آیا تعیین وقت ظهور صحیح است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

آیا تعیین وقت ظهور صحیح است؟
آیا تعیین وقت ظهور صحیح است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت
	v; t; e;

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۱۶

الگو:پرسش غیرنهایی

آیا تعیین وقت ظهور صحیح است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

آیت‌الله سید محمد کاظم قزوینی، در کتاب «امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور» در این‌باره گفته است:

«حکمت الهی، اقتضا کرده است که وقت ظهور امام زمان (ع) برای مردم، نامعلوم و مخفی باشد. با اینکه احادیث زیادی از پیامبر (ص) و امامان پاک (ع) راجع به ابعاد مختلف زندگی امام زمان (ع) آمده، ولی به زمان ظهور در هیچ یک از آنها، تصریح نشده است؛ بلکه به عکس، احادیث شریفی از پیامبر (ص) و امامان پاک (ع) آمده است که کسی را که از وقت ظهور خبر می‌دهد، تکذیب کنید همچنین در احادیث رد شده است که یکی از معصومین، خبر از وقت ظهور داده باشد. درباره غیبت امام زمان (ع) از پیامبر (ع) آمده است: "کسانی که برای ظهور، وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند"^[۱]. همچنین فضیل از امام باقر(ع) پرسید: آیا زمان ظهور مشخص است؟ فرمود: "کسانی که وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند؛ کسانی که وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند؛ کسانی که وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند"^[۲]. امام صادق(ع) فرمود: "کسانی که وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند؛ ما اهل بیت (ع) برای این امر، درگذشته و در آینده، وقتی را مشخص نکرده‌ایم و نخواهیم کرد"^[۳]. همچنین ایشان فرمود: "کسانی که وقتی را معین می‌کنند، دروغ می‌گویند و کسانی که در این امر، عجله کنند، هلاک می‌شوند و تسلیم شدگان، نجات می‌یابند"^[۴]. منظور از "معین کردن وقت"، مشخص کردن سال ظهور آن حضرت (ع) به صورت دقیق است. چون احادیثی راجع به نشانه‌های حتمی ظهور آمده، که نشان دهنده این است که به ظهور آن حضرت نزدیک شده‌ایم»^[۵].

پاسخ‌های دیگر

با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:

۱. حجت الاسلام و المسلمین علی‌زاده؛

پرونده:Pic627.jpg

مهدی علی‌زاده

حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی علی‌زاده، در کتاب «نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار» در این‌باره گفته است:

«می‌دانیم که "توقیت" - تعیین وقت مشخص برای ظهور - عملی است که ائمه هدی (ع) به شدت از آن نهی کرده و آن را ممنوع اعلام کرده‌اند. در روایات وارد شده که از امام رضا (ع) سؤال شد: قائم (ع)] چه وقتی ظهور می‌کند؟ امام پاسخ فرمودند: "پاسخ گفتن به کی ظهور می‌کند؟ خبر دادن از وقت است. پدرم از پدرش از پدرانش از علی (ع) روایت کرد که به رسول خدا (ص) گفته شد: قائم شما چه وقتی خروج می‌کند؟ حضرت پاسخ فرمود: مَثَل قیام و ظهور او مَثَل قیامت است؛ ﴿﴿لاَ يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً﴾﴾^[۶] از تو درباره قیامت می‌پرسند که وقوع آن چه وقت است؟ بگو: علم آن تنها نزد پروردگار من است؛ جز او هیچ کس آن را به موقع خود آشکار نمی‌گرداند، این حادثه بر آسمان‌ها و زمین گران است. جز ناگهان به شما نمی‌رسد^[۷].

نیز از امام صادق (ع) نقل است در پاسخ مفضل که سؤال کرد: آیا می‌توان برای ظهور حجت (ع) وقتی تعیین کرد؟ فرمودند: "ای مفضل! من برای این امر زمانی را تعیین نمی‌کنم و اساساً نمی‌توان برای آن وقتی مشخص نمود. هرکس برای قیام مهدی ما زمانی تعیین کند، در علم، انباز خدا شده است و در واقع مدعی دست یافتن بر سر الهی گشته و..."^[۸].

