلام، ج۲، ص۵۳۸: «أَنَّهُ(ص) كَانَ يَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ وَ بِيَدِهِ دِرَّةٌ يَضْرِبُ بِهَا مَنْ وَجَدَ مِنْ مُطَفِّفٍ أَوْ غَاشٍّ فِي تِجَارَةِ الْمُسْلِمِينَ».
↑ «اتَّقُوا اللَّهَ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ كَأَنَّهُ مُعَلِّمُ صِبْيَانٍ»؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۱۱۲؛ بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۱۰.
↑ مرآة العقول، ج۸، ص۴۲۵؛ بحارالانوار، ج۷۱، ص۵۵.
↑ «و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید» سوره انعام، آیه ۱۵۲.
↑ شرح الأخبار، ج۲، ص۳۶۴.
↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ج۲، ص۱۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۲۸؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۴۸۴؛ تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۴۵؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۳۲۰.
↑ «و چون پیمانه می‌کنید تمام بپیمایید و با ترازوی درست وزن کنید؛ این بهتر و نیک‌فرجام‌تر است * و ای قوم من! پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید و چیزهای مردم را به آنان کم ندهید و در زمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اسراء، آیه ۳۵.
↑ الکافی، ج۵، ص۱۵۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۳-۱۹۴؛ صدوق، الأمالی، ص۴۹۷؛ تحف العقول، ص۲۱۶؛ شیخ مفید، الأمالی، ص۱۹۸.
↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴، ص 718 - 719.

[1] دعائم الإسلام، ج۲، ص۵۳۸: «أَنَّهُ(ص) كَانَ يَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ وَ بِيَدِهِ دِرَّةٌ يَضْرِبُ بِهَا مَنْ وَجَدَ مِنْ مُطَفِّفٍ أَوْ غَاشٍّ فِي تِجَارَةِ الْمُسْلِمِينَ».

[2] «اتَّقُوا اللَّهَ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ كَأَنَّهُ مُعَلِّمُ صِبْيَانٍ»؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۱۱۲؛ بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۱۰.

[3] مرآة العقول، ج۸، ص۴۲۵؛ بحارالانوار، ج۷۱، ص۵۵.

[4] «و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید» سوره انعام، آیه ۱۵۲.

[5] شرح الأخبار، ج۲، ص۳۶۴.

[6] بلاذری، أنساب الأشراف، ج۲، ص۱۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۲۸؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۴۸۴؛ تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۴۵؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۳۲۰.

[7] «و چون پیمانه می‌کنید تمام بپیمایید و با ترازوی درست وزن کنید؛ این بهتر و نیک‌فرجام‌تر است * و ای قوم من! پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید و چیزهای مردم را به آنان کم ندهید و در زمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اسراء، آیه ۳۵.

[8] الکافی، ج۵، ص۱۵۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۳-۱۹۴؛ صدوق، الأمالی، ص۴۹۷؛ تحف العقول، ص۲۱۶؛ شیخ مفید، الأمالی، ص۱۹۸.

