امامت مفضول: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
[[شیعه]] و [[اشاعره]] معتقدند [[امام]] باید افضل اهل زمان باشد و با وجود [[افضل]]، [[امامت]] برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، بدیهی و [[عقلانی]] است، امّا [[اهل سنت]]، زیدیّه، [[مرجئه]] و گروهی از [[معتزله]] [[معتقد]] به صحّت [[امامت]] مفضولند، به شرط آنکه [[مفضول]] به کتاب و [[سنّت]] عمل کند.<ref> الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱</ref> روشن است که این [[گرایش]]، برای تصحیح و [[مشروعیت]] بخشیدن به [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] است، زیرا [[افضلیت علی]] {{ع}} بر همۀ [[اصحاب]] [[پیامبر]] در همۀ [[فضایل]]، روشن است و صدها | [[شیعه]] و [[اشاعره]] معتقدند [[امام]] باید افضل اهل زمان باشد و با وجود [[افضل]]، [[امامت]] برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، بدیهی و [[عقلانی]] است، امّا [[اهل سنت]]، زیدیّه، [[مرجئه]] و گروهی از [[معتزله]] [[معتقد]] به صحّت [[امامت]] مفضولند، به شرط آنکه [[مفضول]] به کتاب و [[سنّت]] عمل کند.<ref> الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱</ref> روشن است که این [[گرایش]]، برای تصحیح و [[مشروعیت]] بخشیدن به [[خلافت ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عثمان]] است، زیرا [[افضلیت علی]] {{ع}} بر همۀ [[اصحاب]] [[پیامبر]] در همۀ [[فضایل]]، روشن است و صدها حدیث نبوی، نیز [[زندگی]] و گفتار خود آن حضرت، آن را ثابت می‌کند. [[ابن ابی الحدید]] نیز آن را قولی دیرین می‌داند و به [[اصحاب]] فراوانی نسبت می‌دهد و همۀ [[فضایل]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} را برای [[امام علی|علی بن ابی طالب]] هم ثابت می‌داند، بجز [[نبوت]].<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱</ref>وی با داشتن این [[اعتقاد]] و بیان صریح آن، بازهم در خطبۀ کتاب خود، [[خدا]] را می‌ستاید که [[مفضول]] را بر [[افضل]] مقدم داشت، به خاطر مصلحتی که [[تکلیف]] آن را ایجاب کرد و می‌نویسد: {{عربی|...و قدّم المفضول علی الأفضل لمصلحة اقتضاها التّکلیف»}}<ref> شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳</ref> خود [[ابوبکر]] هم چنین عقیده‌ای داشت و خود را پیشوای [[مفضول]] می‌دانست، آنجا که گفت: {{عربی|ولّیتکم و لست بخیرکم}}،<ref>الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱</ref> بر شما [[ولایت]] یافتم در حالی که [[بهترین]] شما نیستم<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۹۲.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۲
این مدخل زیرشاخهٔ بحث افضلیت امام است. امامت مفضول از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امامت مفضول در کلام اسلامی - پرسش مرتبط نداردامامت مفضول از بحث‌های جنجالی میان شیعه و سنی و طوایف مختلف این است که آیا با وجود افضل، کسی که فاضل یا مفضول است می‌تواند عهده‌دار امامت و خلافت شود؟[۱].
مقدمه
شیعه و اشاعره معتقدند امام باید افضل اهل زمان باشد و با وجود افضل، امامت برای دیگری منعقد نمی‌شود. این مسأله، بدیهی و عقلانی است، امّا اهل سنت، زیدیّه، مرجئه و گروهی از معتزله معتقد به صحّت امامت مفضولند، به شرط آنکه مفضول به کتاب و سنّت عمل کند.[۲] روشن است که این گرایش، برای تصحیح و مشروعیت بخشیدن به خلافت ابوبکر و عمر و عثمان است، زیرا افضلیت علی (ع) بر همۀ اصحاب پیامبر در همۀ فضایل، روشن است و صدها حدیث نبوی، نیز زندگی و گفتار خود آن حضرت، آن را ثابت می‌کند. ابن ابی الحدید نیز آن را قولی دیرین می‌داند و به اصحاب فراوانی نسبت می‌دهد و همۀ فضایل پیامبر خدا (ص) را برای علی بن ابی طالب هم ثابت می‌داند، بجز نبوت.[۳]وی با داشتن این اعتقاد و بیان صریح آن، بازهم در خطبۀ کتاب خود، خدا را می‌ستاید که مفضول را بر افضل مقدم داشت، به خاطر مصلحتی که تکلیف آن را ایجاب کرد و می‌نویسد: ...و قدّم المفضول علی الأفضل لمصلحة اقتضاها التّکلیف»[۴] خود ابوبکر هم چنین عقیده‌ای داشت و خود را پیشوای مفضول می‌دانست، آنجا که گفت: ولّیتکم و لست بخیرکم،[۵] بر شما ولایت یافتم در حالی که بهترین شما نیستم[۶].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.
- ↑ الامامة و اهل البیت، محمّد بیومی مهران، ج ۱ ص ۱۵۱
- ↑ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲۰ ص ۲۲۱
- ↑ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱ ص ۳
- ↑ الغدیر، ج ۷ ص ۱۳۱
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۹۲.