جباریت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته == == منابع ==' به '== منابع ==') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
*[[جبار|جبّار]] از [[صفات الهی]] است و اطلاق آن بر مخلوق و [[عبد]] [[مذمت]] شده و حتی در [[قرآن]] این صفت [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ}}<ref>«تو بر آنان چیره نیستی» سوره ق، آیه ۴۵.</ref>. | *[[جبار|جبّار]] از [[صفات الهی]] است و اطلاق آن بر مخلوق و [[عبد]] [[مذمت]] شده و حتی در [[قرآن]] این صفت [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ}}<ref>«تو بر آنان چیره نیستی» سوره ق، آیه ۴۵.</ref>. | ||
*در [[سیاست]] معمولاً [[جبار|جبّار]] بر فردی اطلاق می‌شود که [[سلطه]] خود را با [[تحمیل]] بر [[اراده]] [[مردم]] و [[اجبار]] آنها تأمین می‌کند<ref>سیدمحمدحسین طباطبابی، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۱.</ref>. بر این اساس، به [[نظام سیاسی]] که [[حاکم]] آن همه [[شئون]] و امور [[مردم]] را در [[دست]] گرفته و [[فرمانروایی]] مطلق دارد، [[حکومت]] تیرانی گفته می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۰۳-۲۰۴.</ref>. | *در [[سیاست]] معمولاً [[جبار|جبّار]] بر فردی اطلاق می‌شود که [[سلطه]] خود را با [[تحمیل]] بر [[اراده]] [[مردم]] و [[اجبار]] آنها تأمین می‌کند<ref>سیدمحمدحسین طباطبابی، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۱.</ref>. بر این اساس، به [[نظام سیاسی]] که [[حاکم]] آن همه [[شئون]] و امور [[مردم]] را در [[دست]] گرفته و [[فرمانروایی]] مطلق دارد، [[حکومت]] تیرانی گفته می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۰۳-۲۰۴.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۱ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۵۱
اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث جباریت است. "جباریت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
- جبار: کسی است که سلطه[۱]، برتری و غلبه دارد[۲]؛ از جبر به معنای عظمت و برتری[۳].
- ﴿أَتُرِيدُ أَنْ تَقْتُلَنِي كَمَا قَتَلْتَ نَفْسًا بِالْأَمْسِ إِنْ تُرِيدُ إِلَّا أَنْ تَكُونَ جَبَّارًا فِي الْأَرْضِ﴾[۴].
- جبّار از صفات الهی است و اطلاق آن بر مخلوق و عبد مذمت شده و حتی در قرآن این صفت نفی شده است: ﴿مَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ﴾[۵].
- در سیاست معمولاً جبّار بر فردی اطلاق می‌شود که سلطه خود را با تحمیل بر اراده مردم و اجبار آنها تأمین می‌کند[۶]. بر این اساس، به نظام سیاسی که حاکم آن همه شئون و امور مردم را در دست گرفته و فرمانروایی مطلق دارد، حکومت تیرانی گفته می‌شود[۷].[۸].
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۳۳-۸۳۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۴۶.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۵۰۱.
- ↑ «آیا می‌خواهی که مرا همچون کسی که دیروز کشتی بکشی؟ تو جز این نمی‌خواهی که در این (سر) زمین گردنکش باشی» سوره قصص، آیه ۱۹.
- ↑ «تو بر آنان چیره نیستی» سوره ق، آیه ۴۵.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبابی، المیزان، ج۱۸، ص۳۶۱.
- ↑ علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۴۳۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۰۳-۲۰۴.