خندق: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۵۶

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

جنگ خندق در قرآن | جنگ خندق در حدیث | جنگ خندق در نهج البلاغه |جنگ خندق در تاریخ اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جنگ خندق (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

این جنگ که به جنگ احزاب هم معروف است، در سال پنجم هجری میان مسلمانان و مشرکان اتفاق افتاد. مشرکین به سرکردگی ابوسفیان، با همراهی تعداد بسیاری از گروه‌ها و قبایل و همدستی یهودیان، مدینه را محاصره کردند. در قسمت‌های نفوذپذیر شهر، به پیشنهاد سلمان فارسی خندقی حفر کردند تا مانع ورود مشرکین به داخل شهر گردند. یکی از سران و قهرمانان شرک به نام "عمرو بن عبدود" که از خندق گذشته و مبارز می‌طلبید، در جنگ با علی بن ابی طالب(ع) که خیلی جوان‌تر از او بود، کشته شد. محاصره مدینه از سوی سپاه کفر که نزدیک به یک ماه ادامه داشت، سودی نبخشید و مشرکان بدون دست یافتن به پیروزی متفرّق شدند. ضربت حضرت علی(ع) در جنگ خندق که به مرگ عمرو بن عبدود و فرار و پراکندگی سپاه شرکت انجامید، در نظر پیامبر اسلام، از عبادت جنّ و انس برتر بود، چون مایه نجات اسلام در آن رویارویی خطرناک شد. این جنگ، به خاطر آن کانال که کنده بودند، جنگ خندق و به خاطر همدستی گروه‌های گوناگون مشرکین و همکاری یهودیان داخلی با آنان، جنگ احزاب نامیده شد. خداوند با دعای حضرت محمد(ص) مسلمانان را پیروزی بخشید و اسلام را نجات داد^[۱].

مقدمه

نبرد خندق در زمان پیامبر (سال ۵ هجری) در غرب مدینه اتفاق افتاد. و نقش سرنوشت‌ساز و عظیم حضرت علی(ع) در آن، یادکردنی است. سپاه مشرکین مدینه را محاصره کردند. به پیشنهاد سلمان فارسی دور مدینه خندق کندند تا دشمن وارد مدینه نشود. عمرو بن عبدودّ با تعدادی از شجاعان نام‌آور از خندق گذشتند و در میدانی رویاروی مسلمانان قرار گرفتند و مبارز‌طلبیدند و کسی جواب نداد. امیر المؤمنین(ع) به میدان او رفت. جملۀ معروف «بَرَزَ الْإِيمَانُ كُلُّهُ إِلَى الشِّرْكِ كُلِّه‏» همۀ ایمان در برابر همۀ شرک قرار گرفته است) از زبان پیامبر شنیده شد^[۲] و حضرت علی(ع) را دعا کرد. نبردی سخت درگرفت و امیر المؤمنین با ضربتی عمرو بن عبدودّ را از پای درآورد و سپاه مشرکین گریختند و نبرد به سود مسلمانان پایان یافت.
دربارۀ آن ضربت بی‌همتا و سرنوشت‌ساز، رسول خدا(ص) فرمود: « لَضَرْبَةُ عَلِيِّ لِعَمْرٍو يَوْمَ الْخَنْدَقِ تَعْدِلُ عِبَادَةَ الثَّقَلَيْن‏»^[۳] و آن ضربت را برابر با ارزش عبادت جنّ و انس دانست.
اخلاص علی(ع) در این نبرد نیز مهمّ است. وقتی پس از ضربتی روی سینۀ عمرو بن عبدودّ نشست، او جسارت کرده آبدهان افکند، علی(ع) برخاست و چند قدم راه رفت، دوباره برگشت و سر او را از تن جدا کرد. وقتی علّت این کار را پرسیدند، فرمود: نخواستم به خاطر عصبانیت او را بکشم، بلکه می‌خواستم فقط به خاطر خدا باشد^[۴]. این اخلاص، در شعرهای معروف مولوی آمده است.^[۵] برخورد جوانمردانۀ امام با کشتۀ دشمن نیز مشهور است، که زره از تن او نکند و چون خواهر عمرو بر بالین برادر آمد و از کشندۀ او پرسید و دانست که علی بن ابی طالب(ع) او را کشته، بر برادر نگریست و گفت که جوانمردی بزرگ او را کشته است^[۶] این نیز از افتخارات و فضایل آن حضرت به شمار می‌رود^[۷]

