پیشینه مسأله امامت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==)) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*موضوع [[امامت]] از همان روزهای آغازین [[بعثت]] و [[دعوت علنی]] به [[دین اسلام]] مطرح شد<ref>ر.ک: امامت خاصه، حدیث الانذار.</ref> اما بحث و [[گفتگو]] و [[نزاع]] در مسأله [[جانشینی پیامبر اکرم]]{{صل}}- به طور جدی و [[آشکار]]- بعد از [[ارتحال]] [[رسول خدا]]{{صل}} شدت گرفت. [[امام]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[نامه]] به [[اهل مصر]] بعد از [[تسبیح]] [[خداوند متعال]] و توصیف [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌نویسد: {{متن حدیث|تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۲.</ref>. هنگامی که آن [[حضرت]] که [[درود]] [[خدا]] بر او [[باد]] از [[جهان]] رفت [[مسلمانان]] درباره [[خلافت]] و [[امارت]] پس از او به [[نزاع]] برخاستند. | *موضوع [[امامت]] از همان روزهای آغازین [[بعثت]] و [[دعوت علنی]] به [[دین اسلام]] مطرح شد<ref>ر.ک: امامت خاصه، حدیث الانذار.</ref> اما بحث و [[گفتگو]] و [[نزاع]] در مسأله [[جانشینی پیامبر اکرم]]{{صل}}- به طور جدی و [[آشکار]]- بعد از [[ارتحال]] [[رسول خدا]]{{صل}} شدت گرفت. [[امام]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[نامه]] به [[اهل مصر]] بعد از [[تسبیح]] [[خداوند متعال]] و توصیف [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌نویسد: {{متن حدیث|تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۲.</ref>. هنگامی که آن [[حضرت]] که [[درود]] [[خدا]] بر او [[باد]] از [[جهان]] رفت [[مسلمانان]] درباره [[خلافت]] و [[امارت]] پس از او به [[نزاع]] برخاستند. | ||
*[[نزاع]] پیرامون مسأله [[امامت]] به صورت جدی در تمام دوره‌ها ادامه داشته است و این خود شاهدی است بر اهتمام [[مسلمانان]] به موضوع [[امامت]] و [[جانشینی رسول خدا]]{{صل}}<ref>شهرستانی در ملل و نحل می‌گوید: {{عربی|و أعظم خلاف بين الأمّة خلاف الإمامة إذ ما سلّ سيف في الإسلام على قاعدة دينيّة مثل ما سلّ على الإمامة في كلّ زمان...}}؛ الملل و النحل، ج ۱، ص ۳۱.</ref>. | * [[نزاع]] پیرامون مسأله [[امامت]] به صورت جدی در تمام دوره‌ها ادامه داشته است و این خود شاهدی است بر اهتمام [[مسلمانان]] به موضوع [[امامت]] و [[جانشینی رسول خدا]]{{صل}}<ref>شهرستانی در ملل و نحل می‌گوید: {{عربی|و أعظم خلاف بين الأمّة خلاف الإمامة إذ ما سلّ سيف في الإسلام على قاعدة دينيّة مثل ما سلّ على الإمامة في كلّ زمان...}}؛ الملل و النحل، ج ۱، ص ۳۱.</ref>. | ||
*باتوجه به اهمیت ویژه [[امامت]] در [[معارف دینی]]، [[امامت]] پژوهی در بین [[دانشمندان]] [[امامیه]] سابقه قابل توجه یافته است. به گونه‌ای که- علاوه بر پرداختن به [[امامت]] در منابع تفسیری و [[حدیثی]] و [[تاریخی]]- از عصر [[امامان شیعه]] تاکنون تک نگاره‌های فراوانی نیز در این مسأله به رشته تحریر در آمده است<ref>ر.ک: معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت که فهرستی از ۱۳۰۵۹ اثر درباره امامت به دست می‌دهد. و امامت پژوهی، ص ۲۲.</ref>. | *باتوجه به اهمیت ویژه [[امامت]] در [[معارف دینی]]، [[امامت]] پژوهی در بین [[دانشمندان]] [[امامیه]] سابقه قابل توجه یافته است. به گونه‌ای که- علاوه بر پرداختن به [[امامت]] در منابع تفسیری و [[حدیثی]] و [[تاریخی]]- از عصر [[امامان شیعه]] تاکنون تک نگاره‌های فراوانی نیز در این مسأله به رشته تحریر در آمده است<ref>ر.ک: معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت که فهرستی از ۱۳۰۵۹ اثر درباره امامت به دست می‌دهد. و امامت پژوهی، ص ۲۲.</ref>. | ||