نهی از این عمل تعبدی نیست، بلکه به علت ترتب مفاسد نفس الأمریست که منع به آن تعلق گرفته است؛ باید این نکته را گوشزد کنیم که تطبیق غیر متعهدانه نشانه‌های ظهور بر حوادث جاری پیرامونی و مصداق یابی غیر کارشناسی شده برای آن‌ها نیز به نوبه خود شعبه‌ای از توقیت و به احتمال قوی، محکوم به همان حکم است. زیرا تبعاً و خواه ناخواه منتهی به توقیت می‌گردد^[۹].

۲. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«تعیین تاریخ ظهور امام زمان (ع) به چند نحو متصور است:

اینکه تاریخ و وقت ظهور حضرت را به طور دقیق و تفصیلی معین کنیم که در فلان سال، و فلان ماه و فلان روز خواهد بود. این احتمال باطل است، زیرا در هیچ روایتی به آن اشاره نشده است و مضافاً به اینکه در برخی از احادیث تعیین کننده وقت ظهور مورد لعن قرار گرفته است.
اینکه موعد ظهور به نحو اجمال تعیین گردد، به اینکه بگوییم: هر گاه خداوند اراده کند آن حضرت ظهور خواهد کرد. این احتمال به طور حتم اشکالی نداشته و صحیح است.
اینکه از طریق قواعد حساب و جفر، به طور اجمال یا تفصیل به زمان ظهور حضرت علم پیدا کرده و از آن خبر دهیم. این احتمال گر چه در برخی روایات به آن اشاره شده^[۱۰] ولی از سند معتبری برخوردار نیست. خصوصاً آنکه تاریخ ظهور، ممکن است مورد بدا واقع شود.
اینکه مطابق برخی از روایات به طور کلّی و اجمال به زمان ظهور آن حضرت اشاره گردد: طبرسی از امام صادق (ع) نقل کرده که: لاَ يَخْرُجُ اَلْقَائِمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلاَّ فِي وَتْرٍ مِنَ اَلسِّنِينَ سَنَةِ إِحْدَى أَوْ ثَلاَثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ^[۱۱]. و نیز به سند خود از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمود: به اسم قائم در شب بیست و سوّم ماه رمضان ندا داده خواهد شد و در روز عاشورا قیام خواهد کرد، و آن روزی است که حسین بن علی در آن روز به شهادت رسید^[۱۲].

به جهاتی نباید خبر از وقت ظهور داد:

در هیچ روایتی به وقت دقیق و حتی غیر دقیق ظهور اشاره نشده است.
از آنجا که زمان ظهور ممکن است به جهت شرایطی تغییر پیدا کند و به تعبیری متعلق بداء واقع شود و ما از آن اطلاعی نداشته باشیم، لذا نباید از زمان ظهور خبر دهیم، گر چه انسان ممکن است از راه‌های غیر عادی به یک پرده از قضایا علم حاصل نماید.
گاهی با برخی از خبرها نسبت به ظهور که در خارج هم تحقق نیافته است مردم به اصل ظهور بدبین می‌شوند و اصل واقعه از دید آنان بی اعتبار می‌گردد.
برخی از روایات، از توقیت و معین کردن وقت ظهور نهی نموده‌اند»^[۱۳].