پرسش وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۷۳.
↑ بحار الأنوار، ج ۲۰ ص ۲۱۵
↑ عوالی اللّئالی، ج ۴ ص ۸۶
↑ مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۱۱۵، بحار الأنوار، ج ۴۱ ص ۵۱
↑ مثنوی، دفتر اوّل، بیتهای ۳۷۲۱ تا ۳۸۱۰، گوا مخفّف گواه است
↑ ارشاد، ج ۱ ص ۱۰۷
↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۵.

[1] محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۷۳.

[2] بحار الأنوار، ج ۲۰ ص ۲۱۵

[3] عوالی اللّئالی، ج ۴ ص ۸۶

[4] مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۱۱۵، بحار الأنوار، ج ۴۱ ص ۵۱

[5] مثنوی، دفتر اوّل، بیتهای ۳۷۲۱ تا ۳۸۱۰، گوا مخفّف گواه است

[6] ارشاد، ج ۱ ص ۱۰۷

[7] محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۸۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-این [[جنگ]] که به [[جنگ احزاب]] هم [[معروف]] است، در سال پنجم هجری میان [[مسلمانان]] و [[مشرکان]] اتفاق افتاد. [[مشرکین]] به سرکردگی [[ابوسفیان]]، با [[همراهی]] تعداد بسیاری از گروه‌ها و [[قبایل]] و همدستی [[یهودیان]]، [[مدینه]] را محاصره کردند. در قسمت‌های نفوذپذیر [[شهر]]، به پیشنهاد [[سلمان فارسی]] خندقی حفر کردند تا [[مانع]] ورود [[مشرکین]] به داخل [[شهر]] گردند. یکی از سران و قهرمانان [[شرک]] به نام "[[عمرو بن عبدود]]" که از [[خندق]] گذشته و [[مبارز]] می‌طلبید، در [[جنگ]] با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} که خیلی جوان‌تر از او بود، کشته شد. محاصره [[مدینه]] از سوی [[سپاه]] [[کفر]] که نزدیک به یک ماه ادامه داشت، سودی نبخشید و [[مشرکان]] بدون دست یافتن به [[پیروزی]] متفرّق شدند. ضربت [[حضرت علی]]{{ع}} در [[جنگ خندق]] که به [[مرگ]] [[عمرو بن عبدود]] و فرار و پراکندگی [[سپاه]] شرکت انجامید، در نظر [[پیامبر اسلام]]، از [[عبادت]] جنّ و انس [[برتر]] بود، چون مایه [[نجات]] [[اسلام]] در آن رویارویی خطرناک شد. این [[جنگ]]، به خاطر آن کانال که کنده بودند، [[جنگ خندق]] و به خاطر همدستی گروه‌های گوناگون [[مشرکین]] و [[همکاری]] [[یهودیان]] داخلی با آنان، [[جنگ احزاب]] نامیده شد. [[خداوند]] با دعای [[حضرت محمد]]{{صل}} [[مسلمانان]] را [[پیروزی]] بخشید و [[اسلام]] را [[نجات]] داد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۷۳.</ref>.
+این [[جنگ]] که به [[جنگ احزاب]] هم معروف است، در [[سال پنجم هجری]] میان [[مسلمانان]] و [[مشرکان]] اتفاق افتاد. [[مشرکین]] به سرکردگی [[ابوسفیان]]، با [[همراهی]] تعداد بسیاری از گروه‌ها و [[قبایل]] و همدستی [[یهودیان]]، [[مدینه]] را محاصره کردند. در قسمت‌های نفوذپذیر [[شهر]]، به پیشنهاد [[سلمان فارسی]] خندقی حفر کردند تا [[مانع]] ورود [[مشرکین]] به داخل [[شهر]] گردند. یکی از سران و قهرمانان [[شرک]] به نام "[[عمرو بن عبدود]]" که از خندق گذشته و [[مبارز]] می‌طلبید، در [[جنگ]] با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} که خیلی جوان‌تر از او بود، کشته شد. [[محاصره]] [[مدینه]] از