عصمت امام در معارف و سیره امام کاظم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
پس از [[شهادت امام صادق]] {{ع}} در [[سال ۱۴۸ هجری]] | پس از [[شهادت امام صادق]]{{ع}} در [[سال ۱۴۸ هجری]] [[قمری]]، [[امامت]] [[جامعه شیعی]] به [[امام موسی کاظم]]{{ع}} رسید، و ایشان تا [[سال ۱۸۳ هجری]] قمری به مدت ۳۵ سال به [[رهبری]] و امامت [[شیعیان]] مشغول بود<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۲-۴۷۶.</ref>. با وجود امامت طولانی آن امام، [[روایات]] بسیاری از ایشان به دست ما نرسیده است، که می‌توان حضور طولانی ایشان در [[زندان]] و نیز معاصر بودن با [[خلیفه]] [[ظالم]] و مقتدری همچون [[هارون الرشید]] را از عوامل مهم این امر به شمار آورد. در مقوله [[عصمت]]، از [[امام کاظم]]{{ع}} می‌توان به دو [[روایت]] اشاره کرد که در گوشه‌ای از [[مناجات]] و دعای ایشان یافت می‌شود. | ||
امام کاظم {{ع}} همچون دیگر امامان پیش از خود، به [[آگاه کردن]] [[مردم]] درباره [[عصمت پیشوایان]] خود توجهی ویژه داشت؛ به گونه‌ای که در حالت [[دعا]] و [[زیارت]] نیز از این نکته [[غافل]] نبود. آن [[حضرت]] هنگام | بر اساس یکی از این دو روایت، امام{{ع}} همچون [[امامان]] پیشین خود بر [[الهی بودن مقوله عصمت]] تأکید کرده است. [[علی بن حدید]] نقل می‌کند که امام کاظم{{ع}} پس از فراغ از [[نماز شب]] به [[سجده]] می‌رفت و دعایی را می‌خواند که بخشی از آن چنین است: «خدایا بر [[محمد و آل او]] از امامان [[درود]] فرست... و به وسیله آنان مرا از هر [[بدی]] نگه دار»...<ref>{{متن حدیث|... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ... وَ اعْصِمْنِي بِهِمْ مِنْ كُلِّ سُوءٍ...}}؛ (محمد بن حسن طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۹۸-۷۹۹).</ref>. | ||
امام کاظم{{ع}} همچون دیگر امامان پیش از خود، به [[آگاه کردن]] [[مردم]] درباره [[عصمت پیشوایان]] خود توجهی ویژه داشت؛ به گونه‌ای که در حالت [[دعا]] و [[زیارت]] نیز از این نکته [[غافل]] نبود. آن [[حضرت]] هنگام [[زیارت قبر]] جد خود، [[امام علی]]{{ع}}، با اشاره به [[پیشوایان]] و امامان [[دین]]، بر [[مطهَّر بودن]] آنها تأکید کرد<ref>{{متن حدیث|... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ... الْمُطَهَّرِينَ الَّذِينَ ارْتَضَيْتَهُمْ أَنْصَاراً لِدِينِكَ وَ حَفَظَةً لِسِرِّكَ وَ شُهَدَاءَ عَلَى خَلْقِكَ وَ أَعْلَاماً لِعِبَادِكَ...}}؛ (جعفر بن محمد بن قولویه، کامل الزیارات، تحقیق جواد قیومی، ص۴۲-۴۴).</ref> و در بیانی دیگر، امامان [[پاک]]{{عم}} را [[معدن عصمت]] معرفی فرمود<ref>{{متن حدیث|... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ يَنَابِيعِ الْحِكْمَةِ وَ أُولِي النِّعْمَةِ وَ مَعَادِنِ الْعِصْمَةِ}}؛ (محمد بن حسن طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۹۸-۷۹۹).</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۱۷۶.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عصمت امام است. عصمت امام از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عصمت امام در قرآن - عصمت امام در حدیث - عصمت امام در کلام اسلامی - عصمت امام در تاریخ اسلامی - عصمت امام در معارف و سیره امام حسن - عصمت امام در معارف و سیره حسینی - عصمت امام در معارف و سیره سجادی - عصمت امام در معارف و سیره امام باقر - عصمت امام در معارف و سیره امام صادق - عصمت امام در معارف و سیره امام کاظم - عصمت امام در معارف و سیره رضوی - عصمت امام در معارف مهدویت - عصمت امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
پس از شهادت امام صادق(ع) در سال ۱۴۸ هجری قمری، امامت جامعه شیعی به امام موسی کاظم(ع) رسید، و ایشان تا سال ۱۸۳ هجری قمری به مدت ۳۵ سال به رهبری و امامت شیعیان مشغول بود[۱]. با وجود امامت طولانی آن امام، روایات بسیاری از ایشان به دست ما نرسیده است، که می‌توان حضور طولانی ایشان در زندان و نیز معاصر بودن با خلیفه ظالم و مقتدری همچون هارون الرشید را از عوامل مهم این امر به شمار آورد. در مقوله عصمت، از امام کاظم(ع) می‌توان به دو روایت اشاره کرد که در گوشه‌ای از مناجات و دعای ایشان یافت می‌شود.
بر اساس یکی از این دو روایت، امام(ع) همچون امامان پیشین خود بر الهی بودن مقوله عصمت تأکید کرده است. علی بن حدید نقل می‌کند که امام کاظم(ع) پس از فراغ از نماز شب به سجده می‌رفت و دعایی را می‌خواند که بخشی از آن چنین است: «خدایا بر محمد و آل او از امامان درود فرست... و به وسیله آنان مرا از هر بدی نگه دار»...[۲].
امام کاظم(ع) همچون دیگر امامان پیش از خود، به آگاه کردن مردم درباره عصمت پیشوایان خود توجهی ویژه داشت؛ به گونه‌ای که در حالت دعا و زیارت نیز از این نکته غافل نبود. آن حضرت هنگام زیارت قبر جد خود، امام علی(ع)، با اشاره به پیشوایان و امامان دین، بر مطهَّر بودن آنها تأکید کرد[۳] و در بیانی دیگر، امامان پاک(ع) را معدن عصمت معرفی فرمود[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۲-۴۷۶.
- ↑ «... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ... وَ اعْصِمْنِي بِهِمْ مِنْ كُلِّ سُوءٍ...»؛ (محمد بن حسن طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۹۸-۷۹۹).
- ↑ «... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ... الْمُطَهَّرِينَ الَّذِينَ ارْتَضَيْتَهُمْ أَنْصَاراً لِدِينِكَ وَ حَفَظَةً لِسِرِّكَ وَ شُهَدَاءَ عَلَى خَلْقِكَ وَ أَعْلَاماً لِعِبَادِكَ...»؛ (جعفر بن محمد بن قولویه، کامل الزیارات، تحقیق جواد قیومی، ص۴۲-۴۴).
- ↑ «... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ يَنَابِيعِ الْحِكْمَةِ وَ أُولِي النِّعْمَةِ وَ مَعَادِنِ الْعِصْمَةِ»؛ (محمد بن حسن طوسی، مصباح المتهجد، ص۷۹۸-۷۹۹).
- ↑ فاریاب، محمد حسین، عصمت امام، ص۱۷۶.