ضلالت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
فقدان [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] به مقصود<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.</ref>، | فقدان [[ارشاد]] و [[راهنمایی]] به مقصود<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.</ref>، عدول از [[راه راست]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۰۹.</ref>. اصل آن "ضلّ" به معنای ضایع کردن و بردن چیزی در مسیر غیر [[حقّ]] آن<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۳۷.</ref>، مقابل "اهتداء" (هدایت شدن)<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.</ref>. | ||
{{متن قرآن|يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ}}<ref>«خریدار گمراهی‌اند و می‌خواهند شما نیز گمراه باشید؟» سوره نساء، آیه ۴۴.</ref>. | {{متن قرآن|يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ}}<ref>«خریدار گمراهی‌اند و می‌خواهند شما نیز گمراه باشید؟» سوره نساء، آیه ۴۴.</ref>. | ||
[[اضلال]] از جانب [[خداوند]] نوعی [[تعذیب]] و [[مجازات]] برای انسان‌های | [[اضلال]] از جانب [[خداوند]] نوعی [[تعذیب]] و [[مجازات]] برای انسان‌های ناسپاس، [[کفّار]] و کسانی است که مستحق این [[عذاب]] هستند: {{متن قرآن|كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ}}<ref>«بدین‌گونه است که خداوند کافران را در گمراهی وا می‌نهد» سوره غافر، آیه ۷۴.</ref>. | ||
[[ضلالت]] بشری در [[اعتقادات]]، نیات [[قلبی]] و [[اعمال]] او متجلی می‌شود: {{متن قرآن|وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا}}<ref>«هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref>، {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ}}<ref>«آیا کسی که خداوند دلش را برای اسلام گشاده داشته است و او از پروردگار خویش با خود فروغی دارد (چون سنگدلان بی‌فروغ است)؟ بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند! آنان در گمراهی آشکارند» سوره زمر، آیه ۲۲.</ref>،{{متن قرآن|وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ}}<ref>«و کافران را نگونساری باد و (خداوند) کردارهایشان را بیراه گرداند. !» سوره محمد، آیه ۸.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۹.</ref>. | [[ضلالت]] بشری در [[اعتقادات]]، نیات [[قلبی]] و [[اعمال]] او متجلی می‌شود: {{متن قرآن|وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا}}<ref>«هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref>، {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ}}<ref>«آیا کسی که خداوند دلش را برای اسلام گشاده داشته است و او از پروردگار خویش با خود فروغی دارد (چون سنگدلان بی‌فروغ است)؟ بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند! آنان در گمراهی آشکارند» سوره زمر، آیه ۲۲.</ref>،{{متن قرآن|وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ}}<ref>«و کافران را نگونساری باد و (خداوند) کردارهایشان را بیراه گرداند. !» سوره محمد، آیه ۸.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۹.</ref>. | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۵
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ضلالت است. ضلالت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ضلالت در لغت - ضلالت در قرآن - ضلالت در کلام اسلامی - ضلالت در فقه سیاسی - ضلالت در معارف دعا و زیارات - ضلالت در معارف و سیره علوی - ضلالت در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
فقدان ارشاد و راهنمایی به مقصود[۱]، عدول از راه راست[۲]. اصل آن "ضلّ" به معنای ضایع کردن و بردن چیزی در مسیر غیر حقّ آن[۳]، مقابل "اهتداء" (هدایت شدن)[۴].
﴿يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ﴾[۵].
اضلال از جانب خداوند نوعی تعذیب و مجازات برای انسان‌های ناسپاس، کفّار و کسانی است که مستحق این عذاب هستند: ﴿كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ﴾[۶].
ضلالت بشری در اعتقادات، نیات قلبی و اعمال او متجلی می‌شود: ﴿وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا﴾[۷]، ﴿فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾[۸]،﴿وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ﴾[۹].[۱۰].
به جامعه‌ای که در آن مردم از مسیر حق گمراه و به ضلالت کشیده شده‌اند، "مدینه ضاّله" اطلاق می‌شود. عده‌ای از اندیشمندان مسلمان بر محور ضلالت و هدایت، جوامع انسانی و دولت‌ها را طبقه‌بندی کرده‌اند؛ بر این اساس "مدینه ضالّه" شهری است که مردم آن فضایل را نمی‌شناسند و باطل را با حق اشتباه گرفته، می‌پندارند که حقّ است و بر اساس باطل خود عمل می‌کنند[۱۱].[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۰۹.
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۳۷.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.
- ↑ «خریدار گمراهی‌اند و می‌خواهند شما نیز گمراه باشید؟» سوره نساء، آیه ۴۴.
- ↑ «بدین‌گونه است که خداوند کافران را در گمراهی وا می‌نهد» سوره غافر، آیه ۷۴.
- ↑ «هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.
- ↑ «آیا کسی که خداوند دلش را برای اسلام گشاده داشته است و او از پروردگار خویش با خود فروغی دارد (چون سنگدلان بی‌فروغ است)؟ بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند! آنان در گمراهی آشکارند» سوره زمر، آیه ۲۲.
- ↑ «و کافران را نگونساری باد و (خداوند) کردارهایشان را بیراه گرداند. !» سوره محمد، آیه ۸.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۹.
- ↑ محمد بن محمد فارابی، آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها، ص۱۳۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۹۸.