سوی [[سپاه]] [[کفر]] که نزدیک به یک ماه ادامه داشت، سودی نبخشید و [[مشرکان]] بدون دست یافتن به [[پیروزی]] متفرّق شدند. ضربت [[حضرت علی]]{{ع}} در [[جنگ خندق]] که به [[مرگ]] [[عمرو بن عبدود]] و فرار و پراکندگی [[سپاه]] [[شرکت]] انجامید، در نظر [[پیامبر اسلام]]، از [[عبادت]] جنّ و [[انس]] [[برتر]] بود، چون مایه [[نجات]] [[اسلام]] در آن رویارویی خطرناک شد. این [[جنگ]]، به خاطر آن کانال که کنده بودند، [[جنگ خندق]] و به خاطر همدستی گروه‌های گوناگون [[مشرکین]] و [[همکاری]] [[یهودیان]] داخلی با آنان، [[جنگ احزاب]] نامیده شد. [[خداوند]] با دعای [[حضرت محمد]]{{صل}} [[مسلمانان]] را [[پیروزی]] بخشید و [[اسلام]] را [[نجات]] داد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۷۳.</ref>.
 ==مقدمه==
-*[[نبرد]] خندق در زمان [[پیامبر]] (سال ۵ هجری) در غرب [[مدینه]] اتفاق افتاد. و نقش سرنوشت‌ساز و عظیم [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} در آن، یادکردنی است. [[سپاه]] [[مشرکین]] [[مدینه]] را محاصره کردند. به پیشنهاد [[سلمان فارسی]] دور [[مدینه]] خندق کندند تا [[دشمن]] وارد [[مدینه]] نشود. عمرو بن عبدودّ با تعدادی از شجاعان نام‌آور از خندق گذشتند و در میدانی رویاروی [[مسلمانان]] قرار گرفتند و [[مبارز]] طلبیدند و کسی جواب نداد. [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} به میدان او رفت. جملۀ معروف {{متن حدیث|بَرَزَ الْإِيمَانُ كُلُّهُ إِلَى الشِّرْكِ كُلِّه‏}} همۀ [[ایمان]] در برابر همۀ [[شرک]] قرار گرفته است) از زبان [[پیامبر]] شنیده شد<ref>بحار الأنوار، ج ۲۰ ص ۲۱۵</ref> و [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را [[دعا]] کرد. نبردی سخت درگرفت و [[امام علی|امیر المؤمنین]] با ضربتی [[عمرو بن عبدودّ]] را از پای درآورد و [[سپاه]] [[مشرکین]] گریختند و [[نبرد]] به سود [[مسلمانان]] پایان یافت.
+* [[نبرد]] خندق در زمان [[پیامبر]] ([[سال ۵ هجری]]) در [[غرب]] [[مدینه]] اتفاق افتاد. و نقش سرنوشت‌ساز و [[عظیم]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} در آن، یادکردنی است. [[سپاه]] [[مشرکین]] [[مدینه]] را محاصره کردند. به پیشنهاد [[سلمان فارسی]] دور [[مدینه]] خندق کندند تا [[دشمن]] وارد [[مدینه]] نشود. عمرو بن عبدودّ با تعدادی از شجاعان نام‌آور از خندق گذشتند و در میدانی رویاروی [[مسلمانان]] قرار گرفتند و [[مبارز]]‌طلبیدند و کسی جواب نداد. [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} به میدان او رفت. جملۀ معروف {{متن حدیث|بَرَزَ الْإِيمَانُ كُلُّهُ إِلَى الشِّرْكِ كُلِّه‏}} همۀ [[ایمان]] در برابر همۀ [[شرک]] قرار گرفته است) از زبان [[پیامبر]] شنیده شد<ref>بحار الأنوار، ج ۲۰ ص ۲۱۵</ref> و [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را [[دعا]] کرد. نبردی سخت درگرفت و [[امام علی|امیر المؤمنین]] با ضربتی [[عمرو بن عبدودّ]] را از پای درآورد و [[سپاه]] [[مشرکین]] گریختند و [[نبرد]] به سود [[مسلمانان]] پایان یافت.