[9] ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴، ص 718 - 719.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = کم‌فروشی| عنوان مدخل  = کم‌فروشی| مداخل مرتبط = [[کم‌فروشی در فقه اسلامی]] - [[کم‌فروشی در معارف و سیره علوی]]| پرسش مرتبط  = }}
-==جلوگیری از [[کم‌فروشی]]==
+== جلوگیری از [[کم‌فروشی]] ==
-[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} برای [[نظارت بر بازار]] به آنجا می‌رفت. آن حضرت در [[بازار]] راه می‌رفت درحالی که در دست وی تازیانه‌ای بود که با آن [[خطاکاران]] را [[تنبیه]] می‌کرد؛ کسانی را که کم‌فروشی می‌کردند یا در [[تجارت]] [[غِش]] می‌کردند<ref>دعائم الإسلام، ج۲، ص۵۳۸: {{متن حدیث|أَنَّهُ{{صل}} كَانَ يَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ وَ بِيَدِهِ دِرَّةٌ يَضْرِبُ بِهَا مَنْ وَجَدَ مِنْ مُطَفِّفٍ أَوْ غَاشٍّ فِي تِجَارَةِ الْمُسْلِمِينَ}}.</ref>.
+[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} برای [[نظارت بر بازار]] به آنجا می‌رفت. آن حضرت در [[بازار]] راه می‌رفت درحالی که در دست وی تازیانه‌ای بود که با آن خطاکاران را [[تنبیه]] می‌کرد؛ کسانی را که کم‌فروشی می‌کردند یا در [[تجارت]] غِش می‌کردند<ref>دعائم الإسلام، ج۲، ص۵۳۸: {{متن حدیث|أَنَّهُ{{صل}} كَانَ يَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ وَ بِيَدِهِ دِرَّةٌ يَضْرِبُ بِهَا مَنْ وَجَدَ مِنْ مُطَفِّفٍ أَوْ غَاشٍّ فِي تِجَارَةِ الْمُسْلِمِينَ}}.</ref>.
-وشیکه گوید: علی{{ع}} را در بازار دیدم درحالی که تازیانه‌ای در دست داشت و می‌فرمود: «[[تقوای الهی]] را پیشه کنید و پیمانه‌های خود را کامل کنید». چنان [[موعظه]] می‌کرد گویا معلّمِ بچه‌ها بود.<ref>{{متن حدیث|اتَّقُوا اللَّهَ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ كَأَنَّهُ مُعَلِّمُ صِبْيَانٍ}}؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۱۱۲؛ بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۱۰.</ref>؛
+وشیکه گوید: علی{{ع}} را در بازار دیدم درحالی که تازیانه‌ای در دست داشت و می‌فرمود: «[[تقوای الهی]] را پیشه کنید و پیمانه‌های خود را کامل کنید». چنان [[موعظه]] می‌کرد گویا معلّمِ بچه‌ها بود<ref>{{متن حدیث|اتَّقُوا اللَّهَ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ كَأَنَّهُ مُعَلِّمُ صِبْيَانٍ}}؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ص۱۱۲؛ بحارالانوار، ج۷۶، ص۳۱۰.</ref>. تعبیر به معلّمِ بچه از آن جهت بود که با تازیانه افراد را تنبیه می‌کرد. [[علامه مجلسی]] به مناسبت [[حدیثی]] دیگر، تعبیرِ معلّمِ بچه را حکایت از مراجعه زیاد به ایشان و پرسش‌های متعدد و [[لطف]] حضرت به مراجعان، دانسته است<ref>مرآة العقول، ج۸، ص۴۲۵؛ بحارالانوار، ج۷۱، ص۵۵.</ref>.
-تعبیر به معلّمِ بچه از آن جهت بود که با تازیانه افراد را تنبیه می‌کرد. [[علامه مجلسی]] به مناسبت [[حدیثی]] دیگر، تعبیرِ معلّمِ بچه را حکایت از مراجعه زیاد به ایشان و پرسش‌های متعدد و [[لطف]] حضرت به مراجعان، دانسته است<ref>مرآة العقول، ج۸، ص۴۲۵؛ بحارالانوار، ج۷۱، ص۵۵.</ref>.
+این خبر در منابع [[عامه]] هم آمده و بیان شده است: حضرت آنان را به تقوای الهی و معامله [[نیکو]] دستور می‌داد و می‌فرمود: {{متن قرآن|وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ}}<ref>«و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید» سوره انعام، آیه ۱۵۲.</ref> {{متن حدیث|وَ لَا تَغُشُّوا}}<ref>شرح الأخبار، ج۲، ص۳۶۴.</ref> {{متن حدیث|وَ لَا تَنْفُخُوا اللَّحْمَ}}<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج۲، ص۱۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۲۸؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۴۸۴؛ تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۴۵؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۳۲۰.</ref>.
-این خبر در منابع [[عامه]] هم آمده و بیان شده است: حضرت آنان را به تقوای الهی و [[معامله]] [[نیکو]] دستور می‌داد و می‌فرمود: {{متن قرآن|وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ}}<ref>«و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید» سوره انعام، آیه ۱۵۲.</ref> {{متن حدیث|وَ لَا تَغُشُّوا}}<ref>شرح الأخبار، ج۲، ص۳۶۴.</ref> {{متن حدیث|وَ لَا تَنْفُخُوا اللَّحْمَ}}<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ج۲، ص۱۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۲۸؛ ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۴۸۴؛ تاریخ الإسلام، ج۳، ص۶۴۵؛ مستدرک الوسائل، ج۳، ص۳۲۰.</ref>؛
-برابر روایتی دیگر، حضرت به تمام [[بازارهای کوفه]] می‌رفت و در توصیه‌های خویش بر دوری از [[ربا]] تأکید داشت و آیه‌ای را در سفارش به [[وفا]] در کیل و وزن قرائت می‌کرد{{متن قرآن|وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref> «و چون پیمانه می‌کنید تمام بپیمایید و با ترازوی درست وزن کنید؛ این بهتر و نیک‌فرجام‌تر است * و ای قوم من! پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید و چیزهای مردم را به آنان کم ندهید و در زمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اسراء، آیه ۳۵.</ref>. سپس در مکانی می‌نشست<ref>الکافی، ج۵، ص۱۵۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۳-۱۹۴؛ صدوق، الأمالی، ص۴۹۷؛ تحف العقول، ص۲۱۶؛ شیخ مفید، الأمالی، ص۱۹۸.</ref>. این [[حدیث]] پیش‌تر نقل شد.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۴، ص 718 - 719.</ref>
+برابر روایتی دیگر، حضرت به تمام بازارهای کوفه می‌رفت و در توصیه‌های خویش بر دوری از [[ربا]] تأکید داشت و آیه‌ای را در سفارش به [[وفا]] در کیل و وزن قرائت می‌کرد: {{متن قرآن|وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref>«و چون پیمانه می‌کنید تمام بپیمایید و با ترازوی درست وزن کنید؛ این بهتر و نیک‌فرجام‌تر است * و ای قوم من! پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید و چیزهای مردم را به آنان کم ندهید و در زمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اسراء، آیه ۳۵.</ref>، سپس در مکانی می‌نشست<ref>الکافی، ج۵، ص۱۵۱؛ من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۹۳-۱۹۴؛ صدوق، الأمالی، ص۴۹۷؛ تحف العقول، ص۲۱۶؛ شیخ مفید، الأمالی، ص۱۹۸.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴ (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۴]]، ص 718 - 719.</ref>
 == منابع ==