خشیت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
 
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
* [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>.
* [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>.
*{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
*{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
*در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به‌ واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد.
* در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به‌ واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد.
* [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>.  
* [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>.  
* [[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر.ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>.
* [[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر. ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>.
*از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] ازدست‌ دادن [[منافع]]) یا نیمه ‌آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل‌ نشده [[اجتماعی]] و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده [[روان‌شناختی]] یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای [[اجتماعی]] است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل [[حقه بازی]]، فریبکاری و فرصت‌ طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۵-۲۵۶.</ref>.
* از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] ازدست‌ دادن [[منافع]]) یا نیمه ‌آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل‌ نشده [[اجتماعی]] و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده [[روان‌شناختی]] یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای [[اجتماعی]] است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل [[حقه بازی]]، فریبکاری و فرصت‌ طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۵-۲۵۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۵

مقدمه

منابع

پانویس

  1. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.
  3. «از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.
  4. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.
  5. «از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.
  6. «از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.
  7. ر. ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.
  8. علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.
  9. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۲۵۵-۲۵۶.