*[[ابن ندیم]] فهرست و نگار و کتاب شناس معروف، [[علی بن اسماعیل بن میثم تمار]] را نخستین فردی می‌داند که در [[باب ]] [[امامت]] رساله‌ای نوشت و نام دو اثر از وی به نام‌های "الامامه" و "الاستحقاق" به میان می‌آورد. وی [[هشام بن حکم]] [[صحابی]] و [[شاگرد]] معروف [[امام صادق]]{{ع}} را از جمله دانشمندانی می‌داند که در [[امامت]] رساله‌های متعددی نگاشته است<ref>ر.ک: الفهرست، ص ۳۲۷ (فن ۲، مقاله ۵).</ref>. [[ابو جعفر احمد بن حسین صقیل کوفی]] از [[یاران امام]] [[صادق]]{{ع}} و [[امام کاظم]]{{ع}} و نیز [[خلیل بن احمد فراهیدی]] از [[اصحاب امام]] ششم{{ع}} رساله‌ای در [[امامت]] نوشته‌اند<ref>ر.ک: الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۷۳ و، ج ۲۰، ص ۳۹۰.</ref>. | * [[ابن ندیم]] فهرست و نگار و کتاب شناس معروف، [[علی بن اسماعیل بن میثم تمار]] را نخستین فردی می‌داند که در [[باب]] [[امامت]] رساله‌ای نوشت و نام دو اثر از وی به نام‌های "الامامه" و "الاستحقاق" به میان می‌آورد. وی [[هشام بن حکم]] [[صحابی]] و [[شاگرد]] معروف [[امام صادق]]{{ع}} را از جمله دانشمندانی می‌داند که در [[امامت]] رساله‌های متعددی نگاشته است<ref>ر.ک: الفهرست، ص ۳۲۷ (فن ۲، مقاله ۵).</ref>. [[ابو جعفر احمد بن حسین صقیل کوفی]] از [[یاران امام]] [[صادق]]{{ع}} و [[امام کاظم]]{{ع}} و نیز [[خلیل بن احمد فراهیدی]] از [[اصحاب امام]] ششم{{ع}} رساله‌ای در [[امامت]] نوشته‌اند<ref>ر.ک: الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۷۳ و، ج ۲۰، ص ۳۹۰.</ref>. | ||
*شمار فراوانی از [[عالمان]] [[شیعی]] در محبث [[امامت]] به تالیف رساله‌های مستقل [[همت]] گماشته‌اند همانند رساله [[عصمت]] از [[سید مرتضی]] و رساله فرق بین [[نبی]] و [[امام]] از [[شیخ مفید]]. در طبقات بعد نیز از این شیوه در اهتمام به مسأله [[امامت]] دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه [[طوسی]] و [[علامه حلی]]. در طبقات بعد نیز از این شیوه درا هتمام به مسأله [[امامت]] دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه [[طوسی]] و [[علامه حلی]] و در دوره‌های بعد تالیفات [[میر سید حامد حسین]] و [[علامه امینی]] را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از تراث [[علمی]] [[شیعه]] در موضوع [[امامت]] نام برد<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۱''']]؛ ج5، ص18-19.</ref> | *شمار فراوانی از [[عالمان]] [[شیعی]] در محبث [[امامت]] به تالیف رساله‌های مستقل [[همت]] گماشته‌اند همانند رساله [[عصمت]] از [[سید مرتضی]] و رساله فرق بین [[نبی]] و [[امام]] از [[شیخ مفید]]. در طبقات بعد نیز از این شیوه در اهتمام به مسأله [[امامت]] دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه [[طوسی]] و [[علامه حلی]]. در طبقات بعد نیز از این شیوه درا هتمام به مسأله [[امامت]] دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه [[طوسی]] و [[علامه حلی]] و در دوره‌های بعد تالیفات [[میر سید حامد حسین]] و [[علامه امینی]] را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از تراث [[علمی]] [[شیعه]] در موضوع [[امامت]] نام برد<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵ ج۱''']]؛ ج5، ص18-19.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۳:۰۲
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امامت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- موضوع امامت از همان روزهای آغازین بعثت و دعوت علنی به دین اسلام مطرح شد[۱] اما بحث و گفتگو و نزاع در مسأله جانشینی پیامبر اکرم(ص)- به طور جدی و آشکار- بعد از ارتحال رسول خدا(ص) شدت گرفت. امام امیرالمؤمنین(ع) در نامه به اهل مصر بعد از تسبیح خداوند متعال و توصیف پیامبر اکرم(ص) می‌نویسد: «تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ»[۲]. هنگامی که آن حضرت که درود خدا بر او باد از جهان رفت مسلمانان درباره خلافت و امارت پس از او به نزاع برخاستند.
