ظلم در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۱۱

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ظلم است. "ظلم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ظلم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

خروج از اعتدال^[۱]، جانب‌داری از یک طرف در داوری^[۲]. در اصل به معنای میل و تمایل پیدا کردن^[۳]. ﴿أَمْ يَخَافُونَ أَنْ يَحِيفَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَرَسُولُهُ﴾^[۴]. این آیه شریفه متضمن برائت خدا و رسول از ظلم و جور، ستمکاری و قضاوت ناعادلانه است^[۵].^[۶].

حق دیگری را خوردن، ستمکاری^[۷]، جور، تجاوز از حد^[۸]. اصل آن به معنای قراردادن چیزی در غیر موضع آن به دشمنی^[۹]، اضاعه و ضایع کردن حق^[۱۰].

﴿أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا﴾^[۱۱].

در قرآن کریم ظلم از خدای تعالی نفی شده و ارتکاب ظلم از او محال است: ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ﴾^[۱۲]؛ لذا ظلم صفت فعل انسان است و سه گونه است^[۱۳]:

ظلم انسان به خدای تعالی که بالاترین ظلم انسان در حق خداوند، شرک، کفر و نفاق است: ﴿يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ﴾^[۱۴].
ظلم انسان به خود: ﴿وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ﴾^[۱۵].
ظلم انسان به هم‌نوع خود: ﴿إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ﴾^[۱۶].

همه انواع ظلم در قرآن کریم منهی و نکوهیده است و عقل همه انسان‌ها نیز آن را قبیح می‌شمارد. از این سه نوع ظلم، نوع سوم یعنی ظلم انسان به انسان‌ها بیشتر در نظام‌های سیاسی و حکومت‌های ظالم رخ داده است و حدیث « الْمُلْكُ يَبْقَى مَعَ الْكُفْرِ وَ لَا يَبْقَى مَعَ الظُّلْمِ»^[۱۷] دلالت بر همین معنا دارد.^[۱۸]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۳۳۰.
↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۶۶.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۲۵.
↑ «آیا آنان به دل بیمارند یا تردید دارند یا می‌هراسند که خداوند و پیامبرش بر آنان بیداد روا دارند؟ (خیر)، بلکه آنان ستمگرند» سوره نور، آیه ۵۰.
↑ سید محمد حسین طباطبابی، المیزان، ج۱۵، ص۱۴۷.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۴۴.
↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.
↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۳۷۳.
↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۴۶۸.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۷۱.
↑ «به کسانی که بر آنها جنگ تحمیل می‌شود اجازه (ی جهاد) داده شد زیرا ستم دیده‌اند » سوره حج، آیه ۳۹.
↑ «بی‌گمان خداوند بر مردم هیچ ستم روا نمی‌دارد امّا این مردمند که به خویش ستم می‌ورزند» سوره یونس، آیه ۴۴.
↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۳۷-۵۳۸.
↑ «و (یاد کن) آنگاه را که لقمان به پسرش- در حالی که بدو اندرز می‌داد- گفت: پسرکم! به خداوند شرک مورز که شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.
↑ « و هر کس چنین کند، به خود ستم کرده است» سوره بقره، آیه ۲۳۱.
↑ «ایراد تنها بر کسانی‌ست که به مردم ستم می‌ورزند و ناحقّ در زمین گردنکشی می‌کنند، آنان عذابی دردناک خواهند داشت» سوره شوری، آیه ۴۲.
↑ شیخ مفید، امالی، ص۳۱۰.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۰۵-۴۰۶.

[1] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۳۳۰.

[2] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۶۶.

[3] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۱۲۵.

[4] «آیا آنان به دل بیمارند یا تردید دارند یا می‌هراسند که خداوند و پیامبرش بر آنان بیداد روا دارند؟ (خیر)، بلکه آنان ستمگرند» سوره نور، آیه ۵۰.

[5] سید محمد حسین طباطبابی، المیزان، ج۱۵، ص۱۴۷.

[6] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۴۴.

[7] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۱۱.

[8] ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۳۷۳.

[9] ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۴۶۸.

[10] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۱۷۱.

[11] «به کسانی که بر آنها جنگ تحمیل می‌شود اجازه (ی جهاد) داده شد زیرا ستم دیده‌اند » سوره حج، آیه ۳۹.

[12] «بی‌گمان خداوند بر مردم هیچ ستم روا نمی‌دارد امّا این مردمند که به خویش ستم می‌ورزند» سوره یونس، آیه ۴۴.

[13] حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۳۷-۵۳۸.

[14] «و (یاد کن) آنگاه را که لقمان به پسرش- در حالی که بدو اندرز می‌داد- گفت: پسرکم! به خداوند شرک مورز که شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.

[15] « و هر کس چنین کند، به خود ستم کرده است» سوره بقره، آیه ۲۳۱.

[16] «ایراد تنها بر کسانی‌ست که به مردم ستم می‌ورزند و ناحقّ در زمین گردنکشی می‌کنند، آنان عذابی دردناک خواهند داشت» سوره شوری، آیه ۴۲.

[17] شیخ مفید، امالی، ص۳۱۰.

[18] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۰۵-۴۰۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ظلم]]''' است. "'''[[ظلم]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ظلم در قرآن]] | [[ظلم در حدیث]] | [[ظلم در نهج البلاغه]] | [[ظلم در معارف دعا و زیارات]] | [[ظلم در کلام اسلامی]] | [[ظلم در اخلاق اسلامی]] | [[ظلم در معارف مهدویت]]| [[ظلم در فقه سیاسی]]</div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ظلم در قرآن]] | [[ظلم در حدیث]] | [[ظلم در نهج البلاغه]] | [[ظلم در معارف دعا و زیارات]] | [[ظلم در کلام اسلامی]] | [[ظلم در اخلاق اسلامی]] | [[ظلم در معارف مهدویت]] - [[ظلم در فقه سیاسی]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[ظلم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>