۳. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛

نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفته‌اند:

«از آسیب‌های فرهنگ مهدویت آن است که بعضی به دنبال تعیین زمان برای ظهور هستند؛ در حالی که زمان ظهور بر مردم مخفی است. در روایات پیشوایان دینی از تعیین وقت برای ظهور به شدت نهی شده است و وقت گذاران، دروغ‌گو شمرده شده‌اند. از امام باقر(ع) سؤال شد: "آیا برای ظهور وقت (معنی) است؟ حضرت فرمود: آن‌ها که برای ظهور تعیین وقت می‌کنند، دروغ می‌گویند. (و دو بار این جمله را تکرار کرد).^[۱۴] با این حال، بعضی آگاهانه یا ناآگاهانه برای ظهور تعیین وقت می‌کنند که کمترین اثر آن احساس یأس و ناامیدی برای کسانی است که این وعده‌های دروغین را باور کرده‌اند؛ ولی خلاف آن دیده‌اند. بنابراین منتظرانِ واقعی باید خود را از دام شیّادان و نیز نادانان حفظ کنند و درباره زمان ظهور، تنها منتظر اراده پروردگار باشند»^[۱۵].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ " وَ يَكْذِبُ‏ فِيهَا الْوَقَّاتُونَ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کفایة الاثر؛ خزاز قمی، ص ۲۸۴.
↑ " عَنِ الْفُضَيْلِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) هَلْ‏ لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ‏ فَقَالَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲ و کافی؛ کلینی؛ ج ۱، ص ۳۶۸.
↑ " كَذَبَ الْمُوَقِّتُونَ مَا وَقَّتْنَا فِيمَا مَضَى‏ وَ لَا نُوَقِّتُ‏ فِيمَا يَسْتَقْبِلُ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲.
↑ " كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ وَ هَلَكَ‏ الْمُسْتَعْجِلُونَ‏ وَ نَجَا الْمُسَلِّمُونَ‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کافی؛ کلینی؛ ج ۱، ص ۳۶۸ و غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲.
↑ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۲۷۲-۲۷۳.
↑ الاعراف، ۱۸۷.
↑ اکمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۳؛ عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۶۵ و در منابع اهل سنت: ینابیع الموده، ص ۴۵۴.
↑ مختصر بصائر الدرجات، ص ۱۷۹؛ نوادر الاخبار، ص ۲۸۶.
↑ علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)، ص۵۴.
↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۰۶، ح ۱۳
↑ قائم در سال وتر (فرد) ظهور خواهد کرد، سال یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه» اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶
↑ ینادی باسم القآئم فی لیله ثلاث وعشرین من شهر رمضان ویقوم فی عاشورآء، وهو الّذی قتل فیه الحسین بن علی علیهما السلام ....؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶
↑ رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۴۲۰، ۵۵۱.
↑ غیبت طوسی، ح ۴۱۱، ص ۴۲۶.
↑ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۲۵۵.

[1] " وَ يَكْذِبُ‏ فِيهَا الْوَقَّاتُونَ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کفایة الاثر؛ خزاز قمی، ص ۲۸۴.

[2] " عَنِ الْفُضَيْلِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) هَلْ‏ لِهَذَا الْأَمْرِ وَقْتٌ‏ فَقَالَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲ و کافی؛ کلینی؛ ج ۱، ص ۳۶۸.

[3] " كَذَبَ الْمُوَقِّتُونَ مَا وَقَّتْنَا فِيمَا مَضَى‏ وَ لَا نُوَقِّتُ‏ فِيمَا يَسْتَقْبِلُ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲.

[4] " كَذَبَ‏ الْوَقَّاتُونَ‏ وَ هَلَكَ‏ الْمُسْتَعْجِلُونَ‏ وَ نَجَا الْمُسَلِّمُونَ‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کافی؛ کلینی؛ ج ۱، ص ۳۶۸ و غیبت؛ طوسی؛ ص ۲۶۲.

[5] قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۲۷۲-۲۷۳.

[6] الاعراف، ۱۸۷.

[7] اکمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۳؛ عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۶۵ و در منابع اهل سنت: ینابیع الموده، ص ۴۵۴.

[8] مختصر بصائر الدرجات، ص ۱۷۹؛ نوادر الاخبار، ص ۲۸۶.

[9] علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)، ص۵۴.

