بحث:وجوب و ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)

۱. سرکار خانم کاردان؛

سرکار خانم فرزانه کاردان ، در مقاله « نقش سبک زندگی در زمینه‌سازی ظهور» در این‌باره گفته است: «اثبات ضرورت زمینه‌سازی از دریچه فلسفه غیبت: وقتی ثابت شد حکمت الهی اقتضای تعیین امام و جانشین برای پیامبر اکرم(ص) را دارد، نتیجه منطقی آن قهراً این است که فقدان امام، معلول بی تدبیری و اهمال انسانی است. بنابراین، غیبت امام(ع) به دلیل نبود قابلیت در نهاد مردمی است که دین گریزند و لیاقت دیدار او را ندارند. پس به اختیار و انتخاب خود، جامعه بدون حضور معصوم را پذیرفته و از قبول حجت خدا سر باز زده‌اند. متکلمان امامیه بعد از اثبات نصب امام از طریق قاعده لطف، اظهار می‌‌کنند که نبود و غیبت امام(ع)، هیچ توجیه عقلانی ندارد جزء این که بگوییم این محرومیت نتیجه رفتار ما انسان‌هاست: «وَ عَدَمُهُ مِنَّا». در کتاب‌های حدیثی بابی با عنوان "علت غیبت امام عصر(ع)" وجود دارد و در ذیل آن، روایاتی به چشم می‌‌خورند که جملگی بر این مطلب صحه می‌‌گذارند که غیبت امام به واسطه عدم قابلیت و لیاقت مردمی است که نه تنها از قبول فرمان‌های امام سرپیچی کردند، بلکه نسبت به جان حضرت، سوء قصد کردند و درصدد کشتن او برآمدند. نتیجه منطقی این مسئله آن است که وقتی مردم به جای بهره‌گیری از نور هدایت امام، درصدد کشتن او برمی آیند، حضورش بی نتیجه است و قهراً غیبت او موجّه خواهد بود. وقتی به حکم عقل و نقل مشخص شد مانع ظهور امام عصر(ع)، رفتار ناشایست انسان‌هاست، لازمه این ادله آن است که باید این موانع را از میان برداشت. پس هر کس باید در حد توان خود تلاش کند زمینه برای ظهور فراهم شود؛ چون معقول نیست با وجود زمینه، خدای متعال از اظهار ولیّ خود که وجودش، شرط حکیمانه بودن خلقت انسان است، دریغ ورزد. در این فرض، با وجود این که انسان‌ها قابلیت استفاده از حجت و راهنمای الهی را دارند، ولی از قبول فرمان‌های وی سر باز می‌‌زنند و از طرف دیگر هم اگر راهنما و حجّت برای ایشان فرستاده نشود، به خودی خود، توان رسیدن به هدف خلقت یعنی رسیدن به کمالات معنوی را ندارند. در این صورت، صدور نقض غرض را باید به خدوند متعال نسبت دهیم؛ از این‌رو، معقول نیست که زمینه برای حضور امام معصوم(ع) راهم باشد، ولی خداوند از اظهار او دریغ کند. بنابراین، فلسفه غیبت که تنها توجیه آن عبارت است از آماده نبودن مردم، ثابت می‌‌کند که منتظران باید شرایط را برای ظهور آماده کنند؛ چون وجود امام بدون آن که مردم به فرمان‌هایش گردن بنهند، فایده ندارد. از همین‌رو، امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: "کسی که امرش اطاعت نمی‌شود، گویی نظری ندارد". منظور این سخن آن است که اگر نظر و امر کسی اعمال و اطاعت نمی‌شود، مثل آن است که او نظری را اظهار نکرده و امری را صادر نکرده است. باز به همین جهت، امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: "اگر نبود حضور حاضران و این که با وجود کمک‌کننده، حجت تمام است، حکومت را به حال خود رها می‌‌کردم" ».