فلسفه دین: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
خط ۱۴: خط ۱۴:
*از مسائل مهم [[فلسفه]] [[دین]] این است که چرا [[انسان]] همواره در پی [[دین]] است. [[فیلسوفان]] [[دین]]، مهم‌ترین [[علت]] آن را [[عقل]] و [[سرشت]] انسانی می‌دانند. بنابر [[روایات شیعه]]، [[پیامبران الهی]] برای آن برانگیخته شده‌اند تا گنجینه [[سرشت]] انسانی را ظاهر سازند و [[عقل]] [[آدمی]] را به [[شکوفایی]] رسانند<ref>نهج‌البلاغه‌، خطبه ۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.
*از مسائل مهم [[فلسفه]] [[دین]] این است که چرا [[انسان]] همواره در پی [[دین]] است. [[فیلسوفان]] [[دین]]، مهم‌ترین [[علت]] آن را [[عقل]] و [[سرشت]] انسانی می‌دانند. بنابر [[روایات شیعه]]، [[پیامبران الهی]] برای آن برانگیخته شده‌اند تا گنجینه [[سرشت]] انسانی را ظاهر سازند و [[عقل]] [[آدمی]] را به [[شکوفایی]] رسانند<ref>نهج‌البلاغه‌، خطبه ۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.
==[[قوانین دین]]==
==[[قوانین دین]]==
*[[فیلسوفان]] [[دین]] بیان می‌کنند که [[دین]] دارای دو گونه قانون‌ است:
* [[فیلسوفان]] [[دین]] بیان می‌کنند که [[دین]] دارای دو گونه قانون‌ است:
#[[قوانین]] ثابت که به نیازهای ماندگار [[انسان]] نظر دارند و جز هنگام [[اضطرار]] و به اقتضای زمانه و تبدل موضوع تغییر نمی‌پذیرند؛ مانند [[حرمت]] [[قتل]] [[نفس]] محترم<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.
# [[قوانین]] ثابت که به نیازهای ماندگار [[انسان]] نظر دارند و جز هنگام [[اضطرار]] و به اقتضای زمانه و تبدل موضوع تغییر نمی‌پذیرند؛ مانند [[حرمت]] [[قتل]] [[نفس]] محترم<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.
#[[قوانین]] متغیر که برای ضرورت‌های [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] برنهاده شده‌اند و مبتنی بر [[علل]] و انگیزه‌های ثانوی‌اند؛ مانند [[قوانین]] مربوط به [[خوراک]] و پوشاک، تجهیز [[سپاه اسلام]] و [[آموزش]] و تحصیل [[علم]]. چون ضرورت‌ها از میان می‌روند، [[قوانین]] متغیر نیز از اعتبار می‌افتند<ref>عقاید الشیعة الامامیة، ۵۶۸- ۵۶۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.
# [[قوانین]] متغیر که برای ضرورت‌های [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] برنهاده شده‌اند و مبتنی بر [[علل]] و انگیزه‌های ثانوی‌اند؛ مانند [[قوانین]] مربوط به [[خوراک]] و پوشاک، تجهیز [[سپاه اسلام]] و [[آموزش]] و تحصیل [[علم]]. چون ضرورت‌ها از میان می‌روند، [[قوانین]] متغیر نیز از اعتبار می‌افتند<ref>عقاید الشیعة الامامیة، ۵۶۸- ۵۶۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 364.</ref>.