[10] بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۰۶، ح ۱۳

[11] قائم در سال وتر (فرد) ظهور خواهد کرد، سال یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه» اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶

[12] ینادی باسم القآئم فی لیله ثلاث وعشرین من شهر رمضان ویقوم فی عاشورآء، وهو الّذی قتل فیه الحسین بن علی علیهما السلام ....؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶

[13] رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۴۲۰، ۵۵۱.

[14] غیبت طوسی، ح ۴۱۱، ص ۴۲۶.

[15] بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۲۵۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 [[پرونده:Pic627.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی علی‌زاده]]]]
 ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی علی‌زاده]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
-::::::«می‌دانیم که "توقیت" - تعیین وقت مشخص برای [[ظهور]] - عملی است که [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} به شدت از آن نهی کرده و آن را ممنوع اعلام کرده‌اند. در روایات وارد شده که از [[امام رضا]] {{ع}} سؤال شد: [[قائم]] {{ع}}] چه وقتی [[ظهور]] می‌کند؟ [[امام رضا|امام]] پاسخ فرمودند: "پاسخ گفتن به کی [[ظهور]] می‌کند؟ خبر دادن از وقت است. پدرم از پدرش از پدرانش از [[امام علی|علی]] {{ع}} روایت کرد که به [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} گفته شد: [[قائم]] شما چه وقتی خروج می‌کند؟ حضرت پاسخ فرمود: مَثَل قیام و [[ظهور]] او مَثَل قیامت است؛ {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|لاَ يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً}}﴾}}<ref>الاعراف، ۱۸۷.</ref> از تو درباره قیامت می‌پرسند که وقوع آن چه وقت است؟ بگو: علم آن تنها نزد پروردگار من است؛ جز او هیچ کس آن را به موقع خود آشکار نمی‌گرداند، این حادثه بر آسمان‌ها و زمین گران است. جز ناگهان به شما نمی‌رسد<ref>اکمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۳؛ عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۶۵ و در منابع [[اهل سنت]]: ینابیع الموده، ص ۴۵۴.</ref>.
+::::::«می‌دانیم که "توقیت" - تعیین وقت مشخص برای [[ظهور]] - عملی است که [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} به شدت از آن نهی کرده و آن را ممنوع اعلام کرده‌اند. در روایات وارد شده که از [[امام رضا]] {{ع}} سؤال شد: [[قائم]] {{ع}}] چه وقتی [[ظهور]] می‌کند؟ [[امام رضا|امام]] پاسخ فرمودند: "پاسخ گفتن به کی [[ظهور]] می‌کند؟ خبر دادن از وقت است. پدرم از پدرش از پدرانش از [[امام علی|علی]] {{ع}} روایت کرد که به [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} گفته شد: [[قائم]] شما چه وقتی خروج می‌کند؟ حضرت پاسخ فرمود: مَثَل قیام و [[ظهور]] او مَثَل قیامت است؛ {{عربی|﴿{{متن قرآن|لاَ يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً}}﴾}}<ref>الاعراف، ۱۸۷.</ref> از تو درباره قیامت می‌پرسند که وقوع آن چه وقت است؟ بگو: علم آن تنها نزد پروردگار من است؛ جز او هیچ کس آن را به موقع خود آشکار نمی‌گرداند، این حادثه بر آسمان‌ها و زمین گران است. جز ناگهان به شما نمی‌رسد<ref>اکمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۳؛ عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۶۵ و در منابع [[اهل سنت]]: ینابیع الموده، ص ۴۵۴.</ref>.
