الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۱

امام باقر علیه‌السلام

امام باقر (ع) روز جمعه اول ماه رجب سال ۵۷ﻫ. در مدینه به دنیا آمد و نام مبارکشان محمد است. پدر ایشان امام زین‌العابدین(ع) و مادر ارجمندش "ام عبدالله" فاطمه ـ دختر امام حسن مجتبی(ع) ـ است؛ لذا از این جهت در میان اهل بیت(ع) او نخستین کسی است که از نظر نسب پدری و مادری، علوی و فاطمی است. پیامبر اسلام(ص) به ایشان لقب "باقرالعلوم" را ارزانی فرمود، به معنای شکافنده علوم و کنیه ایشان ابوجعفر است.

امام باقر(ع) در روزگار طفولیت بود که همراه کاروان جد گرامی‌اش، امام حسین(ع)، به کربلا رفت. آن امام ارجمند(ع) چهار سال با امام حسین(ع) و سی و چهار سال با پدر گرامی‌اش زیست و در سال ۹۵ﻫ. به امامت رسید و حدود بیست سال امامت کرد. حاکمان معاصر امامت او عبارت‌اند از: ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک.

مهم‌ترین ویژگی روزگار امامت امام باقر(ع) آن بود که فرصتی برای راه انداختن نهضتی علمی و فکری پیش آمد. بیشتر دوران زندگانی امام باقر(ع) در زمان قدرت آل مروان از بنی امیه سپری شد. دورانی بود که مروانیان اوج قدرت را تجربه می‌کردند و پایان دوران امامت حضرت باقر(ع)، همزمان شد با نشانه‌های ضعفِ قدرت بنی امیه. همین موضوع باعث شد که امام باقر(ع) و سپس امام صادق(ع) فرصت مناسبی برای بیان معارف ناب اسلامی بیابند. امام از این فرصت بهره جست و شاگردان برجسته‌ای تربیت کرد و فرهنگ شیعی و آموزه‌های راستین اسلام را گسترانید.

عصر امامان معصوم(ع) را دو دوره دانست: یکی دوره تثبیت و دیگر دوره ترویج. امامت امام باقر(ع) در دوره دوم جای داشت و وقت آن بود که تعالیم دینی از حلقه شیعیانی محدود به‌ عرصه گسترده جامعه اسلامی راه یابند و آموزه‌های شیعی در چارچوبی منطقی، آشکارا پدیدار گردند.

امام باقر(ع) برای بهره بردن از فرصت پیش آمده، دو شیوه برگزید:

آموزش و پرورش شاگردان مستعد و تشکیل حوزه علمی؛ از معروف‌ترین شاگردان برجسته او می‌‌توان از ابان بن تَغلب، زُراره، کمیت اسدی و محمد بن مسلم نام برد.
آشنا ساختن عموم مردم با تعالیم راستین دینی از گذر سخنرانی، جلسه‌های علمی ـ دینی، مباحثه با اهل فِرَق و اعزام مبلغ به میان مردم.

حکام اموی، سرانجام از فعالیت‌های امام(ع) به بیم افتادند و هشام بن عبدالملک، دهمین حاکم اموی فرمان داد تا ابراهیم بن ولید، با زهری کشنده امام باقر(ع) را مسموم کند. امام در هفتم ماه ذی‌الحجه ۱۱۴ﻫ. در ۵۷ سالگی به شهادت رسید و پیکر پاکش در قبرستان بقیع مدینه به خاک سپرده شد.