- نزاع پیرامون مسأله امامت به صورت جدی در تمام دوره‌ها ادامه داشته است و این خود شاهدی است بر اهتمام مسلمانان به موضوع امامت و جانشینی رسول خدا(ص)[۳].
- باتوجه به اهمیت ویژه امامت در معارف دینی، امامت پژوهی در بین دانشمندان امامیه سابقه قابل توجه یافته است. به گونه‌ای که- علاوه بر پرداختن به امامت در منابع تفسیری و حدیثی و تاریخی- از عصر امامان شیعه تاکنون تک نگاره‌های فراوانی نیز در این مسأله به رشته تحریر در آمده است[۴].
- ابن ندیم فهرست و نگار و کتاب شناس معروف، علی بن اسماعیل بن میثم تمار را نخستین فردی می‌داند که در باب امامت رساله‌ای نوشت و نام دو اثر از وی به نام‌های "الامامه" و "الاستحقاق" به میان می‌آورد. وی هشام بن حکم صحابی و شاگرد معروف امام صادق(ع) را از جمله دانشمندانی می‌داند که در امامت رساله‌های متعددی نگاشته است[۵]. ابو جعفر احمد بن حسین صقیل کوفی از یاران امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) و نیز خلیل بن احمد فراهیدی از اصحاب امام ششم(ع) رساله‌ای در امامت نوشته‌اند[۶].
- شمار فراوانی از عالمان شیعی در محبث امامت به تالیف رساله‌های مستقل همت گماشته‌اند همانند رساله عصمت از سید مرتضی و رساله فرق بین نبی و امام از شیخ مفید. در طبقات بعد نیز از این شیوه در اهتمام به مسأله امامت دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه طوسی و علامه حلی. در طبقات بعد نیز از این شیوه درا هتمام به مسأله امامت دیده می‌شود و آثار ارزشمند خواجه طوسی و علامه حلی و در دوره‌های بعد تالیفات میر سید حامد حسین و علامه امینی را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از تراث علمی شیعه در موضوع امامت نام برد[۷]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: امامت خاصه، حدیث الانذار.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۶۲.
- ↑ شهرستانی در ملل و نحل می‌گوید: و أعظم خلاف بين الأمّة خلاف الإمامة إذ ما سلّ سيف في الإسلام على قاعدة دينيّة مثل ما سلّ على الإمامة في كلّ زمان...؛ الملل و النحل، ج ۱، ص ۳۱.
- ↑ ر.ک: معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت که فهرستی از ۱۳۰۵۹ اثر درباره امامت به دست می‌دهد. و امامت پژوهی، ص ۲۲.
- ↑ ر.ک: الفهرست، ص ۳۲۷ (فن ۲، مقاله ۵).
- ↑ ر.ک: الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۷۳ و، ج ۲۰، ص ۳۹۰.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۱؛ ج5، ص18-19.