 ::::::نیز از [[امام صادق]] {{ع}} نقل است در پاسخ مفضل که سؤال کرد: آیا می‌توان برای [[ظهور]] [[امام مهدی|حجت]] {{ع}} وقتی تعیین کرد؟ فرمودند: "ای مفضل! من برای این امر زمانی را تعیین نمی‌کنم و اساساً نمی‌توان برای آن وقتی مشخص نمود. هرکس برای قیام مهدی ما زمانی تعیین کند، در علم، انباز خدا شده است و در واقع مدعی دست یافتن بر سر الهی گشته و..."<ref>مختصر بصائر الدرجات، ص ۱۷۹؛ نوادر الاخبار، ص ۲۸۶.</ref>.
 ::::::نهی از این عمل تعبدی نیست، بلکه به علت ترتب مفاسد نفس الأمریست که منع به آن تعلق گرفته است؛ باید این نکته را گوشزد کنیم که تطبیق غیر متعهدانه [[نشانه‌های ظهور]] بر حوادث جاری پیرامونی و مصداق یابی غیر کارشناسی شده برای آن‌ها نیز به نوبه خود شعبه‌ای از توقیت و به احتمال قوی، محکوم به همان حکم است. زیرا تبعاً و خواه ناخواه منتهی به توقیت می‌گردد<ref>[[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص۵۴.</ref>.
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 :::::#اینکه موعد ظهور به نحو اجمال تعیین گردد، به اینکه بگوییم: هر گاه خداوند اراده کند آن حضرت ظهور خواهد کرد. این احتمال به طور حتم اشکالی نداشته و صحیح است.
 :::::#اینکه از طریق قواعد حساب و جفر، به طور اجمال یا تفصیل به زمان ظهور حضرت علم پیدا کرده و از آن خبر دهیم. این احتمال گر چه در برخی [[روایات]] به آن اشاره شده<ref> بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۰۶، ح ۱۳</ref> ولی از سند معتبری برخوردار نیست. خصوصاً آنکه تاریخ ظهور، ممکن است مورد بدا واقع شود.
-:::::#اینکه مطابق برخی از [[روایات]] به طور کلّی و اجمال به زمان ظهور آن حضرت اشاره گردد: طبرسی از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده که: {{عربی|اندازه=100%|لاَ يَخْرُجُ اَلْقَائِمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلاَّ فِي وَتْرٍ مِنَ اَلسِّنِينَ سَنَةِ إِحْدَى أَوْ ثَلاَثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ}}<ref>قائم در سال وتر (فرد) ظهور خواهد کرد، سال یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه» اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶</ref>. و نیز به سند خود از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده که فرمود: به اسم قائم در شب بیست و سوّم ماه رمضان ندا داده خواهد شد و در روز عاشورا قیام خواهد کرد، و آن روزی است که [[امام حسین|حسین بن علی]] در آن روز به شهادت رسید<ref>{{عربی|اندازه=100%|ینادی باسم القآئم فی لیله ثلاث وعشرین من شهر رمضان ویقوم فی عاشورآء، وهو الّذی قتل فیه الحسین بن علی علیهما السلام ....}}؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶</ref>.
+:::::#اینکه مطابق برخی از [[روایات]] به طور کلّی و اجمال به زمان ظهور آن حضرت اشاره گردد: طبرسی از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده که: {{عربی|لاَ يَخْرُجُ اَلْقَائِمُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِلاَّ فِي وَتْرٍ مِنَ اَلسِّنِينَ سَنَةِ إِحْدَى أَوْ ثَلاَثٍ أَوْ خَمْسٍ أَوْ سَبْعٍ أَوْ تِسْعٍ}}<ref>قائم در سال وتر (فرد) ظهور خواهد کرد، سال یک یا سه یا پنج یا هفت یا نه» اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶</ref>. و نیز به سند خود از [[امام صادق]] {{ع}} نقل کرده که فرمود: به اسم قائم در شب بیست و سوّم ماه رمضان ندا داده خواهد شد و در روز عاشورا قیام خواهد کرد، و آن روزی است که [[امام حسین|حسین بن علی]] در آن روز به شهادت رسید<ref>{{عربی|ینادی باسم القآئم فی لیله ثلاث وعشرین من شهر رمضان ویقوم فی عاشورآء، وهو الّذی قتل فیه الحسین بن علی علیهما السلام ....}}؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱، ح ۳۶</ref>.
 ::::::به جهاتی نباید خبر از وقت ظهور داد:
 :::::#در هیچ روایتی به وقت دقیق و حتی غیر دقیق ظهور اشاره نشده است.