حبل الله در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
*رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.</ref>. واژه حبل در حالت اضافی ([[حبل الله]]، حبل‌الناس) به معنای [[پیمان]]، [[عهد]]، ذمّه نیز می‌آید <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.</ref>. | * رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.</ref>. واژه حبل در حالت اضافی ([[حبل الله]]، حبل‌الناس) به معنای [[پیمان]]، [[عهد]]، ذمّه نیز می‌آید <ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ}}<ref>«جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.</ref>. | *{{متن قرآن|ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ}}<ref>«جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.</ref>. | ||
*{{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> | *{{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> | ||
*"[[حبل الله]]" یعنی [[رشته الهی]]، [[امان خدا]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۴.</ref> و هر چیزی که موجب وصول [[انسان]] به [[خداوند]] و ایجاد [[ارتباط]] میان [[انسان]] و [[خدا]] می‌گردد. در مورد مصداق "[[حبل الله]]" و "حبل الناس" اقوال مختلفی در [[تفاسیر]] وارد شده است: [[حبل الله]] به معنای [[عهدالله]]، [[احکام شرعی]] و [[قوانین الهی]] است ([[معاهده]] [[ذمه]] و پرداخت [[جزیه]]) و "حبل الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و [[معاهدات]] و پیمان‌هایی است که [[مسلمانان]] (حتی یک نفر) با [[کفار]] و [[مشرکان]] و [[اهل کتاب]] منعقد کرده‌اند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۴، ص۴۳.</ref>. | *"[[حبل الله]]" یعنی [[رشته الهی]]، [[امان خدا]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۴.</ref> و هر چیزی که موجب وصول [[انسان]] به [[خداوند]] و ایجاد [[ارتباط]] میان [[انسان]] و [[خدا]] می‌گردد. در مورد مصداق "[[حبل الله]]" و "حبل الناس" اقوال مختلفی در [[تفاسیر]] وارد شده است: [[حبل الله]] به معنای [[عهدالله]]، [[احکام شرعی]] و [[قوانین الهی]] است ([[معاهده]] [[ذمه]] و پرداخت [[جزیه]]) و "حبل الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و [[معاهدات]] و پیمان‌هایی است که [[مسلمانان]] (حتی یک نفر) با [[کفار]] و [[مشرکان]] و [[اهل کتاب]] منعقد کرده‌اند<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۴، ص۴۳.</ref>. | ||
*در میان [[مفسران]] [[صدر اسلام]] در معنای "[[حبل الله]]" چند وجه ذکر شده است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>: | * در میان [[مفسران]] [[صدر اسلام]] در معنای "[[حبل الله]]" چند وجه ذکر شده است<ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>: | ||
# [[دین اسلام]] ([[ابن‌عباس]])؛ | # [[دین اسلام]] ([[ابن‌عباس]])؛ | ||
#کتاب الله [[قرآن]] (قول [[ابوسعید خدری]] و [[ابن‌مسعود]])؛ | # کتاب الله [[قرآن]] (قول [[ابوسعید خدری]] و [[ابن‌مسعود]])؛ | ||
# [[عهد الهی]] (قول [[مجاهد]] و [[عطا]]). | # [[عهد الهی]] (قول [[مجاهد]] و [[عطا]]). | ||
*در [[احادیث شیعه]]، "[[حبل الله]]" بر [[عترت رسول الله]]{{صل}} و [[ائمه طاهرین]]{{عم}} [[تطبیق]] شده است <ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۱۶-۲۱۸.</ref>. | * در [[احادیث شیعه]]، "[[حبل الله]]" بر [[عترت رسول الله]] {{صل}} و [[ائمه طاهرین]] {{عم}} [[تطبیق]] شده است <ref>بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۱۶-۲۱۸.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۳۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حبل الله است. حبل الله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حبل الله در قرآن - حبل الله در حدیث - حبل الله در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود[۱]. واژه حبل در حالت اضافی (حبل الله، حبل‌الناس) به معنای پیمان، عهد، ذمّه نیز می‌آید [۲].
- ﴿ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ﴾[۳].
- ﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا﴾[۴]
- "حبل الله" یعنی رشته الهی، امان خدا[۵] و هر چیزی که موجب وصول انسان به خداوند و ایجاد ارتباط میان انسان و خدا می‌گردد. در مورد مصداق "حبل الله" و "حبل الناس" اقوال مختلفی در تفاسیر وارد شده است: حبل الله به معنای عهدالله، احکام شرعی و قوانین الهی است (معاهده ذمه و پرداخت جزیه) و "حبل الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و معاهدات و پیمان‌هایی است که مسلمانان (حتی یک نفر) با کفار و مشرکان و اهل کتاب منعقد کرده‌اند[۶].
- در میان مفسران صدر اسلام در معنای "حبل الله" چند وجه ذکر شده است[۷]:
- در احادیث شیعه، "حبل الله" بر عترت رسول الله (ص) و ائمه طاهرین (ع) تطبیق شده است [۸].[۹].
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۱۷.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۸۳.
- ↑ «جز در پناه خداوند یا پناه مردم هر جا یافته شوند محکوم به خواری‌اند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۲.
- ↑ «و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۴.
- ↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۴، ص۴۳.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، "حبل الله"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۸۹۰.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۱۶-۲۱۸.