-*دربارۀ آن ضربت بی‌همتا و سرنوشت‌ساز، [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث| لَضَرْبَةُ عَلِيِّ لِعَمْرٍو يَوْمَ الْخَنْدَقِ تَعْدِلُ عِبَادَةَ الثَّقَلَيْن‏}}<ref>عوالی اللّئالی، ج ۴ ص ۸۶</ref> و آن ضربت را برابر با [[ارزش]] [[عبادت]] جنّ و انس دانست.
+*دربارۀ آن ضربت بی‌همتا و سرنوشت‌ساز، [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث| لَضَرْبَةُ عَلِيِّ لِعَمْرٍو يَوْمَ الْخَنْدَقِ تَعْدِلُ عِبَادَةَ الثَّقَلَيْن‏}}<ref>عوالی اللّئالی، ج ۴ ص ۸۶</ref> و آن ضربت را برابر با [[ارزش]] [[عبادت]] جنّ و [[انس]] دانست.
-*[[اخلاص]] [[امام علی|علی]]{{ع}} در این [[نبرد]] نیز مهمّ است. وقتی پس از ضربتی روی سینۀ [[عمرو بن عبدودّ]] نشست، او جسارت کرده [[آب]] دهان افکند، [[امام علی|علی]]{{ع}} برخاست و چند قدم راه رفت، دوباره برگشت و سر او را از تن جدا کرد. وقتی علّت این کار را پرسیدند، فرمود: نخواستم به خاطر [[عصبانیت]] او را بکشم، بلکه می‌خواستم فقط به خاطر [[خدا]] باشد<ref> مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۱۱۵، بحار الأنوار، ج ۴۱ ص ۵۱</ref>. این [[اخلاص]]، در شعرهای معروف [[مولوی]] آمده است.<ref>مثنوی، دفتر اوّل، بیتهای ۳۷۲۱ تا ۳۸۱۰، گوا مخفّف گواه است</ref> برخورد جوانمردانۀ [[امام]] با کشتۀ [[دشمن]] نیز مشهور است، که [[زره]] از تن او نکند و چون خواهر عمرو بر بالین برادر آمد و از کشندۀ او پرسید و دانست که [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} او را کشته، بر برادر نگریست و گفت که [[جوانمردی]] بزرگ او را کشته است<ref>ارشاد، ج ۱ ص ۱۰۷</ref> این نیز از افتخارات و [[فضایل]] آن [[حضرت]] به شمار می‌رود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۸۵.</ref>
+* [[اخلاص]] [[امام علی|علی]]{{ع}} در این [[نبرد]] نیز مهمّ است. وقتی پس از ضربتی روی سینۀ [[عمرو بن عبدودّ]] نشست، او [[جسارت]] کرده آب[[دهان]] افکند، [[امام علی|علی]]{{ع}} برخاست و چند قدم راه رفت، دوباره برگشت و سر او را از تن جدا کرد. وقتی علّت این کار را پرسیدند، فرمود: نخواستم به خاطر [[عصبانیت]] او را بکشم، بلکه می‌خواستم فقط به خاطر [[خدا]] باشد<ref> مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۱۱۵، بحار الأنوار، ج ۴۱ ص ۵۱</ref>. این [[اخلاص]]، در شعرهای معروف [[مولوی]] آمده است.<ref>مثنوی، دفتر اوّل، بیتهای ۳۷۲۱ تا ۳۸۱۰، گوا مخفّف گواه است</ref> برخورد جوانمردانۀ [[امام]] با کشتۀ [[دشمن]] نیز مشهور است، که [[زره]] از تن او نکند و چون [[خواهر]] عمرو بر بالین [[برادر]] آمد و از کشندۀ او پرسید و دانست که [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} او را کشته، بر [[برادر]] نگریست و گفت که [[جوانمردی]] بزرگ او را کشته است<ref>ارشاد، ج ۱ ص ۱۰۷</ref> این نیز از افتخارات و [[فضایل]] آن [[حضرت]] به شمار می‌رود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۸۵.</ref>
-==پرسش وابسته==
+==[[پرسش]] وابسته==
 ==منابع==