ادامه

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class="boxTitle">'''[[حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)|حضرت فاطمه زهرا (س)]]'''</div>
+<div class="boxTitle">'''[[امام باقر علیه‌السلام|امام باقر علیه‌السلام]]'''</div>
-[[حضرت فاطمه]]{{س}}، بیستم جمادی‌الثانی پنجم [[بعثت]] در [[مکه]] متولد شد. پدرش، [[حضرت محمد]]{{صل}} و مادرش [[خدیجه]]{{س}} بود. حضرت فاطمه{{س}} اسامی، [[القاب]] و کنیه‌های بی‌شماری دارند که هر کدام، توصیف‌کنندۀ ابعادی از شخصیت معنوی و مادی ایشان است، مانند زهرا، مطهره، شهیده، محدثه و... . [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در [[احادیث]] مختلفی درباره [[فاطمه]]{{س}} فرمود: "دخترم [[فاطمه]]، [[سرور]] [[زنان]] عالمیان، از ابتدا تا انتهاست. او پاره تن من و [[نور]] چشمم و میوه قلبم و [[روح]] من است، "هر که او را غضبناک کند مرا غضبناک کرده است".
+[[پرونده: قبور امامان بقیع.jpg|بی‌قاب|150px|left|link= [[قبرستان بقیع]]، مزار ائمه بقیع]]
+[[امام باقر]] {{ع}} [[روز جمعه]] اول [[ماه رجب]] سال ۵۷ﻫ. در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد و نام مبارکشان [[محمد]] است. پدر ایشان [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} و مادر ارجمندش "ام عبدالله"  فاطمه ـ دختر [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} ـ است؛ لذا از این جهت در میان [[اهل بیت]]{{عم}} او نخستین کسی است که از نظر [[نسب]] پدری و مادری، [[علوی]] و فاطمی است. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} به ایشان [[لقب]] "باقرالعلوم" را ارزانی فرمود، به معنای [[شکافنده علوم]] و [[کنیه]] ایشان [[ابوجعفر]] است.
-دوران [[زندگی]] هجده ساله حضرت فاطمه{{س}} را در سه مقطع می‌توان مورد بررسی قرار داد:
+[[امام باقر]]{{ع}} در روزگار [[طفولیت]] بود که همراه کاروان جد گرامی‌اش، [[امام حسین]]{{ع}}، به [[کربلا]] رفت. آن [[امام]] ارجمند{{ع}} چهار سال با [[امام حسین]]{{ع}} و سی و چهار سال با پدر گرامی‌اش زیست و در سال ۹۵ﻫ. به [[امامت]] رسید و حدود بیست سال [[امامت]] کرد. [[حاکمان]] معاصر [[امامت]] او عبارت‌اند از: [[ولید بن عبدالملک]]، [[سلیمان بن عبدالملک]]، [[عمر بن عبدالعزیز]]، [[یزید بن عبدالملک]] و [[هشام بن عبدالملک]].
-#'''از [[ولادت حضرت فاطمه زهرا|ولادت]] تا [[هجرت پیامبر خاتم|هجرت]]:''' این مقطع که هشت سال نخست زندگانی حضرت را در برمی‌گیرد، مصادف با [[دعوت پیامبر]]{{صل}} و اقدامات سرسختانۀ [[مشرکان]] [[مکه]] در جلوگیری از گسترش اسلام بود. [[مخالفان پیامبر]]{{صل}} با أبتر خواندن [[حضرت محمد]]{{صل}} به علت نداشتن [[فرزند]] پسر و ادامه نیافتن [[نسل]] وی، ایشان را [[استهزا]] می‌کردند؛ اما با تولد حضرت فاطمه{{س}} و نزول [[سوره کوثر]] از سوی [[خداوند]]، آن مخالفان، أبتر شدند و نسل [[پیامبر]]{{صل}} از این دختر ادامه یافت.
-#'''از [[هجرت]] تا [[رحلت پیامبر]]{{صل}}:'''
-##'''[[هجرت به مدینه]]:''' پس از گذشت سیزده سال از [[بعثت رسول اکرم]]{{صل}}، سرانجام مشرکان [[مکه]] به این نتیجه رسیدند که خاموش ساختن [[دعوت پیامبر]]{{صل}} جز با [[قتل]] او و [[مشارکت]] تمامی [[قبایل]] در آن، امکان‌پذیر نیست؛ منتها حضرت محمد{{صل}} بر اساس [[فرمان خداوند]] به صورت مخفیانه به سمت یثرب حرکت کردند. حضرت فاطمه{{س}} نیز در معیّت حضرت علی{{ع}}، به سمت [[مدینه]] حرکت کرد و در منطقه قُبا به [[رسول خدا]]{{صل}} ملحق شد.
-##'''[[ازدواج علی]] و فاطمه{{عم}}:''' حضرت فاطمه{{س}} در [[ماه رمضان]] [[سال دوم هجری]]  با حضرت علی{{ع}} ازدواج کردند و [[ذی حجه]] همان سال مراسم عروسی برگزار شد. [[زندگی]] مشترک [[فاطمه زهرا]] {{س}} با [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و کانون خانواده‌اش، پر از [[مهر]] و [[محبت]] و [[انسانیت]] و [[تقوا]] و [[ایثار]] بود. در این مدت، چندین [[آیه قرآن]]، مانند [[آیه تطهیر]]، [[آیه مباهله]] و [[سوره کوثر]] و... در [[شأن]] حضرت زهرا{{س}} و [[فرزندان]] او نازل شد.