==[[گوهر دین]]==
==[[گوهر دین]]==
*[[فیلسوفان]] [[دین]] معتقدند که [[گوهر دین]] یکی است و آن، [[اسلام]]، به معنای [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] است<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref> و چنین نیست که هر یک از [[پیامبران]]، با [[ابلاغ]] [[دین]] خود، [[دین]] پیشین را به کمال رسانده باشند؛ زیرا [[خداوند]] [[دین ناقص]] به [[بشر]] نمی‌دهد. آنچه به کمال می‌رسد، ظهورات [[دین]] است. [[دین]]، یگانه و جاودانه است و برمبنای [[توحید]]؛ اما [[شریعت]] و منهاج [[دین]] است که تغییر می‌پذیرد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 365.</ref>.
* [[فیلسوفان]] [[دین]] معتقدند که [[گوهر دین]] یکی است و آن، [[اسلام]]، به معنای [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] است<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref> و چنین نیست که هر یک از [[پیامبران]]، با [[ابلاغ]] [[دین]] خود، [[دین]] پیشین را به کمال رسانده باشند؛ زیرا [[خداوند]] [[دین ناقص]] به [[بشر]] نمی‌دهد. آنچه به کمال می‌رسد، ظهورات [[دین]] است. [[دین]]، یگانه و جاودانه است و برمبنای [[توحید]]؛ اما [[شریعت]] و منهاج [[دین]] است که تغییر می‌پذیرد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 365.</ref>.
==[[زبان دین]]==
==[[زبان دین]]==
*همه [[آدمیان]] [[زبان دین]] را می‌فهمند و هر [[پیامبری]] به زبان [[مردم]] خویش سخن گفته است<ref>{{متن قرآن| وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ }}؛ سوره ابراهیم، آیه ۴.</ref>. [[فرمان‌های الهی]] در هر روزگاری به گونه روشن و صریح و بی ابهام به گوش [[مردم]] رسیده‌اند و کسی نمی‌تواند مدعی شود که زبان [[دین]] را نفهمیده است<ref>ده‌گفتار، ۲۰۱ و ۲۰۲؛ روش دعوت محمد، ۴۶- ۴۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 365.</ref>.
*همه [[آدمیان]] [[زبان دین]] را می‌فهمند و هر [[پیامبری]] به زبان [[مردم]] خویش سخن گفته است<ref>{{متن قرآن| وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ }}؛ سوره ابراهیم، آیه ۴.</ref>. [[فرمان‌های الهی]] در هر روزگاری به گونه روشن و صریح و بی ابهام به گوش [[مردم]] رسیده‌اند و کسی نمی‌تواند مدعی شود که زبان [[دین]] را نفهمیده است<ref>ده‌گفتار، ۲۰۱ و ۲۰۲؛ روش دعوت محمد، ۴۶- ۴۳.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 365.</ref>.
خط ۳۱: خط ۳۱:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:فلسفه دین]]
[[رده:فلسفه دین]]

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۴

فلسفه دین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: فلسفه دین در قرآن - فلسفه دین در حدیث - فلسفه دین در نهج البلاغه - فلسفه دین در کلام اسلامی - فلسفه دین در عرفان اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

چیستی دین

هدف دین

منشأ دین (مبدأ فاعلی)

علت گرایش انسان به دین

قوانین دین

  1. قوانین ثابت که به نیازهای ماندگار انسان نظر دارند و جز هنگام اضطرار و به اقتضای زمانه و تبدل موضوع تغییر نمی‌پذیرند؛ مانند حرمت قتل نفس محترم[۱۸].
  2. قوانین متغیر که برای ضرورت‌های زندگی فردی و اجتماعی برنهاده شده‌اند و مبتنی بر علل و انگیزه‌های ثانوی‌اند؛ مانند قوانین مربوط به خوراک و پوشاک، تجهیز سپاه اسلام و آموزش و تحصیل علم. چون ضرورت‌ها از میان می‌روند، قوانین متغیر نیز از اعتبار می‌افتند[۱۹][۲۰].

گوهر دین

زبان دین

منابع

پانویس

  1. ↑ ﴿فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ ﴾؛ سوره روم، آیه ۳۰.
  2. ↑ تاریخ تمدن‌، ۱/ ۷۰.
  3. ↑ فلسفه دین‌، ۱۱۷- ۱۲۶.
  4. ↑ دین‌پژوهی‌، ۱/ ۹۱، ۹۲ و ۲۳۳.
  5. ↑ دین‌شناسی، ۲۱.
  6. ↑ فرهنگ شیعه، ص 363-364.
  7. ↑ آموزش دین‌، ۹- ۶.
  8. ↑ آشنایی با علوم اسلامی‌، ۲۸۷ و ۲۸۸.
  9. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  10. ↑ ﴿لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ ﴾؛ سوره حدید، آیه ۲۵.
  11. ↑ ﴿الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ﴾؛سوره ابراهیم، آیه ۱.
  12. ↑ ﴿يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴾؛ سوره فجر، آیه ۲۷.
  13. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  14. ↑ کشف المراد، ۳۴۶.
  15. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  16. ↑ نهج‌البلاغه‌، خطبه ۱.
  17. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  18. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  19. ↑ عقاید الشیعة الامامیة، ۵۶۸- ۵۶۴.
  20. ↑ فرهنگ شیعه، ص 364.
  21. ↑ ﴿إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسْلامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَن يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ﴾؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹.
  22. ↑ فرهنگ شیعه، ص 365.
  23. ↑ ﴿ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴾؛ سوره ابراهیم، آیه ۴.
  24. ↑ ده‌گفتار، ۲۰۱ و ۲۰۲؛ روش دعوت محمد، ۴۶- ۴۳.
  25. ↑ فرهنگ شیعه، ص 365.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=فلسفه_دین&oldid=1059024»