-#'''از رحلت پیامبر{{صل}} تا [[شهادت]]:'''
-##'''دفاع از ولایت:''' حضرت فاطمه{{س}} در سال یازدهم هجرت، پس از رحلت پیامبر{{صل}} مدت [[زمان]] اندکی زیستند. پدید آمدن مباحث مربوط به [[جانشینی]] پس از [[پیامبر]]{{صل}}، باعث ایجاد دو گروه میان [[مسلمانان]] شد که در ارتباط مستقیم با [[زندگانی حضرت فاطمه]]{{س}} قرار داشت. حضرت [[فاطمه زهرا]]{{س}} از ابتدای پدید آمدن جریان سقیفه در [[دفاع]] از [[ولایت]] و [[اثبات]] آن به اقدامات مختلفی روی آورد و در پی تلاش برای جلوگیری از [[اجبار]] [[حضرت علی]]{{ع}} در گرفتن [[بیعت]]، منجر به وارد ساختن آسیب‌های جسمی به وی شد. این امر، سرانجام باعث سقط جنین و [[بیماری]] شدید ایشان شد که به [[شهادت]] حضرت انجامید.
-##'''ماجرای باغ [[فدک]]:''' روزی [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نزد حضرت فاطمه{{س}} رفت و به او فرمود: "دخترم! [[خدا]] [[فدک]] را به پدرت بخشیده و به او اختصاص داده است و [[مسلمانان]] در آن سهمی ندارند. هر چه می‌خواهی درباره آن انجام بده. پس از [[شهادت]] [[خاتم انبیا]]{{صل}} جناح مخالف این منطقه را از حضرت گرفت؛ از این رو بخشی از تلاش دختر [[رسول خدا]]{{صل}}، ارائه [[دلایل]] برای [[اثبات]] ارثیۀ خود و بازستاندن فدک در کنار سایر اقدامات ایشان بود.
-حضرت فاطمه{{س}}، سرانجام بعد از گذراندن روزهای سخت بیماری، در سال ۱۱ هجری در [[مدینه]] و در پی مصدومیت‌هایی که در راه دفاع از [[ولایت]] و حماسۀ [[غدیر]] متحمّل شد و پس از انجام وصیت‌های مختلف طبق فرمودۀ [[پیامبر]]{{صل}}، اولین فردی از [[خاندان]] [[نبوی]] بود که به دیدار ایشان شتافت. ایشان طبق وصیتشان، شبانه، مخفیانه و در نقطه نامعلومی در [[مدینه]] به خاک سپرده شد. قبر پنهان او [[گواه]] نارضایتی وی از [[حکومت]] وقت بود و وصیتش بر [[دفن]] پنهانی و مخفی بودن مدفن، مبارزه‌ای مستمر با [[باطل]] و سند مظلومیّت او و [[خاندان پیامبر]] است.
+مهم‌ترین ویژگی روزگار [[امامت]] [[امام باقر]]{{ع}} آن بود که فرصتی برای راه انداختن نهضتی [[علمی]] و [[فکری]] پیش آمد. بیشتر دوران زندگانی [[امام باقر]]{{ع}} در [[زمان]] [[قدرت]] [[آل مروان]] از [[بنی امیه]] سپری شد. دورانی بود که [[مروانیان]] اوج قدرت را تجربه می‌کردند و پایان دوران [[امامت]] [[حضرت باقر]]{{ع}}، همزمان شد با نشانه‌های ضعفِ قدرت بنی امیه. همین موضوع باعث شد که امام باقر{{ع}} و سپس [[امام صادق]]{{ع}} [[فرصت]] مناسبی برای بیان [[معارف]] [[ناب]] [[اسلامی]] بیابند. [[امام]] از این [[فرصت]] بهره جست و [[شاگردان]] برجسته‌ای [[تربیت]] کرد و [[فرهنگ شیعی]] و آموزه‌های [[راستین]] [[اسلام]] را گسترانید.
-<div class="readmoreButton">[[حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)|'''ادامه''']]</div>
+عصر [[امامان معصوم]]{{عم}} را دو دوره دانست: یکی دوره تثبیت و دیگر دوره [[ترویج]]. [[امامت]] [[امام باقر]]{{ع}} در دوره دوم جای داشت و وقت آن بود که [[تعالیم دینی]] از حلقه شیعیانی محدود به‌ عرصه گسترده [[جامعه اسلامی]] راه یابند و آموزه‌های [[شیعی]] در چارچوبی منطقی، آشکارا پدیدار گردند.
+[[امام باقر]]{{ع}} برای بهره بردن از [[فرصت]] پیش آمده، دو شیوه برگزید:
+#[[آموزش و پرورش]] [[شاگردان]] مستعد و تشکیل حوزه [[علمی]]؛ از معروف‌ترین [[شاگردان]] برجسته او می‌‌توان از [[ابان بن تَغلب]]، [[زُراره]]، [[کمیت اسدی]] و [[محمد بن مسلم]] نام برد.
+#آشنا ساختن عموم [[مردم]] با [[تعالیم]] [[راستین]] [[دینی]] از گذر [[سخنرانی]]، جلسه‌های [[علمی]] ـ [[دینی]]، مباحثه با اهل فِرَق و اعزام مبلغ به میان [[مردم]].
+حکام [[اموی]]، سرانجام از فعالیت‌های [[امام]]{{ع}} به بیم افتادند و [[هشام بن عبدالملک]]، دهمین [[حاکم]] [[اموی]] [[فرمان]] داد تا [[ابراهیم بن ولید]]، با [[زهری]] کشنده [[امام باقر]]{{ع}} را [[مسموم]] کند. [[امام]] در هفتم ماه ذی‌الحجه ۱۱۴ﻫ. در ۵۷ سالگی به [[شهادت]] رسید و پیکر پاکش در [[قبرستان بقیع]] [[مدینه]] به [[خاک]] سپرده شد.
+<div class="readmoreButton">[[ امام باقر علیه‌السلام|'''ادامه''']]</div>